Giáo án Hóa học 11 bài 39: Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon

GIÁO ÁN HÓA HỌC 11

DẪN XUẤT HALOGEN CỦA
HIDROCACBON
1. Mục tiêu:
a. Về kiến thức: Cho học sinh hiểu và biết:
Biết khái niệm, phân loại dẫn xuất halogen của hidrocacbon.
Nắm được tính chất hóa học đặc trưng và ứng dụng của một số dẫn xuất halogen.
b. Về Kĩ năng:
Viết được CTCT các đồng phân của dẫn xuất halogen cụ thể.
Viết được phương trình hóa học : thủy phân (thế) và tách của dẫn xuất halogen.
c. Về thái độ:
Rèn luyện thái độ làm việc khoa học, nghiêm túc.
Xây dựng tính tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch và tạo cơ sở cho các em yêu
thích môn hóa học.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Chuẩn bị của giáo viên: Bài soạn và chuẩn bị một số tư liệu về ứng dụng của dẫn
xuất halogen, thí nghiệm thủy phân etylbromua
b. Chuẩn bị của học sinh: Làm bài tập và đọc trước bài mới khi lên lớp.
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ: (trong khi giảng bài mới)
b. Nội dung bài mới:

Hoạt động của
giáo viên
Hoạt động 1: (15
phút)
1. Nêu khái niệm dẫn
cuất halogen đã được
học ?

2. Nêu vài phản ứng
mà sản phẩm thu được
là dẫn xuất halogen,
kết luận ?

Hoạt động của học sinh
* Khi thay thế nguyên tử H
của phân tử hidrocacbon
bằng nguyên tử halogen ta
được dẫn xuất halogen của
hidrocacbon.
Học sinh nêu ví dụ và kết
luận:
* Có thể tạo dẫn xuất
halogen bằng các phản
ứng : cộng, thế...

3. Hãy cho vài ví dụ
dẫn xuất halogen là no,
không no, mạch hở, Học sinh nêu ví dụ, gọi tên,
mạch vòng và gọi tên ? giáo viên cùng cả lớp kiểm
tra lại.
Ở đk thường :
Hoạt động 2: (5 phút)
- Chất có phân tử khối nhỏ
(CH3Cl, CH3F...) ở thể khí,
4. Tham khảo SGK, các chất có phân tử khối
nêu tính chất vật lí cơ lớn hơn ở thể lỏng và rắn.

Nội dung

I. Khái niệm, phân loại:
1. Khái niệm:
* Khi thay thế nguyên tử H của phân tử
hidrocacbon bằng nguyên tử halogen ta
được
dẫn
xuất
halogen
của
hidrocacbon.
* VD: ...
* Có thể thu được dẫn xuất halogen của
HC bằng nhiều cách : phản ứng thế,
cộng...
2. Phân lọai:
a. Dẫn xuất halogen của HC no, mạch
hở.
VD:...
b. Dẫn xuất halogen của HC không no,
mạch hở.
VD:...
c. Dẫn xuất halogen của HC thơm.
VD:...
* Bậc của dẫn xuất halogen bằng bậc
của nguyên tử C liên kết với halogen.
II. Tính chất vật lí:
Ở đk thường :
- Chất có phân tử khối nhỏ (CH 3Cl,
CH3F...) ở thể khí, các chất có phân tử

GIÁO ÁN HÓA HỌC 11

bản của
halogen?

xuất - Hầu như không tan trong
nước, tan tốt trong dung
môi hữu cơ.
- Một số có hoạt tính sinh
học cao như halotan CF 3CHClBr : chất gây mê
không độc, DDT : thuốc trừ
sâu.

khối lớn hơn ở thể lỏng và rắn.
- Hầu như không tan trong nước, tan
tốt trong dung môi hữu cơ.
- Một số có hoạt tính sinh học cao như
halotan CF3-CHClBr : chất gây mê
không độc, DDT : thuốc trừ sâu.

Hoạt động 3: (10 R-X + NaOH (KOH) -t0->
phút)
R-OH + NaX (KX)
5. Viết phản ứng thế
NaOH tổng quát cho
dẫn xuất halogen ?

III. Tính chất hóa học:
1. Phản ứng thế với dd NaOH:

CH3CH2Cl + NaOH -t0-> CH3CH2OH
+ NaCl
* Khả năng phản ứng :
- R-I > R-Br > R-Cl > R-F.
- Bậc III > Bậc II > Bậc I.
- C6H5-X < >C=C-X <..C-C-X.
2. Phản ứng tách:
CH3CH2Br + KOH -C2H5OH,t0->
CH2=CH2 + KBr + H2O.
IV. Ứng dụng:
1. Làm nguyên liệu:
- Tổng hợp một số polime có ứng dụng
quan trọng như PVC, cao su cloropren,
teflon...
- Tổng hợp một số hóa chất quan trọng
như ancol, phenol, axit...
2. Làm dung môi:
Một số chất là dung môi tốt như
CHCl3, CH2Cl-CH2Cl, CCl4...
3. Các lĩnh vực khác:
- Sản xuất thuốc trừ sâu , diệt khuẩn
như 2,4-D (2,4-diclophenolxylaxetic),
DDT (diclodiphenoltricloetan) có độc
tính cao.
- Một số chất dùng làm thuốc gây mê,
gây tê (C2H5Cl)

Hoạt
phút)

dẫn

động

4:

(10 - Dùng làm nguyên liệu để
tổng hợp các hợp chất quan
trong khác.
6. Nêu các ứng dụng - Một số là dung môi tốt.
quan trọng của dẫn - Ngoài ra một số dẫn xuất
xuất halogen trong được sử dụng để làm thuốc
cuộc sống ?
trừ sâu, diệt khuẩn, gây tê,
gây mê...
GV: Nói về vấn đề bảo
vệ môi trường……

c. Củng cố và luyện tập: (4 phút)
Làm bài tập 1,2/177 SGK tại lớp.
d. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà: (1 phút)
Làm bài tập 3,4,5,6/177 SGK, học và soạn bài mới cho tiết sau.