Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm gián đoạn kinh doanh

SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN CỦA BẢO HIỂM GIÁN ĐOẠN KINH DOANH

1.1.1. Sự ra đời của bảo hiểm gián đoạn kinh doanh
Bảo hiểm là một hoạt động tài chính, có tính chất chuyên ngành mà thông qua các
hoạt động này các cá nhân và tổ chức kinh tế xã hội cùng tham gia đóng góp một
khoản tiền nhất định để tạo lập nên quĩ bảo hiểm và khoản đóng góp đó gọi là phí
bảo hiểm. Khi không may gặp phải những rủi ro, tổn thất ngoài mong đợi của các
thành viên đóng góp thì lúc đó quĩ bảo hiểm sẽ phát huy tác dụng của nó là giúp
đỡ các thành viên này nhanh chóng ổn định sản xuất và đời sống, tiếp tục công
việc kinh doanh một cách bình thường. Ngày nay, hoạt động bảo hiểm chủ yếu
được thực hiện thông qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm của các tổ chức bảo
hiểm.
Nhìn lại sự ra đời và phát triển của bảo hiểm, chúng ta thấy bảo hiểm có nguồn
gốc từ rất xa xưa trong lịch sử nền văn minh nhân loại. Tuy vậy, khi mới ra đời thì
các nghiệp vụ bảo hiểm không phong phú, đa dạng như ngày nay. Xã hội ngày
càng phát triển, hoạt động kinh doanh ngày càng hoàn thiện đã dần dần làm nảy
sinh nhiều nhu cầu bảo hiểm mới. Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh là một trong
các nghiệp vụ bảo hiểm mới đó. So với bảo hiểm hàng hải hay bảo hiểm hoả hoạn,
bảo hiểm gián đoạn kinh doanh ra đời muộn hơn rất nhiều. Vào những năm đầu
của thế kỷ XX, mặc dù bị sự thúc ép của chính phủ và yêu cầu của các nhà sản
xuất nhưng các công ty bảo hiểm ở Anh vẫn chưa tiến hành bất cứ loại hình bảo
hiểm "tổn thất hậu quả" nào. Sự chậm trễ đó là do tính phức tạp trong việc phân
tích các chi phí tài chính, xác định phạm vi bảo hiểm trong điều kiện nền kinh tế
chính trị chưa ổn định. Sau đó, với sự ra đời của hai nguyên tắc Herry Booth &
Commercial Union (năm 1923) và Polikoff Ltd vs North British and Mercantile
(năm 1936) mới thật sự đặt nền móng cho bảo hiểm gián đoạn kinh doanh hình
thành và phát triển.


Khi mới triển khai, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh được biết đến dưới tên gọi
"bảo hiểm mất lợi nhuận" hay "tổn thất hậu quả" do mục đích của nó là bồi thường

cho người được bảo hiểm đối với trường hợp bị mất lợi nhuận và các chi phí phụ
để tiếp tục kinh doanh. Những tổn thất này thường xuất hiện sau một khiếu nại
thiệt hại về một vụ cháy hay sau những tổn thất được bảo hiểm khác. Trong thực
tế, những loại bảo hiểm chính (như bảo hiểm cháy, kỹ thuật) sẽ bảo hiểm cho tổn
thất hay thiệt hại cơ bản, tuy nhiên người được bảo hiểm vẫn chưa được đền bù
hoàn toàn vì anh ta phải chịu những chi phí bổ sung chưa được bảo hiểm theo các
đơn bảo hiểm này. Do đó, việc xuất hiện bảo hiểm gián đoạn kinh doanh là một
nhu cầu hoàn toàn khách quan, cần thiết.
Mặc dù "mầm mống" ra đời của bảo hiểm gián đoạn kinh doanh đã xuất hiện từ
những năm 1920 như đã đề cập ở trên, nhưng phải đến năm 1985 sự giao dịch của
bảo hiểm gián đoạn kinh doanh mới xuất hiện tại Uỷ ban tổn thất hậu quả (một bộ
phận trong Uỷ ban bảo hiểm hoả hoạn ở Anh). Đây là nơi đánh dấu sự ra đời bản
mẫu đầu tiên về đơn bảo hiểm gián đoạn kinh doanh. Mẫu đơn này đã được thông
qua và sử dụng ở một số nước Tây Âu. Vào tháng 10 năm 1989, Hiệp hội các nhà
bảo hiểm London (ABI) đã xem xét lại mẫu đơn này trên cơ sở thống nhất lại
phạm vi bảo hiểm và sau đó chính thức phát hành. Từ đó đến nay, hầu hết các
quốc gia đều áp dụng theo mẫu đơn đó.
Ngày nay, ở các nước phát triển, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh đã trở nên thông
dụng và phổ biến rộng rãi. Nó đã góp phần đắc lực vào việc ổn định tâm lý cũng
như an toàn sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp.
Ở Việt nam, nghiệp vụ này mới được triển khai khoảng chục năm trở lại đây trên
cơ sở mẫu đơn của nước Anh. Tuy mới triển khai nhưng loại hình này đã khẳng
định được vị trí, vai trò và tiềm năng cũng như những ưu điểm không thua kém gì
các nghiệp vụ "đàn anh, đàn chị" khác. Những năm gần đây, nghiệp vụ này đã thu
hút được sự chú ý của nhiều nhà bảo hiểm. Vào thời gian từ 18 đến 22/08/1997 tại
Hà nội đã diễn ra hội thảo bảo hiểm ngừng trệ kinh doanh (hay bảo hiểm gián


đoạn kinh doanh) do Muniche và Vinare đồng tổ chức. Từ đó đến nay, hàng năm
các công ty bảo hiểm đều liên kết với nhau tổ chức hội thảo đề cập tới vấn đề này.

Điều này khẳng định vai trò quan trọng của bảo hiểm gián đoạn kinh doanh trong
việc đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh cho mọi thành phần kinh tế, tạo tâm
lý ổn định cho các nhà đầu tư, ...
Tóm lại, nếu ta coi bảo hiểm thiệt hại vật chất là điều kiện cần thì bảo hiểm gián
đoạn kinh doanh sẽ là điều kiện đủ trong một đơn bảo hiểm hỗn hợp.
1.1.2. Vai trò kinh tế xã hội của bảo hiểm gián đoạn kinh doanh
1.1.2.1. Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh là "lá chắn kinh tế" của các doanh
nghiệp, góp phần giảm thiểu những hậu quả ảnh hưởng của các rủi ro đến hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong hoạt động sản xuất kinh doanh của
mỗi doanh nghiệp đôi khi xảy ra những rủi ro bất ngờ mà không ai lường trước
được. Các rủi ro đã và đang gây nên những tổn thất, thiệt hại về tài sản, về tính
mạng của con người, làm gián đoạn quá trình sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật
được ứng dụng trong sản xuất kinh doanh, từ đó làm cho qui mô của hoạt động sản
xuất kinh doanh ngày càng mở rộng. Do vậy, giá trị tài sản của doanh nghiệp ngày
càng lớn. Nếu chẳng may rủi ro thiệt hại xảy ra thì hậu quả thường rất nặng nề và
ảnh hưởng lâu dài không chỉ tới bản thân chính doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng
đến cả các doanh nghiệp, cá nhân thường xuyên có quan hệ với doanh nghiệp. Sự
ra đời của các công ty bảo hiểm đã giúp các đơn vị sản xuất kinh doanh ổn định
tình hình sản xuất, đảm bảo công việc kinh doanh được tiến hành bình thường.
Thông qua việc bồi thường một cách kịp thời, chính xác, trung thực đã giúp cho
các doanh nghiệp nhanh chóng khắc phục được hậu quả thiệt hại. Bên cạnh đó, với
sự chuyển đổi của cơ chế quản lý, Nhà nước đã chủ động giao vốn cho các doanh
nghiệp, chủ yếu là các doanh nghiệp Nhà nước. Trong việc bảo tồn và phát triển


vốn, các doanh nghiệp không có sự hỗ trợ nhiều của Nhà nước như trong thời kỳ
bao cấp trước đây. Nếu khi có thiệt hại gì xảy ra, doanh nghiệp không được quyền

ghi giảm vốn đặc biệt là những thiệt hại gây ra bởi các rủi ro các công ty bảo hiểm
trong nước đã triển khai hay với các loại hình tương tự. Vì vậy bảo hiểm sẽ là "lá
chắn kinh tế" để đảm bảo sự bảo toàn vốn cho các doanh nghiệp khi không may
gặp phải những thiệt hại của thiên tai hoặc do sự sơ suất vô ý của người lao động.
Trên thực tế, sau khi rủi ro xảy ra đối với một doanh nghiệp hoạt động sản xuất
kinh doanh thì hầu như mọi hoạt động không thể tiến hành bình thường như kế
hoạch đã đặt ra trước. Từ đó dẫn đến nhiều khoản tổn thất không được bồi thường
trong đơn bảo hiểm tài sản như chi phí về thuê nhà, trụ sở, chi trả lương công nhân
viên... Để khắc phục tình trạng doanh nghiệp có thể bị phá sản hoặc lâm vào tình
thế khó khăn khi phải đối mặt với các tổn thất đó, tham gia bảo hiểm gián đoạn
kinh doanh là cách tốt nhất để bù đắp thiệt hại. Khi tham gia loại hình bảo hiểm
này, nếu tổn thất xảy ra, các cơ quan, doanh nghiệp không những được bồi thường
cho những khoản chi phí nói trên mà còn được bù đắp phần lợi nhuận ròng bị mất
mát mà lẽ ra họ có thể nhận được nếu như không có tổn thất xảy ra. Vậy cùng với
đơn bảo hiểm tài sản, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh đã góp phần làm hạn chế
đến mức tối thiểu những hậu quả ảnh hưởng của các rủi ro tới hoạt động sản xuất
kinh doanh của các doanh nghiệp.
1.1.2.2. Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh góp phần mang lại sự an toàn trong xã
hội
Trong điều kiện nền kinh tế mở cửa như hiện nay, nước ta đã thu hút được lượng
lớn vốn đầu tư không những của các nhà đầu tư trong nước mà còn của các nhà
đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư, vì mục đích kinh doanh của mình, luôn quan
tâm đến việc bảo toàn và phát triển vốn, làm sao có thể an toàn nhất tránh các rủi
ro đáng tiếc xảy ra với đồng vốn của họ. Tuy nhiên, trong sản xuất kinh doanh có
nhiều yếu tố rủi ro mang tính ngẫu nhiên xảy ra bất cứ lúc nào và không loại trừ
bất cứ ai. Các công ty bảo hiểm là các doanh nghiệp kinh doanh hoạt động trên cơ


sở xử lý, chuyển giao, phân tán rủi ro, vì vậy để hoạt động kinh doanh có hiệu quả
hơn, cần thiết các doanh nghiệp bảo hiểm phải tìm cách giảm thiểu xác suất xảy ra

rủi ro. Một trong số các biện pháp mà các doanh nghiệp bảo hiểm đang áp dụng
rất hiệu quả đó là biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất nhằm bảo vệ đối tượng bảo
hiểm. Hàng năm, các công ty bảo hiểm thường trích ra một khoản theo tỉ lệ nhất
định trên cơ sở nguồn phí thu được để thực hiện các biện pháp phòng tránh cần
thiết có hiệu quả nhất. Phí thu được từ các đơn bảo hiểm gián đoạn kinh doanh tất
yếu sẽ có phần đóng góp trong đó. Vì vậy, có thể nói bảo hiểm gián đoạn kinh
doanh góp phần đề phòng, hạn chế tổn thất, mang lại sự an toàn cho các doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh nói riêng và cho toàn xã hội nói chung.
1.1.2.3. Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh góp phần tăng thu cho ngân sách Nhà
nước, thúc đẩy kinh tế phát triển
Cũng như nhiều nghiệp vụ bảo hiểm khác nói riêng và những loại hình kinh doanh
dịch vụ khác nói chung, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh góp phần tăng thu cho
ngân sách Nhà nước, đặc biệt tăng nguồn thu từ ngoại tệ cho Nhà nước. Một phần
nguồn phí thu được từ nghiệp vụ bảo hiểm này hàng năm được đóng góp vào ngân
sách Nhà nước để sử dụng vào các mục đích chính trị, xã hội. Ngoài ra, một phần
phí thu được tạm thời nhàn rỗi từ các hợp đồng bảo hiểm gián đoạn kinh doanh đã
tạo ra lượng vốn lớn để phát triển nền kinh tế thông qua việc đầu tư.
Tất cả những gì đã nêu trên là minh chứng rõ ràng và đầy đủ cho sự cần thiết của
việc tham gia bảo hiểm gián đoạn kinh doanh.