Giáo án Sinh học 7 bài 16: Thực hành mổ và quan sát giun đất

Giáo án Sinh học 7

BÀI 16 THỰC HÀNH: MỔ VÀ
QUAN SÁT GIUN ĐẤT
1. Mục tiêu
a. Kiến thức
- HS nhận biết được loài giun khoang, chỉ rõ đặc điểm cấu tạo ngoài và cấu tạo
trong 1 số hệ cơ quan của chúng.
b.Kĩ năng
- Rèn cho HS làm quen thao tác mổ ĐVKXS, sử dụng đồ mổ, quan sát, nhận biết,
so sánh.
- Kỹ năng sống: Rèn tính cẩn thận, chính xác trong quá trình làm thí nghiệm
c.Thái độ : Lòng yêu thích môn học, say mê HT.
2. Chuẩn bị:
a. GV: Bộ đồ mổ (8 bộ), kính lúp, khay mổ, tranh câm H16.1→16.3.
b. HS: Mỗi nhóm hai con giun đất.
3.Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm.
* Nêu vấn đề:

(1’)

(1’)

- Để hiểu rõ đặc điểm của giun đất, các nội quan của ngành giun tròn. N/cứu bài

b. Dạy bài mới:


Giáo án Sinh học 7
TG

Hoạt động của thầy
* Tìm hiểu cấu tạo ngoài 

14’

Hoạt động của trò
1. Quan sát cấu tạo ngoài:

- Nêu mục đích TH, phát đồ dùng
đến các nhóm.

a. Xử lí mẫu:

- Trước khi mổ cần xử lý mẫu ntn?


- Đọc SGK và thực hiện theo nhóm.

- Y/cầu HS đọc SGK và thực hiện
theo nhóm.
? Đại diện 1 nhóm trình bày thao tác

-Rửa sạch đất trên cơ thể.

xử lý mẫu?

- Làm giun chết trong hơi ete(cồn
loãng).

- Quan sát cấu tạo ngoài trên mẫu.

b. Quan sát cấu tạo ngoài


- Tổ chức HS hoạt động nhóm nhỏ.
(4’)
Đọc SGK, quan sát mẫu để xác

- Hoạt động nhóm nhỏ.Đọc SGK,
quan sát mẫu . Thực hiện theo yêu
cầu.

định:
? Mặt lưng, mặt bụng phân biệt ở
đặc điểm nào?

- Lưng sẫm hơn, bụng hơi trắng

? Đặc điểm đốt, vị trí đai sinh dục,

hồng.

đầu

- Đầu gần đai sinh dục.
- Đai SD: 3 đốt(14;15;16)màu nhạt

- Gọi đại diện 1 nhóm báo cáo,
nhóm khác nhận xét bổ sung.

hơn các đốt khác và hơi thắt lại.


Giáo án Sinh học 7
- Cầm phần đầu kéo lên trên tờ giấy
? Muốn xác định vành tơ làm thế

thấy lạo xạo

nào?
- Xác định vị trí các bộ phận…
? Đặc điểm lưng-bụng có ý nghĩa
sinh học ntn?

c. Ghi chú hình:

* Ghi chú hình .

- Hoạt động cá nhân. Tự ghi chú thích

- Y/cầu HS hoạt động cá nhân. Tự

hình 16.1

ghi chú thích hình 16.1(3’).
- Gọi HS 1,2 em chữa, lớp nhận xét.

- Đại diện chữa, lớp nhận xét.
- H 16.1A: 1-Lỗ miệng; 2-Đai SD; 3Lỗ hậu môn

- H 16.1B: 1-Miệng; 2-Thành cơ 3Lỗ cái; 4-Đai SD; 5- Lỗ đực
- H 16.1C: 1 và 2- Chi bên (vàng tơ)

17’
? Nêu ý nghĩa sinh học của đặc
điểm: Đốt phần đầu lớn hơn phần
đuôi.

* Xác định cấu tạo trong 

- Hướng dẫn HS quan sát H16.2 đọc
thông tin sgk.
GV: Hướng dẫn cách mổ.
-Bước 1:Đặt giun nằm sấp giữa khai

- Thành cơ phát triển→khoan đất.
2. Mổ và quan sát cấu tạo trong:

- Quan sát H16.2 + đọc


Giáo án Sinh học 7
mổ , cố định đầu và đuôi.
-Bước 2:Dùng kẹp kéo da, dùng kéo
cắt một đường dọc chính giữa lưng
về phía đuôi
-Bước 3:Đổ nước ngập cơ thể giun
dùng kẹp phanh thành cơ thể, tách
ruột khỏi thành cơ thể.
- Bước 4: Phanh thành cơ thể đến

đâu cắm khim đến đó.

a. Cách mổ:
- Mổ ở mặt lưng (tránh dập nát chuỗi
TK bụng)
- Mổ nhẹ tay, đường kéo ngắn. Tách
nội quan từ→ngâm vào nước.
- Các nhóm tiến hành mổ.

- Y/cầu các nhóm tiến hành mổ.
- Bao quát, hướng dẫn nhóm yếu…

b. Quan sát

Chọn nhóm có mẫu mổ đẹp để cả
lớp quan sát.
- Thể xoang chứa dịch→ di chuyển
? Khi mổ thành cơ thể có nhận xét
gì? Vai trò của chất dịch đó?
- Đó là dịch thể xoang. Đặc điểm
tiến hoá…
? Dùng kéo tách nhẹ nội quan tìm hệ

- Thực hành theo nhóm

tiêu hoá, thần kinh trên mẫu mổ.

- Ghi chú H 13.3:

6

B. 1- Miệng; 2- Hầu; 3- TQ; 4- Diều
? Quan sát đối chiếu H16.3? Ghi chú
hình?

5- Dạ dày; 6- Ruột; 7- Ruột tịt.
C. 8- Hạch não; 9- Vòng hầu;
10- Hạch TK bụng


Giáo án Sinh học 7
3.Thu hoạch

- Lưng sẫm hơn, bụng hơi trắng
? Quan sát trình bày cấu tạo ngoài

hồng.

của giun đất.

- Đầu gần đai sinh dục.
- Đai SD: 3 đốt (14;15;16)màu nhạt
hơn các đốt khác và hơi thắt lại.

? Hoàn thành các chú thích hình vẽ
cấu tạo ngoài

- H 16.1A: 1-Lỗ miệng; 2-Đai SD; 3Lỗ hậu môn
- H 16.1B: 1-Miệng; 2-Thành cơ
3-Lỗ cái; 4-Đai SD; 5- Lỗ đực

- H 16.1C: 1 và 2- Chi bên (vàng tơ)

c. Củng cố - Luyện tập (5’)
- 1,2 nhóm báo cáo kết quả, ghi chú hình, cách mổ, xử lí mẫu…
- Đánh giá cho điểm nhóm có kết quả tốt.
- Thu dọn, vệ sinh phòng học.
d. Hướng dẫn học ở nhà. (1’)
- Viết nội dung thu họach vào vở TH.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: kẻ bảng 1,2 vào vở,tìm đặc điểm chung của ngành giun
đốt.