Quản lý tài chính tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HẢO

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT
BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Thái Nguyên, năm 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HẢO

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT
BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH
Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Hữu Ảnh

Thái Nguyên, năm 2018

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực và chưa được
dùng để bảo vệ một học vị nào khác. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận
văn đều đã được cảm ơn. Các thông tin, trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi
rõ nguồn gốc./.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2018
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hảo


ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài: “Quản lý tài chính tại Trung tâm kiểm
soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh”, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên
của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả
các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo sau Đại
học, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học
Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và
hoàn thành luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn PGSTS Lê Hữu Ảnh.
Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa
học, các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại
học Thái Nguyên.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các
đồng chí tại các địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn các bạn bè, đồng
nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành nghiên cứu này.

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2018
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hảo


iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC HÌNH .............................................................................. viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 3
2.1 Mục tiêu chung ............................................................................................ 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ....................................................... 4
5. Bố cục của luận văn ..................................................................................... 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CÔNG TÁC QUẢN
LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÓ THU ........5
1.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5
1.1.1. Một số vấn đề lý luận cơ bản về đơn vị sự nghiệp y tế có thu................ 5
1.1.2. Nguồn tài chính đầu tư cho các đơn vị sự nghiệp y tế có thu ................. 8
1.1.3. Quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế có thu .................. 10
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính của các đơn vị sự

nghiệp y tế có thu ............................................................................................ 23
1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý tài chính đối với các đơn vị sự
nghiệp y tế có thu và các bài học kinh nghiệm ............................................... 26
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại một số đơn vị sự nghiệp y tế có thu .... 26
1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra về công tác quản lý tài chính cho
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ................................................. 29
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI .............................. 32
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 32


iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 32
2.2.1. Phương pháp thu thập tài liệu ............................................................... 32
2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ................................................................. 33
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 33
2.3. Hệ thống chỉ tiêu trong nghiên cứu .......................................................... 34
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu về các khoản thu ............................................................ 35
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về các khoản chi ............................................................ 35
2.3.3. Nhóm chỉ tiêu về chênh lệch thu - chi tài chính ................................... 36
2.3.4. Các chỉ tiêu phân tích quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản ...... 37
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG
TÂM KIỂM SOÁT BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH ................................. 38
3.1. Cơ cấu tổ chức hoạt động của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh
Bắc Ninh .......................................................................................................... 38
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật
tỉnh Bắc Ninh .................................................................................................. 38
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Trung tâm Kiểm soát bệnh
tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................................. 38
3.1.3. Tổ chức bộ máy của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ..... 42

3.1.4. Đặc điểm nguồn nhân lực ..................................................................... 44
3.1.5. Vai trò của Trung tâm trong việc xây dựng cơ chế tài chính ............... 46
3.1.6. Cơ sở pháp lý quản lý tài chính tại Trung tâm ...................................... 47
3.1.7. Nguyên tắc quản lý tài chính của Trung tâm ........................................ 49
3.2. Thực trạng hoạt động quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm soát
bệnh tật tỉnh Bắc Ninh..................................................................................... 50
3.2.1. Thực trạng thu, chi ................................................................................ 50
3.2.2. Thực trạng công tác lập dự toán thu, chi............................................... 59
3.2.3. Thực trạng phân bổ và giao dự toán ngân sách..................................... 61
3.2.4. Thực trạng chấp hành dự toán ............................................................... 65
3.2.5. Thực trạng quyết toán ngân sách và hoạt động kiểm tra giám sát
công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ...... 67


v

3.2.6. Thực trạng quản lý và sử dụng tài sản .................................................. 71
3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại Trung tâm
Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ................................................................... 74
3.3.1. Nhân tố bên ngoài ................................................................................. 74
3.3.2. Nhân tố bên trong .................................................................................. 77
3.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý tài chính ở Trung tâm Kiểm
soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 81
3.4.1. Những thành tựu cơ bản ........................................................................ 81
3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 82
Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT BỆNH
TẬT TỈNH BẮC NINH ................................................................................ 85
4.1. Quan điểm nâng cao công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm
soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 85

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính của Trung tâm Kiểm
soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 88
4.2.1. Xây dựng chiến lược tài chính dài hạn cho Trung tâm ......................... 88
4.2.2. Nhóm giải pháp liên quan đến nguồn nhân lực .................................... 93
4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 94
KẾT LUẬN .................................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 98
PHẦN PHỤ LỤC......................................................................................... 101


vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Diễn giải

BHYT

Bảo hiểm Y tế

BHXH

Bảo hiểm Xã hội

BHTN

Bảo hiểm Thất nghiệp

CAND

Công an Nhân dân

CNYTCC

Cử nhân y tế công cộng

KCB

Khám chữa bệnh

KPCĐ

Kinh phí Công đoàn

KTV

Kỹ thuật viên

NSNN

Ngân sách Nhà nước

YTCC

Y tế công cộng

HS

Học sinh

TH

Trung học

YTDP

Y tế Dự phòng


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Cơ cấu nguồn nhân lực theo trình độ năm 2017 ....................................... 45
Bảng 3.2: Nội dung các khoản thu Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017 .............. 51
Bảng 3.3. Nội dung chi cho hoạt động của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bắc
Ninh 2015 - 2017 ..................................................................................... 54
Bảng 3.4. Các quỹ của Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017 ................................. 57
Bảng 3.5: Dự toán thu Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017 .................................. 60
Bảng 3.6. Dự toán chi cho hoạt động của Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017 ........ 61
Bảng 3.7: Định mức phân bổ ngân sách cho sự nghiệp y tế ..................................... 62
Bảng 3.8. Định mức phân bổ NSNN theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP................ 63
Bảng 3.9. Định mức phân bổ NSNN theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP................ 65
Bảng 3.10. Kết quả thực hiện so với dự toán thu chi của trung tâm ......................... 66
Bảng 3.11. Nội dung quyết toán ngân sách của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh
Bắc Ninh 2015 - 2017 .............................................................................. 68
Bảng 3.11. Tình hình quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản đơn vị quy
các năm 2015-2017 .................................................................................. 72
Bảng 3.12. Kết quả khảo sát nhân tố trình độ tổ chức bộ máy kế toán..................... 78
Bảng 3.13. Kết quả khảo sát nhân tố hệ thống kiểm tra, kiểm soát tình hình
tài chính ........................................................................................ 79
Bảng 3.14. Kết quả khảo sát nhân tố trình độ cán bộ quản lý tài chính .................... 80

viii
DANH MỤC CÁC HÌNH

Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh .................43


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế đang trở thành một xu thế
khách quan của các quan hệ kinh tế hiện đại. Xu thế đó đã mở ra cơ hội cũng như
thách thức không chỉ với các doanh nghiệp mà còn đối với các đơn vị sự nghiệp có
thu và càng đặc biệt với đơn vị sự nghiệp có thu ngành y tế.
Sau gần 10 năm thực hiện, Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của
Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ
chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập (gọi tắt là
Nghị định 43) đã cho thấy, việc mở rộng trao quyền tự chủ cho đơn vị sự nghiệp đã
góp phần nâng cao số lượng và chất lượng dịch vụ công; tạo điều kiện cho người
dân có thêm cơ hội lựa chọn, tiếp cận các dịch vụ công với chất lượng ngày càng
cao, đồng thời góp phần cải thiện từng bước thu nhập của người lao động tại các
đơn vị sự nghiệp. Xét trên phạm vi rộng hơn, Nghị định 43 đã góp phần thực hiện
công cuộc đổi mới khu vực sự nghiệp công lập và thực hiện nội dung cải cách tài
chính công thuộc Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn
2011-2020 theo Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 8/11/2011 của Chính phủ. Tuy nhiên,
trong quá trình triển khai thực hiện, Nghị định 43 đã bộc lộ những hạn chế, bất cập
cần được sửa đổi: các đơn vị sự nghiệp chưa được giao quyền tự chủ một cách đầy
đủ; chưa thực sự khuyến khích các đơn vị có điều kiện vươn lên tự chủ ở mức cao

hơn… Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động, nhiều đơn vị phát sinh các hoạt động
liên doanh, liên kết, mở rộng cung ứng dịch vụ công chưa được điều chỉnh trong các
văn bản pháp luật. Do đó, việc ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày
14/02/2015 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập
(gọi tắt là Nghị định 16) đã kịp thời đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển của hoạt
động sự nghiệp công trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Theo đó, đối với dịch vụ sự nghiệp công không sử dụng kinh phí ngân sách
nhà nước được xác định theo cơ chế thị trường; đối với dịch vụ sự nghiệp công sử
dụng kinh phí ngân sách nhà nước được xác định trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ
thuật, định mức chi phí theo quy định và lộ trình tính giá theo quy định tại Nghị
định 16/2015/NĐ-CP.


2

Đổi mới cơ chế tự chủ trong công tác quản lý, sử dụng nguồn tài chính và tài
sản cũng cần tăng cường quản lý việc sử dụng nguồn tài chính để nâng cao năng lực
tự chủ tài chính cho Trung tâm. Ngoài ra, cần tập trung quản lý chi tiêu nhằm đảm
bảo tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo thực hiện chủ trương đẩy mạnh tiết kiệm chống
lãng phí của Nhà nước. Trung tâm cần tiếp tục rà soát, chỉnh sửa, hoàn thiện Quy
chế chi tiêu nội bộ cho phù hợp với tình hình thay đổi cơ chế chính sách và thực tế.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh được thành lập theo Quyết định
566/QĐ-UBND ngày 20/10/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh trên cơ sở
hợp nhất nguyên trạng về tổ chức bộ máy, biên chế, công chức (nếu có), viên chức,
người lao động, tài chính, tài sản, số liệu, tài liệu, hồ sơ, chương trình, dự án (nếu
có) và các vấn đề khác có liên quan của 04 Trung tâm, gồm: Trung tâm Y tế dự
phòng tỉnh; Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ sinh sản; Trung tâm Phòng chống
HIV/AIDS; Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khoẻ và bộ phận bảo vệ sức khoẻ
lao động môi trường thuộc Trung tâm bảo vệ sức khoẻ lao động môi trường và giám
định y khoa và là đơn vị sự nghiệp có thu tự bảo đảm một phần kinh phí chi thường

xuyên, thực hiện theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ,
đến nay đơn vị đã rất tích cực cải cách và đổi mới cơ chế quản lý tài chính nói
chung và công tác kế toán nói riêng, đã chủ động khai thác tối đa các nguồn thu,
nâng cao, sử dụng có hiệu quả các khoản chi phí, tích cực cân đối thu chi đảm bảo
tự chủ một phần về tài chính phục vụ tốt sự nghiệp y tế chăm sóc phòng bệnh cũng
như chữa bệnh cho nhân dân trong và ngoài tỉnh.
Để nâng cao tinh thần trách nhiệm, tạo động lực và tạo niềm tin cho cán bộ
viên chức và người lao động, Trung tâm cần nâng cao mức chi tiền lương tăng thêm
vì thu nhập của người lao động sẽ quyết định đến hiệu quả công việc. Vì vậy nhu
cầu về công tác quản lý tài chính làm sao để tăng thu tiết kiệm chi nhằm mục đích
phát triển và nâng cao đời sống cán bộ, viên chức tạo niềm tin cho cán bộ viên chức
và người lao động và tự chủ chi thường xuyên là mục tiêu mà Trung tâm hướng tới,
phù hợp với xu hướng phát triển của đất nước.
Xuất phát từ lý do trên đây, việc nghiên cứu và lựa chọn đề tài “Quản lý tài
chính tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh” mong muốn tìm hiểu thực


Luận văn đủ ở file: Luận văn full