SKKN mot so giai phap day TDN khoi lop 4 1

PHẦN MỞ ĐẦU
I. Tổng quan về vấn đề cần nghiên cứu.
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những
khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống con
người. Học sinh tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11 là lứa tuổi rất nhạy cảm với âm nhạc.
Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại hình nghệ thuật này. Môn âm nhạc
giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có
đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau
những giờ học căng thẳng.
Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải có sự
hứng thú cao trong học tập. Từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy
tính tích cực của học sinh. Từ tâm lí học sinh là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham
thích ca hát. Nếu giáo viên gây được tính tích cực hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho
học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách hiệu quả.
II. Lý do chọn đề tài
Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức
tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội mà còn phải giáo
dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho
cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng. Vì vậy, có thể nói rằng giáo dục
thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được. Những năm gần đây, giáo dục âm
nhạc trong nhà trường nói chung được Đảng và Nhà nước quan tâm một cách rõ rệt.
Mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn
diện, những con người có đủ năng lực cần thiết, đáp ứng sự đòi hỏi của cuộc sống
hiện đại. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là
giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó, môn âm nhạc có vị trí rất quan
trọng. Đặc biệt trong những năm gần đây Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội
dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc, trong đó
có môn âm nhạc.
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

1


Có thể nói rằng, âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ,
đặc biệt là ở bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em những
kiến thức ban đầu về ca hát, về kiến thức âm nhạc, đặc biệt khi học bộ môn này các
em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn, từ
đó giúp các em học tốt các môn học khác.
Ở khối lớp 4 ngoài việc học hát các em còn được tập đọc các bài tập đọc nhạc
với các hình tiết tấu đơn giản như : Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được ghép lời ca
theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 5 của học sinh
Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp được tiếp xúc
với các nốt nhạc trên khuông nhạc có khoá son đó là một phân môn mới, phân môn
Tập đọc nhạc. Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe âm nhạc chuẩn xác, phát
triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm nhạc cho các em là điều rất cần
thiết .
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng trước một
bài tập đọc nhạc, ghi chép nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu
của bài người giáo viên cần có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt, đơn
giản nhưng lại hiệu quả nhất, để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức
bài học. Từ đó, tôi đưa ra Giải pháp dạy tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 trường
Tiểu học xã Núa Ngam.
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
1. Đối tượng nghiên cứu.
- Học sinh khối 1-2-3-4-5 trường TH xã Núa Ngam – huyện Điện Biên.
- Những tài liệu liên quan đến phần mềm âm nhạc.
- Bộ sách giáo khoa môn âm nhạc TH hiện nay.
- Sách hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn âm nhạc tiểu học.
2. Phạm vi nghiên cứu.

- Từ năm học 2016- 2017, 2017 - 2018.
IV. Mục đích nghiên cứu.
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

2


Trình bày những kinh nghiệm thu được sau nhiều năm dạy học âm nhạc cho
học sinh tiểu học.
Căn cứ vào cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của việc dạy học môn Âm nhạc có
phần Tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Đề ra một số giải pháp giúp giáo viên dạy tốt phân môn Tập đọc nhạc và học
sinh học tốt phân môn này.
Truyền tải được toàn bộ vấn đề đã nghiên cứu đến với đối tượng HS. Học sinh
phải lĩnh hội hết tất cả và say mê, hứng thú với bộ môn Âm nhạc.
Đề xuất một số kiến nghị với Ban giám hiệu và PGD&ĐT huyện Điện Biên
V. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp đọc và nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp VNEN.
VI. Điểm mới trong kết quả:
Về thực tiễn đề tài cho chúng ta thấy hoàn cảnh thực trạng của việc dạy tập đọc
nhạc trong dạy học Âm nhạc ở trường TH xã Núa Ngam do đó thấy được tính tất yếu
khách quan.
Kết quả nghiên cứu của đề tài cả về mặt lí luận và thực tiễn có thể giúp các trường
tiểu học có thêm nguồn tài liệu để tham khảo, để nghiên cứu và đưa ra những giải
pháp cho đơn vị mình.
Đó là những đóng góp lợi ích trước mắt. Về lâu dài với đề tài này sẽ là cơ sở tạo

tiền đề và điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy Âm nhạc cho
các trường tiểu học.
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

3


Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học.
Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng, điều đó không chỉ
phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ thuộc vào phương pháp
truyền thụ của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em
cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đnh và toàn thể xã hội.
Như chúng ta đã biết, âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó
khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách
tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự đam
mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào
cũng có được. Học âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải
mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu nhạc, những lời ca, Âm nhạc
giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của
các em, giúp các em cảm thụ những giai điệu qua từng bài nhạc, từng câu nhạc.
Vậy làm thế nào để các em đọc đúng được bài tập đọc nhạc?. Trước tiên các em
phải nắm vững kiến thức về âm nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc tương ứng
với độ cao âm thanh, các hình nốt nhạc tương ứng độ dài, giúp các em hiểu và phân
biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn với lực độ khác nhau, tốc độ thể hiện
khác nhau. Để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần tạo cho các em

có một tâm trạng thoải mái, một hứng thú tràn đầy khi học âm nhạc. Để làm được việc
đó, một trong nhiều yếu tố quan trọng là người giáo viên phải truyền tải chính xác các
kiến thức về âm nhạc.
Là giáo viên được bồi dưỡng chuyên ngành âm nhạc tiểu học, qua thời gian
trực tiếp giảng dạy bộ môn, bản thân ít nhiều đã đúc kết được những kinh nghiệm
trong công tác, tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của môn
học, đặc biệt là kiến thức đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao, nhiều em còn
rất lúng túng. Trước những hạn chế thực tại, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm hướng
dẫn các em học tập đọc nhạc khá hiệu quả mà tôi đã tiến hành mấy năm nay.
II. Cơ sở thực tiễn
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

4


Những năm trước đây, việc đầu tư trang thiết bị cho môn học còn hạn chế. Do
đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức Âm nhạc là hết sức khó khăn,
thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng. Việc truyền thụ các
kiến thức âm nhạc chỉ qua phương pháp truyền khẩu thuần tuý, ít phát triển khả năng
tư duy của các em. Do đó không tạo được sự thu hút, ít gây hứng thú học tập cho các
em.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường, tôi đã tìm
hiểu khả năng học nhạc của học sinh. Bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận
thấy việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và sự yêu thích học tập bộ môn chỉ rơi vào
một số em gọi là có năng khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng phải học
nên ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến thức.
Qua kiểm tra đọc một bài tập đọc nhạc thì số lượng các em đọc tốt còn rất
khiêm tốn. Thực tế khi nghe các em thực hiện bài tập, bên cạnh những em trình bày tự

nhiên và thoải mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ đọc với tính
chất thuộc lòng, đọc nhạc thì chỉ đúng tên nốt mà chưa đúng trường độ, ngắt, nghỉ tuỳ
tiện không đúng tiết tấu của bài nhạc.
III. Thực trạng đề tài
1. Thuận lợi:
- Bản thân là giáo viên được đào tạo cơ bản về chuyên môn, bồi dưỡng về
chuyên nghành âm nhạc và được trực tiếp tham gia giảng dạy âm nhạc Trường tiểu
học xã Núa Ngam.
- Được tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học.
- Học sinh yêu thích học môn âm nhạc.
2. Khó khăn:
- Các em lần đầu tiên làm quen với cao độ tiết tấu, vì ở lớp 3 các em chỉ mới
làm quen với tên nốt hình nốt mà chưa giải quyết đến phần đọc cao độ. Chính vì thế
việc đọc nhạc của các em chưa tốt.

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

5


- Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh khối lớp 4 rất năng động, khi đọc
nhạc chưa biết kiềm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.
- Mức độ cảm nhận âm nhạc của trẻ không đồng đều.
IV. Nội dung cần giải quyết
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng như đã nói ở trên nhưng có
những nguyên nhân chủ yếu sau đây:
- Do giáo viên chưa có khả năng đọc nhạc tốt để làm mẫu cho học sinh, chưa
nắm được cụ thể trình độ “đọc” của học sinh, chuẩn bị bài dạy thiếu chu đáo.

- Giáo viên chưa coi trọng việc rèn đọc nhạc cho học sinh nên khi dạy mới chỉ
hướng dẫn cách đọc chung chung, chưa cụ thể và không phát huy được tính tích cực
học tập của học sinh.
- Phụ huynh học sinh chỉ chú trọng vào các môn, phân môn khác còn xem nhẹ
môn Âm nhạc.
- Phần hướng dẫn cách đọc ở SGV một số bài còn chung chung chưa cụ thể.
- Cơ sở vật chất, phòng đọc, phòng chức năng, của một số trường chưa được
đầu tư.
V. Các biện pháp để giải quyết vấn đề
Để có một tiết học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên người
giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định
thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Ở lớp 3, các em đã được làm quen với
các kí hiệu Âm nhạc: các hình nốt, khuông nhạc, khóa Son, đọc 8 bài tập đọc nhạc ở
lớp 4, sang lớp 5, các kỹ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một bước. Vì vậy,
giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước trong giảng dạy để truyền thụ
lại cho các em các kiến thức của bài học cũng như phát triển các kỹ năng đã có của
các em một cách tốt nhất.
1. Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc:
Ở lớp 3, học sinh mới làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: khóa Son, khuông
nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc, … đặc biệt vị trí các
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

6


nốt nhạc trên khuông nhạc rất quan trọng, nó quyết định cho việc đọc nhạc của học
sinh ở các lớp trên.

KHUÔNG NHẠC BÀN TAY

Si
Son
Ph
Mi
a
Rê

La

Đô
Vì vậy để cho dễ nhớ tôi đã cho học sinh ghi nhớ bằng các câu hát như sau:
* Những nốt trong khe đếm từ dưới lên:
Fa La Do Mi bốn nốt trong khe
Nhớ mãi nghe em, nhớ mãi không quên
Fa khe đầu(1) La khe hai(2) Đô khe ba(3) và Mí thì ở khe tư(4)
* Những nốt trên dòng đếm từ dưới lên:
Xòe bàn tay ta được khuông nhạc đàn
Mi dòng thứ nhất, dòng nhì(2) nốt son
Si si si dòng ba(3) khắc ghi
Rế và Fa trên dòng trên dòng 4- 5.
Ta thường xuyên ôn tập củng cố cho học sinh ghi nhớ vị trí các nốt nhạc trên
khuông nhạc bằng các câu văn này kết hợp sử dụng khuông nhạc bàn tay trái để khắc
sâu kiến thức cho học sinh.
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

7

Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc đặt ra
cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân môn
này, các em phải thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu, người giáo viên phải
giúp các em nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên
khuông trong phạm vi 1 quãng 8. Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô Rê - Mi – Son – La và tiến tới thang 7 âm: Đô - Rê - Mi – Pha – Son La – Si.
Sang lớp 5, phân môn tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã học ở
lớp 4 nhưng nâng cao hơn. Cả năm, các em được học 8 bài tập đọc nhạc đều viết ở

nhịp

;

dựa trên cao độ của thang 5 âm: Đô, Rê, Mi, Son, La hoặc thang 7 âm: Đô,

Rê, Mi, Pha, Son, La, Si.
Về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại trường độ với các hình móc đơn,
nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dôi. Cách dạy thực hành các hình nốt có thể thực
hiện gõ theo tiết tấu, cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các hình nốt: đơn,
đen, trắng, ta có thể thay bằng tiếng trống: Tùng, rinh...
Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả cũng phải
được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định. Sau khi giới thiệu bài tập
đọc nhạc, nếu như ở tập hát, bước đầu tiên là luyện thanh thì ở tập đọc nhạc sẽ phải là
luyện tập cao độ. Cho các em đọc lại cao độ của các nốt nhạc không chỉ giúp các em
khởi động giọng mà còn giúp các em nhớ vị trí các nốt trên khuông nhạc và cảm nhận
cao độ các nốt so với nhau. Muốn các em thực hiện tốt bài tập, giáo viên phải đưa
ra yêu cầu để các em tìm hiểu, nhận xét bài nhạc, bài tập đọc nhạc có mấy nốt?
gồm nốt gì? Rút ra thang âm cho học sinh đọc, có thể hoán đổi vị trí các nốt nhạc
để học sinh tìm tòi ở mức độ cao hơn nhằm kiểm tra tai nghe của các em. Về

trường độ gồm những hình nốt gì? Rút ra hình tiết tấu chung của bài tập cho học
sinh đọc tiết tấu. Trong bài có sử dụng các ký hiệu Âm nhạc nào? mục tiêu của
giai đoạn này là làm thế nào để các em nắm và thể hiện được hình tiết tấu chủ
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

8


đạo của bài. Việc thể hiện tiết tấu phải được kết hợp theo nhiều hình thức, có thể
là vừa đọc vừa vỗ tay, vừa đọc vừa gõ đệm nhạc cụ. Hình thức thể hiện cũng có
thể là cả lớp, theo tổ nhóm, cá nhân xen kẽ. Khi các em đã thực hiện tốt tiết tấu
của bài, giáo viên đàn để các em nghe và cảm nhận giai điệu theo tiết tấu, Đây là
lúc bắt đầu tập đọc bài nhạc, tập đọc từng câu theo đàn, giáo viên sửa lỗi truyền
miệng. Luyện tập củng cố theo nhóm, tổ hoặc cá nhân. Khi các em đọc đúng cao
độ, trường độ của bài, mới chuyển sang ghép lời ca. Để các em có cảm nhận tốt
hơn trong việc ghép lời ca với nhạc, giáo viên nên cho các em tự ghép lời, sau đó,
giáo viên đàn giai điệu và hát mẫu lời ca để các em nghe, so sánh. Giáo viên bắt
nhịp, học sinh đọc lại nhạc và ghép lời ca. Giáo viên đàn lại từng câu, sửa lỗi cho
các em. Giai đoạn này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp nhàng giữa đọc nhạc, hát
lời và gõ đệm nhạc cụ. Cuối cùng là việc đánh giá, đây là giai đoạn động viên
khích lệ các em học tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, việc động viên
giúp cho các em chưa thể hiện bài tập đọc nhạc tốt sẽ cố gắng học tập hơn.
2. Tăng cường luyện đọc nhạc ở trên lớp:
Ở những khâu lên lớp cơ bản, trong thời gian cho phép giáo viên có thể tăng
cường kiểm tra, giúp học sinh rèn đọc nhạc . Ví dụ có thể tiến hành bài dạy theo các
bước sau:
2.1 Kiểm tra bài cũ:
Bên cạnh việc kiểm tra yêu cầu luyện tập giáo viên cần coi trọng việc đọc bài tập

đọc nhạc đã học ở giờ trước. Những học sinh đọc chưa đúng với tốc độ, cường độ,
cao độ của bài cần được sữa chữa để đọc cho đúng .
2.2. Bài mới: Ví dụ: Bài tập đọc nhạc số 2:
Bước 1: Giáo viên treo bảng phụ bài TĐN cho học sinh quan sát

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

9


Bước 2: Cho học sinh nói tên nốt theo thứ tự trong bài TĐN từ đầu đến hết bài
và so sánh cao độ của 2 câu nhạc (giống nhau chỉ khác ở ô nhịp cuối)
Câu 1 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Son -Mi
Câu 2 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Mi -Đô
Bước 3: Tách tiết tấu cho học sinh nhận biết và tập gõ đệm,đọc tiết tấu theo âm
hình tiết tấu:

@ q q\q q\q q\h±
Đen- Đen- Đen- Đen- Đen- Đen - Trắng
Bước 4: Giáo viên gợi ý để học sinh so sánh tiết tấu của 2 câu nhạc trong bài
TĐN số 2 (giống nhau hoàn toàn)
Bước 5: Cho học sinh nêu các nốt trong bài TĐN từ thấp đến cao Đ-R-M-S-L.
Giáo viên đánh đàn chuỗi âm trên cho học sinh luyện đọc từ thấp đến cao và
ngược lại từ 3 – 4 lần, hướng dẫn thêm cho học sinh cách đọc TĐN:

Bước 6: Cho học sinh tự đọc bài TĐN trên theo sự hiểu biết của mình, tự thể
hiện khả năng của mình trước lớp.
Bước 7: Giáo viên bổ sung sửa chữa thêm cho học sinh đọc được đúng, chia tổ,

nhóm luyện đọc kết hợp gõ đẹm theo nhịp phách.
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

10


Với mục đích tiếp tục luyện đọc nhạc với yêu cầu cao hơn, hướng đến mục
đích là đọc hay và đọc đúng bài tập đọc nhạc nên ở bước này giáo viên tổ chức cho
học sinh tập luyện để thể hiện năng khiếu của mình. Bởi vì tập luyện là yếu tố quan
trọng hàng đầu để đảm bảo cho học sinh thành công khi đọc trước người nghe. Khi
luyện tập giáo viên cần chỉ ra những nốt khó đọc, những “điểm nút” trong bài đòi hỏi
học sinh phải hiểu được mới tìm cách thể hiện điều đó trong cách đọc. Trong bước tập
luyện, học sinh phải thảo luận, nhận xét về cách đọc, giải thích vì sao đọc như thế là
chưa hay, đọc như thế là chưa đúng.
Bước 8:

Chia nhóm đọc ghép lời ca phối hợp

Bước 9:

Thực hiện trò chơi củng cố qua bài TĐN cho 5 em học sinh mỗi em

mang tên một nốt nhạc. Trình bày bài tập đọc nhạc theo yêu cầu của giáo viên. Việc tổ
chức trò chơi bắt buộc các em phải nhớ vị trí và cao độ của nốt mình mang tên để
đọc nhạc và ghép lời bài TĐN. Nếu em nào đọc sai cao độ, tên nốt thì em đó xuống để
bạn khác lên thay thế và trò chơi kết thúc khi các em đọc nhạc một cách thành thạo
Cuối cùng GV nhận xét chung về giờ học, lưu ý học sinh những chỗ cần luyện
đọc thêm và trước khi kết thúc tiết học cho học sinh nghe một bạn đọc hay nhất lớp

đọc lại bài tập đọc nhạc vừa học. Nếu có băng của nghệ sĩ ( hoặc giáo viên có năng
khiếu) thì càng tốt. Như vậy cách đọc và nội dung của bài tập đọc nhạc một lần nữa
được khắc sâu trong trí nhớ các em
Lưu ý: Cũng như phần dạy hát giáo viên không nên dừng lại quá lâu để sửa
chữa cho các em đọc kém, đọc sai để tạo sự tập trung cho cả lớp. Trong bất kỳ tình
huống “xấu” nào giáo viên không nên gây tâm lý tự ti vào khả năng ca hát và TĐN
của học sinh. Phải luôn hình thành và củng cố lòng tự tin, động viên khuyến khích kịp
thời. Giáo viên phải luôn quan tâm sát sao tới học sinh trong khi học bài cần thường
xuyên nhắc nhở tư thế ngồi, khi đọc các âm cao thì lực đẩy hơi to và mạnh, còn khi
âm vực thấp thì lực đẩy hơi nhỏ và khẽ. Quá trình thực hành nghe hát, nghe đọc nhạc
và được thực hành nhiều lần sẽ giúp các em nâng cao được khả năng ca hát và đọc
nhạc của bản thân. Các em phải được thực hành nhiều trong tiết học dưới sự hướng
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

11


dẫn của giáo viên, thường xuyên được chơi trò chơi âm nhạc. Đồng thời qua các câu
chuyện kể âm nhạc học sinh còn được nghe các tác phẩm âm nhạc có giá trị, những
tác giả nổi tiếng trong nước và thế giới tạo cho các em có thói quen thích học âm nhạc
và hoạt động âm nhạc.
3. Xây dựng phương pháp ghi chép nhạc:
Ghi chép lại các bài nhạc đã học giúp các em nắm chắc vị trí các nốt trên
khuông cũng như nhớ các hình nốt, ký hiệu đã học. Nếu như tập đọc nhạc mang nhiều
tính chất trừu tượng vì nó còn phụ thuộc vào tai nghe của từng em thì ghi chép nhạc
mang tính cụ thể hơn, hiện thực hơn. Do vậy, việc hướng dẫn các em ghi chép đơn
giản và dễ thực hiện. Tuy nhiên, đơn giản không có nghĩa là không quan trọng, ngược
lại tập ghi chép nhạc là sự đúc kết giữa 2 phân môn tập hát và tập đọc nhạc để khắc

sâu kiến thức. Do đó đòi hỏi phải có sự chính xác tuyệt đối từng vị trí nốt trên khuông
nhạc, quan trọng hơn nữa là qua chép nhạc các em phải nhớ được tên các nốt nhạc là
gì, nằm ở vị trí nào, cách viết các hình nốt ra sao, các hình nốt đó có ý nghĩa gì và
phải thể hiện thế nào. Việc ghi chép nhạc còn giúp các em ghi nhớ các ký hiệu khác
về âm nhạc. Các kiến thức đó hổ trợ cho việc tập đọc nhạc hoặc thực hiện các bài hát
theo yêu cầu của tác giả như: dấu luyến, dấu chấm dôi, dấu quay lại, dấu hồi đoạn,
dấu lặng đen, lặng đơn, ngắt câu…
Việc ghi chép nhạc là công việc đòi hỏi phải hướng dẫn các em thực hiện một
cách thường xuyên. Tuy nhiên không nhất thiết lúc nào cũng phải thực hiện ngay tại
lớp vì như thế sẽ mất rất nhiều thời gian. Ở lớp chỉ hướng dẫn các em cách thực hiện
việc ghi chép, nhận ra cách trình bày thế nào cho đúng, cho đẹp còn việc ghi chép lại
bài nên cho các em thực hiện ở nhà.
4. Xây dựng phong trào “tập xướng âm” ngoài giờ học:
Phần này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều công sức và có những biện pháp,
hình thức tổ chức sinh động hấp dẫn. Giáo viên nên tổ chức những nhóm giúp đỡ
nhau đọc nhạc ở nhà, ở lớp và thường xuyên tổ chức những đợt thi đọc trong lớp,
trong khối thông qua các tiết ôn tập, qua các buổi sinh hoạt tập thể hoặc trong những
Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

12


ngày lễ... và có giải thưởng. Để làm được điều đó cần có sự phối hợp của tập thể giáo
viên trong nhà trường, vì vậy giáo viên cần tham mưu đề xuất với các giáo viên trong
tổ, khối và BGH để xây dựng phong trào này.
5. Phối hợp với gia đình để rèn đọc nhạc cho học sinh:
Để rèn đọc nhạc cho học sinh bên cạnh tổ chức các giờ dạy trên lớp thật chu đáo
giáo viên cần gặp gỡ trao đổi với phụ huynh, hướng dẫn và tư vấn để bố mẹ biết cách

giúp đỡ, kèm cặp con mình khi học ở nhà đặc biệt là đối với những em kĩ năng đọc
nhạc còn yếu. Hàng tuần, hàng tháng giáo viên và phụ huynh trao đổi các thông tin để
giáo viên có những phương pháp dạy học cụ thể phù hợp với từng đối tượng học sinh.
6. Tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa:
Ngoài những bài tập đọc đã được biên soạn trong chương trình Tiểu học, học
sinh cần nắm được các thông tin cập nhật hàng ngày liên quan đến cuộc sống thường
ngày của các em và cần được tiếp xúc với các tác phẩm âm nhạc khác. Các nhà
trường cần tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa, vì thông qua các giờ học này ngoài
nhiệm vụ cung cấp vốn hiểu biết còn có tác dụng rèn đọc nhạc cho các em, rèn cho
các em kỹ năng hát đúng và hay các bài hát mà mình yêu thích. GV cần tham mưu đề
xuất với BGH và địa phương để xây dựng các phòng đọc, phòng thư viện và mua sắm
thêm các tài liệu, sách báo, sắp xếp thời khóa biểu hợp lí.
7. Thường xuyên bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ:
Trong sinh hoạt chuyên môn hầu hết giáo viên thường chú ý bàn đến việc đổi
mới phương pháp giảng dạy, giải toán ... mà chưa chú ý hoặc xem nhẹ đến việc dạy
Tập đọc nhạc. Vì vậy cần phải đổi mới trong sinh hoạt chuyên môn sao cho thiết
thực, hiệu quả: Ngoài những nội dung cần thiết bồi dưỡng hàng tuần như giải toán,
làm các bài tập Tiếng Việt, các tổ chuyên môn trong nhà trường cần tập trung vào
nâng cao chất lượng bài soạn; trao đổi góp ý, phổ biến kinh nghiệm cách dạy bài tập

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

13


đọc nhạc. Bên cạnh đó có các nhà trường có thể tổ chức nghe băng đĩa đọc mẫu các
bài tập đọc nhạc nhằm bồi dưỡng năng lực đọc nhạc của giáo viên.
V. Kết quả thực hiện

Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 1- Khối lớp 4 đầu năm:
Tổng số
65

Hoàn thành tốt
10

Hoàn thành
55

Chưa hoàn thành
0

Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 8 – Khối lớp 4 cuối năm:
Tổng số
65

Hoàn thành tốt
25

Hoàn thành
40

Chưa hoàn thành
0

Sau khi áp dụng một số giải pháp vào dạy phần TĐN cho học sinh lớp 4 tôi
thấy có kết quả rõ rệt, không khí học tập sôi nổi hơn, nếu như trước đây mỗi khi đến
tiết học có phần TĐN là các em trở nên rụt rè, e ngại thì giờ các em tự tin hơn, mạnh
dạn tìm hiểu các nốt nhạc, ghi nhớ và đọc rõ ràng, các em say sưa, hứng thú với tiết

học. Điều đặc biệt là học sinh yếu giảm đáng kể. Tôi hi vọng rằng với một số giải
pháp mà tôi đưa ra để ứng dụng vào giảng dạy phần TĐN cho học sinh lớp 4 sẽ tạo
cho các em niềm say mê môn học, có niềm tin ở chính mình từ đó việc dạy và học sẽ
đạt kết quả cao hơn, dần dần sẽ không còn học sinh học yếu về bộ môn này.
PHẦN KẾT LUẬN
I. Bài học kinh nghiệm
Xuất phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù
của bộ môn âm nhạc, tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp giảng
dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ giáo dục - Đào tạo
và tôi đã thu được những kết quả đáng kể. Qua quan sát thực tế nhận thấy các em yêu
thích bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả học tập cũng như chất
lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ đã nâng lên rõ rệt, các em mạnh dạn

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

14


hn, t tin hn trong vic tham gia cỏc hot ng vn ngh ca trng cng nh
phong tro vn hoỏ vn ngh ca huyn nh.
Bờn cnh nhng kt qu t c ú tụi tớch lu c mt s kinh nghim sau:
- Phi cú lũng yờu ngh, tn tõm, tn ty vi cụng tỏc ging dy, cng hin ht
mỡnh cho s nghip giỏo dc v o to.
- T hc nõng cao trỡnh chuyờn mụn. Nht l cn cú nhiu thi gian cho
vic rốn luyn cỏch s dng dựng dy hc sao cho nhun nhuyn, khụng b lỳng
tỳng trc hc sinh.
- Luụn luụn hc hi kinh nghim ca ng nghip.
- Dnh nhiu thi gian cho vic chun b bi dy.

- Nm vng kin thc v truyn th kin thc mt cỏch chớnh xỏc.
- To khụng khớ sụi ni, gn gi vi hc sinh, ngoi gi hc giỏo viờn nờn gn
gi trũ chuyn vi cỏc em cỏc em cm thy thõn thin vi giỏo viờn.
- Dy v sa sai kp thi, nhn xột ỏnh giỏ nh nhng.
- Luụn to c s hng thỳ cho hc sinh.
- Chun b dựng dy hc c th cho tng bi.
II. Mt s kin ngh
Để nâng cao chất lợng học tập bộ môn Âm nhạc cho học sinh
tiểu học tôi xin có một số kin ngh nh sau:
Tiếp tục bổ xung đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ
môn đáp ứng nhu cầu học tập và phát triển của xã hội.
Thờng xuyên động viên, khích lệ các em trong học tập, trong
công tác văn hoá văn nghệ, đặc biệt là các em có năng khiếu nổi
trội.
Tất cả những điều trên sẽ góp phần giúp các em học tập tốt
hơn.
Mt s gii phỏp dy Tp c nhc cho hc sinh khi lp 4

GV: Th Duyờn

15


Để hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã đợc sự giúp
đỡ, quan tâm ủng hộ của các đồng nghiệp trờng Tiểu học xó Nỳa
Ngam. Do khả năng và điều kiện còn hạn chế nên việc nghiên cứu
không tránh khỏi những hạn chế nhất định. Tôi rất mong đợc sự
góp ý, chỉ đạo của các cấp lãnh đạo để bỏo cỏo của tôi hoàn thiện
hơn và vận dụng tốt hơn cho những năm học sau.
III. Hng phỏt trin ca ti

Bỏo cỏo i mi trờn khụng ch ỏp dng dy Tp c nhc cho riờng khi lp 4
m cú th ỏp dng cho cỏc khi lp khỏc. Tuy nhiờn theo nng lc ca tng giỏo viờn
v i tng hc sinh cú th ỏp dng t hiu qu i mi trờn.
Tôi xin chân
trọng cảm ơn!
Nỳa Ngam, Ngy 8 thỏng 5 nm 2018
Ngời
viết

Th Duyờn

Mt s gii phỏp dy Tp c nhc cho hc sinh khi lp 4

GV: Th Duyờn

16


MỤC LỤC

STT

NỘI DUNG

TRANG

PHẦN MỞ ĐẦU

1

I

Tổng quan về vấn đề cần nghiên cứu

1

II

Lý do chọn đề tài

1

III

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

2

IV

Mục đích nghiên cứu

2

V

Phương pháp nghiên cứu

3

VI

Điểm mới trong kết quả

3

PHẦN NỘI DUNG

3

I

Cơ sở lý luận

3

II

Cơ sở thực tiễn

4

III

Thực trạng đề tài

5

IV

Nội dung cần giải quyết

6

V

Kết quả thực hiện

14

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

17


PHẦN KẾT LUẬN
I

Bài học kinh nghiệm

14

II

Một số kiến nghị

15

III

Hướng phát triển của đề tài

16

17

Hướng phát triển của đề tài

16

Một số giải pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh khối lớp 4

GV: Đỗ Thị Duyên

18