Phòng ngừa tái phạm tội trên đại bàn tỉnh Thanh Hóa (Luận án tiến sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ TUẤN ANH

PHÒNG NGỪA TÁI PHẠM TỘI TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH THANH HÓA
Ngành: Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm
Mã số : 9.38.01.05

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Cao Thị Oanh

Hà Nội, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nêu trong Luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

LÊ TUẤN ANH


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1
1.2

Tình hình nghiên cứu ngoài nước
Tình hình nghiên cứu trong nước

8
21

1.3

Đánh giá tình hình nghiên cứu

29

1.4

Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án

31

Chương 2

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA TÁI

34

2.1

PHẠM TỘI
Khái niệm và đặc điểm pháp lý của tái phạm tội

34

2.2
2.3
2.4
Chương 3

Khái niệm và ý nghĩa của phòng ngừa tái phạm tội
Cơ sở của phòng ngừa tái phạm tội
Cơ chế phòng ngừa tái phạm tội
THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA TÁI PHẠM TỘI TRÊN

37
41
55
71

1
8

ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA
3.1
3.2
3.3
Chương 4

4.1
4.2

Thực trạng điều chỉnh pháp luật phòng ngừa tái phạm tội
Thực trạng tổ chức lực lượng phòng ngừa tái phạm tội
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Thực trạng triển khai, áp dụng các biện pháp phòng ngừa
tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG
PHÒNG NGỪA TÁI PHẠM TỘI TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH THANH HÓA
Dự báo hoạt động phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn
tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới
Giải pháp nâng cao hiệu quả phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới

KẾT LUẬN
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN
LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

71
76
82
112

112
117

142


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

1. Sơ đồ 2.1 Cơ chế tâm lý - xã hội của hành vi phạm tội cụ thể
2. Sơ đồ 3.1 Cơ chế phối hợp giữa các chủ thể trong hoạt động tuyên truyền
phòng ngừa tái phạm tội


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

ANTT

An ninh, trật tự

ANCT

An ninh chính trị

ANTQ

An ninh Tổ quốc

BLHS

Bộ luật hình sự

BLTTHS

Bộ luật tố tụng hình sự

CAND

Công an nhân dân

CHXHCN

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

CSND

Cảnh sát nhân dân

GS

Giáo sư

HĐND

Hội đồng nhân dân

KHKT

Khoa học kỹ thuật

KSV

Kiểm sát viên

NCS

Nghiên cứu sinh

Nxb

Nhà xuất bản

PGS

Phó Giáo sư

TTXH

Trật tự xã hội

TTATXH

Trật tự, an toàn xã hội

TAND

Tòa án nhân dân

TS

Tiến sĩ

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

UBND

Ủy ban nhân dân

VKSND

Viện kiểm sát nhân dân


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tái phạm tội là một hiện tượng tiêu cực thể hiện sự yếu kém trong giáo dục
người phạm tội và phòng ngừa tội phạm. Hiện tượng này đi ngược lợi ích xã hội,
gây ra thiệt hại về nhiều mặt cho xã hội, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh chính
trị và trật tự an toàn xã hội. Do đó, phòng ngừa tái phạm tội là một trong những vấn
đề được nhiều quốc gia quan tâm.
Để tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động phòng ngừa tái phạm tội, pháp luật Việt
Nam có nhiều quy định liên quan đến vấn đề này trong Bộ luật hình sự, Bộ luật lao
động, Luật xử lý vi phạm hành chính… Tại Quyết định số 199/QĐ-TTg ngày
14/02/2017 của Thủ tướng chính phủ đã đặt ra mục tiêu "Giảm tỷ lệ tái phạm tội
trong số người chấp hành xong án phạt tù xuống dưới 15%". Trên cơ sở đó, các cơ
quan có thẩm quyền của Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong phòng ngừa tái phạm
tội trong cả nước cũng như ở từng địa phương.
Thanh Hoá là một địa phương sớm có các văn bản chỉ đạo của tỉnh trên cơ sở
quy định của pháp luật về tái phạm tội. Tuy nhiên, thực trạng phòng ngừa tái phạm
tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vẫn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Theo thống kê
từ năm 2008 đến năm 2017, Tòa án nhân dân tỉnh đã xét xử 5.644 vụ, 10.099 bị cáo
tái phạm tội; trong đó 214 vụ tái phạm nguy hiểm. Số phạm nhân tái phạm tội quản

lý, giam giữ tại 4 trại giam Thanh Cẩm, Thanh Phong, Thanh Lâm và Trại 5 thuộc
Tổng cục VIII Bộ Công an đóng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa chiếm tỉ lệ từ 17% trở
lên. Các đối tượng chấp hành xong hình phạt tù tái phạm tội rất manh động, quyết liệt
hơn so với lần phạm tội trước với phương thức thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hoặc liên kết
chặt chẽ thành các băng, ổ, nhóm để thực hiện tội phạm. Các đối tượng này thường tập
trung tại một số địa bàn trọng điểm về phát triển kinh tế, đông dân cư, có nhiều khu
công nghiệp như TP. Thanh Hóa, TP. Sầm Sơn, TX. Bỉm Sơn,... Do đó, đã gây ra
những thiệt hại lớn về tính mạng, sức khoẻ, kinh tế, trật tự, an toàn xã hội trong đó có
những vụ tái phạm tội để lại những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng tạo tiền lệ xấu trong
phòng ngừa tội phạm nói chung, tái phạm tội nói riêng trên địa bàn tỉnh.

1


Trước tình hình tái phạm tội diễn biến phức tạp, trong những năm gần đây tỉnh
Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ các giải pháp về kinh tế, văn hóa, xã hội và các
giải pháp phòng ngừa nghiệp vụ của các chủ thể. Những giải pháp đó tuy mang lại
nhiều kết quả nhưng không triệt tiêu được nguyên nhân, điều kiện của tái phạm tội;
giải quyết triệt để các khó khăn, vướng mắc trong quá trình phòng ngừa và chưa đáp
ứng được yêu cầu của phòng ngừa tình hình tái phạm tội trên địa bàn tỉnh hiện nay.
Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu một cách sâu sắc, toàn diện về phòng ngừa
tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá theo hướng từ nghiên cứu toàn diện các
vấn đề lý luận về phòng ngừa tái phạm tội nói chung để đánh giá thực trạng phòng
ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá với các yếu tố tự nhiên, kinh tế, xã
hội cụ thể, xác định đúng các kết quả và hạn chế, yếu kém trong hoạt động này
đồng thời tìm ra được nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém để xây dựng hệ
thống giải pháp tăng cường hiệu quả phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh
Thanh Hoá là hướng nghiên cứu cần thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
Vì vậy, lựa chọn đề tài "Phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh
Hóa" của nghiên cứu sinh cũng nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết đó.

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
Mục đích nghiên cứu của luận án
Mục đích nghiên cứu của luận án là làm sáng tỏ hệ thống các vấn đề lý luận về
phòng ngừa tái phạm tội từ đó đánh giá đúng thực trạng phòng ngừa tái phạm tội
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa để đề xuất được các giải pháp cụ thể, thiết thực đáp
ứng được yêu cầu thực tiễn nâng cao hiệu quả phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn
tỉnh Thanh Hóa.
Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
Để đạt được mục đích trên, luận án đặt ra một số nhiệm vụ sau:
- Tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến
hoạt động phòng ngừa tái phạm tội. Đưa ra những đánh giá cụ thể, khái quát về
phạm vi, mức độ nghiên cứu cũng như nội dung cốt lõi của các công trình này. Từ
đó, xác định rõ những kiến thức có thể tham khảo, học hỏi, kế thừa áp dụng phù hợp

2


với tình hình nghiên cứu luận án. Đồng thời, chỉ ra những vấn đề còn hạn chế, thiếu
sót cần phải bổ sung để tiếp tục nghiên cứu nhằm nâng cao, hoàn thiện cả về nhận
thức lý luận và công tác thực tiễn.
- Làm sáng tỏ hệ thống lý luận về phòng ngừa tái phạm tội như khái niệm tái
phạm tội; nội dung, đặc trưng của phòng ngừa tái phạm tội; các cơ sở, nguyên tắc,
biện pháp và chủ thể phòng ngừa đặc thù. Trong đó, cần phân biệt rõ các khái niệm,
nhận thức có tính tương đồng với tái phạm tội để xây dựng hệ thống lý luận đầy đủ,
chính xác.
- Từ các số liệu do các cơ quan chức năng, các trung tâm, tổ chức tiến hành
tổng hợp, đánh giá tình hình tái phạm tội, thực trạng phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa như: điều chỉnh pháp lý trên địa bàn tỉnh, công tác tổ chức
lực lượng, triển khai áp dụng các biện pháp phòng ngừa...
Bên cạnh đó, dựa trên các tiêu chí và số liệu ở các tỉnh, thành phố khác hoặc

của cả nước luận án đưa ra những nhận xét, so sánh nhằm đánh giá chính xác, đầy
đủ thực trạng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Từ đó, đánh giá kết quả đã đạt được và
những hạn chế nhằm xác định những vướng mắc, tồn tại trong hoạt động phòng
ngừa tái phạm tội.
- Tiến hành dự báo tình hình tái phạm tội cũng như hoạt động phòng ngừa tái
phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa thời gian tới. Từ đó, làm căn cứ xây dựng, đề
xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn
tỉnh Thanh Hóa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là hoạt động phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện nay. Bao gồm cả hệ thống lý luận, thực trạng triển
khai, áp dụng các biện pháp phòng ngừa của các chủ thể và các giải pháp tăng
cường giải quyết những vướng mắc đang còn tồn tại phù hợp với địa bàn tỉnh Thanh
Hóa trong thời gian tới.

3


Phạm vi nghiên cứu
Xét về nội dung: Luận án nghiên cứu phòng ngừa tái phạm tội trong phạm vi
chuyên ngành tội phạm học và phòng ngừa tội phạm.
Về thời gian: Luận án sử dụng số liệu nghiên cứu trong phạm vi 10 năm từ
năm 2008 đến năm 2017.
Về không gian: Luận án nghiên cứu hoạt động phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa và 4 trại giam thuộc Tổng cục VIII đóng trên địa bàn.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
Phương pháp luận
Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận án sử dụng phương pháp luận chủ
nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của triết học Mác - Lênin;

các quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước về phòng ngừa tội phạm nói
chung cũng như quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động phòng ngừa tái
phạm tội nói riêng.
Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp nghiên cứu, đặc biệt là các
phương pháp sau:
- Phương pháp hệ thống: Phương pháp hệ thống được sử dụng khi tác giả tổng
quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước tại chương 1, đưa ra những vấn đề lý
luận tại chương 2, đánh giá thực trạng tại chương 3 và đưa ra những giải pháp nâng
cao hiệu quả tại chương 4.
- Phương pháp tổng hợp, phân tích: Phương pháp tổng hợp, phân tích được sử
dụng trong việc tổng hợp, phân tích kết quả từ các hoạt động phòng ngừa tái phạm
tội, các số liệu thống kê về tình hình tái phạm tội, các bản án có hiệu lực của Tòa án
tại chương 3, chương 4, phân tích thực trạng hoạt động phòng ngừa tái phạm tội tại
chương 3.
- Phương pháp nghiên cứu lịch sử: Phương pháp nghiên cứu lịch sử được sử
dụng khi đánh giá thực trạng phòng ngừa tại chương 3, đề xuất các biện pháp tăng
cường phòng ngừa tái phạm tội tại chương 4.

4


- Phương pháp thống kê: Phương pháp này được sử dụng trong việc thống kê
số vụ tái phạm tội, số người tái phạm tội, thống kê một số đặc điểm về nhân thân
người tái phạm tội, thống kê các loại hình phạt được Tòa án áp dụng tại chương 3
của luận án, thống kê số người nghiện, thống kê thiệt hại do tái phạm tội gây ra
được sử dụng ở chương 3, chương 4.
- Phương pháp nghiên cứu điển hình: Phương pháp nghiên cứu điển hình được
sử dụng khi nghiên cứu điển hình một số địa bàn tập trung nhiều các tội phạm nói
chung, tái phạm tội nói riêng, nghiên cứu điển hình các đặc điểm nhân thân một số

người tái phạm tội tại chương 3, chương 4.
- Phương pháp nghiên cứu so sánh: Phương pháp nghiên cứu so sánh được sử
dụng khi tác giả so sánh hệ số nguy hiểm của tái phạm tội ở một số địa phương và
các tỉnh lân cận, so sánh mức độ, cơ cấu của tình hình tái phạm tội ở những giai
đoạn khác nhau.
- Phương pháp chuyên gia: Phương pháp chuyên gia được sử dụng khi đánh
giá tội phạm ẩn, nguyên nhân và điều kiện của tái phạm tội, dự báo tình hình tái
phạm tội trong thời gian tới, các biện pháp phòng ngừa tái phạm tội tại chương 3.
Bên cạnh đó, luận án còn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu khác của
Tội phạm học như phương pháp quy nạp, diễn dịch tại chương những vấn đề lý luận
về phòng ngừa tái phạm tội; trong việc mô tả bức tranh về tình hình tái phạm tội,
mô tả các đặc điểm nhân thân người tái phạm tội tại chương 3 cũng như nghiên cứu
hồ sơ khi nghiên cứu nguyên nhân và điều kiện của tái phạm tội trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa.
5. Những đóng góp mới về mặt khoa học của luận án
Luận án có những đóng góp mới về mặt khoa học như sau:
Thứ nhất, luận án làm rõ những vấn đề lý luận phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay bao gồm lý luận về tái phạm tội,
đặc trưng của các biện pháp, nguyên tắc, cơ sở và chủ thể đặc thù trong phòng ngừa
tái phạm tội. Ngoài ra, luận án cũng nghiên cứu những vấn đề lý luận về phòng

5


ngừa tội phạm trên địa bàn cụ thể làm cơ sở áp dụng cho hoạt động phòng ngừa tái
phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Thứ hai, luận án phản ánh thực trạng phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa thông qua các tiêu chí đánh giá; chỉ ra những kết quả đã đạt được và làm
rõ những khó khăn, vướng mắc, hạn chế đang còn tồn tại trong hoạt động phòng
ngừa tái phạm tội của các chủ thể. Đồng thời, đánh giá phần ẩn của tái phạm tội

trong giai đoạn hiện nay để có bức tranh tổng quát nhất về hoạt động phòng ngừa tái
phạm tội cũng như tình hình tái phạm tội.
Thứ ba, luận án làm sáng tỏ những nguyên nhân và điều kiện của tái phạm tội
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện nay thông qua việc đánh giá thực trạng phòng
ngừa tái phạm tội, đó là những nguyên nhân và điều kiện làm phát sinh tình hình tái
phạm tội và những nguyên nhân và điều kiện làm phát sinh các tội phạm cụ thể.
Thứ tư, luận án dự báo về phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh
Hóa trong thời gian sắp tới, bao gồm dự báo về khách thể phòng ngừa, dự báo về
nội dung phòng ngừa và dự báo về chủ thể phòng ngừa tái phạm tội làm cơ sở đề
xuất các giải pháp thiết thực phù hợp với tình hình diễn biến tái phạm tội và hoạt
động phòng ngừa.
Thứ năm, luận án đề xuất một số biện pháp nhằm tăng cường phòng ngừa tái
phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, các biện pháp này bao gồm hoàn thiện cơ sở
pháp lý phòng ngừa tái phạm tội, nâng cao trình độ năng lực, kiện toàn lực lượng
phòng ngừa tái phạm tội, tăng cường triển khai, áp dụng các biện pháp tổ chức,
quản lý xã hội người có nguy cơ tái phạm tội cao, tăng cường phát hiện, xử lý tái
phạm tội trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng thời, nêu ra một số mô hình mang lại hiệu quả
cao trong phòng ngừa tái phạm tội đã được nhiều nước áp dụng, nhiều công trình
tập trung nghiên cứu để làm sáng tỏ tính đúng đắn và hiệu quả.
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận án
Với việc tổng hợp, xây dựng hệ thống lý luận phòng ngừa tái phạm tội, luận
án khái quát những nhận thức lý luận về tái phạm tội, phòng ngừa tái phạm tội trên
quan điểm của các nhà nghiên cứu và dưới cái nhìn của Tội phạm học. Những điểm

6


mới của luận án sẽ góp phần hoàn thiện về mặt lý luận không chỉ riêng cho phòng
ngừa tái phạm tội mà còn mang tính tham khảo cho hoạt động phòng ngừa các tội
phạm khác, phòng ngừa tình hình tội phạm nói chung trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Về mặt ý nghĩa thực tiễn, luận án là công trình nghiên cứu có thể được sử
dụng, tham khảo trong hoạt động phòng ngừa một nhóm tội phạm và phòng ngừa
tội phạm cụ thể trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay hoặc trong
thời gian sắp tới. Mặt khác, luận án cũng có thể là tài liệu tham khảo cho những
người nghiên cứu, học viên, sinh viên, cán bộ đang làm việc trong các cơ quan
chuyên trách về phòng chống tội phạm và phục vụ công tác giảng dạy tại các trường
Đại học Luật, các học viện…
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, luận án bao gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương 2: Những vấn đề lý luận về phòng ngừa tái phạm tội
Chương 3: Thực trạng phòng ngừa tái phạm tội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Chương 4: Các giải pháp tăng cường hoạt động phòng ngừa tái phạm tội trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới

7


CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
1.1.1. Các công trình nghiên cứu những vấn đề lý luận về phòng ngừa tội phạm
Ở cấp độ giáo trình, cơ sở lý luận giảng dạy tại các trường đại học, quyển Cơ
sở lý luận của việc phòng ngừa tội phạm do Minkovskij G.M (chủ biên), Nxb Sách
pháp lý năm 1977, Moskva, Liên Xô đã nghiên cứu, đề cập chuyên sâu về cơ sở
lý luận của việc phòng ngừa tội phạm. Theo đó, phòng ngừa tội phạm liên quan
mật thiết với việc không ngừng hoàn thiện nguyên tắc pháp chế và bảo đảm sự
điều chỉnh toàn diện của pháp luật. Việc điều chỉnh của pháp luật đối với công
tác phòng ngừa tội phạm thể hiện ở hai hướng: hướng thứ nhất mang tính vật
chất với nội dung là dùng pháp luật tác động tới các yếu tố xã hội khác nhau

nhằm loại trừ các nguyên nhân, điều kiện của tội phạm; hướng thứ hai pháp luật
ghi nhận và đảm bảo thực hiện các quyền và nghĩa vụ, xác định trình tự thực
hiện hoạt động phòng ngừa cụ thể [215, tr.196-207]. Có cùng quan điểm, giáo
trình Tội phạm học - Giáo trình cho các trường đại học, Nxb thông tin pháp lý
năm 2006 của tác giả Malkova [213] đề cập phòng ngừa tội phạm là ngăn ngừa
trước không để tội phạm xảy ra, tác động trực tiếp vào nguyên nhân, điều kiện
của tội phạm. Tác giả cũng thừa nhận những biện pháp mang tính cưỡng chế nhà
nước được áp dụng cũng được xem là những biện pháp phòng ngừa tội phạm.
Hai công trình trên đã nghiên cứu tương đối toàn diện và có nội dung khá tương
đồng với các giáo trình Tội phạm học ở Việt Nam hiện nay.
Ở cấp độ sách chuyên khảo, có thể kể đến sách Tội phạm và tội phạm học ở
Nhật Bản hiện đại của tác giả Can Ueda do GS.TS Nguyễn Xuân Yêm và GS.TS.
Hồ Trọng Ngũ dịch, Nxb CAND năm 1994. Tác giả cho rằng các biện pháp đấu
tranh chống tội phạm phải được tập trung vào toàn bộ các chính sách xã hội như
kinh tế, văn hóa... Theo Can Ueda, chủ thể hoạt động phòng chống tội phạm gồm
các nhà khoa học bên cạnh các chủ thể cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội. Ngoài nội

8


dung trên, tác phẩm còn đề cập đến các biện pháp tái hòa nhập cộng đồng, các biện
pháp áp dụng trong khi chấp hành hình phạt [192, tr.150].
Cuốn sách Crime prevention (tạm dịch: Phòng ngừa tội phạm) biên tập bởi
Brandon C. Welsh và David P. Farrington, Nxb Đại học Oxford ấn hành năm 2014.
Tác giả đã nhìn nhận phòng ngừa tội phạm là một cách tiếp cận đa dạng nhằm giảm
bớt tội phạm và có thể thực hiện bên ngoài hệ thống tư pháp thông thường. Nội
dung cuốn sách nhấn mạnh một số vấn đề mang tính kết luận và có tính nổi bật liên
quan đến phòng ngừa tội phạm như "Phòng ngừa tội phạm là một phần quan trọng
trong một chiến lược tổng thể nhằm giảm bớt tội phạm và được hỗ trợ bởi công
chúng ở mọi nơi và mọi lúc" [188, tr.4-5].

Trong cuốn Preventing crime and violence (tạm dịch: Phòng ngừa tội phạm và
bạo lực) biên tập bởi Brent Teasdale và Mindy S. Bradley, Sppinger xuất bản năm
2016. Cuốn sách đã làm rõ những khía cạnh cơ bản nhất liên quan đến cả lý luận và
thực tiễn phòng ngừa tội phạm. Đặc biệt trong phần lý luận, các tác giả đã làm rõ
một số vấn đề nền tảng, đơn cử là lý thuyết học hỏi xã hội. Đây là lý thuyết do
Albert Bandura đề xướng, trong đó coi việc con người tiếp thu những kích thích từ
môi trường và chuyển hóa thành hành vi. Thuyết này nhấn mạnh việc con người học
tập hành vi mới thông qua các kỹ năng quan sát, bắt chước [185, tr.3-9]. Lý thuyết
này được áp dụng vào tội phạm học, cụ thể: "Hành vi phạm tội là biểu hiện của nhu
cầu. Sự học hỏi hành vi phạm tội thông qua liên kết tội phạm có cơ chế giống như
các dạng học hỏi khác" [189, tr.11]. Tác giả chỉ rõ hành vi tội phạm được học trong
tương tác với người khác khi diễn ra quá trình giao tiếp trong các nhóm xã hội gần
gũi, khi đó các kỹ thuật thực hiện tội phạm, kiểu cách, thái độ cũng được học hỏi...
Sự liên kết tội phạm hình thành một cách đa dạng dựa trên những điểm chung về
thời gian phạm tội, tính thường xuyên của hành vi phạm tội.
Cuốn sách Crime script analysis - preventing crimes against business (tạm
dịch: Phân tích dự báo tội phạm - phòng ngừa tội phạm về kinh doanh) của tác giả
Harald Haelterman, Palgrave macmillan năm 2016 trình bày một góc độ hẹp của
phòng ngừa tội phạm xung quanh vấn đề dự báo tội phạm và ứng dụng của nó trong

9


Luận án đủ ở file: Luận án full