Quy trình công nghệ chế biến xẻ đá

QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN XẺ ĐÁ
MỞ ĐẦU
Quản lý sản xuất và tác nghiệp là tập hợp các hoạt động nhằm tạo ra các
giá trị sản phẩm thông qua việc chuyển hóa các yếu tố nguyên liệu đầu vào
thành các yếu tố hàng hóa đầu ra. Tính toán năng suất theo một yếu tố, xác định
những yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm, với nhu
cầu đòi hỏi của khách hàng ngày càng cao và đa dạng nhu cầu, các công ty có
cùng lĩnh vực kinh doanh ngày càng nhiều cộng với dây truyền công nghệ hiện
đại hóa từng ngày và phát triển nhanh vì vậy khâu sản xuất phải đối mặt với các
thách thức cạnh tranh để có được thị trường và đạt được năng suất chất lượng
sản phẩm đúng như kế hoạch và định hướng mà công ty đề ra các bộ phận tác
nghiệp trong từng khâu đòi hỏi phải hết sức nhanh nhậy tiếp cận với công nghệ
thiết bị mới, lực lượng lao động cũng vì thế phải được đào tạo chuyên sâu, tài
chính cũng là một khâu then chốt trong quá trình mở rộng đầu tư. Đơn vị tôi
đang công tác là Công ty Cổ phần Luyện kim và Khai khoáng Việt Đức là doanh
nghiệp đầu tư và sản suất hai lĩnh vực chính là khai thác chế biến quặng sắt và
khai thác chế biến đa hoa trắng, để sản xuất đạt hiệu quả ở hai lĩnh vực công
nghiệp này công ty quan tâm đến các bộ phận: khai thác chế biến, thiết bị công
nghệ, lực lượng lao động trình độ cao, chi phí giảm giá thành sản phẩm và nâng
cao năng suất .
Hình thức tác nghiệp sản xuất tôi đang tham gia vào là Công ty Cổ phần
Luyện kim và Khai khoáng Việt Đức một khâu tác nghiệp thông thường nhất mà
tôi đang tham gia là tác nghiệp sản xuất nhà máy đá xẻ tại mỏ đá hoa tại Yên
Bái. Công ty đầu tư khai thác và nhà máy chế biến xẻ đá hoa trắng toàn bộ sản


phẩm đầu ra bán trong nước dùng trang trí, và 80% sản lượng là xuất khẩu ra Ấn
Độ và Italia.
Đối với mỏ đá hoa trắng và nhà máy xẻ đá tai huyện Lục Yên, tỉnh Yên
Bái công ty đang khai thác chế biến đa hoa trắng mô hình áp dụng hoạt động
qua 2 bậc sản xuất:

1. Sản xuất sơ chế khai thác đá khối (Block) từ mỏ.
Tại mỏ mục tiêu sản xuất mỗi tháng cắt ra 1000 m 3 đá block với kích thước
khối khác nhau để cung cấp cho nhà máy xẻ đá, cần có nguồn nhân lực bao
gồm: các kỹ sư khai thác mỏ, chuyên gia nước ngoài, công nhân lành nghề về
khai thác, vận hành máy công trình xúc, nâng, vận tải, khoan, cắt. Để đạt được
sản lượng như vậy yếu tố quan trọng mà công ty đang sử lý tác nghiệp trong
khâu này là: lực lượng lao động trình độ và kinh nghiệm cao, đó là yếu tố con
người yếu tố này được công ty coi trọng nhất, vì kỹ thuật để lựa cắt ra được khối
đá đạt tiêu chuẩn hoàn toàn dựa vào kiến thức trình độ và kinh nghiêm của các
kỹ sư khai thác còn máy cắt đá, xe nâng, cẩu, chỉ là phương tiện chứ không phải
là cốt lõi nhất trong bậc khai thác này.
2. Sản xuất công nghiệp chế biến xẻ đá hoa trắng nguyên liệu thô dạng
khối (Block) thành hàng hóa có kích thước theo nhu cầu thị trường và thỏa mãn
nhu cầu của khách hàng đây là tác nghiệp đang diễn ra tại nhà máy xẻ đá.

2


Các qui trình tác nghiệp công ty đang áp dụng như sau:
Quy trình công nghệ chế biến đá xẻ:
Kho chứa
(Khối lượng
lớn)

Kiểm tra
Bước I

Quá trình đẽo
gọt bằng máy
đẽo

Kiểm tra
Bước II

Chất lên xe
Kiểm tra
goòng
bước III (A)
để chuyển đến
máy xẻ

Quá trình xẻ
bằng máy xẻ

Kiểm tra
Bước III (B)

Tiếp nhận đá khối từ
mỏ và dỡ xuống
Quá trình cắt lát
(bộ phận cắt cạnh)

Chuyển đến
khách hàng

Quá trình định dạng
kích cỡ
(Máy cắt cạnh)

Khu vực/ Kho bán hàng

(Dành để chứa đá phiến và đá lát)

3

Quá trình đánh
bóng
(Máy đánh bóng)

Các phiến đá chưa
được đánh bóng


Quá trình sản xuất đá tấm gồm các công việc sau:
1) Tiếp nhận khối đá từ mỏ.
2) Mài, gọt, các khối đá
3) Xẻ đá
4) Đánh bóng
5) Cắt lát
Công nghệ máy móc áp dụng
1. Tiếp nhận và kiểm tra các khối đá thô đưa về từ mỏ
Nguyên liệu thô hay các khối đá thô tiếp nhận từ mỏ được đưa về xưởng bằng
ôtô chuyên dụng;
Các giám sát viên tiến hành kiểm tra chất lượng các khối đá;
Nguyên liệu thô là sản phẩm tự nhiên và mỗi khối đá có sự khác nhau về trạng
thái tự nhiên, bởi vậy chỉ có thể kiểm tra bằng trực giác;
Các giám sát viên là những chuyên gia về đá sẽ xác định kích cỡ để chuẩn bị
cho việc xử lý các khối đá nguyên liệu thô.
2. Mài, gọt các khối đá
Bước tiếp theo là các chuyên gia đưa ra hướng dẫn cho bộ phận mài, gọt hoặc
người điều khiển thiết bị mài, gọt để mài, gọt các khối đá. Khối đá được mài, gọt ở

tất cả các cạnh để loại bỏ các khiếm khuyết tự nhiên.
Đá khối sau khi được mài gọt, một phần được xếp vào kho bán trực tiếp cho
khách hàng, khối lượng đá còn lại sẽ được chế biến thành đá xẻ.
3. Quá trình xẻ đá

4


Những khối đá đã được mài, gọt được chuyển đến xe goòng và đưa vào máy
xẻ nhiều hay ít lưỡi tuỳ theo kích thước của máy xẻ. Khối đá được cố định lại theo
hướng cắt ở góc thích hợp. Việc cố định các khối đá trên máy xẻ được thực hiện
bởi những chêm gỗ có kích thước đặc thù cùng với hỗn hợp thạch cao, gỗ. Lúc này
khối đá đã sẵn sàng cho việc xẻ thành các tấm (phiến) đá bằng máy xẻ đá Gangsaw
theo các bước công việc sau:
- Bước 1: Xe goòng của máy xẻ đá được chuẩn bị sẵn sàng cho việc xẻ đá
thành phiến và được đẩy bằng tay đến máy xe;
- Bước 2: Người điều khiển cố định xe goòng vào máy. Trước khi bắt đầu quá
trình xẻ đá người điều khiển phải kiểm tra lại độ sắc thích hợp của các công cụ cắt.
Nếu các công cụ cắt này bị mòn và độ sắc không thích hợp thì các khối bê tông đúc
sẵn được cắt trước khi xẻ đá để mài sắc lưỡi cưa đồng thời để kiểm tra độ căng cần
thiết của các lưỡi cưa;
- Bước 3: Trong suốt quá trình xẻ đá, người điều khiển phải đảm bảo cho quá
trình xẻ đá diễn ra đúng quy cách. Nếu phát hiện chất lượng xẻ đá không đúng yêu
cầu, người điều khiển phải dừng thiết bị và thực hiện các hành động khắc phục;
- Bước 4: Người điều khiển tắt máy khi công việc xẻ đá hoàn thành. Công
nhân sẽ xếp xe goòng lại theo chỉ dẫn và giữ cho các phiến đá thẳng trên xe goòng.
người điều khiển và người giám sát sẽ kiểm tra sự chắc chắn của các phiến đá trên
xe goòng;
- Bước 5: Các phiến đá trên xe goòng sẽ được đẩy đến gần kho chứa, sau đó
được chuyển vào trong kho. Các phiến đá bị vỡ được chuyển đến máy cắt cạnh để

sản xuất đá lát kích thước nhỏ hơn;

5


- Bước 6: Nước làm nguội cho thiết bị cắt được cung cấp liên tục bằng sự tái
sử dụng nước với thiết bị xử lý dòng chảy.
4. Quá trình đánh bóng
Quá trình đánh bóng được thực hiện bằng máy đánh bóng một đầu. Máy đánh
bóng được dùng để làm nhẵn bề mặt và sau đó đánh bóng các phiến đá để đạt được
bề mặt đá có độ nhẵn và độ sáng.
Khối lượng đánh bóng dự kiến khoảng 80% khối lượng đem xẻ, khối lượng
còn lại 20% sẽ để thô nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
5. Quá trình cắt lát
Các viên đá xẻ được cắt theo kích cỡ theo mong muốn được cắt từ các phiến
đá to được sản xuất ở những kích cỡ đa dạng bằng các máy cắt cạnh.
Các viên đá xẻ được chuyển đến kho chứa để lưu trữ thành từng lô theo kích
cỡ và chất lượng nhằm phục vụ cho công việc tiếp thị, bán hàng.
Nguồn nguyên liệu: Công ty có chủ quyền khai thác mỏ đá hoa trắng Bản
Nghè II xã Yên Thắng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái với thời gian khai thác 69
năm vì vậy hoàn toàn chủ động nguyên liệu đầu vào cho nhà máy chế biến. Nhà
máy được đầu tư tại mỏ để giảm chi phí vận tải vật liệu thô.
Thiết bị: Máy xúc máy khoan định vị, máy cắt dây, túi khí tách đá, xe
nâng chuyên dùng và đây truyền xẻ đá chùm, máy cắt cạnh, đến hệ thống bào
đá, đánh bóng đồng bộ của các nước nhật, Italia. đảm bảo sản phẩm chất lượng.
Nguồn vốn: từ năm 2009 trở về trước dùng nguồn vốn 100% bằng vốn
chủ sở hữu, đây là tác nghiệp mà tôi đang tham gia trực tiếp.
Hệ thống quản trị: Được chuyên môn hóa tất cả các khâu, đào tạo nâng cao
năng lực bằng việc cho CBCNV đào tạo trong và ngoài nước thường xuyên.
6

Sản xuất có kế hoạch hợp lý khoa học có đội ngũ nhân lực là các chuyên gia về
khai thác mỏ và đội ngũ kỹ sư có kinh nghiệm, công nhân lành nghề được qua
đào tạo 100% .
Kiểm soát chi phí được loại bỏ lãng phí bằng mọi giá và là điều kiện tiên
quyết của công ty. Tất cả các bộ phận được tập huấn để nhận thức về công việc
làm tăng thêm và không làm tăng thêm giá trị cho sản phẩm, tất cả các vật liệu,
vận chuyển đá thô trong nhà máy không làm tăng thêm giá trị cho sản phẩm ra
thị trường đều được xem là lãng phí và công ty loại bỏ, cụ thể công ty đã đưa ra
chính sách phân loại nguyên liệu thô từ mỏ để giảm chi phí vận tải tại nhà máy.
Con người là yếu tố quyết định sự sống còn của công ty, sắp xếp mọi công việc
công nhân đứng máy vận hành cho đến khoan cắt tại mỏ đều được tiêu chuẩn
hóa bằng các biểu đồ nhật ký chi tiết và biểu đồ tiến độ, chất lượng được thể
hiện hết trong bảng công việc tại các bộ phận để công nhân liên tục theo dõi và
làm theo biểu đồ đó, các khâu từ khai thác đến xẻ, bào, đánh bóng, cắt cạnh đá
đều được công nhân ghi chép vì vậy sẽ loại bỏ được người công nhân nào không
cho ra được sản phẩm có chất lượng, và từ đó thay thế lao động khác phù hợp để
làm ra được sản phẩm có chất lượng đạt giá trị gia tăng.
Chất lượng luôn được đặt lên hàng đầu, nhờ có bảng công việc ghi chép
chi tiết tình trạng sản phẩm từng khâu nên loại trừ được sản phẩm phế phẩm
ngay từ gốc, nên chất lượng được đảm bảo từ khâu xẻ thô đến các cung đoạn
đến đóng packlet.
|Ứng dụng tự động hóa cho tất cả các khâu tất cả từ xẻ thô đến cắt cạnh
giảm được thời gian chờ đợi, khi thay đổi kích thước được kỹ thuật chuẩn bị
trước 3 ngày chuyển khung cắt theo đúng tính năng điều khiển mềm dẻo của
thiết bị nên tiết kiệm được thời gian để tăng giá trị cho sản phẩm.
7

Vì sản phẩm được bộ phận kinh doanh xây dựng rất tốt nên công ty luôn
làm theo đơn đặt hàng, không có hàng tồn kho vì vậy luân chuyển vốn hiệu quả.
Nhà máy xẻ được xây dựng ngay tại chân mỏ đó là chiến lược nhằm giảm
được chi phí vận tải và rủi ro. Có lợi thế thời tiết mưa bão không ảnh hưởng đến
vận tải và việc cung cấp nguyên liệu cho nhà máy, vì thế nhà máy chưa bị dừng
máy móc trừ nguyên liệu.
Sản lượng luôn đảm bảo do đã chọn các yếu tố đúng đắn và lợi thế vì vậy
gia tăng sản lượng 15% từ cơ sở vật chất hiện có.
Trong qui trình tác nghiệp tôi trực tiếp tham gia là đảm bảo nguồn vốn
đầu tư thiết bị khai thác và chế biến và vốn ngắn hạn là vốn lưu động để hoạt
động sản xuất.
Trong qui trình này tôi thấy nhận thấy bất cập đó là định hướng của lãnh
đạo công ty là sử dụng 100% vốn chủ sở hữu để đầu tư máy móc thiết bị và khi
sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu sẽ không có nguồn vốn lớn để mở rộng nhà máy
thiết bị vì vậy mặc dù đơn hàng rất lớn nhưng không có đủ máy móc thiết bị để
sản suất đáp ứng thị trường chi phí quản lý tăng cao vào giá thành sản phẩm,
lãng phí chi phí cho PR và khâu marketing, mất uy tín và sức cạnh tranh trên
thương trường
Cụ thể năm 2010 công ty có đơn hàng 30.000 m 2 đá xẻ/ tháng với số
lượng máy và thiết bị phải đầu tư là 8 máy xúc PC- 450, 8 máy cắt dây, 6 khoan
định vị thủy lực, 15 cặp máy xẻ đá với số vốn đầu tư cho mua sắm thiết bị tăng
thêm 65 tỷ VN đồng. chính vì chỉ dùng vốn chủ sở hữu chỉ đầu tư được 30% và
vì thế tối đa công suất chỉ đạt được 10.000 m2 / tháng thế nhưng hết quý I năm
2010 tôi đã trình phương án sử dụng đầu tư thuê mua tài chính với công ty và
huy động vốn trung dài hạn cho mua sắm thiết bị, với kênh thuê mua tài chính sẽ
8


thuận tiện cho việc đầu tư đúng dự án công ty đề ra và với ưu điểm hơn so với
vay ngân hàng là:

- Thủ tục đơn giản, nhanh gọn, đáp ứng kịp thời tiến độ dự án
- Không phải có tài sản thế chấp
- Không làm ảnh hưởng đến hạn mức tín dụng.
- Không bị ứ đọng vốn đầu tư vào tài sản cố định
- Tăng được năng lực doanh nghiệp do được khấu hao nhanh đúng theo
qui định của bộ tài chính.
- Giảm được thuế thu nhập doanh nghiệp do tiền thuê bao gồm cả gốc
và lãi được tính vào chi phí.
- Hết thời hạn thuê được chuyển quyền sở hữu tài sản với giá trị tương
ứng.
- Tiện lợi và hiệu quả với mức tối đa công ty được thuê mua lên đến 90
tỷ
- Thời hạn vay thuê mua là trung và dài hạn lên đến 48 tháng.
Và như vậy công ty đã mua sắm đủ thiết bị đảm bảo sản suất ra 30.000m 2
tháng và thay vì phải huy động vốn sở hữu 65 tỷ đồng công ty chỉ phải bỏ ra 20
tỷ. và lợi thế của việc thuê mua tài chính này đó đã thực hiện được một khâu rất
khó khăn cho việc có vốn để đầu tư mở rộng sản xuất.
Qua môn học quản trị tác nghiệp này tôi nhận thấy có một dung tôi thấy
áp dụng vào được doanh nghiệp nơi tôi công tác, đó là hoạt động quản lý công
việc hàng ngày của công nhân để nâng cao sản lượng. Hiện nay công nhân đang
làm việc không hoàn thành công việc do những lý do: Máy móc thiết bị xẻ đá và

9


bị hư hỏng do qui trình bảo trì bảo dưỡng của công nhân bảo trì chưa được bố trí
hợp lý, chủng loại nguyên liệu đá khối chưa đưa ra phân nhóm ngay từ đầu vào.
Giải pháp cụ thể :
- Tôi sẽ áp dụng phương pháp phân loại sản phẩm đầu vào cho từng dây chuyền
xẻ đá. Đầu vào cho dây chuyền xẻ là đá khối khai thác từ mỏ có kích thước khác

nhau vì vậy tôi đưa ra phân loại ngay từ khi bốc lên xe chở từ mỏ xuống nhà
máy, khi vận chuyển đến bãi nguyên liệu đầu vào được chở về đúng dây chuyền
sẻ tương ứng như vậy đã tiết kiệm được thời gian của lao động đi phân loại tại
bãi để vật liệu của nhà máy, như vậy đã tiết kiệm đầu tư xe nâng và cẩu trục để
đưa đa khối vào từng dây chuyền phù hợp.
- Điều chỉnh tiêu chuẩn chất lượng cho bộ phận phân tích mẫu, đo sáng bóng,
ngay từng công đoạn và không đạt sẽ loại ngay không đưa đến chuyền máy tiếp
theo, con người phải liên tục theo dõi vì vậy chất lượng được nâng lên mà tiết
kiện được chi phí giá thành.
- Lên phương án số lần bảo trì máy móc thiết bị đúng quy trình đảm bảo máy
vận hành liên tục không bị hỏng dẫn đến ngừng sản xuất kế hoạch bảo trì được
sắp xếp vào thời gian ca đêm.
Toàn bộ các công việc hàng ngày về công nhân được sắp xếp làm việc hợp lý
khoa học, chất lượng sản phẩm đảm bảo bởi giám sát kỹ thuật từng khâu trong
quá trình chứ không để sản phẩm ra rồi mới phân loại, máy móc dùng trong sản
xuất vận hành tốt cả ba yếu tố này được thực hiện cùng nhau là giải quyết được
cốt lõi một khía cạnh trong quản lý tác nghiệp.

10


KẾT LUẬN
Quy trình tác nghiệp trong nhà máy sản xuất đá xẻ, nhằm mục tiêu dẫn
đến lợi ích là giảm giá thành sản xuất, khi đặt nhà máy tại chân mỏ, mặt bằng
thuận lợi chi phí quản lý cả hai khâu khai thác và chế biến ở tập trung, khấu hao
trên đơn vị sản phẩm thấp, sử dụng lao động hiệu quả chi phí nhân công cho mỗi
m2 đá thành phẩm giảm lượng phế phẩm thấp dẫn đến giảm được giá thành sản
phẩm tạo được sự cạnh tranh hấp dẫn. như vậy tác nghiệp tổng quan toàn bộ và
toàn diện hoạt động của công ty Việt Đức có bốn chỉ tiêu hệ số hiệu quả là: Hiệu
quả của năng lực sản xuất đá đáp ứng được đơn hàng, Hiệu quả của chi phí sản

xuất thấp đảm bảo sản xuất có lãi, Hiệu quả của tiêu thụ sản phẩm không có
hàng tồn kho, Hiệu quả của vốn kinh doanh hoạch định và sử dụng đúng nguồn
vốn từ các yếu tố trên có được một bức tranh tổng quan về quản lý sản xuất của
công ty, và tổng thể hoạt động sản xuất của công ty Việt Đức đã và đang được
vận hành và phát triển lành mạnh, thực sự thực hiện được yêu cầu tái sản xuất
mở rộng hoạt động sản xuất của công ty.

11