Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội (Luận văn thạc sĩ)

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

ĐẶNG NGỌC ĐIỆP
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI
ĐỊNH CƯ TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẦU GIẤY,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Hà Nội, 2018


BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

ĐẶNG NGỌC ĐIỆP

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ
TÁI ĐỊNH CƯ TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẦU GIẤY,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã số: 8850103

NGƯỜI HƯỚNG DẪN : TS. ĐÀO ĐỨC MẪN

Hà Nội, 2018

i

CƠNG TRÌNH ĐƯỢC HỒN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUN VÀ MƠI TRƯỜNG HÀ NỘI
Cán bộ hướng dẫn chính: TS. Đào Đức Mẫn
Cán bộ chấm phản biện 1: TS. Lưu Văn Năng
Cán bộ chấm phản biện 2: TS. Nguyễn Thị Khuy
Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại:
HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
Ngày 15 tháng 9 năm 2018.


ii

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
Những kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là hồn tồn
trung thực, của tơi, khơng vi phạm bất cứ điều gì trong luật sở hữu trí tuệ và
pháp luật Việt Nam. Nếu sai, tơi hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tác giả Luận văn

Đặng Ngọc Điệp


iii

LỜI CẢM ƠN

Được sự nhất trí của trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội,
Khoa Quản lý đất đai, tôi đã tiến hành làm luận văn “Đánh giá thực trạng và
đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội”.
Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn ngoài sự cố gắng và nỗ lực của
bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của các thầy cô giáo, các cán bộ tại nơi
thực tập cùng gia đình và bạn bè.
Tơi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu; Ban Chủ nhiệm Khoa Quản
lý đất đai trường Đại học Tài nguyên và Mơi trường Hà Nội cùng tồn thể các
thầy cơ giáo đã dạy dỗ, quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q
trình học tập và rèn luyện tại trường thời gian qua.
Đặc biệt để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi nhận được sự quan
tâm của giáo viên hướng dẫn – TS. Đào Đức Mẫn. Thầy đã tận tâm hướng dẫn,
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.
Tơi xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo, các cán bộ Trung tâm Phát triển
quỹ đất quận Cầu Giấy - Thành phố Hà Nội, các cơ quan ban ngành có liên
quan đã giúp đỡ tơi trong suốt q trình làm luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Học viên thực hiện

Đặng Ngọc Điệp


iv

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. iii
THÔNG TIN LUẬN VĂN ............................................................................ vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................... ix

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................. x
DANH MỤC HÌNH ........................................................................................ xi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................... 4
1.1. Cơ sở lý luận của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ..... 4
1.1.1. Các khái niệm cơ bản .............................................................................. 4
1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất ......................................................................................... 5
1.1.3. Cơ sở lý luận về xác định giá bồi thường thiệt hại về đất và tài sản gắn
liền với đất ......................................................................................................... 8
1.2. Cơ sở pháp lý của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
......................................................................................................................... 12
1.2.1. Hệ thống cơ sở pháp lý ......................................................................... 12
1.2.2. Quy định hiện hành về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi
nhà nước thu hồi đất tại Việt Nam .................................................................. 16
1.3. Cơ sở thực tiễn của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
......................................................................................................................... 24
1.3.1. Chính sách thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất ở một số nước trên thế giới ........................................................... 24
1.3.2. Thực trạng thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất tại Việt Nam .................................................................................. 28
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ................................................................................................................ 34
2.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................... 34
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 34
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 34


v

2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 34
2.2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ........................................................... 34
2.2.2. Đánh giá việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư qua một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy ................................... 34
2.2.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy ... 35
2.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 35
2.3.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu, tài liệu ...................................... 35
2.3.2. Phương pháp thống kê, phân tích số liệu .............................................. 36
2.3.3. Phương pháp kế thừa............................................................................. 36
2.3.4. Phương pháp chuyên gia ....................................................................... 36
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................... 37
3.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội quận Cầu Giấy ............ 37
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 37
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 39
3.1.3. Đánh giá chung ..................................................................................... 41
3.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn............................................. 43
3.2.1. Tình hình quản lý nhà nước về đất đai .................................................. 43
3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất và biến động diện tích theo mục đích sử dụng 52
3.2.3. Một số dự án lớn được triển khai trên địa bàn những năm gần đây ..... 61
3.3. Tình hình chung về cơng tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
trên địa bàn quận Cầu Giấy ............................................................................. 63
3.3.1. Các văn bản pháp lý .............................................................................. 63
3.3.2. Tình hình và kết quả thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo
Luật Đất đai năm 2013 .................................................................................... 65
3.3.3. Bộ máy tổ chức và nhân sự thực hiện cơng tác giải phóng mặt bằng... 67
3.3.4. Trách nhiệm của UBND các cấp và tình hình tổ chức thực hiện và sự
phối hợp giữa các ban ngành thuộc UBND quận Cầu Giấy ........................... 69
3.3.5. Thực trạng công tác thanh tra và đơn thư khiếu nại liên quan đến công
tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ............................................................... 71

vi

3.4. Đánh giá việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư qua một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy ................................... 72
3.4.1. Khái quát về các dự án nghiên cứu ....................................................... 72
3.4.2. Trình tự, thủ tục thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
tại các dự án..................................................................................................... 78
3.4.3. Kết quả thực hiện công tác thu hồi đất.................................................. 80
3.4.4. Kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ về đất ........................... 81
3.4.5. Kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ về tài sản trên đất ........ 81
3.4.6. Các chính sách hỗ trợ khác ................................................................... 92
3.4.7. Chính sách tái định cư ........................................................................... 96
3.4.8. Đánh giá của người dân bị thu hồi đất tại dự án về công tác thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ..................................................................... 99
3.4.9. Đánh giá chung ................................................................................... 105
3.5. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy . 108
3.5.1. Giải pháp hoàn thiện về chính sách, pháp luật.................................... 108
3.5.2. Giải pháp hồn thiện về tổ chức thực hiện.......................................... 109
3.5.3. Giải pháp tăng cường về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực ..... 110
3.5.4. Giải pháp về tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật ................ 110
3.5.5. Các giải pháp khác .............................................................................. 111
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 113
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 116
PHỤ LỤC ....................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.


vii

THƠNG TIN LUẬN VĂN
Họ và tên: Đặng Ngọc Điệp
Lớp: CH2B.QĐ

Khóa: 2B (2016 – 2018)

Khoa: Quản lý đất đai

Mã số: 8850103

Trường: Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
Cán bộ hướng dẫn: TS. Đào Đức Mẫn
Tên đề tài: Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả
công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án trên địa
bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
Nội dung nghiên cứu:
- Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
- Tình hình quản lý sử dụng đất quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
- Tình hình chung về cơng tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
- Đánh giá việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư qua một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành
phố Hà Nội.
Kết quả đạt được:
Quận Cầu Giấy là một quận nội thành của thành phố Hà Nội với hệ thống
giao thông cũng như hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị được đầu tư phát triển đồng
bộ và ngày càng hoàn thiện. Trong những năm qua, kinh tế - xã hội của quận

có những bước phát triển mạnh mẽ và ảnh hưởng nhiều tới tình hình sử dụng
đất của quận.
Theo số liệu thống kê đất đai năm 2017, quận Cầu Giấy có tổng diện tích
đất tự nhiên là 1.231,70 ha, bao gồm: 16,80 ha đất nông nghiệp (chiếm 1,36%),
1.134,04 ha đất phi nông nghiệp (chiếm 92,07%) và 80,86 ha đất chưa sử dụng
(chiếm 6,57%). Trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước về đất đai
được quận thực hiện tốt và đồng bộ.


viii

Từ năm 2014 đến nay, quận Cầu Giấy đã thực hiện thu hồi đất, bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư nhiều dự án, trong đó có cả những dự án trọng điểm của
Thành phố. Việc lập và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
được thực hiện theo đúng trình tự thủ tục quy định. Quá trình triển khai thực
hiện các dự án thu hồi đất trên địa bàn quận Cầu Giấy ngoài các dự án đảm bảo
đúng tiến độ bàn giao mặt bằng thì vẫn còn một số dự án chậm tiến độ bàn giao
mặt bằng do nhiều nguyên nhân.
Luận văn tiến hành nghiên cứu 02 dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, đó
là: Dự án Đường Vành đai 2 (đoạn Nhật Tân – Cầu Giấy) với diện tích cần thu
hồi là 56.075 m2, thời gian thực hiện dự án từ năm 2008 đến năm 2015 và Dự
án Đường Trần Đăng Ninh kéo dài với diện tích cần thu hồi là 8.123,2 m2, thời
gian thực hiện dự án từ năm 2014 đến năm 2017. Bên cạnh những kết quả khả
quan đạt được thì công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại các
dự án trên còn một số mặt tồn tại, hạn chế cả về khách quan cũng như chủ quan.
Nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy cũng như tồn thành phố
thì cần đẩy mạnh thực hiện các nhóm giải pháp về chế độ chính sách và tổ chức
thực hiện một cách chính xác và linh hoạt, đảm bảo sự tuân thủ pháp luật cũng
như lợi ích của người dân và tiến độ của dự án.

ix

STT

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chú giải

1

BTGPMB

: Bồi thường giải phóng mặt bằng

2

BTHT

: Bồi thường, hỗ trợ

3

BTHT&TĐC

: Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

4

BTNMT

: Bộ Tài nguyên và Mơi trường

5

GCN

: Giấy chứng nhận

6

GPMB

: Giải phóng mặt bằng

7

HĐND

: Hội đồng nhân dân

8

LĐĐ

: Luật Đất đai

9

NXB

: Nhà xuất bản

10

TĐC

: Tái định cư

11

TNMT

: Tài nguyên và Môi trường

12

UBND

: Uỷ ban nhân dân


x

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1. Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp năm 2017 của quận Cầu Giấy . 52
Bảng 3.2. Diện tích, cơ cấu đất phi nơng nghiệp năm 2017 của quận Cầu
Giấy ................................................................................................................. 53
Bảng 3.3. Diện tích đất thu hồi tại 2 dự án ..................................................... 80

Bảng 3.4. Các mức hỗ trợ về đất nông nghiệp ................................................ 82
Bảng 3.5. Giá đất ở bồi thường cho dự án Đường vành đai 2 tại các vị trí trên
các con đường thuộc phường Nghĩa Đô ......................................................... 84
Bảng 3.6. Giá đất ở và hệ số điều chỉnh giá đất cụ thể tại các vị trí đường Trần
Đăng Ninh ....................................................................................................... 85
Bảng 3.7. Giá đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp đường Trần Đăng Ninh
......................................................................................................................... 86
Bảng 3.8. Kết quả bồi thường, hỗ trợ về đất ................................................... 86
Bảng 3.9. Kết quả bồi thường, hỗ trợ về tài sản trên đất ................................ 91
Bảng 3.10. Kết quả thực hiện các loại hỗ trợ khác ......................................... 95
Bảng 3.11. Kết quả thực hiện chính sách tái định cư dự án đường Vành đai
2 ....................................................................................................................... 97
Bảng 3.12. Kết quả thực hiện chính sách tái định cư dự án đường Trần Đăng
Ninh kéo dài .................................................................................................... 99
Bảng 3.13. Đánh giá của người dân trong việc xác định đối tượng được bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư ......................................................................... 100
Bảng 3.14. Đánh giá của người dân về giá bồi thường, hỗ trợ ..................... 101
Bảng 3.15. Đánh giá của người dân về chính sách hỗ trợ và tái định cư ..... 102
Bảng 3.16. Đánh giá của người dân về trình tự thực hiện và trách nhiệm của
các cấp, các ngành ......................................................................................... 104


Luận văn đủ ở file: Luận văn full