BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN đội NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG đại học AN GIANG

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

…

TRẦN THỊ HỒNG NGHI

BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN
GIANG

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. TRẦN VĂN ĐẠT

1


Thừa Thiên Huế, năm 2018

2


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các
số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được

các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố
trong bất kỳ một công trình nào khác.
Thừa Thiên Huế, ngày……tháng…..năm 2018
Tác giả luận văn

Trần Thị Hồng Nghi

3


LỜI CÁM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, quý Thầy, Cô ở Khoa
Tâm lý - Giáo dục, Phòng Sau Đại học, các phòng ban chức năng
của Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế đã tận tình giảng dạy và
giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu.
Để hoàn thành luận văn thạc sĩ này, tôi xin được bày tỏ lòng biết
ơn chân thành và sâu sắc nhất tới PGS, TS Trần Văn Đạt - người
Thầy đã dành nhiều thời gian hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, góp ý để
tôi có thể hoàn thành luận văn này một cách tốt nhất. Đồng thời, tôi
xin trân trọng cảm ơn quý Thầy, Cô là đồng giám khảo.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, cán bộ, viên chức,
giảng viên của Trường Đại học An Giang đã tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho tôi được tham gia khoá học và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong
quá trình học tập, thực hiện luận văn.
Xin cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè và những người thân trong gia
đình đã luôn khích lệ, động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập,
nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình thực hiện luận văn, mặc dù đã rất cố gắng
nhưng do hạn chế về lý luận, trình độ hiểu biết, kinh nghiệm thu
được và do thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn không tránh khỏi

những thiếu sót, kính mong nhận được sự chỉ bảo góp ý của quý
Thầy, Cô và đồng nghiệp để luận văn được hoàn chỉnh hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thừa Thiên Huế, ngày……tháng…..năm 2018
Tác giả luận văn

Trần Thị Hồng Nghi

4


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa..............................................................................................................i
Lời cam đoan............................................................................................................. ii
Lời cám ơn...............................................................................................................iii
MỤC LỤC................................................................................................................. 1
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT..................................................................4
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ.........................................................5
MỞ ĐẦU..................................................................................................................6
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................6
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................8
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu......................................................................8
4. Giả thuyết khoa học...............................................................................................8
5. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................8
6. Nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................................................9
7. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................9
8. Cấu trúc của luận văn............................................................................................9
NỘI DUNG.............................................................................................................10
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC.............................................................................................10
1.1. Khái quát lịch sử vấn đề nghiên cứu.................................................................10
1.2. Một số khái niệm cơ bản có liên quan đến đề tài nghiên cứu............................12
1.2.1. Giảng viên.....................................................................................................12
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giảng viên...........................................................................18
1.2.3. Phát triển, phát triển đội ngũ giảng viên........................................................19
1.3. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên..................................................20
1.3.1. Đội ngũ giảng viên trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện hiện nay..........20
1.3.2. Phẩm chất và năng lực của người giảng viên trong bối cảnh mới..................23
1.4. Các nội dung phát triển đội ngũ giảng viên trường đại học..............................26
1.4.1. Phát triển đội ngũ giảng viên về số lượng......................................................26
1.4.2. Phát triển đội ngũ giảng viên về chất lượng...................................................27
1.4.3. Đồng bộ về cơ cấu đội ngũ giảng viên...........................................................29

1


1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên..................................31
1.6. Yêu cầu phát triển đối với đội ngũ giảng viên Trường Đại học An Giang........32
1.7. Tiểu kết Chương 1............................................................................................32
Chương 2. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ VÀ CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG.............................34
2.1. Giới thiệu về Trường Đại học An Giang...........................................................34
2.1.1. Lịch sử hình thành.........................................................................................34
2.1.2. Đặc điểm về cơ cấu tổ chức của Trường Đại học An Giang..........................35
2.1.3. Đặc điểm về quy mô đào tạo của Trường Đại học An Giang.........................37
2.2. Khái quát về quá trình khảo sát.........................................................................38
2.2.1. Mục đích khảo sát..........................................................................................38
2.2.2. Nội dung khảo sát..........................................................................................38
2.2.3. Phương pháp khảo sát....................................................................................38

2.2.4. Đối tượng khảo sát.........................................................................................38
2.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên Trường Đại học An Giang................................39
2.3.1. Quá trình xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên.....................................39
2.3.2. Số lượng đội ngũ giảng viên..........................................................................40
2.3.3. Chất lượng đội ngũ giảng viên.......................................................................43
2.3.4. Cơ cấu đội ngũ giảng viên.............................................................................50
2.4. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học An Giang..54
2.4.1. Công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên.........54
2.4.2. Công tác tuyển dụng đội ngũ giảng viên........................................................55
2.4.3. Công tác bố trí, sử dụng đội ngũ giảng viên..................................................57
2.4.4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên............................................59
2.4.5. Công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ giảng viên.............................................61
2.4.6. Thực hiện chế độ đãi ngộ, chính sách tiền lương, điều kiện và môi trường làm
việc của đội ngũ giảng viên......................................................................................62
2.5. Đánh giá chung về đội ngũ giảng viên..............................................................64
2.5.1. Đánh giá chung..............................................................................................64
2.5.2. Những mặt mạnh...........................................................................................65
2.5.3. Những mặt yếu..............................................................................................65
2.6. Tiểu kết Chương 2............................................................................................66

2


Chương 3. CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG........................................................................67
3.1. Cơ sở xác lập biện pháp....................................................................................67
3.1.1. Định hướng chung.........................................................................................67
3.1.2. Định hướng về đào tạo...................................................................................67
3.1.3. Định hướng về nghiên cứu khoa học.............................................................68
3.2. Nguyên tắc đề ra các biện pháp........................................................................68

3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý...................................................................69
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa...................................................................69
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ..............................................69
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi, hiệu quả....................................................69
3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu chất lượng đào tạo.........................................70
3.3. Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học An Giang.................70
3.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên.......70
3.3.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác tuyển dụng, tuyển chọn đội ngũ giảng viên; bố trí
và sử dụng phù hợp với năng lực và trình độ chuyên môn của giảng viên..................73
3.3.3. Biện pháp 3: Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ
chuyên môn, năng lực cho đội ngũ giảng viên.........................................................75
3.3.4. Biện pháp 4: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chuyên môn, nghiệp vụ
của đội ngũ giảng viên.............................................................................................79
3.3.5. Biện pháp 5: Xây dựng chính sách, thực hiện chế độ đãi ngộ theo chất lượng
và hiệu quả công việc của đội ngũ giảng viên..........................................................82
3.3.6. Biện pháp 6: Tạo môi trường thuận lợi, đảm bảo thu nhập, chăm lo cải thiện
đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ giảng viên.................................................83
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp.......................................................................85
3.5. Đánh giá về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ
giảng viên Trường Đại học An Giang......................................................................86
3.6. Tiểu kết Chương 3............................................................................................90
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................91
1. Kết luận...............................................................................................................91
2. Khuyến nghị........................................................................................................93
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................95
PHỤ LỤC

3

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
STT

Từ viết tắt

Chú thích

1

BGH

Ban Giám hiệu

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

CBVC

Cán bộ, viên chức

4

CCVC

Công chức, viên chức

5

CĐ

Cao đẳng

6

CGCN

Chuyển giao công nghệ

7

CSVC

8

CNH - HĐH

9

CTĐT

Cơ sở vật chất
Công nghiệp hoá - Hiện đại
hoá
Chương trình đào tạo

10

ĐBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long

11

ĐH

Đại học

12

ĐHAG

Đại học An Giang

13

ĐNGV

Đội ngũ giảng viên

14

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

15

GV

Giảng viên

16

HNQT

Hội nhập quốc tế

17

KHCL

Kế hoạch chiến lược

18

KT - XH

Kinh tế - Xã hội

19

NCKH

Nghiên cứu khoa học

20

PGS

Phó giáo sư

21

SĐH

Sau đại học

22

SV

Sinh viên

23

ThS

Thạc sĩ

24

TS

Tiến sĩ

25

UBND

Uỷ ban Nhân dân

4


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1: Thống kê diễn biến số lượng CBVC và GV giai đoạn 2013 - 2017.........40
Bảng 2.2: Số lượng GV ở các khoa, bộ môn............................................................40
Bảng 2.3: Tỷ lệ SV/GV quy đổi năm 2017.............................................................42
Bảng 2.4: Thống kê trình độ chuyên môn của ĐNGV.............................................44
Bảng 2.5: Thống kê trình độ tin học, ngoại ngữ của ĐNGV....................................48
Bảng 2.6: Tổng hợp thực trạng về phẩm chất, năng lực ĐNGV..............................49
Bảng 2.7: Cơ cấu ĐNGV theo độ tuổi.....................................................................50
Bảng 2.8: Cơ cấu ĐNGV theo giới tính...................................................................52
Bảng 2.9: Cơ cấu ĐNGV theo thâm niên.................................................................53
Bảng 2.10: Số lượng GV được tuyển dụng vào Trường giai đoạn 2013 - 2017.......56
Bảng 2.11: Tổng hợp thực trạng về công tác tuyển dụng ĐNGV............................56
Bảng 2.12: Thống kê số lượng GV được cử đi đào tạo, bồi dưỡng..........................59
Bảng 2.13: Tổng hợp thực trạng về công tác kiểm tra, đánh giá ĐNGV.................61
Bảng 2.14: Tổng hợp thực trạng CSVC, trang thiết bị của Trường..........................62
Bảng 2.15: Tổng hợp thực trạng việc thực hiện các chính sách, chế độ đãi ngộ
đối với ĐNGV........................................................................................64
Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cấp thiết của các biện pháp phát triển ĐNGV
Trường ĐHAG.......................................................................................87
Bảng 3.2: Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp phát triển ĐNGV
Trường ĐHAG.......................................................................................88

Biểu đồ 2.1: Cơ cấu ĐNGV Trường ĐHAG1
Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy Trường ĐHAG6
Sơ đồ 3.1: Biểu diễn mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG......86

5


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế phát triển và hội nhập hiện nay, nguồn nhân lực là một trong
những nhân tố đóng vai trò quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội (KT - XH)
của mỗi quốc gia. Muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng cạnh tranh
trên thị trường lao động, cần phải tăng cường đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục
và đào tạo (GD&ĐT), trong đó xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo một cách
toàn diện là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Luật Giáo dục đã khẳng định: “Nhà
giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục” [23, tr. 19].
Chất lượng đội ngũ nhà giáo phản ánh chất lượng của sự nghiệp GD&ĐT.
Vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên (ĐNGV) trong các cơ sở giáo dục cao
đẳng (CĐ), đại học (ĐH) nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực phục vụ cho công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá (CNH - HĐH) và hội
nhập quốc tế (HNQT) đang được Đảng, Nhà nước và toàn thể nhân dân quan tâm.
Để đạt được mục tiêu đó, Quyết định 711/QĐ-TTg năm 2012 của Thủ tướng
Chính phủ về Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020 đã chỉ rõ : “Đến năm
2020, nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chất
lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện, gồm: giáo dục đạo đức, kỹ
năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học;
đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghi ệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nền kinh tế tri thức; đảm
bảo công bằng xã hội trong giáo dục và cơ hội học tập suốt đời cho mỗi người

dân, từng bước hình thành xã hội học tập” [27, tr. 8].
Đề cập đến vai trò của ĐNGV, Nghị quyết Đại hội đại biểu Hội nghị lần
thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã xác định giảng viên (GV)
là nhân tố quyết định đến chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh, chăm lo
xây dựng ĐNGV sẽ tạo được sự chuyển biến về chất lượng giáo dục, đáp ứng
được những yêu cầu mới của đất nước. Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày
04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XI về đổi mới căn bản,
toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH - HĐH trong điều kiện kinh tế thị

6


trường định hướng xã hội chủ nghĩa và HNQT đã có nhận định: “Đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận
chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi
phạm đạo đức nghề nghiệp” [12, tr. 2]. Một trong các giải pháp khắc phục là: “Phát
triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và
đào tạo” [12, tr. 8].
Giáo dục ĐH có vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt
Nam, chất lượng đào tạo trong các cơ sở giáo dục ĐH phụ thuộc vào nhiều điều
kiện, nhưng điều kiện tiên quyết và cơ bản nhất vẫn là ĐNGV. Thực tiễn cho
thấy rằng, nếu ĐNGV yếu, kém, bất cập thì dù có chương trình mới, cơ sở vật
chất (CSVC) - thiết bị dạy học đầy đủ, hiện đại vẫn không thể đảm bảo được
chất lượng đào tạo. Vì vậy, việc phát triển ĐNGV ở các trường ĐH luôn là việc
làm cần thiết và cấp bách hiện nay, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Trường Đại học An Giang (ĐHAG) được thành lập theo Quyết định số
241/1999/QĐ-TTg, ngày 30/12/1999 của Thủ tướng Chính phủ, Trường đã
chính thức đi vào hoạt động từ năm học 2000 - 2001 và khai giảng năm học
đầu tiên vào ngày 09/9/2000. Trường có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực đa

ngành, đa trình độ, đáp ứng nhu cầu học tập của cộng đồng dân cư tỉnh An
Giang và vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL); nghiên cứu khoa học (NCKH)
và ứng dụng công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển KT - XH của địa phương và
của cả nước trong quá trình CNH - HĐH và HNQT. Với sứ mệnh được giao,
Trường cần phải tự đổi mới, phấn đấu vươn lên để trở thành một trong những
trường hàng đầu của khu vực ĐBSCL, có được một vị trí tương xứng trên toàn
quốc để hợp tác bình đẳng đáp ứng yêu cầu hội nhập và yêu cầu xây dựng đất
nước theo hướng CNH - HĐH. Để đạt được nhiệm vụ trên, Trường ĐHAG cần
phải có chiến lược phát triển toàn diện, đồng bộ và vạch rõ lộ trình qua các giai
đoạn phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục và yêu cầu thực tiễn phát triển KT XH ở nước ta, hội nhập với các nước trong khu vực. Vì vậy, công tác phát tri ển
ĐNGV là khâu chiến lược được ưu tiên hàng đầu và là trọng tâm để Nhà trường
thực hiện các mục tiêu đã đề ra. Trong những năm vừa qua, ĐNGV, cán bộ quản

7


lý (CBQL) của Trường đã và đang được đào tạo trình độ sau đại học (SĐH)
tương đối cao nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của Trường
trong xu thế hội nhập hiện nay. Bên cạnh đó, ĐNGV vẫn còn tồn tại nhiều bất
cập:
- Số lượng GV của Trường đặc biệt là ĐNGV có trình độ tiến sĩ (TS) còn
thiếu chưa đáp ứng được sự tăng trưởng về quy mô đào tạo của Nhà trường
hiện nay.
- Chất lượng ĐNGV chưa cao, một số GV còn ít quan tâm đến việc học tập
nâng cao trình độ chuyên môn, khả năng NCKH, khả năng tự bồi dưỡng của GV
mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn hạn chế.
- Khoảng cách chênh lệch về trình độ giữa các GV trong Trường, thể hiện ở
các mặt: thời gian giảng dạy; trình độ chuyên sâu; khả năng ứng dụng trong
thực tiễn, NCKH, và GV đầu ngành ít.
Những khó khăn trên là lực cản trong quá trình phát triển của Trường

ĐHAG giai đoạn hiện nay. Do đó, Nhà trường cần có những biện pháp thích hợp
để thực hiện tốt công tác phát triển ĐNGV đủ về số lượng, cao về chất lượng và
đồng bộ về cơ cấu. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu vấn
đề: “Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học An Giang”
làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ (ThS) chuyên ngành Quản lý Giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích và đánh giá thực trạng ĐNGV, luận
văn đề xuất các biện pháp nhằm phát triển ĐNGV Trường ĐHAG đáp ứng yêu
cầu xây dựng và phát triển Nhà trường trong thời gian tới, góp phần vào sự
nghiệp CNH - HĐH vùng ĐBSCL nói riêng, cũng như cả nước nói chung.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Phát triển ĐNGV trường ĐH.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG.
4. Giả thuyết khoa học
Việc phát triển ĐNGV Trường ĐHAG sẽ đạt hiệu quả nếu áp dụng đồng bộ
8


các biện pháp phát triển mang tính khoa học, thực tiễn và khả thi được đề xuất trong
nghiên cứu này.
5. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu ĐNGV gồm GV trong biên chế và GV hợp
đồng dài hạn của Trường ĐHAG từ năm 2013 đến 2017; trên cơ sở đó, luận văn
đề xuất các biện pháp phát triển ĐNGV trong thời gian tới.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển ĐNGV trường ĐH.
6.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng về phát tri ển ĐNGV Trường
ĐHAG.

6.3. Đề xuất các biện pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG.
7. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện các nhiệm vụ của luận văn, chúng tôi sử dụng m ột s ố
phương pháp nghiên cứu chính sau đây:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp thu thập, phân loại, phân
tích và tổng hợp tài liệu có liên quan đến luận văn (thu th ập tài li ệu có liên
quan đến luận văn như: văn bản pháp lý, sách báo, công trình nghiên c ứu c ủa
các nhà khoa học), phân loại tài liệu có liên quan đến đ ề tài nghiên c ứu nh ằm
xác lập cơ sở lý luận của vấn đề phát triển ĐNGV Trường ĐHAG.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp điều tra bằng phi ếu, kh ảo
nghiệm, tổng kết kinh nghiệm giáo dục nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng và
xây dựng cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp phát tri ển ĐNGV
Trường ĐHAG.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Đây là phương pháp được s ử d ụng đ ể x ử lý d ữ li ệu và phân tích k ết qu ả
nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Khuyến nghị, Tài liệu tham kh ảo và Ph ụ
lục, nội dung Luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển ĐNGV trường ĐH.

9


Chương 2: Thực trạng đội ngũ và công tác phát triển ĐNGV Trường ĐHAG.
Chương 3: Các biện pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG.

10

NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1.

Khái quát lịch sử vấn đề nghiên cứu

Trong thời đại của kinh tế tri thức, bất kỳ một quốc gia nào, để có thể đi tắt, đón
đầu nhằm thực hiện CNH - HĐH đất nước thì nguồn nhân lực chất lượng cao luôn
giữ vai trò quyết định. Để thực hiện được mục tiêu đưa Việt Nam đến năm 2020 cơ
bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại thì chất lượng nguồn nhân lực
được coi là nhân tố then chốt quyết định sự thành công. Đảng và Nhà nước ta cũng đã
quan tâm đầu tư cho GD&ĐT. Chất lượng và hiệu quả đào tạo là một trong những
thước đo quan trọng xác định vị trí và sự đóng góp của một trường ĐH, ĐNGV là
một trong những nhân tố quan trọng hàng đầu quyết định chất lượng GD&ĐT;
ĐNGV trường ĐH có vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ dạy học và
giáo dục, đáp ứng yêu cầu mục tiêu đổi mới giáo dục toàn diện, đẩy mạnh sự nghiệp
CNH - HĐH đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh. Chính vì vậy, nghiên cứu về việc phát triển đội ngũ nhà giáo nói chung và
phát triển ĐNGV của trường ĐH nói riêng là một trong những nội dung quan trọng
và cần thiết để nâng cao chất lượng nền GD&ĐT nước ta.
Trong chương trình hành động hằng năm của ngành giáo dục ở các địa phương
cũng có một số đề tài NCKH hoặc thực hiện một số giải pháp nhất định để phát
triển đội ngũ nhà giáo. Để tiếp tục thực hiện chiến lược phát triển sự nghiệp giáo
dục, Chính phủ đã có đề án: “Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005 - 2010”. Đối với GV các trường ĐH, CĐ đề
án đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp khá cụ thể nhằm xây dựng và củng cố ĐNGV

đảm bảo đủ về số lượng, chuẩn hoá về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu. Đề án của
chính phủ trạo cơ sở tiền đề quan trọng để các nhà trường, các cơ quan quản lý giáo
dục làm căn cứ để xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển ĐNGV cho đơn
vị, địa phương của mình.
Đề án “Tăng cường năng lực đào tạo giáo viên” do Ngân hàng phát triển Châu
Á tài trợ (2002) đề xuất vai trò của Nhà nước chuyển từ người đóng vai trò thực

11


hiện sang tạo điều kiện là chính trong sự nghiệp phát triển GD&ĐT; nghiên cứu,
xây dựng ban hành chuẩn chất lượng giáo dục về: CSVC, trang thiết bị, đồ dùng
dạy học, giáo viên phù hợp với trình độ và yêu cầu phát triển trong từng giai đoạn ;
đề ra các giải pháp và tổ chức các giải pháp để phát triển đội ngũ nhà giáo thông
qua đào tạo giáo viên các cơ sở giáo dục ĐH, trong đó có giải pháp về phát triển
ĐNGV đáp ứng yêu cầu đào tạo giáo viên.
Năm 1993, nhóm tác giả nghiên cứu do Phạm Thành Nghị chủ
nhiệm đề tài Khoa học và Công nghệ cấp Bộ, mã số B92. 38 - 18 đã hoàn
thành công trình: “Nghiên cứu việc bồi dưỡng cán bộ giảng dạy ĐH
và giáo viên dạy nghề”. Đối với GV các trường ĐH, CĐ thì đề tài đã
phân tích được thực trạng về tình hình đội ngũ và đào tạo, bồi
dưỡng GV trong những năm vừa qua. Đồng thời, đề tài cũng đã
đưa ra một số giải pháp bồi dưỡng cho ĐNGV trường ĐH, CĐ nhằm
nâng cao trình độ cho đội ngũ này. Tuy nhiên, đề tài chỉ tập trung
nghiên cứu các giải pháp bồi dưỡng ĐNGV hiện có, chưa đáp ứng
được các yêu cầu về xây dựng và phát triển đội ngũ không chỉ về
chất lượng mà còn phát triển về số lượng và hợp lý về cơ cấu.
Luận văn ThS của tác giả Hồ Văn Ba (2004) nghiên cứu về “Xây dựng và phát
triển đội ngũ cán bộ, công chức hành chính Trường Đại học Vinh trong giai đoạn
mới”. Luận văn đã đưa ra những giải pháp cụ thể phát triển đội ngũ cán bộ, công

chức hành chính của Trường. Tuy nhiên, tác giả chỉ đề cập đến xây dựng và phát
triển đội ngũ cán bộ và công chức trong nhà trường mà không nêu lên những giải
pháp cụ thể về phát triển ĐNGV nói riêng.
Những năm gần đây, số lượng các trường CĐ, ĐH trong cả nước
tăng nhanh dẫn đến sự thiếu hụt và mất cân đối về ĐNGV. Vì thế,
đã có nhiều công trình NCKH bàn về các biện pháp phát triển ĐNGV nhằm chuẩn
hóa ĐNGV đủ về số lượng, mạnh về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu, cụ thể như
sau:
- “Phát triển đội ngũ giảng viên các trường đại học ở vùng Đồng bằng
sông Cửu Long đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học” của tác giả
Nguyễn Văn Đệ, 2010 [21].
- “Các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học

12


Trà Vinh đến năm 2010” của tác giả Nguyễn Thị Bạch Vân,
2006 [19].
- “Các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của Trường Đại học
Khoa học - ĐH Huế” của tác giả Trương Phan Quỳnh Thi, 2008 [34].
- “Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Tiền Giang
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học” của tác giả Huỳnh Thủy Chung,
2011 [17].
Những công trình nghiên cứu này đã nghiên cứu những yêu cầu cơ bản của
công tác phát triển ĐNGV về số lượng, chất lượng và hợp lý hoá về cơ cấu đội ngũ
phù hợp với từng địa phương, nhà trường, đơn vị cụ thể. Nhìn chung, vấn đề phát
triển ĐNGV đã đạt được nhiều thành tựu, luận văn này chọn nghiên cứu vấn đề biện
pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG với mục tiêu tiếp tục làm sáng tỏ cơ sở lý
luận về công tác phát triển ĐNGV, đánh giá thực trạng công tác phát triển ĐNGV
của Trường; từ đó đề xuất các biện pháp phát triển ĐNGV Trường ĐHAG phù hợp

và khả thi đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ĐH trong giai đoạn hiện nay.
1.2.

Một số khái niệm cơ bản có liên quan đến đề tài nghiên cứu

1.2.1. Giảng viên
Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam quy định: “Nhà giáo
giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp
trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp gọi là giáo viên.
Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng nghề gọi là giảng
viên” [23, tr. 65].
GV bao gồm các nhà sư phạm được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các
ngạch GV, là người làm công tác giảng dạy và giáo dục tại các tr ường ĐH, CĐ.
GV cơ hữu là GV thuộc biên chế chính thức của nhà trường.
Theo Thông tư

Liên

tịch

số 36/2014/TTLT-BGDĐT-BNV

ngày

28/11/2014 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT và Bộ trưởng Bộ Nội vụ, mã s ố viên
chức giảng dạy gồm: GV cao cấp (hạng I, mã số: V.07.01.01), GV chính (hạng II,
mã số: V.07.01.02) và GV (hạng III, mã số: V.07.01.03). Đồng thời, Thông tư
cũng quy định rõ tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức giảng dạy trong
các cơ sở giáo dục ĐH công lập như sau:
 Giảng viên cao cấp (hạng I) - Mã số: V.07.01.01:

13


* Nhiệm vụ:
- Giảng dạy trình độ CĐ, ĐH trở lên; hướng dẫn và chấm đ ồ án, khóa
luận tốt nghiệp CĐ, ĐH; hướng dẫn luận văn ThS, luận án TS; chủ trì ho ặc
tham gia các hội đồng đánh giá luận văn ThS, luận án TS;
- Chủ trì xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình đào tạo (CTĐT) của
chuyên ngành; đề xuất phương hướng, biện pháp phát triển của ngành hoặc
chuyên ngành;
- Chủ trì hoặc tham gia biên soạn giáo trình, sách tham kh ảo, sách
chuyên khảo, sách hướng dẫn, biên dịch sách và giáo trình bằng ti ếng n ước
ngoài sang tiếng Việt (sau đây gọi chung là sách phục vụ đào tạo). Chủ đ ộng
cập nhật thường xuyên những thành tựu khoa học vào việc xây dựng n ội
dung, CTĐT; đổi mới phương pháp giảng dạy và phương pháp ki ểm tra đánh
giá kết quả học tập, rèn luyện của sinh viên (SV);
- Chủ trì hoặc tham gia thực hiện chương trình, đề tài NCKH; định
hướng NCKH cho tổ, nhóm chuyên môn;
- Chủ trì hoặc tham gia đánh giá các đề án, đề tài NCKH; tổ chức và trình
bày báo cáo khoa học tại các hội nghị, hội thảo khoa học. Chủ trì hoặc tham
gia nghiệm thu và công bố các báo cáo khoa học, các công trình nghiên c ứu,
trao đổi kinh nghiệm đóng góp vào sự phát triển của bộ môn và chuyên ngành;
- Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế và bảo đảm chất lượng giáo dục
ĐH;
- Tổ chức hướng dẫn SV NCKH; hướng dẫn SV phương pháp học tập,
nghiên cứu có hiệu quả; phát hiện năng lực sở trường của SV đ ể tổ ch ức đào
tạo, bồi dưỡng tài năng;
- Tổ chức hoạt động tư vấn khoa học, công nghệ, chuy ển giao công
nghệ (CGCN) phục vụ KT - XH, quốc phòng và an ninh;

- Học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;
- Chủ trì hoặc tham gia bồi dưỡng, phát triển ĐNGV theo yêu cầu phát
triển chuyên môn, nghiệp vụ của bộ môn hoặc chuyên ngành;
- Tham gia công tác quản lý, công tác Đảng, đoàn th ể và th ực hi ện các
nhiệm vụ khác được phân công.
* Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng:

14


- Có bằng TS phù hợp với vị trí việc làm, chuyên ngành giảng dạy;
- Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho GV;
- Có chứng chỉ bồi dưỡng giảng viên cao cấp (hạng I);
- Có trình độ ngoại ngữ bậc 4 (B2) theo quy định tại Thông tư
số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành
Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
- Đối với GV dạy ngoại ngữ thì trình độ ngoại ngữ th ứ hai phải đ ạt b ậc
4 (B2) theo quy định tại Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01
năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành Khung năng lực ngoại ngữ 6 b ậc dùng cho
Việt Nam;
- Có trình độ tin học đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ
bản theo quy định tại Thông tư số 03/2014/TT-BTTTT ngày 11 tháng 3 năm
2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định Chuẩn kỹ năng sử dụng công
nghệ thông tin.
* Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ:
- Có kiến thức chuyên sâu về các môn học được phân công giảng dạy và
có kiến thức vững vàng của một số môn học có liên quan trong chuyên ngành
đào tạo được giao đảm nhiệm;
- Nắm vững thực tế và xu thế phát triển của công tác đào tạo, NCKH của
chuyên ngành;

- Chủ trì thực hiện ít nhất 02 (hai) đề tài NCKH cấp cơ sở hoặc 01 (một)
đề tài NCKH cấp cao hơn đã nghiệm thu với kết quả từ đạt yêu cầu trở lên;
- Hướng dẫn ít nhất 02 (hai) học viên đã bảo vệ thành công luận văn
ThS hoặc hướng dẫn ít nhất 01 (một) nghiên cứu sinh đã bảo v ệ thành công
luận án TS.
- Đối với GV giảng dạy các ngành thuộc nhóm ngành khoa h ọc s ức kh ỏe,
hướng dẫn 01 (một) học viên bảo vệ thành công luận văn chuyên khoa c ấp II
tương đương với hướng dẫn 01 (một) học viên bảo vệ thành công luận văn
ThS.
- Đối với GV giảng dạy các ngành nghệ thuật có thể thay thế việc hướng
dẫn 01 (một) nghiên cứu sinh bằng 01 (một) công trình nghiên cứu, sáng tác

15


được giải thưởng có uy tín trong và ngoài nước.
- Đối với GV không tham gia hướng dẫn luận văn ThS, lu ận án TS thì s ố
lượng đề tài NCKH đã được nghiệm thu phải gấp hai lần s ố lượng đề tài
NCKH quy định tại Điểm c khoản 3 Điều này;
- Chủ trì biên soạn ít nhất 02 (hai) sách phục v ụ đào tạo được s ử d ụng
trong giảng dạy, đào tạo;
- Có ít nhất 06 (sáu) bài báo khoa học đã được công b ố, bao g ồm: Bài
báo khoa học đã được công bố trên tạp chí khoa học; báo cáo khoa h ọc t ại h ội
nghị, hội thảo khoa học quốc gia, quốc tế được đăng tải trên k ỷ y ếu h ội ngh ị,
hội thảo; kết quả ứng dụng khoa học, công nghệ (sau đây gọi chung là bài báo
khoa học);
- Viên chức thăng hạng từ chức danh GV chính (hạng II) lên chức danh
GV cao cấp (hạng I) phải có thời gian giữ chức danh GVchính (h ạng II) ho ặc
tương đương tối thiểu là 06 (sáu) năm, trong đó thời gian gần nhất giữ chức
danh GV chính (hạng II) tối thiểu là 02 (hai) năm.

 Giảng viên chính (hạng II) - Mã số: V.07.01.02:
* Nhiệm vụ:
- Giảng dạy, hướng dẫn và chấm đồ án, khóa luận tốt nghiệp trình độ CĐ,
ĐH;
- Tham gia giảng dạy CTĐT trình độ ThS, TS và h ướng dẫn, đánh giá
luận văn ThS, luận án TS nếu có đủ tiêu chuẩn theo quy định;
- Chủ trì hoặc tham gia xây dựng kế hoạch, nội dung, CTĐT; đ ề xuất chủ
trương, phương hướng và biện pháp phát triển của ngành hoặc chuyên ngành
được giao đảm nhiệm;
- Chủ trì hoặc tham gia biên soạn sách phục v ụ đào tạo. Ch ủ đ ộng đ ề
xuất các giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy, phương pháp ki ểm tra đánh
giá kết quả học tập, rèn luyện của SV;
- Chủ trì hoặc tham gia thực hiện chương trình, đề tài NCKH. Tham gia
đánh giá các đề án, đề tài NCKH; viết và tham gia báo cáo khoa h ọc t ại các h ội
nghị, hội thảo khoa học;
- Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế và bảo đảm chất lượng giáo dục
ĐH;

16


- Tham gia công tác chủ nhiệm lớp, cố vấn học tập; hướng dẫn thảo
luận, thực hành, thí nghiệm, thực tập;
- Tham gia hoạt động tư vấn khoa học, công nghệ, CGCN phục vụ KT XH, quốc phòng và an ninh;
- Học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;
- Tham gia bồi dưỡng GV theo yêu cầu phát tri ển chuyên môn, nghi ệp
vụ của bộ môn hoặc chuyên ngành;
- Tham gia công tác quản lý, công tác Đảng, đoàn th ể và th ực hi ện các
nhiệm vụ khác được phân công.
* Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng:

- Có bằng ThS trở lên phù hợp với vị trí việc làm, chuyên ngành gi ảng
dạy;
- Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho GV;
- Có chứng chỉ bồi dưỡng GV chính (hạng II);
- Có trình độ ngoại ngữ bậc 3 (B1) theo quy định tại Thông tư
số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành
Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
- Đối với GV dạy ngoại ngữ thì trình độ ngoại ngữ th ứ hai phải đ ạt b ậc
3 (B1) theo quy định tại Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01
năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành Khung năng lực ngoại ngữ 6 b ậc dùng cho
Việt Nam;
- Có trình độ tin học đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ
bản theo quy định tại Thông tư số 03/2014/TT-BTTTT ngày 11 tháng 3 năm
2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định Chuẩn kỹ năng sử dụng công
nghệ thông tin.
* Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ:
- Có kiến thức vững vàng về các môn học được phân công gi ảng d ạy và
kiến thức cơ bản của một số môn học có liên quan trong chuyên ngành đào
tạo được giao đảm nhiệm;
- Nắm vững mục tiêu, kế hoạch, nội dung, chương trình các môn h ọc
được phân công đảm nhiệm; nắm bắt yêu cầu thực tiễn đối với chuyên ngành
đào tạo;

17


- Chủ trì thực hiện ít nhất 01 (một) đề tài NCKH cấp cơ s ở hoặc cấp cao
hơn đã nghiệm thu với kết quả từ đạt yêu cầu trở lên;
- Chủ trì hoặc tham gia biên soạn ít nhất 01 (m ột) sách phục vụ đào t ạo
được sử dụng trong giảng dạy, đào tạo;

- Có ít nhất 03 (ba) bài báo khoa học đã được công bố;
- Viên chức thăng hạng từ chức danh GV (hạng III) lên ch ức danh GV
chính (hạng II) phải có thời gian giữ chức danh GV (h ạng III) hoặc t ương
đương tối thiểu là 09 (chín) năm đối với người có bằng ThS, 06 (sáu) năm đ ối
với người có bằng TS; trong đó thời gian gần nhất giữ chức danh GV (h ạng III)
tối thiểu là 02 (hai) năm.
 Giảng viên (hạng III) - Mã số: V.07.01.03:
* Nhiệm vụ:
- Giảng dạy, hướng dẫn và chấm đồ án, khóa luận tốt nghiệp trình đ ộ
CĐ, ĐH. GV trong thời gian làm công tác trợ gi ảng thực hi ện h ỗ tr ợ GV, GV
chính, Phó giáo sư (PGS), Giáo sư trong các hoạt động gi ảng dạy, bao g ồm:
chuẩn bị bài giảng, phụ đạo, hướng dẫn bài tập, thảo luận, thí nghiệm, thực
hành và chấm bài;
- Tham gia giảng dạy CTĐT trình độ ThS, TS và h ướng dẫn, đánh giá
luận văn ThS, luận án TS nếu có đủ tiêu chuẩn theo quy định;
- Tham gia xây dựng kế hoạch, nội dung, CTĐT; tham gia đổi mới
phương pháp giảng dạy, phương pháp kiểm tra đánh giá kết qu ả h ọc tập, rèn
luyện của SV;
- Chủ trì hoặc tham gia biên soạn sách phục vụ đào tạo;
- Tổ chức và tham gia các hoạt động NCKH; viết và tham gia báo cáo
khoa học tại các hội nghị, hội thảo khoa học; tham gia tri ển khai các ho ạt
động CGCN cho cơ sở sản xuất;
- Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế và bảo đảm chất lượng giáo dục
ĐH;
- Tham gia công tác chủ nhiệm lớp, cố vấn học tập; hướng dẫn thảo
luận, thực hành, thí nghiệm và thực tập;
- Học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;

18

- Tham gia công tác quản lý, công tác Đảng, đoàn th ể và th ực hi ện các
nhiệm vụ khác được phân công.
* Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng:
- Có bằng tốt nghiệp ĐH trở lên phù hợp với vị trí vi ệc làm, chuyên
ngành giảng dạy;
- Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho GV;
- Có trình độ ngoại ngữ bậc 2 (A2) theo quy định tại Thông tư
số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành
Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam;
- Đối với GV dạy ngoại ngữ thì trình độ ngoại ngữ th ứ hai phải đ ạt b ậc
2 (A2) theo quy định tại Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01
năm 2014 của Bộ GD&ĐT ban hành Khung năng lực ngoại ngữ 6 b ậc dùng cho
Việt Nam;
- Có trình độ tin học đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ
bản theo quy định tại Thông tư số 03/2014/TT-BTTTT ngày 11 tháng 3 năm
2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định Chuẩn kỹ năng sử dụng công
nghệ thông tin.
* Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ:
- Nắm vững kiến thức cơ bản của môn học được phân công giảng dạy
và có kiến thức tổng quát về một số môn học có liên quan trong chuyên ngành
đào tạo được giao đảm nhiệm;
- Nắm vững mục tiêu, kế hoạch, nội dung, chương trình các môn h ọc
được phân công thuộc chuyên ngành đào tạo. Xác định được th ực ti ễn và xu
thế phát triển đào tạo, nghiên cứu của chuyên ngành ở trong và ngoài nước;
- Biên soạn giáo án, tập hợp các tài liệu tham khảo liên quan của bộ môn,
chủ trì hoặc tham gia biên soạn giáo trình, sách hướng dẫn bài tập, thực hành, thí
nghiệm;
- Có khả năng tham gia NCKH và tổ chức cho SV NCKH; ứng dụng, tri ển
khai những kết quả NCKH, công nghệ vào công tác GD&ĐT, sản xuất và đời

sống;
- Có phương pháp dạy học hiệu quả, phù hợp với nội dung môn h ọc;

19


giảng dạy đạt yêu cầu trở lên.
Như vậy, GV là những nhà giáo giảng dạy ở các trường CĐ, ĐH có tiêu
chuẩn, chức trách, nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của Nhà nước và
những quy định đặc thù của từng trường.
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giảng viên
* Đội ngũ:
Theo Từ điển Tiếng Việt, “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông người cùng
chức năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng” [35, tr. 328].
Tác giả Nguyễn Phúc Châu định nghĩa: “Đội ngũ là tập hợp gồm một số
đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành lực lượng hoạt
động trong một tổ chức” [18, tr. 1].
Các khái niệm về đội ngũ dùng cho các thành phần trong xã hội như: đội
ngũ công chức, ĐNGV, đội ngũ y bác sĩ, đội ngũ các nhà khoa h ọc, đ ội ngũ trí
thức,… đều có nguồn gốc xuất phát từ đội ngũ theo thuật ngữ quân sự.
Tóm lại, đội ngũ là một nhóm người được tập hợp và tổ chức thành một lực
lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề nghiệp hay không,
nhưng cùng mục đích nhất định. Khái niệm đội ngũ hàm chứa yếu tố sứ mạng và có
những yêu cầu chặt chẽ về cơ cấu, kỷ cương và chất lượng.
* Đội ngũ giảng viên:
ĐNGV là tập hợp những người tham gia công tác giảng dạy tại các trường
CĐ, ĐH, được tổ chức thành một lực lượng cùng chung một nhiệm vụ là giảng dạy,
giáo dục và NCKH theo quy định của Bộ GD&ĐT, với mục tiêu là đào tạo người
học có phẩm chất chính trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức và
năng lực thực hành nghề nghiệp tương xứng với trình độ đào tạo, có sức khoẻ, đáp

ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
ĐNGV và CBQL giáo dục là một trong những lực lượng đông đảo trong đội
ngũ cán bộ công chức, viên chức của Nhà nước. ĐNGV có vai trò rất quan trọng cho
sự thành bại của sự nghiệp giáo dục. Sứ mệnh của ĐNGV có ý nghĩa cao cả, đặc biệt;
họ là bộ phận lao động tinh hoa của đất nước; lao động của họ trực tiếp hoặc gián tiếp
thúc đẩy sự phát triển của đất nước, cộng đồng đi vào trạng thái bền vững.
Từ những quan điểm trên ta có thể hiểu: ĐNGV là tập hợp gồm những người
làm nghề dạy học, hoạt động trong công tác giáo dục tại các trường CĐ, ĐH, được
tổ chức thành một lực lượng cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện mục tiêu giáo
dục của cơ sở giáo dục đã đề ra cho tập hợp, tổ chức đó. Họ làm việc có kế hoạch và
20


gắn bó với nhau thông qua lợi ích về vật chất và tinh thần trong khuôn khổ quy định
của pháp luật, thể chế xã hội. ĐNGV bao gồm: GV và CBQL của trường CĐ, ĐH.
1.2.3. Phát triển, phát triển đội ngũ giảng viên
* Phát triển:
Theo Từ điển Tiếng Việt, “Phát triển là biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít
đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp” [35, tr. 742].
“Phát triển là quá trình vận động từ thấp (đơn giản) đến cao
(phức tạp), mà nét đặc trưng chủ yếu là cái cũ biến mất, cái mới ra
đời. Phát triển là một quá trình nội tại: bước chuyển từ thấp lên
cao xảy ra bởi vì trong cái thấp đã chứa đựng dưới dạng tiềm tàng
những khuynh hướng dẫn đến cái cao, cái cao là cái thấp đã phát
triển” [36, tr. 433].
Hiện nay, khái niệm phát triển gắn liền với khái niệm bền vững. Vì thế đã nói
đến phát triển là phát triển bền vững. Mọi sự phát triển, nếu không bền vững đều
dẫn đến khủng hoảng, đổ vỡ. Mọi sự vật, hiện tượng, con người, xã hội có sự gia
tăng về số lượng, biến đổi về chất, làm cho số lượng và chất lượng vận động theo
hướng đi lên trong mối quan hệ bổ sung cho nhau tạo nên giá trị mới trong một thể

thống nhất đều có thể coi là phát triển.
* Phát triển đội ngũ giảng viên:
ĐNGV là nguồn nhân lực cơ bản của trường ĐH, là một trong những nhân tố
quan trọng hàng đầu quyết định đến chất lượng đào tạo và sự phát triển của nhà
trường. Vì vậy, công tác phát triển ĐNGV chính là phát triển nguồn nhân lực trong
trường ĐH. Theo mục tiêu phát triển giáo dục ĐH đến năm 2020, phát triển ĐNGV
trường ĐH phải có đủ các yếu tố: có trình độ chuyên môn sâu, nắm vững và vận
dụng có hiệu quả các phương pháp giảng dạy, có phẩm chất đạo đức, có năng lực
giảng dạy và NCKH, có thế giới quan khoa học, có lý tưởng.
Phát triển ĐNGV nhằm phục vụ yêu cầu tăng quy mô đào tạo, nâng cao chất
lượng giảng dạy, chuẩn bị cho những bước phát triển bền vững trong tương lai của
nền giáo dục ĐH và nền KT - XH. Phát triển ĐNGV là làm cho số lượng và chất
lượng vận động theo hướng đi lên, trong quá trình phát triển phải coi trọng tính cân
đối, hợp lý giữa các yếu tố. Đồng thời, để đảm bảo sự phát triển bền vững của
ĐNGV, cần tính đến yếu tố môi trường xã hội về nguồn lực lao động trong tương lai

21