Tổ chức sinh hoạt sinh chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở các trường trung học phổ thông huyện đông triều, tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN THỊ VIỆT YÊN

TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU
BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN
ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

n


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN THỊ VIỆT YÊN

TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU
BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN
ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ KIM LINH

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

n


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết
quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Tác giả luận văn

Trần Thị Việt Yên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

i

n


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô
giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo
điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.

Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất
đến TS. Hà Thị Kim Linh người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình
giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Sở GD&ĐT, Cán bộ quản lý và
giáo viên các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh cùng bạn bè,
người thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù
bản thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những
khiếm khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các
bạn đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Quảng Ninh, tháng 8 năm 2015
Tác giả

Trần Thị Việt Yên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

ii

n


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................ii
MỤC LỤC ........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... iv

DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................
2
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu...............................................................
2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................
3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................
3
7. Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................
3
8. Cấu trúc luận văn ..........................................................................................
4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO
HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƯỜNG THPT .............. 6

1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu vấn đề. ........................................................
6
1.1.1. Những nghiên cứu về sinh hoạt chuyên môn của tổ bộ môn....................
6
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý sinh hoạt chuyên môn và SHCM theo
hướng nghiên cứu bài học .......................................................................
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

iii

.v
n


7
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................
9
1.2.1. Quản lý ................................................................................................... 9
1.2.2. Quản lý giáo dục ................................................................................... 11
1.2.3. Tổ chuyên môn .....................................................................................
12
1.2.4. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn..............................................................
14
1.2.5. Nghiên cứu bài học ...............................................................................
15

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

iv

n


1.2.6. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ............
15
1.2.7. Quản lý sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học .............

16
1.3. Những vấn đề cơ bản về tổ chức SHCM theo hướng NCBH ở trường THPT
.... 19
1.3.1. Mục đích của tổ chức SHCM theo hướng NCBH ở trường THPT ........ 19
1.3.2. Bản chất tổ chức SHCM theo hướng NCBH ở trường THPT ................ 19
1.3.4. Các bước tổ chức SHCM theo hướng NCBH ........................................ 25
1.3.5. Điều kiện đảm bảo cho SHCM theo hướng NCBH ............................... 28
1.4. Quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH ở trường THPT ................ 28
1.4.1. Mục tiêu quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH ........................ 28
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH........................ 29
1.4.3. Phương pháp quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH.................. 32
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH ....
34
1.5.1. Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên ............................................ 35
1.5.2. Năng lực quản lý của nhà quản lý ......................................................... 35
1.5.3. Các văn bản quy định và hướng dẫn về công tác quản lí đổi mới
sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ......................
35
1.5.4. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường................................................
36
Kết luận chương 1 .......................................................................................... 37
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG
NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH
QUẢNG NINH............................................... 38

2.1. Khái quát khảo sát thực trạng................................................................... 38
2.1.1. Khái quát về các trường THPT ở huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh .......
38
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

– ĐHTN

iv

.v
n


2.1.2. Tổ chức khảo sát ................................................................................... 43
2.2. Thực trạng nhận thức về quản lý tổ chức SHCM theo hướng NCBH ở
các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh........................... 44
2.2.1. Thực trạng nhận thức về SHCM theo hướng NCBH ............................. 44
2.2.2. Nhận thức về quản lý SHCM theo hướng NCBH của GV các trường
THPT huyện Đông Triều, Tỉnh Quảng Ninh ......................................... 47

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

n


2.3. Thực trạng QL SHCM theo hướng NCBH ở các trường THPT huyện
Đông Triều, Tỉnh Quảng Ninh .............................................................. 49
2.3.1. Thực trạng tổ chức SHCM theo hướng NCBH...................................... 49
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động SHCM theo hướng NCBH các trường
THPT huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh ........................................... 53
2.3. Đánh giá chung việc quản lý SHCM theo hướng nghiên cứu bài học ở
các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh......................... 64
2.3.1. Ưu điểm ................................................................................................ 64

2.3.2. Hạn chế ................................................................................................. 65
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế...........................................................
66
Kết luận chương 2 .......................................................................................... 67
Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN
CỨU BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH

............................................................ 68
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................ 68
3.1.1. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................. 68
3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ ........................................................................... 68
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn ..........................................................................
68
3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả .......................................................................... 69
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính bền vững .......................................................
69
3.2. Biện pháp tổ chức SHCM theo hướng NCBH ở các trường THPT
huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ....................................................... 69
3.2.1. Nâng cao năng lực quản lý SHCM theo hướng NCBH cho các tổ
trưởng chuyên môn trường THPT ...........................................................
69
3.2.2. Xây dựng quy chế SHCM theo hướng NCBH và tổ chức thực hiện
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu
–

.v
n


SHCM theo hướng NCBH ...................................................................... 71

3.2.3. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ tổ chức SHCM
theo hướng NCBH .................................................................................. 76
ĐHTN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu
–

v

n


3.2.4. Hoàn thiện các tiêu chí đánh giá quản lý tổ chức SHCM theo hướng
NCBH đối với các tổ chuyên môn ở các trường THPT ........................... 79
3.2.5. Tăng cường giám sát việc thực hiện quy chế chuyên môn của các tổ
chuyên môn, giáo viên ............................................................................ 82
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ..................................................
85
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp .........................
87
3.4.1. Các bước tiến hành khảo sát thực trạng .................................................
87
3.4.2. Kết quả khảo sát và kết luận.................................................................. 88
Kết luận chương 3 .......................................................................................... 91
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 92

1. Kết luận ...................................................................................................... 92
2. Kiến nghị .................................................................................................... 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 96
PHỤ LỤC ...........................................................................................................

http:// www.lrc.tnu.edu.vn

HTN

vi


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Cụm từ viết tắt

Viết đầy đủ CBGV

Cán bộ giáo viên CBQL
Cán bộ quản lý CM
Chuyên môn
GD

Giáo dục GV

Giáo viên HT

Hiệu

trưởng KH

Kế

hoạch
NCBH

Nghiên cứu bài học

NT

Nhà trường

PPDH

Phương pháp dạy học

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục QLHĐ

Quản lý hoạt động SHCM

Sinh

hoạt chuyên môn TCM

Tổ

chuyên môn
THCS

Trung học cơ sở THPT

Trung học phổ thông TTCM

Tổ

trưởng chuyên môn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

iv

n


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Quy mô mạng lưới trường THPT huyện Đông Triều ...................... 38
Bảng 2.2: Qui mô số lớp, số học sinh năm học 2014-2015 (3 trường)............. 39
Bảng 2.3: Kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2013-2014(3 trường) ................. 39
Bảng 2.4: Kết quả thi đỗ Đại học, cao đẳng năm 2013-2014 (3 trường).......... 40
Bảng 2.5: Kết quả thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh của 3 trường năm học
2013-2014 (3 trường) .................................................................... 40
Bảng 2.6: Đội ngũ CBQL (3 trường) .............................................................. 41
Bảng 2.7: Đội ngũ giáo viên (3 trường) .......................................................... 42
Bảng 2.8. Nhận thức của CBGV về tầm quan trọng của SHCM .................... 44
Bảng 2.9: Nhận thức của CBGV về sự cần thiết của đổi mới SHCM theo
hướng NCBH ................................................................................ 44
Bảng 2.10. Nhận thức của CBGV về mục đích tổ chức SHCM theo
hướng NCBH ở trường THPT....................................................... 46

Bảng 2.11: Nhận thức về vai trò của quản lý SHCM theo hướng NCBH ........ 47
Bảng 2.12: Nhận thức về mức độ phù hợp của nội dung, phương pháp
quản lý SHCM theo hướng NCBH................................................ 48
Bảng 2.13. Thực trạng tham gia SHCM theo hướng NCBH ........................... 49
Bảng 2.14. Tần suất tham gia SHCM theo hướng NCBH ở các trường
THPT huyện Đông Triều .............................................................. 50
Bảng 2.15: Mức độ thực hiện các bước SHCM theo hướng NCBH ................ 52
Bảng 2.16: Xây dựng kế hoạch quản lý SHCM theo hướng NCBH ................ 53
Bảng 2.17: Thực trạng tổ chức thực hiện SHCM theo hướng NCBH ở các
trường THPT huyện Đông Triều ................................................... 55
Bảng 2.18: Thực trạng nội dung chỉ đạo quản lý SHCM theo hướng
NCBH của CBQL các trường THPT huyện Đông Triều ............... 58
Bảng 2.19: Thực trạng mức độ thực hiện công tác quản lý SHCM theo
hướng NCBH của CBQL các trường THPT huyện Đông Triều
(theo đánh giá của giáo viên) ........................................................ 60
Bảng 2.20: Thực trạng kiểm tra, đánh giá SHCM theo hướng NCBH ở các
trường THPT huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh ........................ 62
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

v

.v
n


Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của 5 biện pháp .......
88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –

ĐHTN

vi

n


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Sơ đồ mô hình quản lý .................................................................... 10
Hình 2.1. Biểu đồ nhận thức về sự cần thiết đổi mới SHCM theo
hướng NCBH ................................................................................. 45
Hình 2.2. Biểu đồ nhận thức về vai trò của quản lý SHCM theo hướng NCBH ......
47
Hình 2.3. Biểu đồ nhận thức về mức độ phù hợp của nội dung, phương
pháp quản lý SHCM theo hướng NCBH ......................................... 48
Hình 3.1. Sơ đồ mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ................................
86
Hình 3.2. Biểu đồ so sánh tính cấp thiết và tính khả thi của 5 biện pháp .........
88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

vi
i

n


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1


Trong các trường phổ thông hoạt động chuyên môn là hoạt động cơ
bản, nòng cốt quyết định chất lượng dạy và học của mỗi nhà trường, việc
quản lý hoạt động chuyên môn là nhiệm vụ rất quan trọng, được đặt lên hàng
đầu và luôn là nỗi trăn trở của các nhà quản lý. Trong các hoạt động chuyên
môn thì sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thường xuyên của các trường
phổ đây là một trong những hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ,
năng lực sư phạm cho giáo viên, giúp giáo viên chủ động lựa chọn nội dung,
hình thức và phương pháp dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp giáo viên tự hoàn thiện bản thân mà
sinh hoạt chuyên môn còn là môi trường để tình đồng nghiệp nảy nở và phát
triển, giúp họ hỗ trợ nhau trong công tác, hình thành môi trường học tập tốt
đẹp cũng như truyền thống, bản sắc văn hóa riêng của mỗi nhà trường.
SHCM ở các nhà trường hiện nay thường diễn ra theo hai hình thức:
sinh hoạt chuyên môn theo tổ chức các chuyên đề và dự giờ trao đổi kinh
nghiệm về bài học. Cả hai hình thức này được nhiều trường đã thực hiện khá
tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Tuy
vậy, sinh hoạt chuyên môn hiện nay còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải
thay đổi, đó là: chất lượng các buổi SHCM chưa cao; nội dung sinh hoạt
chuyên đề chưa được chú trọng; các báo cáo chuyên đề, sáng kiến kinh
nghiệm được nghiệm thu xong để đấy. Đối với công tác dự giờ và đặc
biệt là việc trao đổi rút kinh nghiệm tiết học giáo viên cũng không mấy hứng
thú nên buổi thảo luận thường trầm lắng, ít ý kiến phát biểu.
Từ những bất cập trên, đòi hỏi phải thay đổi hình thức tổ chức sinh
hoạt chuyên môn phù hợp để nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà
trường và hình thức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học

đã được đưa vào thực hiện trong những năm gần đây. Sinh hoạt chuyên môn
theo nghiên hướng cứu bài học cũng là hoạt động sinh hoạt chuyên môn
nhưng ở đó giáo

2


viên tập trung phân tích các vấn đề liên quan đến người học như: Học sinh
học như thế nào? học sinh đang gặp khó khăn gì trong học tập? nội dung và
phương pháp dạy học có phù hợp, có gây hứng thú cho học sinh không, kết
quả học tập của học sinh có được cải thiện không? cần điều chỉnh điều gì và
điều chỉnh như thế nào?
Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là một
trong những xu thế mới trong việc thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở
các nhà trường hiện nay, đây là nội dung hết sức mới mẻ và khó đối với giáo
viên, hầu hết giáo viên còn rất mơ hồ về khái niệm cũng như cách thức tổ
chức s inh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học. Vì vậy, trong
công tác quản lý mà trước hết là tổ chức sinh hoạt chuyên môn cần phải thay
đổi như thế nào để góp phần nâng cao năng lực sư phạm, bồi dưỡng chuyên
môn nghiệp vụ cho giáo viên, đặc biệt là tiếp cận hình thức sinh hoạt
chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học để đưa hình thức này trở thành
cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn phổ biến, có hiệu quả trong các nhà
trường phổ thông.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài “Tổ chức sinh hoạt sinh
chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở các trường trung học phổ
thông huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng tổ chức sinh hoạt
chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở các trường THPT huyện
Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức sinh hoạt

chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học góp phần nâng cao hiệu quả sinh
hoạt chuyên môn của tổ bộ môn, nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo
viên các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

3


3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động sinh hoạt chuyên môn của tổ bộ môn ở trường THPT.

4


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở các trường THPT
huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Chúng tôi giả định sinh hoạt Tổ chuyên môn ở các trường THPT huyện Đông
Triều đã có những đổi mới nhất định nhưng vẫn còn mang nhiều tính hành
chính. Nếu tiến hành các biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn
theo hướng nghiên cứu bài học một cách khoa học sẽ nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên và chất lượng dạy học ở các trường THPT huyện Đông
Triều, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học ở trường THPT.
5.2. Đánh giá thực trạng tổ chức sinh hoạt chuyên môn, thực trạng công tác
quản lý hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở
các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.

5.3. Đề xuất biện pháp tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên
cứu bài học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn của
tổ bộ môn, nâng cao năng lực chuyên môn của giáo viên các trường THPT
huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Đề tài tiếp cận nghiên cứu việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn của tổ bộ
môn theo hướng nghiên cứu bài học của CBQL ở các trường THPT.
6.2. Đề tài khảo sát trên CBQL, giáo viên tại 3 trường THPT ở huyện Đông
Triều, tỉnh Quảng Ninh là trường THPT Nguyễn Bình, THPT Đông Triều và
THPT Trần Nhân Tông.
7. Phương pháp nghiên cứu

5


7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
7.1.1. Sưu tầm sách, tư liệu liên quan đến vấn đề nghiên
cứu
7.1.2. Phân tích, tổng hợp các tài liệu để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài,
nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài; lựa chọn những khái niệm, luận
điểm cơ bản làm cơ sở lý luận cho đề tài, hình thành giả thuyết khoa học, dự
đoán những thuộc tính của đối tượng nghiên cứu; tổng hợp các tài liệu để
giúp cho việc xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra: Phương pháp này được sử dụng để thu thập ý
kiến của các đối tượng thông qua việc trưng cầu ý kiến. Nội dung ý kiến
trưng cầ u là các vấn đề liên quan đến thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
7.2.2. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết kinh nghiệm
của tổ chuyên môn về tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên
cứu bài học

7.2.3. Phương pháp chuyên gia: Phương pháp này dùng khi xin ý kiến của các
chuyên gia về các vấn đề “đánh giá thực trạng, các biện pháp được đề xuất”.
7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
khác
7.3.1. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học. Sử dụng các công
thức toán thống kê để xử lý kết quả, khảo sát tỉ lệ trung bình, tỉ lệ %...
7.3.2. Phương pháp khảo nghiệm nhận thức của cán bộ lãnh đạo, quản lý
và giáo viên về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả
việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và
6


Phục lục, nội dung luận văn được cấu trúc trong 3
chương:

7


Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học ở trường THPT.
Chương 2: Thực trạng tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học ở các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3: Biện pháp tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học ở các trường THPT huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.

8

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO
HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƯỜNG THPT
1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu vấn đề.
1.1.1. Những nghiên cứu về sinh hoạt chuyên môn của tổ bộ môn
Giáo dục nói chung và dạy học nói riêng là một hoạt động đặc biệt
của xã hội. Từ xưa tới nay vai trò của GD đối với xã hội được thừa nhận là
không thể thiếu. Sự phát triển của xã hội luôn kéo theo, song hành với phát
triển GD. Thực tế cho thấy trên thế giới, không một quốc gia nào có thể phát
triển được nếu như nền GD nước đó không phát triển.
Nhà trường là nơi thực hiện các hoạt động GD chính. Hoạt động quản lý
(QLGD) trong đó có quản lý sinh hoạt chuyên môn là một trong những hoạt
động GD chủ đạo trong nhà trường. Sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học cho đến nay, vẫn phổ biến ở nhiều trường tại Nhật
Bản và được xem như hình thức chủ yếu để phát triển năng lực chuyên môn
của GV tại trường. Thuật ngữ “Nghiên cứu bài học”có nguồn gốc trong lịch sử
giáo dục Nhật Bản, từ thời Meiji (1868 -1912), như một biện pháp để nâng
cao năng lực nghề nghiệp của giáo viên thông qua nghiên cứu cải tiến các hoạt
động dạy học ở từng bài học cụ thể.
Hình thức này cũng đã được nhiều nước trên thế giới áp dung như Mỹ,
Đức, Úc, Trung Quốc, Hồng Kông, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, Indonesia…
Và đây cũng là một chủ đề giáo dục được quan tâm trên thế giới.
Ở Việt Nam, hiện nay đã có nhiều tác giả nghiên cứu về QLGD, mà
trong đó được quan tâm đến nhiều là QL sinh hoạt chuyên môn và QL hoạt
động dạy học. Nhiều quan điểm, triết lý GD đã được nêu lên, đúc kết từ kinh
nghiệm thực tiễn.…
Theo tác giả Hà Sĩ Hồ đã viết: “Hiệu trưởng là người luôn luôn biết kết
hợp một cách hữu cơ sự QL dạy và học các môn và các hoạt động khác hỗ trợ
9

cho hoạt động dạy nhằm làm cho tác động GD hoàn chỉnh và trọn vẹn”.[23]

10