Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt sông đồng nai đoạn chảy qua thành phố biên hòa (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
------------

NGUYỄN THỊ HỒNG QUYÊN

NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
NƯỚC MẶT SÔNG ĐỒNG NAI ĐOẠN CHẢY QUA
THÀNH PHỐ BIÊN HÒA
Demo Version - Select.Pdf SDK

CHUYÊN NGÀNH: ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN
MÃ SỐ: 60 44 02 17

LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. LÊ NĂM

HUẾ, 2014


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng
tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung
thực, được các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được
công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.

Tác giả

Demo Version - Select.Pdf
NguyễnSDK
Thị Hồng Quyên

i


Tác giả luận văn xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến:
- Thầy giáo hướng dẫn khoa học: TS. Lê Năm.
- Quý thầy, cô giáo Khoa Địa lí, Trường Đại học Sư phạm, ĐH Huế
- Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau đại học và các Phòng ban
trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế.
- Trường THPT Lê Hồng Phong thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
- Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai, Chi cục môi trường,
Trung tâm khí tượng Thủy văn tỉnh Đồng Nai, Phòng điều hành và tích
hợp dữ liệu tài nguyên và môi trường, Phòng lưu trữ dữ liệu, Trung tâm
quan trắc và kĩ thuật môi trường tỉnh Đồng Nai. Chi cục thống kê tỉnh
Đồng Nai.Demo Version - Select.Pdf SDK
- Đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã quan tâm, giúp đỡ, tạo điều
kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành
luận văn.

Tác giả

Nguyễn Thị Hồng Quyên

ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..................................................................................................................1
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT ...........................................................................................4
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................5
DANH MỤC CÁC HÌNH MỞ ĐẦU .......................................................................6
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................8
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .......................................................................8
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI .......................................................9
.Đ IT

NG VÀ PH M VI NGHIÊN CỨU ....................................................9

4. QUAN ĐIỂM VÀ PH ƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................10
.

NGH A KH A H C VÀ TH C TI N CỦA ĐỀ TÀI .................................13

6. CẤU TRÚC ĐỀ TÀI .........................................................................................13
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU Ô NHIỄM NƯỚC
VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG NƯỚC ..................................14

Demo Version - Select.Pdf SDK

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài .............................14
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................14
1.1. .

Việt Nam ..............................................................................................15

1.1. .

Đồng Nai ..............................................................................................16

1. . Một số khái niệm sử dụng trong đề tài ...........................................................18
1. .1. Khái niệm ô nhiễm môi trường................................................................18
1. . . Khái niệm ô nhiễm môi trường nước ......................................................18
1. . . Khái niệm về quản lý chất lượng nước sông ...........................................19
1. .4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng nước ....................................................19
1. . . Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước sông ....................................20
1. . Chỉ số chất lượng nước (WQI) .......................................................................20
1.4. Quy trình tính toán và sử dụng WQI trong đánh giá chất lượng môi trường
nước .......................................................................................................................21
1.5. Qui trình nghiên cứu của đề tài ......................................................................22

1


Chương 2. HIỆN TRẠNG Ô NHIỄM VÀ CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG
NƯỚC MẶT SÔNG ĐỒNG NAI ĐOẠN CHẢY QUA THÀNH PHỐ BIÊN
HÒA ..........................................................................................................................25
.1. Khái quát đặc điểm địa lí khu vực nghiên cứu ...............................................25
.1.1. Đặc điểm địa lý tự nhiên ..........................................................................25
.1. . Đặc điểm kinh tế - xã hội .........................................................................31
2.2. Vai trò và chức năng của sông Đồng Nai đối với sự phát triển của thành phố
Biên Hòa ................................................................................................................35
. . Các nguồn thải trong khu vực tác động đến chất lượng nước sông Đồng Nai
đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa .........................................................................37
. .1. Các nguồn thải từ sản xuất công nghiệp ..................................................38

. . . Các nguồn nước thải sinh hoạt ................................................................40
. . . Các nguồn thải sinh hoạt từ các cơ sở y tế ..............................................42
2.3.4. Nước thải từ hoạt động nông nghiệp .......................................................44
2.3.5. Rủi ro môi trường nước do sự cố tràn dầu ...............................................45
2.3.6. Các nguồn thải khác từ khu vực lân cận ..................................................45

Version
- Select.Pdf
SDK nước mặt sông Đồng Nai đoạn
.4. Hiện Demo
trạng ô nhiễm
và diễn
biến chất lượng
chảy qua thành phố Biên Hòa ................................................................................46
.4.1. Hiện trạng ô nhiễm và diễn biến chung ...................................................48
.4. . Hiện trạng ô nhiễm và diễn biến chất lượng nước mặt sông Đồng Nai
đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa tại các vị trí quan trắc ...............................50
. . Đánh giá chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên
Hòa thông qua chỉ số WQI ....................................................................................57
. .1. Qui trình đánh giá chất lượng nước sông đoạn chảy qua thành phố Biên
Hòa thông qua chỉ số WQI ................................................................................57
. . . Kết quả đánh giá chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua
thành phố Biên Hòa thông qua chỉ số WQI .......................................................60
Chương 3. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
NƯỚC MẶT SÔNG ĐỒNG NAI ĐOẠN CHẢY QUA THÀNH PHỐ BIÊN
HÒA ..........................................................................................................................73
.1. Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc để xuất giải pháp ................................73

2

3.1. . Đánh giá khả năng tác động của các nguồn thải .........................................74
3.1. . Định hướng qui hoạch phát triển kinh tế - xã hội thành phố Biên Hòa đến
năm 0 0 ...............................................................................................................75
. . Đề xuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt sông Đồng
Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa ................................................................77
. .1. Giải pháp công trình ................................................................................78
. . . Giải pháp phi công trình ..........................................................................80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................84
1. KẾT LUẬN .......................................................................................................84
2. KIẾN NGHỊ.......................................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................87
PHỤ LỤC

Demo Version - Select.Pdf SDK

3


BẢNG CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

STT

Chú thích

1

BOD

Nhu cầu oxy sinh hoá

2

BVMT

Bảo vệ môi trường

3

CCN

Cụm công nghiệp

4

CLN

Chất lượng nước

5

COD

Nhu cầu oxy hóa học

6

CSCLN

Chỉ số chất lượng nước

7

DO

8

ĐVT

Đơn vị tính

9

ĐLTN

Địa lí tự nhiên

10

GIS

Hệ thống thông tin địa lý

11

KT - XH

Kinh tế - xã hội

12
13

N – LN
Lâm nghiệp
Demo Version - Select.Pdf
SDK
NTTS
Nuôi trồng thủy sản

14

QCVN08:2008/BTNMT

15

SXNN

Sản xuất nông nghiệp

16

TNN

Tài nguyên nước

17

TN&MT

Tài nguyên và môi trường

18

TSS

Chị thị chất rắn lơ lửng

19

WQI (Water Quality Index)

Đối với môi trường nước mặt

Lượng oxy hoà tan trong nước cần thiết cho sự
hô hấp của các sinh vật nước

Quy chuẩn Việt Nam: 008/ Bộ Tài nguyên môi
trường

4


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng .1. Quy mô các khu công nghiệp ở TP. Biên Hòa .........................................33
Bảng . . Đánh giá mức độ quan trọng của hệ thống sông Đồng Nai ......................36
Bảng . . Các nguồn thải chính tác động đến chất lượng nước sông Đồng Nai đoạn
chảy qua thành phố Biên Hòa ...................................................................................38
Bảng .4. Tổng hợp kết quả quan trắc nước thải tại các KCN Biên Hòa .................39

Bảng . . Kết quả phân tích nước thải tại một số khu dân cư TP.Biên Hòa ............42
Bảng .6. Danh sách các bệnh viện ở Biên Hòa gây ô nhiễm môi trường ...............43
Bảng .7. Vị trí quan trắc chất lượng nước sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố
Biên Hòa ....................................................................................................................47
Bảng .8. Nồng độ trung bình của D

các năm tại một số vị trí quan trắc trên sông

Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa (Đơn vị: mg/l) .................................48
Bảng 2.9. Tổng hợp kết quả vị trí các điểm quan trắc nước mặt trên sông Đồng Nai
đoạn chảy qua TP. Biên Hòa năm 01 so với QCVN 08: 008/BTNMT ...............51
Bảng .10. Bảng quy định các giá trị qi, BPi ............................................................58
Bảng .11. Bảng quy định các giá trị BPi và qi đối với thông số pH .......................59

Demo Version - Select.Pdf SDK

Bảng .1 . Mức đánh giá chất lượng nước th o giá trị WQI ....................................60
Bảng .1: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các loại nước thải ................................74

5


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ qui trình nghiên cứu hiện trạng và đề xuất các giải pháp giảm thiểu
ô nhiễm nguồn nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa .......24
Hình .1. Bản đồ hành chính thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai ..........................25
Hình . . Bản đồ mạng lưới thủy văn tỉnh Đồng Nai ...............................................26
Hình . . Biểu đồ lượng mưa tại Trạm Khí tượng Biên Hòa ...................................28
Hình .4. Biểu đồ lưu lượng nước xả thải của các cơ sở sản xuất ở Đồng Nai ........40
Hình . . Biểu đồ lưu lượng xả thải của các cơ sở y tế ở Đồng Nai th o đơn vị hành

chính ..........................................................................................................................43
Hình .6. Sơ đồ vị trí các điểm quan trắc trên sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành
phố Biên Hòa.............................................................................................................47
Hình .7. Biểu đồ diễn biến hàm lượng TSS năm 011-2012 ..................................49
Hình .8. Biểu đồ diễn biến hàm lượng C D năm 011-2012 ................................49
Hình .9. Biểu đồ diễn biến hàm lượng Amonia năm 011-2012 ............................50
Hình .10. Sơ đồ nồng độ D

nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua TP Biên

Hòa ............................................................................................................................51

Demo
Version
- Select.Pdf
SDK
Hình .11. Sơ
đồ nồng
độ C D
nước mặt sông
Đồng Nai đoạn chảy qua TP Biên
Hòa ............................................................................................................................52
Hình .1 . Sơ đồ nồng độ TSS nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua TP Biên
Hòa ............................................................................................................................53
Hình 2.13. Sơ đồ nồng độ B D5 nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua TP Biên
Hòa ............................................................................................................................54
Hình .14. Sơ đồ nồng độ N-NH4+ nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua TP
Biên Hòa ....................................................................................................................55
Hình .1 Sơ đồ nồng độ Coliform nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua TP
Biên Hòa ....................................................................................................................56

Hình .16. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí cầu Hóa An .............................61
Hình .17. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí nhà máy nước Biên Hòa .........62
Hình .18. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước cống thải Cty giấy Tân Mai .................63
Hình .19. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí hợp lưu Săn Máu - Đồng Nai 65

6


Hình . 0. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí hợp lưu Suối Linh – Sông Cái
...................................................................................................................................66
Hình . 1. Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí gần bến đò An Hảo .................67
Hình . . Biểu đồ chỉ số chất lượng nước tại vị trí cầu Đồng Nai ..........................68
Hình .

. Bản đồ hiện trạng chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua

thành phố Biên Hòa th o chỉ số WQI năm 011 ......................................................70
Hình . 4. Bản đồ hiện trạng chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua
thành phố Biên Hòa th o chỉ số WQI năm 01 ......................................................71
Hình .

. Bản đồ hiện trạng chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua

thành phố Biên Hòa th o chỉ số WQI năm 01 ......................................................72
Hình .1. Sơ đồ công nghệ cụm bể Bastafat –F ........................................................79

Demo Version - Select.Pdf SDK

7

MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Tài nguyên nước là thành phần chủ yếu của môi trường sống. Không có nước
thì không có sự sống trên hành tinh của chúng ta. Do tính chất quan trọng của nước nên
UNESC

lấy ngày

/ làm ngày nước thế giới. Hiện nay, nguồn tài nguyên nước

đang phải đối mặt với nguy cơ ô nhiễm và cạn kiệt. Nhu cầu phát triển kinh tế, con
người đã cố tình bỏ qua các tác động đến môi trường một cách trực tiếp hoặc gián tiếp.
Nguy cơ thiếu nước, đặc biệt là nước ngọt và nước sạch là một hiểm họa lớn đối với sự
tồn vong của con người cũng như toàn bộ sự sống trên Trái đất.Vì vậy, đánh giá tài
nguyên nước, nhanh chóng có các biện pháp khai thác bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn
tài nguyên nước th o hướng bền vững là một vấn đề đang được quan tâm hiện nay.
Sông Đồng Nai, ngoài chức năng cơ bản thoát lũ từ thượng nguồn còn có vai
trò rất quan trọng trong cấp nước phục vụ thủy điện, các hoạt động kinh tế - xã hội
cho toàn khu vực miền Đông Nam Bộ. Đồng thời, đây cũng là nơi tiếp nhận chất thải
chưa qua xử lý từ các hoạt động kinh tế và dân sinh trong khu vực. Điều này dẫn đến
sự suy giảm chất lượng nước, ảnh hưởng bất lợi đến đời sống các sinh vật, tính đa

Demo Version - Select.Pdf SDK

dạng sinh học, cân bằng sinh thái của các hệ sinh thái nước và quan trọng hơn là ảnh
hưởng đến đời sống và sức khỏ con người.
Thành phố Biên Hòa là một thành phố công nghiệp nằm trên bờ sông Đồng
Nai. Tại đây, nước thải phát sinh từ các hoạt động công, nông nghiệp và nước thải
sinh hoạt hầu hết đều được thải trực tiếp hay gián tiếp vào sông Đồng Nai. Theo

đánh giá của các nhà chuyên môn thì thành phố Biên Hòa là một trong những khu
vực có mức độ ảnh hưởng quan trọng nhất đến chất lượng nước sông Đồng Nai, đặc
biệt là đoạn sông Đồng Nai chảy qua thành phố này.
Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá chất lượng nước sông Đồng Nai, xác định
các nguồn ô nhiễm và đề xuất các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi
trường nước mặt là vấn đề mang tính cấp thiết. Đó là lí do chúng tôi chọn đề tài:
“

ện trạ
ước mặt sô

Đồ

và đề xuất giả p áp
a đoạn chảy q a t à

ảm thiể ô
p ốB

ễm mô trường

Hòa” nhằm làm tiền đề

cho việc giải quyết các vấn đề về môi trường, cải thiện chất lượng nước, sử dụng
hợp lý, đáp ứng nhu cầu cấp nước cho thành phố Biên Hòa.

8


2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI

2.1. Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu, đánh giá hiện trạng ô nhiễm và đề xuất các giải pháp nhằm góp
phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt phục vụ mục tiêu quản lý chất lượng
nước, hướng đến sử dụng hợp lý và bảo vệ môi trường nước sông Đồng Nai đoạn
chảy qua thành phố Biên Hòa th o quan điểm phát triển bền vững.
2.2. Nhiệm vụ
- Tổng quan có chọn lọc cơ sở lý luận và phương pháp đánh giá chất lượng
môi trường nước làm căn cứ cho việc nghiên cứu đề tài.
- Thu thập tài liệu về đặc điểm hệ thống sông Đồng Nai; về dân sinh, các
hoạt động kinh tế - xã hội có tác động đến môi trường nước mặt của hệ thống sông
Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.
- Phân tích, so sánh, đánh giá chất lượng nước sông Đồng Nai qua các năm
dựa vào chỉ số WQI, đồng thời tìm hiểu các nguyên nhân làm suy giảm chất lượng
nước mặt trên hệ thống sông.
- Ứng dụng công nghệ GIS xây dựng bản đồ phân v ng chất lượng nước mặt

Demo
- Select.Pdf
SDK
hệ thống sông
Đồng Version
Nai đoạn chảy
qua thành phố
Biên Hòa.
- Đề xuất các giải pháp bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước ở hệ
thống sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là chất lượng nước mặt và các nhân tố ảnh hưởng
trong phạm vi sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa tỉnh Đồng Nai.

3.2. Ph

vi nghiên cứu

Do hạn chế về điều kiện kinh tế, cũng như thời gian nghiên cứu và khả năng
tiếp cận các nguồn số liệu có hạn, nên đề tài chỉ chủ yếu tập trung nghiên cứu chất
lượng môi trường nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.
Phạm vi nghiên cứu được xác định ranh giới thủy vực từ khu vực cách cầu Hoá An
1 km về phía thượng lưu đến dưới cầu Đồng Nai 01 km về phía hạ lưu, bao gồm các
phụ lưu là sông Cái và các suối gồm: suối Linh, suối Săn Máu, suối Ch a, suối Bà
Lúa c ng một số chi lưu là các suối, rạch nhỏ thuộc tỉnh Bình Dương.

9


4. QUAN ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1. Quan điể

nghiên cứu

4.1.1. Q a đ ểm ệ t ố
Xuất phát từ cơ sở đối tượng nghiên cứu là một hệ thống gồm nhiều yếu tố có
mối quan hệ tương hỗ với nhau. Như là một hệ thống vì khi tính toán nhu cầu sử dụng
nước phải li n quan tới các vấn đề như: các điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội…Khi
một yếu tố thay đổi thì sẽ kéo th o các yếu tố khác thay đổi th o, nên khi nghiên cứu
vấn đề này tác giả phải đứng trên quan điểm hệ thống để x m xét và tính toán
4.1.2. Q a đ ểm lã

t ổ

Quán triệt quan điểm lãnh thổ giúp người nghiên cứu thấy được vị trí tương
quan của lãnh thổ nghiên cứu đối tượng với các khu vực khác, nhận thấy được sự
phân hóa các nhân tố tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến việc tính toán nhu cầu
sử dụng nước.
Nhu cầu sử dụng nước ở thành phố Biên Hòa có những đặc trưng khác biệt
so với các khu vục khác ở trong tỉnh nói riêng và cả nước nói chung, do đó khi tính
toán phải có cái nhìn toàn diện cho toàn bộ lãnh thổ.

Demo Version - Select.Pdf SDK

4.1.3. Quan đ ểm tổ

ợp

Nhu cầu sử dụng nước là một yếu tố rất quan trọng không thể thiếu được đối
với các hoạt động sản xuất và các hoạt động kinh tế - xã hội. Các yếu tố tác động
qua lại một cách đồng thời và liên tục, nên việc đánh giá hiện trạng tài nguyên nước
cần phải được x m xét trong mối quan hệ tổng hợp, nhiều chiều.
4.1.4. Q a đ ểm p át tr ể bề vữ
Th o hội đồng thế giới và phát triển thì ”Phát triển bền vững là sự phát triển
nhằm thỏa mãn các nhu cầu hiện tại nhưng không làm tổn hại đến khả năng của các
hệ tương lai trong việc đáp ứng nhu cầu của chính họ”. Phát triển bền vững phải
đảm bảo sử dụng đúng mức và ổn định các điều kiện tự nhiên, môi trường sống. Do
đó cần có những phân tích, nhận định.Vận dụng quan điểm này đề tài không chỉ
đánh giá hiện trạng sử dụng nước mặt mà còn đề xuất một số giải pháp sử dụng hợp
lý nguồn nước ở sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.

10

4.2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu hiện trạng ô nhiễm và đề xuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm
môi trường nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa là nghiên
cứu mối liên hệ giữa hiện trạng chất lượng nước và các hoạt động phát triển kinh tế
- xã hội trong khu vực thông qua việc đánh giá các tác động từ các hoạt động công
nghiệp, nông nghiệp, đô thị, thương mại – dịch vụ…. Đồng thời, sử dụng các công
cụ có độ tin cậy, chính xác cao để dự báo khả năng gia tăng hoặc giảm thiểu ô
nhiễm th o các kịch bản khác nhau. Từ mối quan hệ này, xác định các khó khăn,
vướng mắc trong quá trình quản lý, kết hợp với các kinh nghiệm quản lý chất lượng
nước đã và đang áp dụng để đề xuất giải pháp bảo vệ chất lượng nước v ng nghiên
cứu có hiệu quả và bền vững hơn.
Để thực hiện các nội dung nghiên cứu nêu trên, các phương pháp nghiên cứu
sau đây sẽ được sử dụng trong đề tài:
4.2.1. T

t ập, xử lí số l ệ

Phương pháp này được sử dụng thông qua việc thu thập các thông tin và số
liệu sau:

Demo
- Select.Pdf
- Số liệu
tổngVersion
quan về thành
phố BiênSDK
Hòa: điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã
hội; hiện trạng công tác quản lý môi trường nước mặt v ng nghiên cứu của tỉnh.
Những thông tin, số liệu này được tổng hợp, thu thập thông qua các số liệu hiện có,
các báo cáo chuyên đề của các cơ quan chức năng (Ủy ban nhân dân tỉnh, các Sở

ngành) và từ các trang thông tin điện tử khác có liên quan.
- Các số liệu, tài liệu liên quan đến sông Đồng Nai đã công bố được tham khảo
từ các bài báo trong tạp chí khoa học, tập san, báo cáo chuyên đề khoa học, int rn t.
- Số liệu quan trắc được thu thập từ Chi cục bảo vệ môi trường, Sở tài
nguyên môi trường, các công ty môi trường tỉnh Đồng Nai.
- Bên cạnh đó, để đánh giá chất lượng nước đoạn chảy qua thành phố Biên
Hòa, chúng tôi dựa vào số liệu tham khảo của Đề án cải thiện và bảo vệ môi trường
nước sông Đồng Nai do Sở Tài Nguyên & Môi trường tỉnh Đồng Nai thực hiện.
- Các tài liệu nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước về nghiên cứu, đánh
giá chất lượng môi trường nước và công tác bảo vệ tài nguyên nước các lưu vực
sông nói chung và v ng nghiên cứu nói riêng.

11


4.2.2. P ươ

p áp k ảo sát t ự địa

Phương pháp này được áp dụng để thu thập, kiểm chứng tài liệu nhằm nhận
dạng các vấn đề thực tế, đặc biệt là nguồn gây ô nhiễm chất lượng nước sông, các
công trình khai thác nguồn nước, các điểm xả thải vào nguồn nước,… tại khu vực
nghiên cứu. Đề tài đã tiến hành khảo sát thực tế tại các điểm dọc th o hai bên bờ
sông bao gồm các phường Hòa Bình, Hiệp Hòa, Hóa An,.Tân Mai..; khảo sát một
số cống thải tại các nhà máy sản xuất giày dép Bitis, nhà máy giấy Tân Mai, nhà
máy nước cấp Biên Hòa.
Qua khảo sát thực địa, đề tài còn tiến hành lấy mẫu, chụp hình ảnh thực tế,
phỏng vấn một số cán bộ và cư dân ở địa phương nhằm bổ sung thông tin thực tiễn
và có cái nhìn tổng quát hơn về khu vực nghiên cứu.
4.2.3. P ươ

p áp bả đồ và ệ t ô

t

địa lý

Phương pháp này nhằm th o dõi, đánh giá hiện trạng và diễn biến môi
trường toàn lưu vực. Lưu trữ, cập nhật các thông tin kể cả dữ liệu bản đồ. Đây là
phương pháp hữu hiệu để đánh giá hiện trạng và diễn biến môi trường v ng lãnh thổ
dựa trên các điểm nghiên cứu chìa khoá; các tư liệu ảnh viễn thám qua các thời kỳ
khác nhau. Công nghệ GIS giúp cho việc lưu trữ, cập nhật và sử dụng có hiệu quả các

Demo Version - Select.Pdf SDK

dữ liệu về môi trường trên toàn lưu vực. Phương pháp bản đồ giúp cho việc thể hiện
trực quan nhất các kết quả nghiên cứu, các điểm nóng về môi trường.
4.2.4. P ươ

p áp

y

a

Vận dụng phương pháp này, đề tài tiến hành gặp gỡ trao đổi, hỏi ý kiến các
chuyên gia, các nhà khoa học và cả những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực
nghiên cứu.Từ đó giúp cho tác giả có thêm những cách nhìn tổng quan hơn về đề tài
nhờ sự tham vấn của các chuyên gia.
4.2.5. P ươ

p áp đá

á, p â vù

ất lượ

ướ

Phương pháp này được thực hiện thông qua đánh giá chỉ số chất lượng nước
(Water Quality Index - viết tắt là WQI). Đây là một chỉ số được tính toán từ các
thông số quan trắc chất lượng nước, d ng để mô tả định lượng về chất lượng nước
và khả năng sử dụng của nguồn nước đó, được biểu diễn qua một thang điểm.
Đánh giá chất lượng nước qua từng thông số riêng biệt bằng cách so sánh với
qui chuẩn VN 08: 008/BTNMT đối với nước mặt. Đánh giá chất lượng nước mặt
được tính th o chỉ số chất lượng nước áp dụng th o quyết định 879/QĐ-TCMT
ngày 11/7/ 011 về việc ban hành sổ tay hướng dẫn tính toán chỉ số chất lượng nước.
12


Phân v ng chất lượng nước thông qua phân chia thành các khu vực đặc trưng,
trong đó giá trị của các thông số phân tích được so sánh với Quy chuẩn Việt Nam
QCVN 08:2008/BTNMT.
. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
.1. Ý ngh a h a h c
- Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm sáng tỏ thêm về mặt lí luận và
ưu thế của phương pháp đánh giá chất lượng nước dựa vào WQI.
- Đề xuất các phương pháp đánh giá chất lượng nước mặt sông dựa trên các
phương pháp hiện đại.
- Ứng dụng công nghệ GIS xây dựng bản đồ phân v ng chất lượng nước mặt

hệ thống sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.
- Kết quả nghiên cứu sẽ đánh giá được hiện trạng ô nhiễm và dự báo chất
lượng nước sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa. Đây là cơ sở khoa
học cho công tác quản lý hiệu quả nguồn nước v ng nghiên cứu, đảm bảo chất
lượng nguồn nước cung cấp cho khu vực.
.2. Ý ngh a th c ti n
Kết quả nghiên cứu của đề tài nhằm cung cấp thông tin trong việc xác định các

Demo Version - Select.Pdf SDK

yếu tố chính ảnh hưởng chất lượng nước mặt sông Đồng Nai đoạn chảy qua thành
phố Biên Hòa, làm tài liệu tham khảo cho các cấp chính quyền địa phương trong công
tác bảo vệ, quy hoạch sử dụng hợp lí nguồn nước hướng đến phát triển kinh tế bền
vững ở thành phố Biên Hòa nói riêng và tỉnh Đồng Nai nói chung; góp phần thực
hiện Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Đồng Nai đã được Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt tại Quyết định số 187/ 007/QĐ-TTg ngày 0 /1 / 007 về việc phê duyệt
“Đề án bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đến năm 0 0”.
6. CẤU TRÚC ĐỀ TÀI
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dụng luận văn gồm chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của việc nghiên cứu ô nhiễm nước và đánh giá chất
lượng môi trường nước
Chương : Hiện trạng ô nhiễm và chất lượng môi trường nước mặt sông
Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa
Chương : Đề xuất giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt sông
Đồng Nai đoạn chảy qua thành phố Biên Hòa.

13