QUY TRÌNH vận HÀNH và bảo DƯỠNG máy BIẾN DÒNG điện 22KV LOẠI CA 35

MỤC LỤC
Trang
Chương I: Đặc điểm kỹ thuật

3

I- Giới thiệu chung

3

II- Đặc tính cấu tạo của máy biến dòng CA-35

3

III- Sơ đồ đấu dây và nguyên lý làm việc của máy biến dòng

6

IV- Máy biến dòng kiểu CA-35

7

Chương II: Vận chuyển, lắp đặt

9

I- Vận chuyển

9

II- Tiếp nhận và bảo quản máy biến dòng

10

III- Lắp đặt máy biến dòng

11

Chương III: Vận hành, kiểm tra và bảo dưỡng máy biến dòng

12

I- Kiểm tra máy biến dòng trước khi đưa vào vận hành

12

II- Kiểm tra trong vận hành

12

III- Bảo dưỡng

13

IV- Thí nghiệm máy biến dòng

13

Bản vẽ phụ luc

15

CHƯƠNG I: ĐẶC ĐIỂM KỸ THUẬT
I- Giới thiệu chung:
Máy biến dòng điện cao áp kiểu loại CA-35 là máy biến dòng cao áp do hãng
Arteche (China) sản xuất. Dùng để biến đổi dòng điện (sơ cấp) xoay chiều tần số
50Hz từ giá trị lớn ở điện áp cao áp thành dòng điện (thứ cấp) có trị số bé (1A,
5A) ở điện áp xấp xỉ 0V, cung cấp mạch dòng cho các thiết bị đo lường, đo điếm
và rơ le bảo vệ.
II- Đặc tính cấu tạo của máy biến dòng CA-35
Biến dòng được chế tạo lắp đặt ngoài trời, bên trong có chưa bộ phận ứng bao
gồm cuộn dây sơ cấp, mạch từ và cuộn dây thứ cấp.
Vỏ cách điện được làm bằng sứ. Bên trong đổ đầy dầu cách điện, phía ngoài
có mắt chỉ thị mức dầu. Cấu trúc kín hoàn toàn với không khí bên ngoài.
Cuộc dây thứ cấp được quấn bằng dây đồng tráng men, quấn đều xung quanh
lõi từ, các đầu thứ cấp được đưa ra hộp nối bên ngoài.
Cuộn sơ cấp được chế tạp bằng kim loại đồng, được tôi bằng phương pháp tôi
điện, gồm một thanh đi thẳng hoặc một số vòng quấn quanh lõi từ.
Lõi từ được chế tạo từ các lá thép silic mỏng, mạch từ có dạng hình xuyến có
khe hở dùng cho cuộn có chức năng bảo vệ.
Các đầu ra nhất thứ có thể chế tạo từ vật liệu đồng hoặc nhôm.
Ngoài ra còn có van lấy mẫu dầu bến dưới, ngăn giãn nở trên chóp máy.

2


Cấu tạo máy biến dòng điện CA-35
3

1- Buồng giãn nở dầu
2- Chỉ thị mức dầu
3- Đầu nối sơ cấp
4- Cuộn dây thứ cấp
5- Cuộn dây sơ cấp
6- Dây thứ cấp
7- Sứ cách điện
8- Ống sứ
9- Đầu nối đất bổ sung
10- Van lấy dầu
11- Núm đo tang
12- Nối đất
13- Hộp đấu nối nhị
thứ

Cấu tạo máy biến dòng điện kiểu CA
4


III- Sơ đồ đấu dây và nguyên lý làm việc của máy biến dòng
1. Sơ đồ nguyên lý

Ghi chú:
- Đầu cực tính P1, P2 được đấu nối tiếp với phụ tải sơ cấp theo chiều dòng
phụ tải đi từ P1 tới P2.
- Cuộn có cấp chính xác 5P20 được dùng cho mạch rơ le bảo vệ, đo lường.
- Cuộn có cấp chính xác 0,5 được dùng cho mạch đo lường.
2. Nguyên lý làm việc
Biến dòng điện có nguyên lý làm việc dựa vào nguyên lý biến đổi điện từ
(biến đổi dòng điện xoay chiều từ mạch sơ cấp sang mạch thứ cấp). Khi đưa cuộn

dây sơ cấp nối tiếp vào phụ tải có dòng Ip và điện áp Up, dòng điện xoay chiều
chạy trong cuộn sơ cấp tạo ra từ thông khép vòng trong lõi thép và cảm ứng sang
các cuộn thứ cấp. Biến dòng điện làm việc ở chế độ ngắn mạch thứ cấp hoặc khi
có tải với điện trở kháng thấp.
Khi biến dòng hở mạch cuộn thứ cấp dòng thứ cấp Is sẽ bằng 0, làm tăng từ
hóa lõi sắt gây phát nóng phá hủy cách điện làm phóng điện và cháy nổ biến dòng
điện. Dòng từ hóa cao cũng đồng thời tạo ra một điện áp cao ở hai đầu cuộn dây
thứ cấp và gây nguy hiểm cho người và phá hỏng cách điện dây nhị thứ và hàng
kẹp nhị thứ tại các điểm hở. Bởi vậy khi các cuộn dây thứ cấp không dùng phải
được nối tắt lại.

5


IV- Máy biến dòng kiểu CA-35
1. Các thông số kỹ thuật
1

Nhà chế tạo

Arteche (China)

2

Kiểu loại

3

Điều kiện làm việc: ngoài trời, nhiệt độ môi trường

4

Tiêu chuẩn

5

Tần số định mức

50Hz

6

Điện áp định mức

36kV

7

Dòng điện định mức

2000A

8

Điện áp xung sét

170kV

9

Điện áp tần số công nghiệp chịu đựng được

70kV

CA-35
-10o/+45o
IEC 61869-1:2007
IEC 61869-2:2012

10 Điện áp tần số công nghiệp cuộn thứ cấp chịu đựng được

Tỉ số biến dòng
- TI đường dây (5 cuộn thứ cấp)
11
- TI máy cắt (6 cuộn thứ cấp)
- TI máy cắt kháng (5 cuộn thứ cấp)

3kV

800-1200-2000/1
800-1200-2000/1
200-400/1

13 Dòng bền nhiệt trong 3s

25kA

14 Dòng điện động định mức

62,5kA

15 Khoảng cách rò điện tối thiểu

25mm/kV

16 Tổng trọng lượng

220kg

17 Trọng lượng dầu

35kg

6


2. Thông số cuộn thứ cấp
Biến dòng CA-35 dùng cho ngăn lộ đường dây:
Đầu ra sơ cấp
Tỷ số
Công suất( VA) Cấp chính xác
1S1-1S2
300/1
10
0,5
1S1-1S3
600/1
2S1-2S2
1000/1
30

5P20
2S1-2S3
2000/1

7


CHƯƠNG II: ĐẶC ĐIỂM KỸ THUẬT
I- Vận chuyển
Máy biến dòng vận chuyển theo vị trí thẳng đứng. Trong quá trình vận chuyển
phải hết sức cẩn thận, vì bất cứ việc va chạm, xô đổ cũng có thể gây hư hại cho
các bộ phận của biến dòng như nứt vỡ cách điện, cong vênh đầu cốt...
Trong các kiện hàng, máy biến dòng được cố định bằng gỗ định vị thẳng
đứng, các chân đế biến dòng được bắt bằng 4 bu lông cố định với giá gỗ của hòm
vận chuyển. Mối hòm vận chuyển chưa 1 hoặc 3 máy biến dòng.
II- Tiếp nhận và bảo quản máy biến dòng
1. Tiếp nhận máy biến dòng|:
Khi nhận hàng phải kiểm tra xem xét bằng mắt xem các kiện hàng có chứa
máy biến dòng có còn nguyên đai nguyên kiện. Tháo bỏ một phần đóng gói dùng
mắt để kiểm tra hình thức biến dòng có bị hư hại sứt mẻ, cong vênh, đều đặn.
Hàng có phải là hàng thật hay hàng giả. Số lượng và chất lượng có đúng chủng
loại theo bảng kê vận chuyển. Kiểm tra xem hàng có đúng nguồn gốc xuất xưởng.
Nếu có bất kì một dấu hiệu sứt mẻ rạn vỡ cách điện, cong vênh đầu cốt nhất
thứ, đầu đấu dây nhị thứ, méo mó, chảy dầu... Phải lập biên bản cùng với chụp
ảnh gửi cho hãng sản xuất hoặc văn phòng đại diện.
2. Bảo quản:
Khi máy biến dòng chưa được lắp đặt và vận hành ngay, thì phải bảo quản ở vị
trí thẳng đứng. Phải để ở nơi bẳng phẳng kiên cố, có biện pháp ngăn chặn nền bị
sụt lún, và phải có biện pháp ngăn ngừa biến dòng bị đổ xuống đất. Để nơi khô
ráo và tránh va chạm cơ khí. Có biện pháp ngăn chặn các đầu cốt nhất thứ bị han

gỉ.

8


III- Lắp đặt máy biến dòng
1. Nâng máy biến dòng:
Tháo rời 4 bu lông bắt chân đế biến dòng liên kết với giá gỗ vận chuyển. Dùng
cần cẩu có trọng tải phụ hợp và dây cáp mềm chịu được tải trọng của biến dòng
quấn vòng vào biến dòng đểu cẩu biến dòng. Không sử dụng dây cáp treo và móc
thép để móc khi cẩu.
Trong quá trình cẩu các dây móc phải luôn được giữ ở phương thẳng đứng.

9


1. Lắp đặt:
- Kiểm tra máy biến dòng có không bị rạn nứt, không bị chảy dầu có thể đưa
lên lắp đặt.
- Các đầu nối đất phải được nối đất chắc chắn tin cậy.
- Mỗi cuộn thứ cấp phải có một đầu nối đất.
- Các điểm đấu nối nhất thứ và nhị thứu phải được bắt chặt bề mặt tiếp xúc và
sạch sẽ.
- Đấu nối mạch của các đầu đấu nối phải phù hợp với sơ đồ đấu nối.
- Sau khi lắp đặt phải kiểm tra sự bắt chặt của bu lông lắp đặt đế máy biến
dòng với giá trụ đỡ.

10

CHƯƠNG III: VẬN HÀNH, KIỂM TRA VÀ BẢO DƯỠNG
MÁY BIẾN DÒNG
I- Kiểm tra máy biến dòng trước khi đưa vào vận hành:
- Kiểm tra độ chắc chắn của các đầu nối nhất thứ.
- Kiểm tra độ chắc chắn của áccs đầu nối nhị thứ, có bị hở mạch, có đúng sơ
đồ đấu nối không.
- Vệ sinh bề mặt máy biến dòng và các hộp kim loại.
- Kiểm tra các đầu nối đất có an toàn và chắc chắn không.
- Kiểm tra mức dầu có đủ không.
- Kiểm tra độ kín của nắp hộp đấu nối nhị thứ.
- Kiểm tra các điểm bắt bu lông đế trụ có chắc chắn không.
- Kiểm tra bề mặt của cách điện có sạch không.
- Kiểm tra trụ máy biến dòng có bị nghiêng, có chắc chắn không. Có được
nối với hệ thống tiếp đất không.
- Kiểm tra các biến dòng có bị nghiêng không.
II- Kiểm tra trong vận hành:
- Kiểm tra bằng mắt từ xa các hạng mục ở phần (I).
- Nghe tiếng kêu của biến dòng có âm thanh lạ hay tiếng kêu bất thường
không.
- Kiểm tra bằng mắt độ tiếp xúc các hàng kẹp mạch dòng của tủ trung gian,
tủ điều khiển, tủ bảo vệ.
- Kiểm tra phụ tải của máy biến dòng có bị quá tải không, máy biến dòng
không được vận hành lâu dài trong trường hợp quá tải 120%.
- Định kì soi phát nhiệt đấu nối nhất thứ, hộp đấu nối nhị thứ, các hàng kẹp
mạch dòng.
11


III- Bảo dưỡng:
Khi tiến hành bảo dưỡng và sửa chữa, máy biến dòng phải tách ra khỏi lưới

điện cao áp bằng việc mở máy cắt và mở dao cách ly hai phía, dóng tiếp địa lên
cuộn sơ cấp. Các công việc tiến hành như sau:
- Kiểm tra các đầu nối nhất thứ xem có chắc chắn không.
- Kiểm tra các đầu nối nhị thứ có chắc chắn không, có bị hở mạch không.
- Vệ sinh bề mặt cách điện và các hộp kim loại.
- Kiểm tra sự rạn nứt bề mặt và đáy của biến dòng.
- Kiểm tra mức dầu trên ô chỉ thị mức dầu.
- Kiểm tra độ kín nắp hộp đấu nối nhị thứ
IV- Thí nghiệm máy biến dong:
1. Quy định của nhà sản xuất:
- Kiểm tra đo điện trở một chiều các cuộn dây thứ cấp.
- Đo điện trở cách điện của cuộn dây sơ cấp với đất.
- Đo điện trở cách điện giữa các cuộn sơ cấp.
- Đo điện trở cách điện giữa các cuộn dây thứ cấp với đất.
- Đo điện trở cách điện giữa tấm chắn cách điện và các cuộn thứ cấp với đất.
- Kiểm tra sai số.
- Kiểm tra phóng điện cục bô.
- Kiểm tra điện áp chịu được ngắn hạn tần số công nghiệp.
- Đo tỷ số biến.
- Kiểm tra cực tính.
- Kiểm tra đặc tuyến V-A.
- Kiểm tra điện áp chọc thủng dầu cách điện.
12


2. Quy định thí nghiệm biến dòng theo quy định của EVN:

TT

Hạng mục

Thí

Trước khi

nghiệm

hết thời hạn

sau lặp

bảo hành,

đặt/ đại

1

2

3

4

Kiểm tra bên ngoài
Đo điện trở cách điện
cuộn sơ cấp với đất
Đo tổn hao điện môi
Tgδ
Kiểm tra đặc tính từ

Thí nghiệm định kỳ

sau một năm 1 năm 2 năm 3 năm

tu

vận hành

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

hóa V-A

5

Kiểm tra cực tính

x

x

x

6

Đo tỉ số biến

x

x

x

x

x

x

x

x

7

8

9

Đo điện trở một chiều
cuộn thứ cấp
Kiểm tra đo lường

x

Thí nghiệm dầu cách Chỉ làm khi phát hiện biến dòng bị mất độ kín hoặc
điện

có sự biến đổi bất thường.

13


Bản vẽ phụ lục: Máy biến dòng CA-35 loại có 02 cuộn thứ cấp

14