Giáo án Sinh học 7 bài 43: Cấu tạo trong của chim bồ câu

Giáo án Sinh học 7

Bài 43 - CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU
1. Mục tiêu
a.Kiến thức: Nắm được hoạt động của các cơ quan dinh dưỡng, thần kinh thích
nghi với đời sống bay lượn. Nêu được điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ
câu so với thằn lằn.
b.Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng quan sát trình bày trên tranh, trên mẫu, so sánh,
phân tích, làm việc theo nhóm.
c.Thái độ: Giáo dục ý thức tìm hiểu kiến thức, yêu thích môn học.
2. Chuẩn bị:
a. GV: - Tranh cấu tạo trong của chim bồ câu
- Mô hình bộ não chim bồ câu
b. HS: - Học bài cũ, làm bài tập 3 SGK.
- Nghiên cứu nội dung bài mới.
3.Tiến trình bài dạy
a.Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong bài giảng.
* Nêu vấn đề: (1’)
- Để nắm được hoạt động sinh lý của các cơ quan trong cơ thể chim diễn ra ntn?
N/cứu bài →
b. Dạy bài mới:
TG
25’

Hoạt động của thầy
* Tìm hiểu về cơ quan sinh dưỡng →

Hoạt động của trò
I. Các cơ quan dinh dưỡng
1. Tiêu hoá:

* Cho HS nhắc lại các bộ phận của hệ
tiêu hoá ở chim trên tranh vẽ. Trả lời câu
hỏi:


Giáo án Sinh học 7
- Nhắc lại các bộ phận của hệ tiêu hoá đã
? Hệ tiêu hoá của chim hoàn chỉnh hơn

quan sát được ở bài thực hành.

bò sát ở những điểm nào?

* Hoàn chỉnh hơn bò sát:
+ Thực quản có diều.

? Vì sao chim có tốc độ tiêu hoá cao hơn
bò sát?
- Lưu ý: HS không giải thích được thì GV

+ Dạ dày: Dạ dày tuyến, dạ dày cơ →
tốc độ tiêu hoá cao.

phải giải thích do có tuyến tiêu hoá lớn
hơn, dạ dày cơ nghiền thức ăn, dạ dày
tuyến tiết dịch.

? Phân tích đặc điểm tiêu hoá của chim
thích nghi với sự bay.

- Hàm không răng → Mổ hạt nhanh →
Đáp ứng nhu cầu W cao. Hệ TH chuyên
hoá với chức năng cao...

? Vì sao khi mổ gà trong dạ dày cơ có
viên sỏi nhỏ ?

- Tăng khả năng nghiền nát TA.
2. Tuần hoàn
- Đọc  SGK +
quan sát H. 43.1. Trả lời

* Y/cầu HS đọc SGK + quan sát H.43.1

câu hỏi.

thảo luận nhóm nhỏ trả lời câu hỏi
sau(2’):
? Tim của chim có gì khác tim bò sát ?

- Tim 4 ngăn chia 2 nửa
- Nửa trái chứa máu đỏ tươi → đi nuôi cơ
thể, nửa phải máu đỏ thẫm.

? Ý nghĩa của sự khác nhau đó ?
- Ý nghĩa: Máu nuôi cơ thể giàu ôxi →
- Y/cầu HS báo cáo, nhận xét, bổ sung.

sự trao đổi chất mạnh → thân nhiệt cao,

Giáo án Sinh học 7
ổn định →Đẳng nhiệt.
? Gọi 1 HS trình bày sự tuần hoàn máu
trong vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần
hoàn lớn?

- Lên trình bày trên tranh → lớp nhận

? Trình bày đặc điểm hệ tuần hoàn?

xét, bổ sung

- Tim 4 ngăn, 2 vòng tuần hoàn
- Mỗi nửa thông với nhau bằng van tim

-Máu nuôi cơ thể giàu ôxi (máu đỏ tươi)

→ Máu chảy 1 chiều.
3. Hô hấp
* Y/cầu HS đọc + quan sát H43.2 SGK
(1’) :
? Nêu đặc điểm cấu tạo hệ hô hấp của
chim ?

- Phổi có mạng ống khí 1 số ống khí
thông với túi khí → Bề mặt trao đổi khí

? Bề mặt trao đổi khí rộng có ý nghĩa như

rộng

thế nào đối với đời sống bay lượn của
chim?
? Số lượng túi khí và vai trò của túi khí
trong đời sống?

? Trình bày trên tranh về cử động hô hấp
của chim?
- Giảng giải thêm về sự hô hấp của chim.

- 9 túi khí: Giảm khối lượng riêng, giảm
ma sát giữa các nội quan khi bay

* Thông khí ở phổi:
+ Khi bay do sự co dãn túi khí.
+ Khi đậu do thay đổi V lồng ngực.

? So sánh hô hấp của chim với bò sát?
- Phổi chim có nhiều ống khí thông với


Giáo án Sinh học 7
hệ thống túi khí…
4. Bài tiết và sinh dục:
* Treo tranh H43.3, Y/cầu HS quan sát.
? Nêu đặc điểm hệ bài tiết của chim?
- Bài tiết:
+ Thận sau
+ Không có bóng đái

+ Nước tiểu thải ra ngoài cùng phân
? Đặc điểm cấu tạo hệ sinh dục của chim?
- Sinh dục:
+ Con đực: 1 đôi tinh hoàn
+ Con cái: Buồng trứng trái phát triển
? Những đặc điểm nào thể hiện sự thích

+ Thụ tinh trong

nghi với đời sống bay ?
- Các đặc điểm thích nghi với đời sống
bay:
+ Không có bóng đái → nước tiểu đặc,
thải cùng phân.
+ Chim mái chỉ có 1 buồng trứng và ống
dẫn trứng trái phát triển.
=> Giảm khối lượng của cơ thể khi bay.

12’

* Để biết được hệ thần kinh của chim

II. Thần kinh và giác quan

phát triển liên quan đến đời sống phức tạp

- 1 HS chỉ trên mô hình → Lớp nhận xét,

ntn? →

bổ sung

- Y/cầu HS quan sát mô hình não chim
đối chiếu H43.4 SGK (1’) →

- Bộ não gồm 5 phần (giống bò sát)


Giáo án Sinh học 7
? Nhận biết các bộ phận của não trên mô

nhưng phát triển hơn:

hình?

+ Não trước lớn, thuỳ khứu giác nhỏ.

? So sánh bộ não chim với bò sát?

+ Tiểu não(não sau) lớn, có nhiều nếp
nhăn → S bề mặt lớn, liên quan đến tập
tính…
+ Não giữa có 2 thuỳ thị giác.
- Liên quan đến các cử động phức tạp,

? Sự phát triển đó có ý nghĩa ntn trong đời

tập tính…

sống của chim?

- Làm tổ, ấp trứng, nuôi con, sống đàn…
- Giác quan:

? Kể 1 số tập tính của chim khác so với bò
sát?

+ Mắt tinh có mí thứ 3 mỏng
+ Tai: Có ống tai ngoài (thính)…
- Đọc kết luận trong SGK.

c. Củng cố - Luyện tập (5’)
? Trình bày đặc điểm hô hấp của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay?
? Cấu tạo hệ thần kinh chim bồ câu.
d. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà. (2’)
- Học bài theo câu hỏi trong SGK. Hoàn thành bảng so sánh cấu tạo trong của
chim bồ câu so với thằn lằn (theo mẫu tr.142 SGK)
- Nghiên cứu tiết 46: Kẻ bảng Tr. 145 SGK vào vở bài tập. Sưu tầm tranh, ảnh 1
số đại diện thuộc lớp chim.