Tiểu luận quản lý nhà nước ngạch chuyên viên chính giải quyết mâu thuẫn trong quản lý đất đai

BỘ NỘI VỤ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI

TIỂU LUẬN
TÌNH HUỐNG: CƯỠNG CHẾ THÁO DỠ NHÀ Ở
XÂY

DỰNG TRÁI PHÉP LẤN CHIẾM ĐƯỜNG ĐI
CỦA
NHÂN DÂN XÃ XUÂN DƯƠNG, HUYỆN LỘC
BÌNH,
TỈNH LẠNG SƠN

HỌ VÀ TÊN: HOÀNG THỊ GIANG
ĐƠN VỊ CÔNG TÁC: HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN

Hà Nội, tháng 10 năm 2017


MỤC LỤC
Nội dung

Trang

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ

3

PHẦN II. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG

5

Mục tiêu phân tích tình huống

5

Cơ sở lý luận

5

Phân tích diễn biến tình huống

7

Nguyên nhân dẫn đến tình huống

7

Hậu quả của tình huống

8

PHẦN III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG

8

1. Xác định mục tiêu giải quyết tình huống

9

a) Mục tiêu trực tiếp

9

b) Mục tiêu hướng tới

10

2. Xây dựng và lựa chọn phương án giải quyết

11

a) Xây dựng phương án

11

b) Lựa chọn phương án

13

3. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã được lựa chọn

13

3.1.Căn cứ pháp lý để tổ chức thực hiện phương án

13

3.2. Tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn

14

3.3. Kết quả tổ chức thực hiện phương án

15

PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

15

Kết luận

15

Kiến nghị

16

Tài liệu tham khảo

19

2


PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay vấn đề đất đai, nhà ở tại các địa
phương đang là vấn đề bức xúc của nhân dân. Đất đai là nguồn tài sản và là tư
liệu sản xuất đặc biệt, luôn có sự biến động về giá trị. Bởi vậy cùng với những
mâu thuẫn nảy sinh trong giải phóng mặt bằng để xây dựng khu công nghiệp,

khu khai trường sản xuất như Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Than
Na Dương; xây dựng nhà máy Nhiệt Điện Na Dương; khu kinh tế cửa khẩu Chi
Ma. Bởi vậy, diện tích đất thổ cư cũng như đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp,
nhu cầu về nhà ở càng tăng, xuất hiện hiện tượng người dân chuyển nhượng,
chuyển đổi quyền sử dụng đất không đúng mục đích theo quy định của pháp
luật, thậm chí còn lấn chiếm đất đai, đường giao thông để làm nhà trái phép, đây
là vấn đề nổi cộm gây bức xúc ở địa phương. Để giải quyết được vấn đề này đòi
hỏi chính quyền cấp xã, huyện cần có bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai, đồng
bộ và hoàn chỉnh, cần bố trí cán bộ địa chính phải là những người có năng lực,
vững vàng về chuyên môn, đảm bảo việc tham mưu đúng các quy trình xử lý
của Ủy ban nhân dân cùng cấp, xử lý triệt để các vi phạm về lấn chiến đất đai.
Đồng thời, tránh hiện tượng các hộ dân có hành vi vi phạm, thắc mắc về trình tự
thủ tục giải quyết của các cơ quan thực thi pháp luật dẫn đến việc phải xử lý cán
bộ đã và đang gây ra những dư luận xấu, tâm lý lo ngại cho các đồng chí trực
tiếp thi hành nhiệm vụ, làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả quản lý và lòng
tin đối với nhân dân.
Với nội dung về tình huống một vụ việc cụ thể của công dân có hành vi
lấy đường đi lại của nhân dân xã Xuân Dương để xây dựng nhà ở trái phép cần
được xử lý. Mong muốn đó học viên trình bày các bước, trình tự, thủ tục để
UBND các cấp nghiên cứu để áp dụng và vận dụng trong xử lý các trường hợp
vi phạm tương tự. Điều này có một ý nghĩa thực tiễn là giúp cho cán bộ làm
công tác kiểm tra, giám sát thực hiện các bước hoạt động kiểm tra, giám sát, giải
quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định xử lý vi
phạm hành chính; quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định xử lý vi phạm
hành chính trong việc chiến đoạn đường đi lại xây dựng nhà ở trái phép. Xem
xét việc chấp hành pháp luật của công dân. Từng bước củng cố quan niệm
"Công dân được làm tất cả những gì mà pháp luật không cấm, còn Nhà nước chỉ
được làm những gì mà pháp luật cho phép". Mặt khác giúp cho cán bộ địa chính
tại địa phương cần tham mưu đúng quy trình, quy phạm văn bản, đảm bảo cho
UBND các cấp ra những Quyết định quản lý hành chính chặt chẽ và kịp thời,

đúng pháp luật. Qua đó, thực hiện nghiêm các văn bản pháp luật về đất đai, xây
dựng nhà ở đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa trong lĩnh vực quản lý Nhà nước
về đất đai, góp phần giáo dục, thuyết phục, từng bước nâng cao nhận thức, ý
thức trách nhiệm của công dân trong việc tuân thủ các quy định của Nhà nước
việc quản lý đất đai và nhà ở.
Được tham gia lớp bồi dưỡng kiến thức ngạch chuyên viên chính năm
2017 tại Hà Nội, cá nhân tôi lựa chọn tiểu luận xử lý tình huống như sau: Cưỡng
chế tháo dỡ xây dựng nhà ở trái phép trên đường đi lại của nhân dân xã Xuân
3


Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. Tiểu luận trình bày với 4 phần cụ thể
như sau:
Phần 1. Đặt vấn đề
Phần 2. Nội dung tình huống
Phần 3. Xử lý tình huống
Phần 3. Kết luận và kiến nghị
Với những kiến thức, sự hiểu biết còn nhiều hạn hẹp và điều kiện hạn chế
về thời gian, tiểu luận của tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong các
thầy, cô thông cảm và cho ý kiến để tôi có nhận thức sâu sắc hơn về lĩnh vực
quản lý hành chính bởi sự hiểu biết về lĩnh vực này sẽ giúp ích tôi rất nhiều
trong cuộc sông cũng như trong công tác.

NGƯỜI VIẾT TIỂU LUẬN

Hoàng Thị Giang

4

PHẦN II. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG.
Xuân Dương là một xã vùng 3 của huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, địa
hình chủ yếu là đồi núi, giao thông đi lại còn nhiều khó khăn; nền kinh tế chính
chủ yếu của xã là sản xuất nông, lâm nghiệp; trình độ dân trí còn thấp, tỷ lệ hộ
nghèo và cận nghèo còn cao so với mặt bằng chung của huyện. Trong những
năm qua, xã Xuân ương đã và đang từng bước được đầu tư, đời sống nhân dân
được cải thiện. Nhiều hộ dân từ làm ăn khá đã tự xây được nhà ở kiên cố.
Ngày 05 tháng 10 năm 2016, ông Lâm Văn Hùng cùng hai người con là
Lâm Văn Cao và Lâm Văn Chung cùng trú tại thôn Pò Chang, xã Xuân Dương
huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, tự ý dùng cọc tre kéo dây và thuê người tiến
hành động thổ, khởi công xây dựng nhà ở của mình trên đường đi lại của nhân
dân các thôn: Hang Ủ, Suối Mành, Bản Dìa....... xã Xuân Dương . Nhận được
thông tin phản ánh của nhân dân, báo cáo ông trưởng thôn Xuân Dương về hành
vi tự ý đóng cọc căn dây, đào đất, thực hiện việc động thổ xây dựng nhà ở trên
đường đi lại của nhân dân xã Xuân Dương của ông Lâm Văn Hùng , UBND xã
Xuân Dương đã cử đồng chí phó chủ tịch UBND xã phụ trách công tác an ninh
trật tự của xã cùng cán bộ địa chính và Trưởng công an xã Xuân Dương đến
kiểm tra thực tế trên địa bàn nêu trên mà ông Hùng tự ý xây dựng nhà ở trái
phép. Qua kiểm tra, xem xét trên việc phản ảnh của nhân dân và ông trưởng thôn
Pò Chang là đúng. Ông Phó chủ tịch UBND xã Xuân Dương đã thay mặt UBND
xã và đoàn kiểm tra lập biên bản hành vi vi phạm của ông Chung, yêu cầu ông
dừng ngay công việc đào đất thực hiện động thổ xây dựng nhà ở trái phép và
mời ông đến trụ sở của UBND xã Xuân Dương để bàn và làm việc với Chủ tịch
UBND về việc ông xây dựng nhà trên đường đi lại của học sinh và nhân dân.
Ông Hùng không dừng việc đào đất thực hiện động thổ xây dựng nhà ở trái phép
và vẫn tục thực hiện.
Ngày 10 tháng 10 năm 2016, ông Hùng đến bộ phận tiếp công dân của
UBND xã theo giấy mời của UBND xã. Sau khi nghe ông Phó chủ tịch UBND
xã trình bày kết quả kiểm tra hiện trường lúc 10 giờ ngày 05 /10 /2016, về việc
5

ông Hùng cùng 02 người con và 03 lao động làm thuê cho ông Hùng đào đất
động thổ và đào móng làm nhà ở, nhưng ông không đồng ý với yêu cầu của
UBND xã (không ngừng việc đào đất động thổ và đào móng xây nhà). Trong đó
UBND xã đã giải trình việc ông xây dựng nhà nêu trên là làm nhà trái phép trên
đường đi lại của nhân dân, đây là quy hoạch đường đi lại, đường vào trường tiêu
học... ông Hùng không chấp nhận việc giải thích và yêu cầu của UBND xã, mà
ngược lại đề nghị chính quyền xã Xuân Dương cho ông tiếp tục duy trì xây dựng
nhà ở của mình trên đường đi lại nêu trên. Tiếp đó ông thuê xe chở gạch, xi
măng, cây làm mái và các khung cửa tập kết và thuê lao động thực hiện xây nhà
trái phép trên đường đi lại. UBND xã tiếp tục kiểm tra, lập biên bản vi phạm
hành chính lần 2 và đến lần thứ 3 đình chỉ việc xây dựng nhà ở trái phép, yêu
cầu ông Hùng tự tháo dỡ xây dựng nhà ở trái phép, khôi phục lại hiện trạng ban
đầu, trả lại đường đi lại của nhân dân. Đồng thời báo cáo gửi kèm toàn bộ biên
bản vi phạm đề nghị UBND huyện Lộc Bình ra quyết định xử lý vi phạm hành
chính đối với hành vi vi phạm của ông Hùng xây dựng nhà ở trái phép. Sau khi
xem xét, nghiên cứu báo cáo, biên bản và nghe báo cáo trực tiếp của UBND xã
Xuân Dương , Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình là ông Lương Trọng Quỳnh kết
luận cuộc họp của UBND huyện Lộc Bình: Thành lập đoàn kiểm tra việc xây
nhà ở trái phép do ông Phó chủ tịch UBND huyện làm trưởng đoàn kiểm tra của
huyện, các thành viên của đoàn gồm; Lãnh đạo phòng Tài nguyên và Môi
trường, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Kinh tế-Hạ tầng,
Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện làm thành viên. Đoàn kiểm tra của huyện
được thành lập tại Quyết định số 513/QĐ-UBND, ngày 26/10/2016 của UBND
huyện Lộc Bình về việc thành lập đoàn kiểm tra công tác sử dụng đất đai trên
địa bàn xã Xuân Dương . Đoàn kiểm tra đã tiến hành họp, bàn thảo luận việc
triển khai kiểm tra, giám sát việc sở dụng đất ở xã Xuân Dương với các nội
dung: xem xét việc quy hoạch sử dụng đất đai, xem xét trình tự, thủ tục xử lý
các trường hợp lấn chiến vỉa hè, lòng đường. Đoàn kiểm tra đến UBND xã Xuân

Dương làm việc với UBND xã và Trưởng thôn Pò Chang, kiểm tra thực tế trên
hiện trường việc ông Hùng xây dựng nhà ở trái phép trên đường đi lại của học
6


sinh và nhân dân xã Xuân Dương . Sau khi kiểm tra, đoàn đã lập báo cáo kèm
theo biên bản kiểm tra hiện trường báo cáo và tham mưu cách thức xử lý vi vi
phạm. Sau khi xem xét báo cáo có kèm theo biên bản hành vi vi phạm hành
chính của ông Hùng. UBND xã Xuân Dương và đoàn kiểm tra của huyện,
UBND huyện Lộc Bình đã ra Quyết định số 565/QĐ/UBND, ngày 05/11/2016
xử lý vi phạm hành chính đối với ông Hùng. Hình phạt cảnh cáo đối với ông
Hùng vì đã có hành vi vi phạm xây dựng nhà ở trái phép; hình phạt bổ sung
buộc ông Hùng phải tự tháo dỡ công trình xây dựng nhà ở trái phép và khôi
phục nguyên trạng như ban đầu để nhân dân đi lại; hạn xong trước ngày
12/11/2016. Đến ngày 13/11/2016, đoàn kiểm tra của huyện tiến hành kiểm tra
tại hiện trường có vi phạm và lập biên bản về hành vi không chấp hành của ông
Hùng và có căn bản đề nghị UBND huyện Lộc Bình ra Quyết định cưỡng chế.
Ngày 14/11/2016, UBND huyện Lộc Bình đã ra Quyết định số 579/QĐ/UBND,
ngày 05/11/2016 đối với ông Hùng và giao cho đoàn kiểm tra huyện thực hiện
nhiệm vụ tống đạt quyết định. Ông Lâm Văn Hùng đã có đơn khiếu nại Quyết
định số 565/QĐ/UBND, ngày 05/11/2016 và Quyết định số 579/QĐ/UBND,
ngày 24/11/2016 của UBND huyện Lộc Bình. UBND huyện Lộc Bình đã giao
cho cơ quan chuyên môn ( Thanh tra, Tư pháp huyện) kiểm tra, xác minh vụ
việc và báo cáo UBND huyện Lộc Bình. Ngày 30/11/2016, UBND huyện họp,
nghe Thanh tra, Tư pháp huyện báo cáo vụ việc xây dựng nhà ở trái phép trên
đường đi lại do ông Hùng gây ra ở xã Xuân Dương . UBND huyện Lộc Bình đã
kết luận với các nội dung cuộc họp và khẳng định việc ông Hùng xây dựng nhà
ở trái phép nêu trên là trái pháp luật. UBND huyện ra Quyết định số
580/QĐ/UBND, ngày 30/12/2016, giải quyết nội dung đơn khiếu nại của ông
Hùng; khẳng định việc xử lý đối với ông Hùng là phù hợp với quy định của

pháp luật. Ngay buổi chiều hôm đó, vợ ông tài là Hoàng Thị Hạnh đến sân trụ
sử UBND xã Xuân Dương chửi, phát ngôn những câu mang tính mạt sát một số
cán bộ công chức thi hành công vụ... Ông Hùng tiếp tục viết đơn khiếu nại vụ
việc trên gửi UBND tỉnh Lạng Sơn.

7


Trong lúc ông Hùng không được UBND huyện chấp nhận việc xây dựng
nhà ở nêu trên thì ông vẫn cứ tiếp tục thi công cho đến hoàn thiện, đồng thời
trong thời gian đó ông viết đơn gửi UBND tỉnh Lạng Sơn và cùng gia đình dọn
đồ đạc từ nhà cũ đến ở nhà mới (nơi xây dựng trái phép) và còn đưa tin "Tôi có
gạch, có xi măng, vôi và tiền tôi cứ xây. Đất là công thổ làm nhà sao lại cấm".
Với hành vi của ông Hùng làm nhà ở trái phép trên đường đi lại, để lại hậu quả:
Nhân dân xã Xuân Dương nhất là những người ở thôn xung quanh đó không có
đường đi. Nhân dân bất bình, phản đối hành vi vi phạm xây dựng nhà ở trái phép
của ông Hùng.
Sau khi nhận được đơn khiếu nại của ông Hùng, UBND tỉnh đã có công
văn giao cho chánh thanh tra tỉnh chủ trì cùng các cơ quan liên quan: Sở Tài
nguyên và Môi trường; Sở xây dựng... xem xét, xác minh vụ việc và báo cáo
UBND tỉnh trước ngày 30/01/2016. Chánh Thanh tra tỉnh Lạng Sơn căn cứ vào
công văn của UBND tỉnh đã ra Quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành,
Quyết định nội dung, kế hoạch và thời gian thanh tra, kiểm tra vụ việc mà ông
Hùng khiếu nại UBND tỉnh.
PHẦN III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
1. Nguyên nhân và hậu quả của tình huống.
a) Nguyên nhân
Về nguyên nhân khách quan: Hệ thống các văn bản còn chồng chéo,
hành vi vi phạm hành chính của ông Hùng, để được sử lý cần được áp dụng
nhiều văn bản pháp luật ở những ngành luật khác nhau, đã được điều chỉnh bổ

sung qua các thời kỳ. Bởi vậy, các cơ quan quản lý và người thi hành công vụ
lúng túng, gặp nhiều khó khăn trong việc tham mưu cũng như trong quá trình ra
quyết định quản lý. Đây là nguyên nhân dẫn đến những vi phạm kéo dài, dây
dưa chậm được giải quyết, tiến trình giải quyết vụ việc đơn giản trở nên phức
tạp.
Trình độ năng lực, nghiệp vụ và kinh nghiệm thực tiễn của cơ sở và cán
bộ làm công tác tham mưu ở các cấp chính quyền còn hạn chế nên việc phát
hiện, cũng như trong lúc lập biên bản hành vi vi phạm hành chính và thực hiện
giáo dục, thuyết phục ngay từ lúc sơ khai của vụ việc còn chậm, hoặc không
8


đúng trình tự thủ tục, thậm chí còn buông lỏng quan lý không xử lý triệt để vi
phạm sử dụng đất đai là nguyên nhân căn bản dẫn đến việc vi phạm tràn lan, khó
kiểm soát như hiện nay ở địa phương. Cụ thể là trường hợp ông Hùng là một ví
dụ điển hình.
Nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của người dân còn hạn chế: Người
dân hiện nay tuy đã được giáo dục pháp luật thông qua các phương tiện thông
tin đại chúng như: Đài tiếng nói, đài truyền hình, các loại ấn phẩm báo chí... và
nhiều chương trình phổ biến giáo dục pháp luật của địa phương và Trung ương,
song trong hành vi vẫn còn sự tùy tiện vi phạm hành chính nên cơ quan Nhà
nước khi tiến hành giải quyết các vụ việc cần tiếp tục giáo dục, từng bước nâng
cao ý thức chấp hành pháp luật cho người dân nói chung và nhừng người vi
phạm hành chính nói riêng như ông Tài.
Đất đai ngày càng có giá trị và được sử dụng vào nhiều mục đích: Đây
cũng là một nguyên nhân dẫn đến vi phạm lấn chiến đất đai và việc chuyển
quyền sử dụng đất không tuân thủ theo quy trình, không thông qua cơ quan nhà
nước có thẩm quyền dẫn đến việc chuyển nhượng tùy tiện, xây dựng nhà trái
phép. Cơ quan nhà nước cần có trách nhiệm và biện pháp xử lý kịp thời, giảm
thiểu việc sử dụng đất đai cũng như xây dựng nhà ở trái phép trên đường đi lại;

do tác động của xu thế thị trường hóa, nên người dân nông thôn muốn ra gần
đường, gần trung tâm để thuận lợi cho kinh doanh, dịch vụ.
Quy hoạch sử dụng đất chưa được thông tin, phổ biến sâu rộng thường
xuyên trong nhân dân: Người dân nhận thức về quy hoạch sử dụng đất còn hiểu
khác nhau, chưa tạo ra sự thống nhất, nhất quán. Một số con nhận thức quy
hoạch sử dụng đất là của riêng các cơ quan công quyền.
Về nguyên nhân chủ quan: Người xây dựng nhà ở trái phép như tình
huống nêu trên nhận thức về pháp luật còn rất hạn chế, nên bất chấp việc giải
thích pháp luật của các cấp chính quyền và các đoàn thanh tra, kiểm tra, giám sát
của xã, huyện, tỉnh.
Nguyên nhân chủ quan của người vi phạm hành chính trong việc xây
dựng nhà ở chủ yếu do lòng tham, chưa cập nhật đầy đủ về thủ tục, quy trình về
việc xây dựng nhà ở.
b) Hậu quả
Việc xử lý hành vi lấn chiến đất đai cũng như đường đi, vỉa hè, lòng
đường để bán hàng, làm nhà ở đã gây ra sự quá tải đối với các cơ quan Nhà
9


nước. Hiện nay việc khiếu kiện về đất đai lấn chiến vỉa hè, lòng đường ở địa
phương chiến trên 75% các vụ việc. Do chậm được giải quyết, xu hướng đã và
đang diễn biến phức tạp gây bất bình trong nhân dân và cộng đồng, tạo ra một số
vụ việc khiếu kiện kéo dài, đông người vượt cấp. Có thể nói rằng cơ quan chính
quyền cấp xã trở thành áp lực quá tải và khó khăn.
Thiệt hại về kinh tế - xã hội: Việc xử lý hành vi biến đất công thành đất
xây dựng nhà ở gây thiệt hại rất lớn về tài sản. Một mặt nhà nước phải tạm ứng
ra một khoản kinh phí để tổ chức cưỡng chế, giải quyết dứt điểm, triệt để những
cực kỳ khó khăn trong việc thu hồi từ người vi phạm. Mặt khác việc cưỡng chế
gây thiệt hại về nhà cửa, công trình xây dựng của các hộ dân vi phạm. Hơn nữa
khi sử dụng đất cũng như đường đi để làm nhà nên việc khôi phục như trạng thái

ban đầu là rất khó khăn và tiêu tốn nhiều tiền của và nhân lực, vật lực.
Dư luận xã hội bất bình, làm giảm lòng tin của người dân: Vì nhân dân
các dân tộc Lộc Bình nói chung và người dân xã Xuân Dương nói riêng ở tình
huống mô tả trên không có đường đi, chức năng công quyền của cơ quan nhà
nước và pháp luật, pháp chế xã hội bị sói mòn. Việc xử lý không kịp thời, không
triệt để các trường hợp vi phạm còn gây hậu quả làm giảm lòng tin của nhân dân
vào pháp luật và các cơ quan nhà nước và cán bộ thi hành công vụ. Ngoài ra
hành vi vi phạm của ông Hùng như mô tả và diễn biến nêu trên đã tạo nên dư
luận xấu trong cộng đồng, gây tổn hại về kinh tế và công trình phúc lợi công
cộng, song còn là cơ sở của các nguyên nhân khác như, cơ sở hạ tầng đã và đang
được xây dựng, bộ mặt nông thôn miền núi xã Xuân Dương ,huyện Lộc Bình,
tỉnh Lạng Sơn ngày một được đổi mới. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân
dân các dân tộc trong huyện nói chung và xã Xuân Dương nói riêng ngày một
nâng cao. Xã Xuân Dương , huyện Lộc Bình là một xã nghèo trước đây ( giai
đoạn năm 2010 - 2016) nay thoát nghèo, vươn lên làm ăn khá so với 27 xã trong
huyện. Nhận thức của nhân dân về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước ngày một tốt hơn. Tuy nhiên còn tồn tại một số hộ gia
đình hiểu và nhận thức pháp luật chưa đầy đủ, thể hiện như: Coi thường pháp
luật, mình muốn làm gì thì làm, không tuân thủ những quy định chung của xã
hội. Xuất hiện hiện tượng xây dựng nhà ở trái phép, sử dụng đất đai sai mục
đích (làm nhà ở trên đường đi lại của nhân dân). Cụ thể lấy đất công sử dụng
vào việc riêng, mục đích xây dựng nhà ở cá nhân trái phép, trái pháp luật, nhân
dân mất lối đi lại vào Trường tiểu học xã Xuân Dương . Sự việc ấy đã bị dư luận
xã hội phản ứng, gây bất bình trong nhân dân địa phương. Người xây dựng nhà
10


ở trái phép đã đặt lợi ích cá nhân mình lên trên lợi ích của cộng đồng. Việc xây
dựng nhà ở trái phép trên đường đi lại của nhân dân xã Xuân Dương của ông
Lâm Văn Hùng , ở xã Xuân Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn gây ra

những bức xúc, trăn trở cho các cấp chính quyền địa phương.
2. Xác định mục tiêu giải quyết tình huống
a) Mục tiêu trực tiếp
Việc giải quyết nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương và pháp chế xã hội
chủ nghĩa: Hành vi vi phạm của ông Hùng xã Xuân Dương , huyện Lộc Bình
xây dựng nhà ở trái phép được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật; trong quá
trình giải quyết cần có các biện pháp, giải pháp kết hợp giáo dục tuyên truyền
rộng rãi trong nhân dân nói chung và ông Tài nói riêng, thể hiện rõ quan điểm
dứt khoát của chính quyền, đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của
người dân.
Giải quyết phải đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của ông Hùng: Trong
quá trình giải quyết vụ việc, cần kiểm tra đối chiếu các khâu lập biên bản, ra
quyết định xử phạt, yêu cầu thoá dỡ việc xây dựng nhà ở trái phép, quyết định
giải quyết lần 1, có đảm bảo khách quan, đúng luật. Công dân có các quyền và
quyền khiếu nại theo đúng quy định pháp luật. Nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích
của cá nhân cộng đồng dân cư: Ông Hùng lấn chiến đất công, lấy đường đi lại
làm nhà ở trái phép cần phải xử lý. Tuy vậy, việc xử lý phải tuân thủ các quy
định của pháp luật, trong quá trình xử lý cần giáo dục - thuyết phục ông Hùng
tự nguyện chấp hành các quy định hành chính. Hạn chế cần đến mức thấp nhất
những thiệt hại về tài sản cho ông Hùng và gia đình họ, đảm bảo lợi ích hợp
pháp của công dân và cộng đồng xã hội.
b) Mục tiêu hướng tới
Từ mô tả tình huống nêu trên, để giải quyết vấn đề lấn chiến đất đai như
trường hợp ông Hùng thì có nhiều cách và biện pháp khác nhau. Song mục tiêu
cuối cùng là giải quyết việc bất bình trong nhân dân về hành vi vi phạm của ông
Hùng và đáp ứng được lòng dân mong muốn của cộng đồng dân cư có đường đi
lại " Thực sự đường thông, hè thoáng". Đây chính là mục tiêu hướng tới của việc
xử lý tình huống của các nhà quản lý.
3. Xây dựng và lựa chọn phương án giải quyết
a) Xây dựng phương án

11


Phương án 1. Tuyên truyền - giáo dục - thuyết phục tự nguyện tháo dỡ
việc xây dựng nhà ở trái phép và rút đơn khiếu nại:
- Ưu điểm: Tình huống trên được giải quyết theo Pháp lệnh xử lý hành
chính năm 2002 và được bổ sung sửa đổi năm 2007, trên cơ sở phối kết hợp với
các tổ chức chính trị xã hội tuyên truyền giáo dục, thuyết phục như mưa dầm
thấm lâu, ngoài ra tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật còn hiệu lực và
cung cấp đẩy đủ các thông về vi phạm hành chính của ông Hùng.
- Nhược điểm: Công tác tuyên truyền vận động của các tổ chức chính trị
xã hội ở cấp thôn bản còn hạn chế về công tác tuyên truyền vận động, thuyết
phục nên dẫn đến tình trạng người khiếu nại không nhất trí dẫn đến khiếu nại
vượt cấp.
Phương án 2: Vận động tự nguyện tháo dỡ nhà ở xây dựng trái phép
chuyển đến khu tái định cư vùng kinh tế mới:
- Ưu điểm: Được các cấp ủy Đảng, chính quyền và các đoàn thể xã vào
cuộc tuyên truyền vận động gia đình ông Hùng dừng ngay việc thực hiện hành
vi vi phạm và vận động họ đến cơ quan có thẩm quyền đăng ký kê khai, đề nghị
được cấp giấp phép xây dựng nhà ở tái định cư vùng kinh tế nằm trong quy
hoạch để được xây dựng theo quy định hiện hành. Mặt khác giải thích cặn kẽ
cho hiểu ông nếu tháo dỡ trả lại hiện trạng ban đầu thì không phải chịu trách
nhiệm trước pháp luật.
- Nhượng điểm: Nhận thức của một số người dân còn hạn chế nên chưa
nhận thức được pháp luật còn có tính bảo thủ không tuân theo pháp luật của Nhà
nước.
Phương án 3. Xử lý nghiêm minh đúng quy định của pháp luật
- Ưu điểm: Người thực thi nhiệm vụ phải nắm chắc những quy định của
pháp luật và căn cứ vào các văn bản quy phạm, pháp luật thực hiện theo đúng

luật và xử lý nghiêm những người vi phạm pháp luật để làm gương cho những
người không tuân thủ theo pháp luật.
- Nhược điểm: Nhận thức của một số cán bộ làm công tác tại cơ sở còn
yếu trong công tác tuyên truyền giáo dục và thuyết phục nên tăng cường công
tác tuyên truyền vận động và thường xuyên tập huấn nghiệp vụ cho các cán bộ
làm công tác vận động.

12


b) Lựa chọn phương án
Trong 3 phương án: Tuyên truyền - vận động - giáo dục - thuyết phục tự
nguyện tháo dỡ việc xây dựng nhà ở trái phép và rút đơn khiếu nại; vận động tự
tháo dỡ nhà ở xây dựng trái phép đến khu tái định cư vùng kinh tế mới; Nhà
nước áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm ( phạt cảnh cáo) và hợp thức hóa cho
tồn tại; xử lý nghiệm minh đúng quy định của pháp luật.
Đứng trước những phương án đó đòi hỏi nhà quản lý cần đưa ra tình
huống của mình và lựa chọn phương án nào. Câu hỏi cần trả lời ở đây là chọn 1
trong 3 phương án nêu trên với phương án khả thi, hiệu quả, hiệu lực pháp luật.
Đạt mục tiêu xử lý tình huống như nêu trên. Buộc người lãnh đạo quản lý phải
căn cứ vào các văn bản pháp lý: Phân tích, giải trình, lý trình và so sánh 3
phương án nêu trên để tham mưu quyết định lựa chọn phương án. Trong tình
huống này thì lựa chọn phương án 3 . Vì phương án này có những ưu điểm nổi
trội hơn 2 phương án còn lại như đã so sánh trên và có nghĩa quan trọng.
4. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã được lựa chọn
4.1.Căn cứ pháp lý để tổ chức thực hiện phương án:
Căn cứ vào Luật đất đai ngày 29 tháng 11 năm 2013 , Luật khiếu nại năm
2011, Luật Thanh tra ngày 15 tháng 11 năm 2010 và Luật dân sự ngày 24 tháng
11 năm 2015, Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 và Pháp lệnh Sửa
đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2008,

Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, ngày ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ
về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, Thông tư số Số:
37/2014/TT-BTNMT, ngày 30 tháng 06 năm 2014 của Tài Nguyên Môi trường
hướng dẫn thực hiện về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất; Nghị định số 102/2014/NĐ-CP, ngày 10 tháng 11 năm 2014 của Chính phủ
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đây là một lĩnh vực nhạt
cảm nhất trong tình hình hiện nay.
4.2. Tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn
Yêu cầu công tác thực thi nhiệm vụ cần phải được tiến hành kịp thời và
có sự chuẩn bị chu đáo. Công việc này đòi hỏi UBND huyện Lộc Bình phải lập
kế hoạch tổ chức thực hiện. Nội dung của kế hoạch thực hiện cần nêu rõ: Mục
đích, yêu cầu, thuận lợi, khó khăn; việc thành lập các tổ công tác có sự phân
công chức năng, nhiệm vụ rõ ràng và cơ chế phối hợp hoạt động; công cụ,
phương tiện cần chuẩn bị, những tình huống có thể xẩy ra và biện pháp giải
quyết. Các bước tiến hành trong khi thực thi nhiệm vụ.

13


Đến ngày thực hiện các tổ chức cá nhân được phân công theo bản kế
hoạch phải có mặt đầy đủ (nếu vắng phải có lý do chính đáng và cử người thay
thế), chuẩn bị các công cụ, phương tiện để thực hiện. Theo sự phân công thì
thông thường cán bộ địa chính và tư pháp phải lập biên bản ghi lại chi tiết, đầy
đủ hiện trạng sử dụng đất, các tài sản có trên đất và quá trình thực hiện.
Ngoài nội dung hình phạt cảnh cáo, theo quy định của pháp luật thì ông
Hùng còn phải chịu mọi phí tổn trong quá trình tổ chức. Nội dung này cần được
ghi rõ trong quyết định. Đề cập đến nội dung này vì trong thực tế, nhiều vụ việc
ở địa phương việc thu phí tổn là rất khó khăn. Chính vì vậy, các đồng chí Chủ
tịch UBND các cấp khi thực hiện công tác cần có sự chỉ đạo các cơ quan chuyên
môn thực hiện công tác thu phí tổn trong quá trình thực hiện trong Quyết định.

Có thể áp dụng các biện pháp sau khi tiến hành thực hiện:
- Yêu cầu người vi phạm hành chính tự nguyện chấp hành nộp phí tổn;
nếu không, bị khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập, hoặc khấu trừ một
lượng tiền tương đương phí tổn từ tài khoản ngân hàng;
- Nếu không áp dụng hai trường hợp nêu trên thì áp dụng biện pháp kê
biên tài sản có giá trị tương đương với số tiền phí tổn cho thực hiện để tiến hành
bán đấu giá theo quy định.
4.3. Kết quả tổ chức thực hiện phương án
Việc làm nêu trên có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, không những chỉ đảm
bảo
tính nghiêm minh của pháp luật, tính răn đe đối với những người có ý định và
người vi phạm hành chính, mà đây còn là một trong những điều kiện để cơ quan
thực thi quyền lực Nhà nước, thực thi tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Trường hợp nếu cơ quan Nhà nước không thu được phí tổn đã bỏ ra thực thi
cưỡng chế thì những chi phí này do ngân sách huyện tạm ứng hay gánh chịu.
Điều này dẫn đến tình trạng một công dân có vi phạm nhiều lần, nhiều người vi
phạm, ngân sách nhà nước không có khả năng để thực hiện các biện pháp cưỡng
chế dẫn đến tình trạng lỏng lẻo trong quản lý nhà nước về đất đai, hay cảnh cáo
cho tồn tại đã gây ra bất bình và nhiều vụ việc tố cáo tại nhiều địa phương trên
địa bàn.
Trong thực tế cho thấy nhiều xã có hiện tượng vi phạm theo dây chuyền,
một vài người vi phạm không xử lý hoặc người nhà cán bộ vi phạm mà không bị
xử lý thì hàng loạt cá nhân khác cũng vi phạm theo, biện pháp xử lý của chính
14


quyền không triệt để cộng với việc tự do chuyển nhượng đất đai, lấn chiến đất
đai tương tự càng làm cho tình hình phức tạp thêm. Nhiều vụ việc, chính quyền
địa phương không giải quyết định, hoặc giải quyết không thỏa đáng gây ra bất
bình, bức xúc, điểm nóng trong việc vi phạm trật tự quản lý đất đai, nguyên

nhân sâu xa của việc khiếu kiện phức tạp kéo dài... việc giải quyết đã khó lại
thêm khó khăn hơn.
Tình hình hiện nay việc tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật
cho nhân dân là một công việc quan trọng và cần thiết, việc quán triệt và tập
huấn nâng cao năng lực, nghiệp vụ cho cán bộ cơ sở, để đảm bảo việc xử lý
ngay và đúng quy định của pháp luật đối với những vi phạm. Đây là một biện
pháp tốt để ngăn chặn các hành vi vi phạm, thực hiện pháp chế XHCN.
PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận
Qua tình huống này, học viên muốn trình bày những cơ sở pháp lý, thủ
tục, trình tự và những yêu cầu về những nội dung văn bản áp dụng pháp luật
trong quá trình xử lý hành vi vi phạm, lẫn chiến đường đi lại của nhân dân;
nhằm đưa cơ sở hạ tầng của xã ngày một đổi mới. Đời sống vật chất và tinh thần
của nhân dân trong huyện nói chung của xã Xuân Dương nói riêng ngày một
nâng cao, nhận thức của nhân dân về các chủ trương của Đảng, chính sách pháp
luật của Nhà nước ngày một tốt hơn. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hộ gia
đình hiểu và nhận thức pháp luật chưa đầy đủ, thể hiện như coi thường pháp
luật, mình muốn làm gì thì làm, không tuân thủ những quy định chung của xã
hội.
Tuy nhiên hiện nay, việc vi phạm trật tự quản lý hành chính Nhà nước về
lĩnh vực đất đai là một vấn đề bức xúc của nhiều địa phương trong huyện, đặc
biệt là vấn đề xử lý vi phạm lấn chiếm đất đai và cưỡng chế những trường hợp
vi phạm. Nhưng hệ thống các văn bản chưa tập trung, chủ yếu là những quy
phạm trong Luật đất đai; Nghị định số 102/2014/NĐ-CP, ngày 10 tháng 11 năm
2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai và
Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông
qua năm 2002và Pháp lệnh Sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh xử lý vi
phạm hành chính năm 2008, không được tập huấn nghiệp vụ thường xuyên, một
số cán bộ chưa thực sự nhiệt tình với công việc nên chất lượng hiệu quả tuyên
truyền chưa cao.

15


Kiến nghị
Trong nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN hiện nay, việc nâng
cao năng lực quản lý và quản lý xã hội bằng Pháp luật là tất yếu khách quan. Có
như vậy mới đảm bảo cho nền kinh tế phát triển bền vững - chính trị ổn định và
trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Học viên xin đề xuất những biện pháp để
nâng cao năng lực, hiệu lực quản lý Nhà nước về đất đai nói chung và xử lý dứt
điểm tình trạng lấn chiếm của công làm của riêng, lấn chiếm đất đai phái phép
nói riêng - một lĩnh vực quản lý có nhiều bức xúc trong tình hình hiện nay.
- Một là: Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục, nâng cao ý
thức pháp luật của nhân dân: Công tác tuyên truyền, huy động cả hệ thống
chính trị vào cuộc như: Mặt trận Tổ quốc, Hội PN, Hội ND, Hội CCB, Công
đoàn và Đoàn thanh niên. Đồng thời có kế hoạch và đưa những nội dung sinh
hoạt và tìm hiểu pháp luật đến nhà văn hóa, các điểm bưu điện văn hóa xã, tủ
sách pháp luật về công tác tìm hiểu pháp luật, tiếp cận với pháp luật và nâng cao
trình độ hiểu biết về pháp luật. Đây là điều kiện cần thiết để mọi người dân sống
và làm theo pháp luật. Làm được như vậy tin chắc rằng các vụ việc phát sinh sẽ
nhanh chóng được giải quyết từ cơ sở, công dân có điều kiện hiểu rõ quyền nghĩa vụ của mình nên việc khiếu nại, tố cáo cũng chính xác, phù hợp với quy
định của pháp luật, làm giảm tình trạng khiếu kiện tố cáo sai do không hiểu
chính sách pháp luật.
- Hai là: Các cơ quan Nhà nước chủ động rà soát và tập hợp hệ thống các
văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất
đại: Ngoài ra, việc giải quyết các vụ việc về đất đai còn liên quan đến nhiều văn
bản khác nhau như: Luật khiếu năm 2011; các thông tư của Bộ Tài nguyên và
môi trường hướng dẫn về thống kê, kiểm kê đất đai và xây dựng bản đồ hiện
trạng sử dụng đất; Thông tư hướng dẫn lập, điều chỉnh và thẩm định quy hoạch kế hoạch sử dụng đất... Như vậy, hệ thống văn bản pháp luật về quản lý đất đai
là rất phức tạp. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, thực tiễn luôn
luôn biến động. Đòi hỏi các văn bản, các quy phạm cũng phải có những sửa đổi,

bổ sung để điều chỉnh kịp thời những quan hệ mới phát sinh, song cũng không
kìm hãm sự phát triển của những quan hệ đất đai có ý nghĩa tích cực trong việc
hình thành thị trường bất động sản, góp phần thúc đẩy nền kinh tế - xã hội ổn
định phát triển. Do đó, việc xây dựng Luật cần dự kiến sát thực các quy luật
khách quan của xã hội, mang tính chủ động cao, tạo tiền đề cần thiết cho việc
16


quản lý Nhà nước về lĩnh vực đất đai được hiệu quả, tránh sự trùng chéo, thiếu
tính thống nhất và không đồng bộ giữa các văn bản pháp luật, các quy phạm
pháp luật. Đòi hỏi người cán bộ địa chính có sự cập nhật nhanh, đầy đủ, chính
xác các văn bản pháp luật, tham mưu cho việc xử lý đúng pháp luật.
- Ba là: Chú trọng việc bồi dưỡng, đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực
nghiệp vụ cho cán bộ địa chính và cán bộ chính quyền các cấp; Tăng cường việc
nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức:
Hiện nay trên địa bàn huyện ,có thể phân công cho Phòng Tài nguyên và
Môi trường tập hợp văn bản có tài liệu và văn bản chỉ đạo thống nhất công tác
quản lý đất đai, phù hợp với quy định chung của Nhà nước. Điều đó làm giảm
thiểu sự phát sinh những vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài mà điểm xuất phát
lại từ những vụ việc đơn giản nhưng do công tác quản lý cũng như xử lý còn
nhiều bất cập, xử lý không tuân thủ pháp luật, " không thấu tình đạt lý" đã phát
triển thành vụ việc có đông người tham gia gây rất nhiều khó khăn trong công
tác giải quyết. Thực tế cho thấy nguyên nhân chủ yếu là do sự lúng túng của đội
ngũ cán bộ cơ sở trong công tác áp dụng, cũng như tuyên truyền phổ biến giáo
dục pháp luật. Do chưa được đào tạo, bồi dưỡng chính quy, chưa được tập huấn
hay hướng dẫn thực hiện thống nhất những văn bản quy phạm pháp luật.
Trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và hướng dẫn thì việc đưa
quy chế dân chủ vào cuộc sống cũng là một việc quan trọng, nhằm phát huy vai
trò kiểm tra, giám sát của người dân " dân biết, dân làm, dân kiểm tra", khuyến
khích những người tố cáo đúng những sai phạm,tồn tại của địa phương. Đồng

thời có những chế tài nghiêm khắc để xử lý những hành vi vi phạm. Trong tình
hình hiện nay, việc nghiên cứu thành lập thanh tra công vụ là cần thiết. Để đảm
bảo bộ máy hành chính hoạt động trật tự, hiệu lực, hiệu quả và minh bạch; người
cán bộ công chức sẽ có ý thức trách nhiệm cao hơn về vị trí, nhiệm vụ, quyền
hạn của mình, mọi tình huống phát sinh sẽ được giải quyết nhanh chóng, kịp
thời đúng quy định pháp luật, là động lực trong quá trình cải cách bộ máy hành
chính ở nước ta.
- Bốn là: Xử lý kịp thời và đúng pháp luật: Trong thực tế các vấn đề xã
hội tồn tại, phát triển đan xen lẫn nhau, song vấn đề đặt ra ở đây là hoạt động
của mọi công dân phải tuân thủ pháp luật, giảm thiểu các hành vi vi phạm pháp
luật như: kiếu nại, kiếu kiện, lẫn chiến vỉa hè, lòng đường, làm nhà trái phép,
nguyên nhân tạo ra những bức xúc nhưng không được giải quyết hoặc giải quyết
vòng vo không dứt điểm dẫn đến: Khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo, bao che vi phạm
17


kéo dài lâu nay chậm được giải quyết. Để giảm thiểu việc vi phạm pháp luật
cũng như xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật trong tình hình hiện nay là phải
đảm bảo kịp thời và đúng pháp luật, nguyên nhân sâu xa và cần thiết phải giải
quyết tận gốc. Tạo ra môi trường thông thoáng - lành mạnh trong phát triển kinh
tế - xã hội và hội nhập hiện nay.

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Luật khiếu nại năm 2011;
2.Luật Thanh tra ngày 15 tháng 11 năm 2010;
3. Luật dân sự ngày 24 tháng 11 năm 2015;
4. Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 và được bổ sung sửa đổi

một số điều năm 2008;
5. Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính
phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất;
6. Thông tư số Số 37/2014/TT-BTNMT, ngày 30 tháng 06 năm 2014 của
Tài Nguyên Môi trường hướng dẫn thực hiện về bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất
7.Nghị định số 102/2014/NĐ-CP, ngày 10 tháng 11 năm 2014 của Chính
phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai
8. Nghị định số 84/2007/NĐ-CP, ngày 25/5/2007của Chính phủ quy định
bổ sung về cấp giấy chứng nhận QSDĐ, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự,
thủ tục bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất và giải quyết
khiếu nại về đất đai;
9. Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên chính phần I: Nền hành chính
Nhà nước;
10. Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên chính phần II: Quản lý Nhà
nước theo ngành, lãnh thổ;
11. Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên chính phần III: Những kỹ năng
cơ bản.

19