Áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng, phòng và trị bệnh ở lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi nuôi tại trại trần văn tuyên xã đoàn kết huyện yên thủy tỉnh hòa bình

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------------------

LƯƠNG THỊ PHƯƠNG
Tên chuyên đề:

“ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT, CHĂM SÓC NUÔI DƯỠNG, PHÒNG VÀ
TRỊ BỆNH Ở LỢN CON TỪ SƠ SINH ĐẾN 21 NGÀY TUỔI NUÔI TẠI TRẠI
TRẦN VĂN TUYÊN XÃ ĐOÀN KẾT, HUYỆN YÊN THỦY, TỈNH HÒA BÌNH”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo:
ngành:

Chính quy Chuyên

Chăn nuôi Thú y Khoa:

Chăn nuôi Thú y Khóa học:
2013 – 2017

Thái Nguyên - năm 2017


i

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------------------

LƯƠNG THỊ PHƯƠNG
Tên chuyên đề:

“ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT, CHĂM SÓC NUÔI DƯỠNG, PHÒNG VÀ
TRỊ BỆNH Ở LỢN CON TỪ SƠ SINH ĐẾN 21 NGÀY TUỔI NUÔI TẠI TRẠI
TRẦN VĂN TUYÊN XÃ ĐOÀN KẾT, HUYỆN YÊN THỦY, TỈNH HÒA BÌNH”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo:
ngành:

Chính quy Chuyên

Chăn nuôi Thú y Lớp:

K45 – CNTY-N01
Khoa:

Chăn nuôi Thú y

Khóa học:

2013 – 2017

Giảng viên hướng dẫn: TS. La Văn Công

Thái Nguyên - năm 2017

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian nghiên cứu, để hoàn thành khóa luận của mình,
tôi đã nhận được sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo hướng dẫn, sự giúp đỡ
của Trường Đại học Nông Lâm, Khoa Chăn nuôi thú y và trang trại chăn nuôi
lợn gia công. Tôi cũng nhận được sự cộng tác nhiệt tình của các bạn đồng
nghiệp, sự giúp đỡ, động viên của người thân trong gia đình.
Nhân dịp này tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo
TS.La Văn Công đã rất tận tình và trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện
thành công khóa luận này.
Tôi xin cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Nông Lâm đã tạo điều
kiện thuận lợi và cho phép tôi thực hiện khóa luận này.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới chủ trang trại cùng toàn thể
anh chị em công nhân trong trang trại của gia đình ông Trần Văn Tuyên về sự
hợp tác giúp đỡ, theo dõi các chỉ tiêu và thu thập số liệu làm cơ sở cho khóa
luận này.
Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, người thân cùng
bạn bè đã giúp đỡ động viên tôi trong suốt thời gian hoàn thành khóa luận.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày

tháng

Sinh viên

Lương Thị Phương

năm 2017

iii
iiii


iv
ivi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 3.1. Lịch sát trùng trại lợn nái................................................................ 33
Bảng 4.1. Cơ cấu đàn lợn của trại trong 3 năm............................................... 36
Bảng 4.2. Số lượng lợn con trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng tại trại trong
6 tháng thực tập..................................................................................
37
Bảng 4.3. Kết quả thực hiện vệ sinh, sát trùng tại trại .................................... 38
Bảng 4.4. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày
tuổi nuôi tại trại bằng thuốc và vắc xin
.................................................. 39
Bảng 4.5. Tình hình măc bệnh trên đàn lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày
tuổi nuôi tại trại
...................................................................................... 40
Bảng 4.6. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn con ........................................... 41
Bảng 4.7. Kết quả thực hiện những công việc khác trong thời gian thực tập tại
cơ sở ................................................................................................ 42


iv
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
Cs
G

: Cộng sự
: Gam

Kg

: Kilô gam

LMLM

: Lở mồm long móng

P

: Thể trọng


v


vi
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................
i DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. iii
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ............................................ iv MỤC
LỤC

........................................................................................................

v

Phần 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................
1
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................... 1
1.2. Mục đích và yêu cầu của chuyên đề ....................................................... 2
1.2.1. Mục đích .............................................................................................. 2
1.2.2. Yêu cầu ................................................................................................ 2
Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................. 3
2.1. Điều kiện cơ sở nơi thực tập ................................................................... 3
2.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................ 3
2.1.1.1.Vị trí địa lý ......................................................................................... 3
2.1.1.2. Điều kiện địa hình, đất đai ................................................................ 3
2.1.1.3. Giao thông vận tải ............................................................................. 3
2.1.1.4. Điều kiện khí hậu .............................................................................. 4
2.1.1.5. Qúa trình thành lập............................................................................ 4
2.1.1.6. Cơ cấu tổ chức của trang trại ............................................................ 4
2.1.1.7. Cơ sở vật chất của trang trại ............................................................. 4
2.1.1.8. Tình hình sản xuất của trang trại ...................................................... 6
2.1.2. Đánh giá chung .................................................................................... 8
2.2. Cơ sở khoa học........................................................................................ 9
2.2.1. Đặc điểm sinh lý của lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi. ................ 9
2.2.1.1. Đặc điểm về sinh trưởng, phát triển của lợn con ..............................
9
2.2.1.2. Đặc điểm phát triển của cơ quan tiêu hóa.......................................
10


2.2.1.4. Đặc điểm về khả năng miễn dịch .................................................... 14
2.2.2. Hiểu biết về vi khuẩn E.coli.............................................................. 15

2.2.3. Một số bệnh thường gặp ở lợn con ...................................................
17
2.2.3.1. Nguyên nhân ................................................................................... 17
2.2.3.2. Đặc điểm dịch tễ của bệnh ............................................................. 20
2.2.3.3. Quá trình sinh bệnh .........................................................................
20
2.2.3.4. Triệu chứng lâm sàng...................................................................... 21
2.2.3.5. Bệnh tích ......................................................................................... 22
2.2.3.6. Chẩn đoán ....................................................................................... 23
2.2.3.7. Phòng bệnh...................................................................................... 23
2.2.3.8. Trị bệnh ........................................................................................... 25
2.3. Tình hình nghiên cứu về bệnh lợn con trong nước............................... 27
2.3.1. Tình hình nghiên cứu về bệnh lợn con trong nước ............................
27
2.3.2. Tình hình nghiên cứu bệnh ở lợn con trên thế giới ........................... 29
Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 31
3.1. Đối tượng .............................................................................................. 31
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................ 31
3.3. Nội dung nghiên cứu............................................................................. 31
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp thực hiện .................................. 31
3.4.1. Các chỉ têu theo dõi .......................................................................... 31
3.4.2. Phương pháp thực hiện ......................................................................
32
3.4.3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn lợn con từ sơ
sinh đến 21 ngày tuổi nuôi tại trại
....................................................................... 34
3.4.4. Phương pháp xác định các chỉ tiêu .................................................... 35
3.4.5. Phương pháp xử lý số liệu ................................................................ 35

Phần 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN......................................................... 36
4.1. Tình hình chăn nuôi tại trại lợn ông Trần Văn Tuyên trong 3 năm (20142016)... 36


vii
4.2. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng trên đàn lợn con
từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi tại trại ông Trần Văn Tuyên ................................
37
4.3. Kết quả thực hiện biện pháp phòng và trị bệnh trên đàn lợn con từ
sơ sinh đến 21 ngày tuổi
................................................................................... 38
4.3.1. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại. .................
38
4.3.2. Kết quả phòng, trị bệnh cho đàn lợn tại trại bằng thuốc và vắc xin .. 39
4.3.3.Tình hình mắc bệnh trên đàn lợn từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi nuôi tại
trại........40
4.4. Kết quả thực hiện những công việc khác trong thời gian thực tập tại cơ
sở........42
Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ............................................................. 44
5.1. Kết luận ................................................................................................. 44
5.2. Đề nghị .................................................................................................. 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 46
PHỤ LỤC


1


2
Phần 1

MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Ngành chăn nuôi lợn có một vị trí quan trọng trong ngành chăn nuôi
gia súc ở các nước trên thế giới cũng như nước ta, vì đó là một nguồn cung
cấp thực phẩm với tỷ trọng cao và chất lượng tốt cho con người, là nguồn
cung cấp phân bón rất lớn cho ngành trồng trọt và là nguồn cung cấp các sản
phẩm phụ như da, mỡ… cho ngành công nghiệp chế biến.
Với vị trí quan trọng hàng đầu trong việc cung cấp thực phẩm cho
người dân, nền chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng đang được
Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm và hướng đến phát triển bền
vững. Bên cạnh đó là việc áp dụng phương thức chăn nuôi theo hướng công
nghiệp, quy mô chăn nuôi lớn, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc,
nuôi dưỡng tên tiến, chế biến thức ăn với chất lượng cao, các loại thức ăn
thay thế, thức ăn bổ sung, phối hợp khẩu phần ăn có đầy đủ các chất dinh
dưỡng.
Mục đích của việc chăn nuôi lợn con giai đoạn theo mẹ là áp dụng các
biện pháp khoa học kỹ thuật để đàn lợn con sau khi sinh ra đạt tỷ lệ cao,
khỏe mạnh là cơ sở để tạo giống tốt và giúp chúng ta nâng cao được sức
sống của đàn con.
Hiện nay tình hình dịch bệnh đang diễn ra hết sức phức tạp đặc biệt
là trên đàn lợn con theo mẹ ở rất nhiều trang trại với quy mô lớn. Tình hình
dịch bệnh diễn ra hết sức phức tạp ảnh hưởng đến kinh tế, năng suất và chất
lượng đàn lợn. Do đó yêu cầu cấp thiết đặt ra lúc này là phải có những
nghiên cứu áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho
đàn lợn con.
Xuất phát từ thực tế trên, tôi tiến hành thực hiện chuyên đề: “Áp
dụng
quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng, phòng và trị bệnh ở lợn con từ sơ
sinh đến 21 ngày tuổi nuôi tại trại Trần Văn Tuyên xã Đoàn Kết, huyện
Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình”

1.2. Mục đích và yêu cầu của chuyên đề
1.2.1. Mục đích
- Tìm hiểu tình hình sản xuất chăn nuôi của trại trong 3 năm trại ông
Trần Văn Tuyên.
- Áp dụng quy trình kỹ thuật về chăm sóc nuôi dưỡng phòng và trị bệnh.
1.2.2. Yêu cầu
- Xác định áp dụng quy trình kỹ thuật vào sản xuất của trại.
- Đánh giá được quá trình áp dụng quy trình kỹ thuật trong công
tác phòng và trị bệnh trên đàn lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi tại trại.


Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Điều kiện cơ sở nơi thực tập
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
2.1.1.1.Vị trí địa lý
Trại lợn của ông Trần Văn Tuyên nằm trên địa bàn xã Đoàn Kết thuộc
huyện Yên Thủy của tỉnh Hòa Bình, cách thành phố Hoà Bình khoảng 85 km.
Cách thành phố Ninh Bình đường quốc lộ 1A khoảng 50km.
Cách thủ đô Hà Nội, sân bay quốc tế nội bài khoảng 100 km.
Cách thành phố Sơn La khoảng 250 km.
Phía Đông giáp với xã Ngọc Lương, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình.
Phía Tây giáp với xã Văn Nghĩa huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình.
Phía Nam giáp với xã Đồng Phong và xã Yên Quang của huyện Nho
Quan, tỉnh Ninh Bình.
Phía Bắc Yên Thuỷ giáp với vườn quốc gia Cúc Phương của huyện
Nho Quan, tỉnh Ninh Bình
2.1.1.2. Điều kiện địa hình, đất đai

Đây là một huyện miền núi của tỉnh Hòa Bình có địa hình tương đối
phức tạp, được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi, các dãy núi xen kẽ đồi và
sông suối nhỏ. Ở đây có một số tài nguyên khoáng sản như: than đá (Lạc
Đoàn Kết, Bảo Hiệu) và dạng sa khoáng, mỏ đất sét, đá xây dựng, nước
khoáng Ngọc Lương…
2.1.1.3. Giao thông vận tải
Có đường giao thông thuận lợi đi qua các tỉnh lân cận như Ninh Bình,
Phú Thọ, đường Hồ Chí Minh thuận lợi trong phát triển kinh tế, xã hội và
giao lưu hàng hóa.


2.1.1.4. Điều kiện khí hậu
Khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa đông ngắn, lạnh, ít mưa, mùa hè dài,
nóng, mưa nhiều. Đặc biệt do địa hình có độ dốc nhẹ về phía đông và
không có nhiều sông suối nên trên địa bàn hầu như không có lũ lụt vào mùa
mưa.
2.1.1.5. Qúa trình thành lập
Trại lợn ông Tuyên nằm trên địa phận xóm Cửa Lũy, xã Đoàn Kết,
huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình. Là trại lợn gia công của Công ty Chăn nuôi CP
Việt Nam, hoạt động theo phương thức chủ trại xây dựng cơ sở vật chất,
thuê công nhân, công ty đầu tư giống lợn, thức ăn, thuốc thú y và cán bộ kỹ
thuật. Hiện nay, trang trại do ông Trần Văn Tuyên làm chủ, cán bộ kỹ thuật
của Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt
động của trang trại.
2.1.1.6. Cơ cấu tổ chức của trang trại
Cơ cấu tổ chức gồm 3 nhóm:
+ Nhóm quản lý: 1 chủ trại phụ trách chung, 1 bảo vệ chịu trách nhiệm
bảo vệ tài sản chung của trại.
+ Nhóm kỹ thuật: 2 kỹ sư chăn nuôi, 1 kỹ sư di truyền, 1 kỹ thuật điện, 1
kế toán phụ trách chuyên môn.

+ Nhóm công nhân: 15 công nhân, 7 sinh viên thực tập thực hiện công
việc chuyên môn.
Với đội ngũ nhân công trên, trại phân ra làm hai tổ khác nhau đó
là như tổ chuồng nái đẻ, tổ chuồng nái chửa. Các tổ có bảng chấm công
riêng cho từng công nhân trong tổ, ngoài ra các tổ trưởng có nhiệm vụ
đôn đốc, quản lý các thành viên trong tổ nhằm nâng cao tinh thần trách
nhiệm và thúc đẩy sự phát triển của trang trại.
2.1.1.7. Cơ sở vật chất của trang trại
Trang trại có tổng diện tích là 4,2 ha nằm trên địa bàn xã Đoàn Kết, có
địa hình chủ yếu là núi đá vôi nhưng đường giao thông đã được nâng cấp,


thuận tiện cho việc đi lại, vận chuyển thức ăn chăn nuôi và xuất nhập lợn
Để đảm bảo công tác phát triển sản xuất chăn nuôi và sinh hoạt
của công nhân, trại được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất kỹ thuật gồm:
Khu nhà điều hành, khu nhà ở cho công nhân, bếp ăn tập thể, các công
trình phục vụ cho công nhân và các hoạt động khác của trại.
Khu chăn nuôi có hàng rào bao bọc xung quanh và có cổng vào riêng.
Chuồng trại được quy hoạch bố trí xây dựng phù hợp với hướng chăn nuôi
công nghiệp, hệ thống chuồng nuôi lồng, nền sàn bê tông cho lợn nái,
lợn đực, sàn nhựa cho lợn con cùng với hệ thống vòi nước tự động và máng
ăn. Chuồng nuôi được xây dựng đảm bảo đủ cho 1200 nái cơ bản bao gồm:
+ 3 chuồng nái đẻ: mỗi chuồng chia làm 2 khu A và khu B, mỗi khu có
2 dãy, mỗi dãy có 29 ô chuồng được thiết kế sàn nhựa cho lợn con và sàn
bê tông cho lợn mẹ.
+ 2 chuồng nái chửa: chuồng 1 và chuồng 2, mỗi chuồng gồm 8 dãy
mỗi dãy có 75 ô để nuôi và chăm sóc lợn nái trong thời gian mang thai được
sắp xếp theo các kỳ mang thai khác nhau. Riêng chuồng 1: dãy 1 được
thiết kế để cho lợn nái chờ phối, có khu thử lợn, ép lợn và dãy 2 có khu để
làm nơi thụ tnh nhân tạo cho lợn nái.

+ 1 chuồng đực giống: bao gồm 34 ô để nuôi lợn đực và 1 ô để khai
thác tinh.
+ 4 chuồng cách ly: dùng để nuôi lợn hậu bị được nhập từ các trại gia
công lợn hậu bị của Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam, mỗi chuồng có
thể nuôi được từ 30 - 40 lợn hậu bị. Lợn được nuôi ở đây trong thời gian 3
tháng để làm vắc xin đầy đủ trước khi được đưa lên giống.
Hệ thống chuồng xây dựng khép kín hoàn toàn. Phía đầu chuồng là hệ
thống giàn mát, cuối chuồng được thiết kế quạt hút gió, có hệ thống
điện chiếu sáng và bóng đèn hồng ngoại để sưởi ấm, úm lợn con, đảm bảo
thoáng


mát về mùa Hè ấm áp về mùa Đông bằng cách điều chỉnh hệ thống quạt,
giàn
mát và bóng đèn sưởi ấm trong chuồng. Mỗi chuồng được lắp đặt máy
bơm
nước để tắm cho lợn và vệ sinh chuồng trại hằng ngày, cuối chuồng có hệ
thống thoát phân và nước thải. Bên cạnh chuồng đực có xây dựng phòng pha
chế tinh lợn, với đầy đủ tiện nghi như: kính hiển vi, nhiệt kế, đèn cồn, máy
ép ống tinh, tủ lạnh bảo quản tinh, nồi hấp, panh, kéo… Trong khu chăn nuôi,
đường đi lại giữa các ô chuồng, các khu khác đều được đổ bê tông và có các
chậu nước sát trùng để trước cửa ra vào chuồng. Nhìn chung khu vực chuồng
nuôi được xây dựng khá hợp lý, thuận lợi cho việc chăm sóc, đi lại, đuổi lợn
giữa các dãy chuồng.
Ngay tại cổng vào khu chăn nuôi có xây dựng 5 phòng tắm sát trùng
cho công nhân trước khi ra, vào chuồng chăm sóc lợn, 1 kho thuốc, 1 kho
cám, 1 phòng ăn và 2 phòng nghỉ trưa cho công nhân.
Một số thiết bị khác cũng được trang bị đầy đủ: tủ lạnh bảo quản vắc
xin, tủ thuốc để bảo quản và dự trữ thuốc của trại, xe chở cám từ nhà kho
xuống các dãy chuồng, máy nén khí phun sát trùng di động khu vực trong và

ngoài chuồng nuôi.
2.1.1.8. Tình hình sản xuất của trang trại
* Công tác chăn nuôi
Nhiệm vụ chính của trang trại là sản xuất con giống và chuyển giao tiến
bộ khoa học kỹ thuật. Hiện nay, trung bình lợn nái của trại sản xuất được
2,40
- 2,45 lứa/năm. Số con sơ sinh là 12,07 con/đàn, số con cai sữa là 10,45
con/đàn, lợn con theo mẹ được nuôi đến 21 ngày tuổi, chậm nhất là 26
ngày thì tiến hành cai sữa và chuyển sang các trại chăn nuôi lợn giống của
công ty CP. Theo đánh giá của Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam thì trại hoạt


động vào mức khá.


Trong trại có 34 con lợn đực giống. Các lợn đực giống này được nuôi
nhằm mục đích kích thích động dục cho lợn nái và khai thác tnh để thụ tinh
nhân tạo. Tinh lợn được khai thác từ 3 giống lợn là Landrace, Yorkshire và
Duroc. Lợn nái được phối 3 lần và được luân chuyển giống cũng như lợn đực.
Thức ăn cho lợn nái là thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh có chất lượng cao,
được Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam cấp cho từng đối tượng lợn của trại.
* Công tác vệ sinh thú y của trại
Quy trình phòng bệnh cho đàn lợn tại trang trại sản xuất lợn giống
luôn thực hiện nghiêm ngặt, với sự giám sát chặt chẽ của kỹ thuật viên
công ty chăn nuôi CP Việt Nam.
- Công tác vệ sinh:
Chuồng trại được xây dựng thoáng mát về mùa Hè, ấm áp về mùa
Đông, xung quanh các chuồng nuôi được trồng cây xanh nhằm tạo
sự thoáng mát tự nhiên.
Hàng ngày luôn có công nhân quét dọn vệ sinh chuồng trại, thu gom

phân, nước tiểu, khơi thông cống rãnh, đường đi trong trại được quét
dọn, phun thuốc sát trùng, hành lang đi lại được quét dọn và rắc vôi theo quy
định.
Công nhân, kỹ sư, khách tham quan trước khi vào khu chăn nuôi đều
phải sát trùng tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo bảo hộ lao động.
- Công tác phòng bệnh:
Trong khu vực chăn nuôi, hành lang giữa các chuồng và bên ngoài
chuồng đều được rắc vôi bột, các phương tện vào trại được sát trùng
một cách nghiêm ngặt ngay tại cổng vào.
Quy trình phòng bệnh bằng vác xin luôn được trang trại thực hiện
nghiêm túc, đầy đủ và đúng kỹ thuật. Đối với từng loại lợn có quy trình tiêm
riêng, từ lợn nái, lợn hậu bị, lợn đực, cho đến lợn con. Lợn được têm vắc
xin ở trạng thái khỏe mạnh, được chăm sóc nuôi dưỡng tốt, không mắc các


bệnh


truyền nhiễm và các bệnh mãn tnh khác để tạo được trạng thái miễn dịch
tốt nhất cho đàn lợn. Tỷ lệ tiêm phòng vắc xin cho đàn lợn luôn đạt 100%.
- Công tác trị bệnh: cán bộ kỹ thuật có nhiệm vụ theo dõi, kiểm tra đàn
lợn thường xuyên, các bệnh xảy ra ở lợn nuôi tại trại luôn được kỹ thuật viên
phát hiện sớm, cách ly, điều trị ở ngay giai đoạn đầu, nên điều trị đạt hiệu
quả từ 80 - 90% trong một thời gian ngắn. Vì vậy, không gây thiệt hại lớn về
số lượng đàn gia súc.
2.1.2. Đánh giá chung
 Thuận lợi
Được sự quan tâm, tạo điều kiện và có các chính sách hỗ trợ đúng đắn
của UBND xã Đoàn Kết, Trạm thú y huyện Yên Thủy.
Được Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam cung cấp về con giống,

thức ăn, thuốc thú y có chất lượng tốt.
Trại được xây dựng ở vị trí thuận lợi: xa khu dân cư, thuận tiện đường
giao thông.
Chuồng trại được trang thiết bị hiện đại, điện lưới và hệ thống
nước sạch luôn cung cấp đầy đủ cho sinh hoạt và chăn nuôi.
Chủ trại có năng lực, năng động, nắm bắt được tình hình xã hội, luôn
quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ kỹ thuật và công nhân.
Kèm theo đó là đội ngũ kỹ thuật với chuyên môn vững vàng, công nhân
nhiệt tình, năng động và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Do đó
đã mang lại hiệu quả chăn nuôi cao cho trang trại.
 Khó khăn
Đội ngũ công nhân trong trại còn thiếu, do đó ảnh hưởng đến tiến
độ
công việc.
Trang thiết bị vật tư, hệ thống chăn nuôi còn thiếu chưa đáp ứng được
nhu cầu sản xuất.


Trong những năm gần đây, thời tiết diễn biến phức tạp kèm theo dịch
bệnh xảy ra khó kiểm soát gây khó khăn cho chăn nuôi. Do đó đòi hỏi phải
đẩy mạnh công tác phòng chống dịch bệnh và nâng cao sức đề kháng cho
đàn lợn tại trại.
2.2. Cơ sở khoa học
2.2.1. Đặc điểm sinh lý của lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi.
2.2.1.1. Đặc điểm về sinh trưởng, phát triển của lợn con
Đối với chăn nuôi lợn con nói riêng và gia súc nói chung, thời kỳ gia
súc mẹ mang thai được chăm sóc chu đáo, bào thai sẽ phát triển tốt
sinh con khỏe mạnh.
Theo Trần Văn Phùng và cs (2004) [15] so với khối lượng sơ sinh thì
khối lượng lợn con lúc 10 ngày tuổi tăng gấp 2 lần, lúc 21 ngày tuổi tăng gấp

4 lần, lúc 30 ngày tuổi tăng gấp 5 - 6 lần, lúc 40 ngày tuổi tăng gấp 7 - 8 lần,
lúc 50 ngày tuổi tăng gấp 10 lần, lúc 60 ngày tuổi tăng gấp 12 - 14 lần.
Lợn con bú sữa sinh trưởng và phát triển nhanh nhưng không đồng
đều qua các giai đoạn, nhanh trong 21 ngày đầu sau đó giảm dần. Có sự giảm
này là do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do lượng sữa mẹ bắt đầu
giảm và hàm lượng Hemoglobin trong máu của lợn con bị giảm. Thời gian
bị giảm sinh trưởng kéo dài khoảng 2 tuần hay còn gọi là giai đoạn khủng
hoảng của lợn con. Chúng ta hạn chế sự khủng hoảng này bằng cách cho ăn
sớm. Do lợn con sinh trưởng nhanh nên quá trình tích lũy các chất dinh
dưỡng mạnh.
Ví dụ: Lợn con sau 3 tuần tuổi mỗi ngày có thể tích lũy được 9 - 14
gam protein/kg khối lượng cơ thể, trong khi đó lợn trưởng thành chỉ tích
lũy được 0,3 - 0,4 gam protein/kg khối lượng cơ thể.
Hơn nữa, để tăng 1kg khối lượng cơ thể, lợn con cần ít năng lượng
nghĩa là tiêu tốn năng lượng ít hơn lợn trưởng thành. Vì vậy, cơ thể của lợn
con chủ yếu là nạc, mà để sản xuất ra 1kg thịt nạc cần ít năng lượng hơn để
tạo ra 1 kg mỡ.


2.2.1.2. Đặc điểm phát triển của cơ quan tiêu hóa
Trọng lượng bộ máy têu hóa tăng lên từ 10 - 15 lần, chiều dài ruột
non tăng lên gấp 5 lần, dung tích bộ máy têu hóa tăng lên 40 - 50 lần, chiều
dài ruột già tăng lên từ 40 - 50 lần. Lúc đầu trọng lượng dạ dày chỉ là 6 – 8 g
và chứa được 35 – 50 g sữa nhưng chỉ sau 3 tuần đã tăng gấp 4 lần và đến lúc
lợn con dạt 60 ngày tuổi đã nặng 150 g và chứa được 700 - 1000 g sữa
(Nguyễn Quang Linh, 2005) [12].
Một đặc điểm cần lưu ý ở lợn con là có giai đoạn không có axit HCl
trong dạ dày. Giai đoạn này được coi như một tình trạng thích ứng tự nhiên.
Nhờ vậy nó tạo được khả năng thẩm thấu các kháng thể có trong sữa đầu
của lợn mẹ. Trong giai đoạn này dịch vị không có khả năng phân giải protein

mà chỉ có khả năng làm vón sữa đầu và sữa. Còn huyết thanh chứa albumin
và globulin được chuyển xuống ruột và thẩm thấu vào máu.
Ở lợn con từ 14 - 16 ngày tuổi, tình trạng thiếu axit HCl ở dạ dày
không còn gọi là trạng thái bình thường nữa. Việc tập cho lợn con ăn sớm có
tác dụng thúc đẩy bộ máy têu hóa của lợn con phát triển nhanh và sớm
hoàn thiện. Vì thế sẽ rút ngắn được giai đoạn thiếu HCl. Bởi vì khi được bổ
sung thức ăn thì thức ăn sẽ kích thích tế bào vách dạ dày tiết ra HCl ở dạng
tự do sớm hơn và tăng cường phản xạ tết dịch vị (giai đoạn con non khác
với con trưởng thành là chỉ tết dịch vị khi thức ăn vào dạ dày).
Lợn con dưới 1 tháng tuổi, dịch vị không có HCl tự do, lúc này lượng
axit tiết ra rất ít và nhanh chóng kết hợp với dịch nhày của dạ dày, hiện
tượng này gọi là hypohydric. Do dịch vị chưa có HCl tự do nên men pepsin
trong dạ dày lợn chưa có khả năng tiêu hóa portein của thức ăn. Vì HCl tự do
có tác dụng kích hoạt men pepsinnogen không hoạt động thành men
pepsin hoạt động và men này mới có khả năng tiêu hóa protein (Hoàng Toàn
Thắng và cs,
2006) [18].


Enzym trong dịch vị dạ dày lợn con đã có từ lúc mới đẻ, tuy nhiên lợn
trước 20 ngày tuổi không thấy khả năng têu hóa thực tế của dịch vị
có enzym, sự têu hao của dịch vị tăng theo tuổi một cách rõ rệt khi cho ăn
các loại thức ăn khác nhau, thức ăn hạt kích thích tiết ra dịch vị mạnh. Hơn
nữa dịch vị thu được khi cho thức ăn hạt kích thích HCl nhiều hơn và sự tiêu
hóa nhanh hơn dịch vị thu được khi cho uống sữa. Đây là cơ sở cho việc bổ
sung sớm thức ăn và cai sữa sớm cho lợn con.
Theo Trần Văn Phùng và cs (2004) [15] vì thiếu HCl tự do nên vi sinh
vật có điều kiện dễ dàng phát triển gây bệnh đường têu hóa, điển hình là
bệnh lợn con. Do đó để hạn chế bệnh đường têu hóa có thể kích thích vách
tế bào dạ dày tết ra HCl tự do sớm hơn bằng cách bổ sung thức ăn sớm cho

lợn con. Nếu tập ăn sớm cho lợn con vào lúc 5 - 7 ngày tuổi thì HCl tự do có
thể tiết ra từ 14 ngày tuổi.
Enzym trong dịch vị dạ dày lợn con đã có từ lúc mới đẻ, tuy nhiên lợn
trước 20 ngày tuổi không thấy khả năng têu hóa thực tế của dịch vị có
enzym, sự têu hao của dịch vị tăng theo tuổi một cách rõ rệt khi cho ăn các
loại thức ăn khác nhau, thức ăn hạt kích thích tết ra dịch vị mạnh. Hơn nữa
dịch vị thu được khi cho thức ăn hạt kích thích HCl nhiều hơn và sự têu hóa
nhanh hơn dịch vị thu được khi cho uống sữa. Đây là cơ sở cho việc bổ sung
sớm thức ăn và cai sữa sớm cho lợn con.
Thực nghiệm còn xác nhận rằng nhiều loại vi khuẩn đường ruột đã
sinh ra các chất kháng sinh ức chế sự phát triển của vi trùng gây bệnh, khi
lợn con sinh ra hệ vi sinh vật đường ruột chưa phát triển đầy đủ số lượng vi
khuẩn có lợi, chưa có khả năng kháng lại vi khuẩn gây bệnh nên rất dễ
nhiễm bệnh đường tiêu hóa. Vi khuẩn gây bệnh phó thương hàn, vi
khuẩn gây thối rữa ở lợn con mới sinh.
Hoàng Toàn Thắng và cs, 2006 [18] cho rằng: Lợn con dưới 1 tháng