Đào tạo bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh bến tre

Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Cán bộ, công chức là bộ phận quan trọng của bất kỳ nền hành chính
nhà nước nào, là nhân tố con người góp phần quan trọng trong hoạt động của
bộ máy nhà nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Muôn việc
thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”[3-269]. Nếu có cán bộ
tốt, cán bộ ngang tầm thì việc xây dựng đường lối sẽ đúng đắn và là điều kiện
tiên quyết để đưa sự nghiệp cách mạng đi đến thắng lợi, không có cán bộ tốt
thì dù đường lối chính sách đúng cũng khó biến thành sự thật. Do vậy, trong
bất kỳ tổ chức bộ máy nhà nước nào cũng đặt ra yêu cầu là phải xây dựng
được đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực, phẩm chất đạo đức tốt. Tại Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI đã nêu một trong những giải pháp để đẩy
mạnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là “Xây
dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực đáp ứng yêu cầu
trong tình hình mới”[36-252], trong đó thể hiện rõ là phải nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức,
năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước.
Nói đến đội ngũ cán bộ công chức trong đó bao gồm cả đội ngũ công
chức cấp xã, để xây dựng một đất nước vững mạnh về mọi mặt không thể nào
không nói đến vai trò của công chức cấp xã. Vì công chức xã là cánh tay nối
dài của hệ thống chính trị, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, là
người gần dân nhất, trực tiếp đưa đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng
và nhà nước đến với nhân dân. Công chức xã là người thường xuyên liên hệ
mật thiết với nhân dân, mọi hành động của công chức xã đều ảnh hưởng đến
tâm tư, tình cảm, niềm tin của nhân dân đối với chính quyền địa phương.

Trang 1


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

Với vai trò to lớn như thế cho nên đội ngũ công chức xã cần được quan
tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, trình độ lý luận chính trị để có thể
phục vụ nhà nước và nhân dân được tốt hơn. Một trong những nhiệm vụ để
xây dựng và hoàn thiện nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã
được Đảng đề ra là cải cách nền hành chính, trong đó bao gồm cải cách cán
bộ, công chức. Đây là vấn đề Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm trong tiến
trình đổi mới đất nước. Làm sao để xây dựng được đội ngũ cán bộ công chức
có bản lĩnh vững vàng, có đạo đức, lối sống lành mạnh, có tư duy đổi mới, có
kiến thức chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, có tinh thần đoàn kết hợp tác, có ý thức tổ
chức và kỷ luật cao, có phong cách làm việc khoa học, tôn trọng tập thể, gắn
bó với nhân dân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Do đó, đội ngũ
cán bộ công chức muốn hoạt động có hiệu quả cần phải được đào tạo, bồi
dưỡng, đặc biệt là đội ngũ công chức xã, phường, thị trấn (gọi tắt là công
chức cấp xã).
Bến Tre là một tỉnh, thành phố thuộc miền Tây Nam bộ, có bộ máy
hành chính giống với các địa phương khác trong cả nước, đó là hệ thống các
cơ quan hành chính được chia làm 3 cấp: cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã, trong
đó xã là đơn vị hành chính cấp cơ sở, nơi thực hiện trực tiếp và cụ thể các chủ
trương của Đảng, pháp luật của nhà nước, nơi giải quyết các nhu cầu cấp thiết
của người dân. Vì vậy việc quan tâm xây dựng đội ngũ công chức cấp xã có
đủ phẩm chất, năng lực là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của Đảng và nhà

nước ta hiện nay. Tuy nhiên trong thời gian qua, đội ngũ công chức cấp xã ở
Bến Tre nhìn chung còn hạn chế, bất cập nhiều mặt, phần lớn chưa được đào
tạo cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ. Bên cạnh đó nhận thức trong đội ngũ
công chức không đồng đều, thiếu tính chủ động sáng tạo, việc vận dụng các
chủ trương chính sách của cấp trên vào điều kiện cụ thể của từng địa phương

Trang 2


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

chưa linh hoạt. Không ít công chức cấp xã chưa nắm vững chức năng nhiệm
vụ, thẩm quyền được giao, không nắm vững các quy định pháp luật, vì vậy
thực hiện nhiệm vụ, giải quyết công việc mang tính chủ quan, tùy tiện…
Trước tình hình cụ thể đó, tác giả chọn đề tài: “Đào tạo, bồi dưỡng
công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Bến Tre” để nghiên cứu và làm luận văn
tốt nghiệp cao học quản lý hành chính công.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp, kiến
nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến
Tre để tạo ra những công chức có năng lực. Để thực hiện mục tiêu đó, đề tài
phải giải quyết các nhiệm vụ:
- Nghiên cứu, tìm hiểu về công chức cấp xã, đặc điểm và vai trò của
công chức cấp xã.
- Nghiên cứu tìm hiểu khái niệm và đặc điểm đào tạo, bồi dưỡng công
chức cấp xã.
- Nghiên cứu, tìm hiểu cơ sở pháp lý và kinh nghiệm của Việt Nam qua

các thời kỳ cũng như kinh nghiệm của các nước về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng.
- Đánh giá thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở
Bến Tre.
- Trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
3. Tình hình nghiên cứu của đề tài:
Hiện nay, trên phương diện khoa học quản lý hành chính nhà nước đã
có một số công trình nghiên cứu có liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức như:

Trang 3


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

- Đổi mới phương thức và nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộcông chức nhà nước đáp ứng yêu cầu hội nhập -PGS.TS Bùi Đức Kháng- Đề
tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ
Chí Minh, 2009.
- Một số biện pháp hoàn thiện công tác quy hoạch và kế hoạch đào tạo
cán bộ, công chức của Thành phố Hồ Chí Minh -Nguyễn Thị Việt ThườngLuận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Học viện hành chính Quốc gia,
2001.
- Một số giải pháp tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức cơ quan Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước -Phan Thái NguyênLuận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Học viện hành chính Quốc gia,
2003.
- Những giải pháp chủ yếu trong việc tạo nguồn cán bộ, công chức cấp

cơ sở trên địa bàn tỉnh Trà Vinh -Dương Thanh Tuấn- Luận văn thạc sỹ hành
chính công, Học viện hành chính Quốc gia 2006.
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn
khu vực đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2010-2015 -Vũ xuân KhoanLuận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Học viện hành chính Quốc gia
2010.
Nhìn chung, các đề tài này đã đề cập đến công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức ở các địa phương khác nhau nhưng chưa có công trình
nghiên cứu khoa học nào về đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
Từ thực tiễn đó, vấn đề cần thiết là nên có một công trình nghiên cứu, đánh
giá tổng quát công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài:

Trang 4


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

Đề tài đề cập đến những vấn đề cơ bản về công tác đào tạo, bồi dưỡng
công chức cấp xã nói chung và đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến
Tre nói riêng.
Đề tài tập trung phân tích, đánh giá các vấn đề thực tiễn của công tác
đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre trong những năm gần đây và
đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng
công chức xã ở Bến Tre trong thời gian tới.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng phương pháp duy vật
biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin và một số phương pháp

cụ thể: phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp phân tích, tổng hợp,
phương pháp thống kê, phương pháp so sánh để có đủ tài liệu, luận cứ cơ bản
nhằm giải quyết các vấn đề đã nêu.
6. Những đóng góp của luận văn:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn nêu lên các khái
niệm cơ bản về công chức cấp xã và vai trò, đặc điểm công chức cấp xã trong
hệ thống chính quyền nhà nước, chỉ ra những bất cập, vướng mắc trong công
tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre và đưa ra một số giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre
trong thời gian tới.
7. Kết cấu của đề tài:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm các nội dung cụ thể như
sau:
- Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về việc đào tạo, bồi dưỡng công
chức cấp xã.

Trang 5


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

- Chương 2: Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã
ở Bến Tre.
- Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác đào
tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
8. Đề cương chi tiết của luận văn
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về việc đào tạo, bồi dưỡng công

chức cấp xã.
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp
xã.
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò công chức cấp xã.
1.1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã.
1.1.1.2. Đặc điểm công chức cấp xã.
1.1.1.3. Vai trò công chức cấp xã.
1.1.2. Khái niệm đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã.
1.1.2.1. Khái niệm đào tạo công chức cấp xã.
1.1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng công chức cấp xã.
1.2. Đặc điểm của đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã.
1.3. Cơ sở pháp lý của việc đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã.
1.4. Một số kinh nghiệm về việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứccông chức cấp xã.
1.4.1. Kinh nghiệm nhà nước Việt Nam trong việc đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức qua các thời kỳ.
1.4.2. Kinh nghiệm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của một số
nước trên thế giới.
Chương 2: Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp
xã ở Bến Tre.

Trang 6


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

2.1. Yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp
xã ở Bến Tre.

2.2. Thực trạng đội ngũ công chức cấp xã ở Bến Tre.
2.3. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến
Tre.
2.3.1. Thực trạng về công tác đào tạo công chức cấp xã ở Bến Tre.
2.3.2. Thực trạng về công tác bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
2.4. Đánh giá, nhận xét.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác
đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
3.1. Định hướng của tỉnh Bến Tre trong việc đào tạo, bồi dưỡng công
chức cấp xã.
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi
dưỡng công chức cấp xã ở Bến Tre.
3.2.1. Làm tốt công tác quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp
xã.
3.2.2. Đổi mới nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với
đối tượng người học, công chức cấp xã.
3.2.3. Nâng cao chất lượng giảng viên.
3.2.4. Xây dựng, cải tiến chế độ chính sách dành cho hoạt động đào tạo,
bồi dưỡng công chức cấp xã.
3.2.5. Xây dựng cơ chế đánh giá năng lực công chức cấp xã một cách
hợp lý.

Trang 7


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ VIỆC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG
CÔNG CHỨC CẤP XÃ
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN ĐÀO TẠO, BỒI
DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ.
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò công chức cấp xã.
1.1.1.1 Khái niệm công chức cấp xã.
Ở Việt Nam, khái niệm công chức cấp xã được nhắc đến từ Pháp lệnh
sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh cán bộ, công chức được ban hành
ngày 29 tháng 4 năm 2003 và trước đó thì khái niệm công chức cấp xã không
có ý nghĩa về mặt pháp lý. Pháp lệnh cán bộ công chức năm 2003 đã đề cập
đến những đối tượng được quy định là cán bộ, công chức trong đó có đề cập
đến công chức cấp xã, “… Những người được tuyển dụng, giao giữ một chức
danh chuyên môn nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã” [1-PLCBCC2003].
Như vậy, theo pháp lệnh này, chúng ta có thể hiểu công chức xã là những
người được tuyển dụng và giao giữ một chức danh chuyên môn nghiệp vụ
thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã. Để cụ thể hóa văn bản này, ngày 10 tháng 10
năm 2003 Chính phủ ban hành Nghị định 114/2003/NĐ-CP quy định về cán
bộ, công chức xã, phường, thị trấn. Tại văn bản này đã thể hiện rõ những
người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ
thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã (gọi chung là công chức xã), gồm các chức
danh sau đây:
- Trưởng công an (nơi chưa bố trí lực lượng công an chính quy).
- Chỉ huy trưởng quân sự.
- Văn phòng-Thống kê.
- Địa chính-Xây dựng.

Trang 8

Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

- Tài chính-Kế toán.
- Tư pháp-Hộ tịch.
- Văn hóa-Xã hội.
Như vậy, theo Nghị định 114 năm 2003 của Chính phủ đã thể hiện công
chức cấp xã gồm bảy chức danh cụ thể như đã nêu, mỗi chức danh sẽ được
giao cho những nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể góp phần cùng bộ máy chính
quyền địa phương giải quyết những công việc liên quan trong mối quan hệ
với nhân dân địa phương.
Hiện nay, để nâng cao vị thế, vai trò của những người công tác tại các
đơn vị xã, phường, thị trấn, Quốc hội đã ban hành Luật cán bộ, công chức,
trong đó quy định rõ quyền, nghĩa vụ cụ thể của công chức xã, đây là cơ sở
pháp lý vững chắc giúp công chức xã có thể thực hiện tốt chức năng và nhiệm
vụ của mình do nhà nước giao phó.
Theo Điều 61 Luật cán bộ, công chức năm 2008, công chức cấp xã bao
gồm các chức danh sau đây [7-12]:
- Trưởng công an.
- Chỉ huy trưởng quân sự.
- Văn phòng-thống kê.
- Địa chính-xây dựng-đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn)
hoặc địa chính-nông nghiệp-xây dựng và môi trường (đối với xã).
- Tài chính-kế toán.
- Tư pháp-Hộ tịch.
- Văn hóa-xã hội.

Như vậy, theo quy định trên, chúng ta thấy các chức danh của công

chức cấp xã được quy định một cách rõ ràng cụ thể hơn so với Nghị định
114/2003NĐ-CP của chính phủ, qua đó, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của công
chức xã trong bộ máy chính quyền địa phương được thể hiện một cách đầy đủ

Trang 9


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

hơn. Như vậy, công chức xã là những người được tuyển dụng và giao giữ một
chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã trong biên
chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Công chức xã có trách nhiệm
giúp Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý nhà nước về lĩnh vực công tác và thực
hiện những nhiệm vụ khác do chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã giao. Theo đó,
mỗi một chức danh công chức sẽ có những nhiệm vụ và phải đạt một số tiêu
chuẩn nhất định do pháp luật quy định về tuổi đời, về trình độ học vấn. Do đó,
công chức xã sau khi được tuyển dụng phải được tham gia các khóa đào tạo,
bồi dưỡng về trình độ lý luận chính trị và đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình
độ chuyên môn nghiệp vụ của mình để có thể đáp ứng yêu cầu của công việc
chuyên môn.
Ngoài ra, để bộ máy nhà nước cấp xã hoạt động một cách hiệu quả thì
bên cạnh những công chức còn có những cán bộ chuyên trách như: Bí thư,
Phó bí thư đảng ủy; Chủ tịch, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân; Chủ tịch, Phó
chủ tịch Hội đồng nhân dân và Chủ tịch các đoàn thể. Tuy nhiên, trong phạm
vi đề tài này chỉ đề cập đến công chức cấp xã, làm thế nào để nâng cao chất
lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã, những chức danh đã được đề cập
ở trên.

1.1.1.2 Đặc điểm công chức cấp xã.
Có thể nói trong đội ngũ cán bộ, công chức của nhà nước ta hiện nay,
đội ngũ công chức cấp xã thực sự là công bộc, là đầy tớ của nhân dân. Vì đây
là lực lượng tiếp xúc với nhân dân nhiều nhất và giải quyết thỏa đáng tâm tư,
nguyện vọng và bức xúc của nhân dân. So với đội ngũ cán bộ, công chức nói
chung, đội ngũ công chức cấp xã có những đặc điểm cơ bản như sau:
- Công chức xã phần lớn là những người được sinh ra và lớn lên ở địa
phương, là những người cùng sinh sống, có quan hệ tình cảm với bà con nhân

Trang 10


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

dân tại địa phương. Do đó họ có thể nắm bắt, hiểu rõ đặc điểm, tình hình ở địa
phương cũng như mối quan hệ tình làng, nghĩa xóm của nhân dân địa phương
từ đó có thể xem xét những vụ việc chuyên môn cụ thể do người dân địa
phương đưa ra và tư vấn cho cán bộ lãnh đạo ở địa phương giải quyết vụ việc
hợp tình, hợp lý phù hợp với quy định của pháp luật.
- Công chức xã là cầu nối giữa chính quyền địa phương và nhân dân tốt
nhất, vì họ trực tiếp xem xét công việc và trình lãnh đạo giải quyết những
công việc đó. Chính vì vậy họ luôn phải giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa
nhà nước và nhân dân địa phương. Tuy nhiên, do trình độ còn hạn chế cùng
với tính cục bộ trong mối quan hệ thân tộc, tình làng nghĩa xóm…nên công
chức xã đôi khi còn thể hiện sự thiên vị trong việc đề xuất hướng giải quyết
vụ việc.
- Công chức cấp xã đa phần là cán bộ dự nguồn, chưa được đào tạo qua

trường, lớp (đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa) mà chủ yếu là học hỏi kinh nghiệm
từ những người đi trước, nghề dạy nghề, do đó trong hoạt động đôi khi còn
bộc lộ nhiều hạn chế. Do đồng lương thấp, công chức xã sau khi công tác một
thời gian đã xin nghỉ chuyển sang công việc khác có thu nhập cao hơn làm
cho đội ngũ công chức xã không ổn định, luôn biến động phần nào cũng ảnh
hưởng đến công việc chuyên môn, đồng thời ảnh hưởng đến việc đào tạo, bồi
dưỡng công chức xã ở địa phương đó.
- Công chức xã ngoài việc có thu nhập từ lương công chức, họ còn làm
kinh tế khác có như thế mới đảm bảo được cuộc sống của bản thân và gia
đình, do vậy nhìn ở một khía cạnh nào đó, chúng ta có thể thấy được rằng
công chức xã không thể toàn tâm toàn ý cho công việc chuyên môn của mình.
Việc này phần nào cũng ít nhiều ảnh hưởng đến chức năng và nhiệm vụ của

Trang 11


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

chính quyền cấp xã, vì vậy nhà nước cần phải có chính sách, chế độ đãi ngộ
đối với công chức xã nhiều hơn.
1.1.1.3 Vai trò công chức cấp xã
- Công chức xã là những người làm việc trong bộ máy hành chính nhà
nước ở địa phương, là cánh tay nối dài của hệ thống chính trị, là người gần
dân nhất, trực tiếp đưa đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà
nước đến với nhân dân. Với vai trò to lớn như thế, việc đào tạo, bồi dưỡng
công chức xã luôn luôn là vấn đề quan trọng đối với bất kỳ bộ máy chính
quyền địa phương nào. Vì chỉ khi nào, đội ngũ công chức xã có kiến thức cơ

bản về lĩnh vực chuyên môn cũng như nắm rõ những quy định, chính sách,
pháp luật của Nhà nước thì mới có thể tuyên truyền, chuyển tải đến người dân
địa phương giúp họ hiểu những yêu cầu của Nhà nước đối với từng vấn đề cụ
thể, từ đó dân địa phương sẽ chấp hành tốt những quy định của pháp luật, đảm
bảo được trật tự quản lý xã hội cũng như đảm bảo được tính pháp chế xã hội
chủ nghĩa.
- Công chức xã là người trực tiếp xem xét công việc ở địa phương và tư
vấn cho cán bộ lãnh đạo giải quyết việc theo đúng quy định của pháp luật. Do
đó họ là người nắm bắt rõ nhất tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương
và cung cấp những thông tin trên cho cán bộ lãnh đạo. Trên cơ sở đó, những
người làm công tác quản lý có thể ban hành các văn bản điều chỉnh kịp thời
những vấn đề xảy ra ở địa phương, đồng thời có hướng động viên khuyến
khích những công chức xã cố gắng học tập, nâng cao trình độ, làm tốt nhiệm
vụ của mình, có như thế thì bộ máy hành chính nhà nước ở địa phương có thể
hoạt động tốt, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa ngày
càng vững mạnh.

Trang 12


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

- Công chức cấp xã là người thường xuyên liên hệ mật thiết với nhân
dân, công chức tốt hay không tốt đều có ảnh hưởng đến tâm tư tình cảm của
nhân dân đến bộ máy chính quyền địa phương. Do đó, trước hết công chức xã
phải là người tạo cho người dân một niềm tin sâu sắc đối với hoạt động của
Đảng và Nhà nước trong từng lĩnh vực cụ thể bằng hành động gương mẫu cụ

thể của chính bản thân mình. Từ đó, họ không chỉ đảm bảo cho pháp luật
được thực hiện nghiêm minh tại địa phương mà họ còn có thể làm tốt công tác
dân vận, vận động nhân dân tuân thủ, chấp hành tốt quy định của pháp luật
cũng như những quy định của chính quyền địa phương. Đây cũng là một vai
trò hết sức quan trọng của đội ngũ công chức xã, vì họ vừa là công bộc của
nhân dân, vừa là đại diện cho quyền lực nhà nước trong từng lĩnh vực nhất
định.
Như vậy, đội ngũ công chức xã có vai trò cực kỳ quan trọng trong bất
kỳ bộ máy hành chính nhà nước ở bất kỳ địa phương nào, do đó, cần phải
quan tâm đào tạo, bồi dưỡng hợp lý. Thực tiễn đã cho thấy đội ngũ công chức
xã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội địa phương. Địa phương
nào có đội ngũ công chức vững mạnh, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có
trình độ, năng lực và phẫm chất đạo đức tốt thì địa phương đó luôn có sự phát
triển về kinh tế, chính trị, anh ninh, trật tự, và ngược lại, nơi nào có đội ngũ
công chức yếu, không xem xét giải quyết thấu đáo những băn khoăn, thắc
mắc của người dân thì nơi đó bao giờ cũng có những bất ổn về chính trị, an
ninh trật tự, tình trạng vi phạm pháp luật thường xuyên diễn ra. Như Bác Hồ
từng nhắc nhở rằng muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc
kém, nếu không có đội ngũ cán bộ, công chức tốt thì dù có đường lối chính
sách đúng cũng khó có thể biến thành hiện thực được.
1.1.2. Khái niệm đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã.

Trang 13


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

1.1.2.1. Khái niệm đào tạo công chức cấp xã.
Trong hoạt động của bất kỳ bộ máy nhà nước nào, muốn nâng cao năng
lực và hiệu quả quản lý nhà nước thì cần phải tăng cường công tác đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ, công chức nói chung và cán bộ, công chức cấp xã nói
riêng. Đây là hoạt động vô cùng quan trọng của nhà nước vì đội ngũ cán bộ,
công chức mạnh thì tất yếu bộ máy nhà nước sẽ hoạt động đạt hiệu quả cao.
Trước khi đi vào tìm hiểu thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng
đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã, chúng ta phải biết đào tạo là gì? Bồi
dưỡng là gì ? Từ đó, chúng ta sẽ tìm ra những nội dung và đặc điểm của đào
tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã. Trên cơ sở này, chúng ta mới có thể đưa ra
các giải pháp đào tạo, bồi dưỡng chức xã một cách hợp lý.
Theo từ điển Tiếng Việt thì đào tạo là “dạy dỗ rèn luyện để trở nên
người có hiểu biết, có nghề nghiệp”[29-593], khái niệm này đề cập đến việc
đào tạo là dạy học các kỹ năng thực hành nghề nghiệp hay kiến thức liên quan
đến một lĩnh vực cụ thể, thông qua đó người học sẽ nắm vững những trí thức
kỹ năng, nghề nghiệp một cách có hệ thống để chuẩn bị cho họ thích nghi với
cuộc sống và khả năng đảm nhận được một công việc nhất định. Như vậy theo
định nghĩa này, chúng ta có thể thấy rằng đào tạo là một quá trình giúp cho
người học có một kiến thức nhất định về một lĩnh vực nhất định và họ có thể
sử dụng những kiến thức đó để phục vụ cho bản thân hoặc giúp ích cho xã
hội.
Tại điều 5 Nghị định 18 của Chính phủ năm 2010 về đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức quy định “đào tạo là quá trình truyền thụ, tiếp nhận
có hệ thống những tri thức, kỹ năng theo quy định của từng cấp học, bậc
học”[15-1].

Trang 14


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công

Quỳnh Nghi

Trần Thị

Trong đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ về đổi mới phương thức và
nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ-công chức nhà nước đáp ứng yêu
cầu hội nhập của PGS.TS Bùi Đức Kháng đã nêu khái niệm đào tạo như sau:
“Đào tạo là quá trình tác động đến con người nhằm làm cho người đó lĩnh hội
và nắm vững những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo... một cách có hệ thống, chuẩn
bị cho người đó thích nghi với cuộc sống và khả năng nhận sự phân công lao
động nhất định, hoàn thành tốt nhiệm vụ, công vụ được giao”[16-15]
Như vậy, đào tạo là hoạt động có mục đích nhằm làm cho người học có
những kiến thức cơ bản. Một cá nhân từ khi sinh ra và lớn lên thì được đào
tạo trong môi trường gia đình và trường học (cấp I, cấp II, cấp III và kể cả đại
học). Tại đây cá nhân ấy được trang bị những kiến thức cơ bản về nhân cách,
về cái chân, cái thiện, cái mỹ của con người làm cho họ có nhận thức cơ bản
về xã hội cũng như những kiến thức chuyên môn nhất định theo từng lĩnh vực
mà cá nhân ấy đăng ký dự học.
Đào tạo là quá trình truyền thụ kiến thức mới cho con người từ những
người có học vị cao trong xã hội hoặc từ những người có kinh nghiệm trong
từng lĩnh vực nhất định.
Đào tạo còn là quá trình tác động đến con người, từ những kiến thức
được truyền đạt, con người sắp xếp chúng theo một hệ thống nhất định để có
thể hiểu và thích nghi với xã hội loài người, từ đó có thể hoàn thành được sự
phân công lao động của xã hội cũng như hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đào
tạo là quá trình học tập làm cho con người có thể thực hiện được chức năng,
nhiệm vụ của mình một cách tốt hơn.
Đào tạo cán bộ, công chức là hoạt động đặc thù, khác so với đào tạo nói
chung. Vì đào tạo cán bộ, công chức có đối tượng là những cán bộ, công chức
làm việc trong bộ máy nhà nước, là những người được giao nhiệm vụ thực

Trang 15


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

hiện chức năng của nhà nước. Cán bộ, công chức là những người đã được đào
tạo qua hệ thống giáo dục quốc dân, họ đã có những kiến thức nhất định trong
lĩnh vực mình công tác, do đó đào tạo cán bộ, công chức là việc truyền đạt
những kiến thức chuyên môn cao hơn, sâu hơn nhằm giúp họ có kỹ năng tốt
để có thể thực hiện công việc mà mình được giao phó một cách tốt hơn.
Đào tạo cán bộ, công chức được thể hiện dưới nhiều hình thức khác
nhau. Đối với việc nâng cao trình độ cán bộ, công chức thì các tổ chức, nhà
quản lý có thể đưa đi đào tạo tập trung ở một cơ sở đào tạo thuộc hệ thống
giáo dục quốc dân, hay như đưa đi đào tạo hệ không chính quy (tại chức),
hoặc là đưa đi đào tạo dưới hình thức đào tạo từ xa. Đối với việc đào tạo để
trang bị kỹ năng và rèn luyện kiến thức thì có thể đưa cán bộ, công chức học
các lớp ngắn ngày (từ 3 đến 10 ngày) hoặc kèm cặp tại nơi làm việc.
Công chức cấp xã là những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân, là
cầu nối trong mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân, do đó đào tạo công
chức cấp xã là một hoạt động vô cùng quan trọng.
Đào tạo công chức cấp xã là quá trình trang bị cho họ những kiến thức,
kinh nghiệm nhất định trong công việc chuyên môn cũng như trong mối quan
hệ tiếp xúc với công dân khi xem xét giải quyết một vụ việc cụ thể. Vì một số
công chức xã chưa được đào tạo qua trường lớp cụ thể, đo đó, trong quá trình
đào tạo, những người làm công tác truyền đạt phải cung cấp một lượng kiến
thức cơ bản cần thiết giúp cho công chức cấp xã có thể tiếp thu một cách có

hiệu quả và qua đó có thể vận dụng để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của
mình. Đào tạo công chức cấp xã cũng được thể hiện nhiều hình thức khác
nhau như là đào tạo tập trung, đào tạo không chính qui, đào tạo ngắn ngày,
đào tạo từ xa. Để hoạt động đào tạo đạt chất lượng cao, ngoài việc quan tâm
đến hình thức đào tạo, các nhà quản lý cũng cần tạo điều kiện về thời gian,
kinh phí học tập công chức cấp xã có thể học tập, nâng cao trình độ một cách

Trang 16


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

hoàn thiện nhất, có như thế công chức xã mới có thể tiếp thu và lĩnh hội
những kiến thức một cách tốt nhất.
1.1.2.2 Khái niệm bồi dưỡng công chức cấp xã.
“Bồi dưỡng là quá trình liên tục nâng cao trình độ chuyên môn, kiến
thức, kỹ năng nghề nghiệp, nâng cao năng lực nói chung trên cơ sở của mặt
bằng kiến thức đã được đào tạo trước đó. Trong hoạt động đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức, bồi dưỡng có nhiệm vụ cập nhật, trang bị thêm, trang bị
mới về kiến thức, kỹ năng thực thi nhiệm vụ, công vụ của người cán bộ, công
chức”[16-18].
Bồi dưỡng là làm tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất, đó là quá trình
hoạt động làm tăng thêm những kiến thức mới, đòi hỏi và bổ sung những kỹ
năng hoạt động đối với những cán bộ, công chức đang giữ một chức danh,
một ngạch công chức, viên chức nhất định.
Bồi dưỡng là hoạt động trang bị, cập nhật nâng cao kiến thức, kỹ năng
làm việc cho cán bộ, công chức nhằm mục đích củng cố tri thức cũ, mở mang

kiến thức mới giúp họ có thể công tác tốt hơn và hoàn thành chức năng,
nhiệm vụ được giao. Hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình hội nhập kinh
tế quốc tế, mở rộng kinh tế thị trường, vì vậy việc bồi dưỡng kiến thức cho
đội ngũ cán bộ, công chức là một hoạt động vô cùng thiết yếu. Chính điều này
có thể trang bị cho cán bộ, công chức một số kiến thức nhất định trong quá
trình công tác hoàn thành nhiệm vụ được giao cũng như thực hiện mối quan
hệ ngoại giao với bên ngoài.
Bồi dưỡng là hoạt động diễn ra sau quá trình đào tạo, nghĩa là, một cán
bộ, công chức sau khi đã trãi qua quá trình đào tạo tại các cơ sở đào tạo được
bố trí vào làm một công việc nhất định trong bộ máy nhà nước, trong thời
gian công tác cán bộ, công chức đó sẽ được đưa đi bồi dưỡng kiến thức về lý

Trang 17


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

luận chính trị, kiến thức về quản lý nhà nước hoặc kiến thức chuyên ngành.
Mục đích của bồi dưỡng là trang bị kiến thức, kỹ năng làm việc cho cán bộ,
công chức, để thực hiện được điều này nhà nước thường mở các lớp bồi
dưỡng để trang bị kiến thức mới hoặc mở lớp bồi dưỡng chuyên sâu để nâng
cao, củng cố lại những tri thức mà họ đã được tiếp thu trong quá trình được
đào tạo. Chính vì vậy, thời gian bồi dưỡng sẽ ngắn hơn so với thời gian đào
tạo, thông thường khoảng 1 đến 3 tháng, có khóa bồi dưỡng chỉ kéo dài 1 đến
2 tuần hoặc vài ngày. Sau khi kết thúc, cán bộ, công chức tham gia khóa bồi
dưỡng sẽ được cấp chứng nhận đã hoàn thành khóa học.
Như vậy, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ, công chức là hoạt động

không thể thiếu trong chiến lược cán bộ, công chức nói chung. Đối với công
chức cấp xã, việc bồi dưỡng kiến thức là một hoạt động vô cùng quan trọng.
Trong quá trình hoạt động thực thi công vụ, công chức xã cũng cần được bồi
dưỡng kiến thức thường xuyên nhằm củng cố và mở mang tri thức mới trong
lĩnh vực công tác cũng như trong các hoạt động khác. Hiện nay nhà nước ta
đang trong quá trình thực hiện cải cách hành chính với cơ chế một cửa một
dấu. Do đó, đối với công chức xã bên cạnh việc được đào tạo, bồi dưỡng kiến
thức chuyên môn nhất định, họ còn phải được bồi dưỡng kiến thức trong các
lĩnh vực khác để có thể đáp ứng được yêu cầu thiết yếu của nhà nước, đảm
bảo một người biết nhiều việc. Ngoài việc được bồi dưỡng kiến thức chuyên
môn, công chức xã còn có thể được bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước, lý
luận chính trị, bồi dưỡng kiến thức về đạo đức cán bộ, công chức, xây dựng
nếp sống và làm việc theo pháp luật, tôn trọng dân, tận tụy với nhân dân, bồi
dưỡng kiến thức pháp luật, cải cách hành chính, quốc phòng an ninh và các kỹ
năng khác… nhằm trang bị cho họ có sự hiểu biết về tất cả các lĩnh vực trong
đời sống xã hội, góp phần nâng cao tay nghề và kỹ năng sống, làm việc trong
một tổ chức, tập thể nhất định.

Trang 18


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

Tóm lại, đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã là một hoạt động vô cùng
quan trọng và không thể thiếu trong chiến lược cán bộ của nhà nước ta hiện
nay. Trong đời sống thực tiễn, chúng ta thấy rằng, việc đào tạo bồi dưỡng
công chức xã phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, vì tình hình kinh tế,

xã hội cũng như quan điểm, đường lối của Đảng và nhà nước sẽ thay đổi theo
từng giai đoạn, thời kỳ lịch sử nhất định. Nếu những kiến thức mới ấy không
được đào tạo, bồi dưỡng kịp thời sẽ dẫn đến việc công chức xã làm việc
không phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật
của Nhà nước, sẽ làm mất lòng tin của nhân dân với Nhà nước, và Nhà nước
cũng không thể tạo ra một xã hội ổn định.
1.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC
CẤP XÃ
Khi đánh giá về vai trò, tầm quan trọng của cán bộ, công tác cán bộ,
Đảng ta đã khẳng định, cán bộ và công tác cán bộ giữ vai trò quyết định đến
sự thành bại của toàn bộ sự nghiệp đổi mới và xây dựng đất nước. Như Bác
Hồ đã từng nói muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ, tốt hay xấu,
có năng lực hay không, điều này không tự nhiên mà có mà phải do quá trình
học tập rèn luyện tạo nên. Do vậy, bất kỳ cán bộ, công chức nào làm việc
trong bộ máy nhà nước cũng phải trải qua quá trình tu luyện, đào tạo, bồi
dưỡng kiến thức, phẩm chất đạo đức. Như vậy, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức là nhu cầu tất yếu của nhà nước trong mọi thời đại. So với quá
trình đào tạo, bồi dưỡng nói chung, đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã có
những đặc điểm cơ bản như sau:
- Đối tượng đào tạo, bồi dưỡng là công chức cấp xã: đây là một đặc
điểm cơ bản của đào tạo, bồi dưỡng công chức xã và cũng là một cơ sở để
chúng ta có thể thấy sự khác nhau giữa đào tạo công chức xã và đào tạo nói

Trang 19


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

chung cũng như đào tạo, bồi dưỡng cho những người hoạt động công vụ trong
các cơ quan nhà nước khác. Đào tạo nói chung cung cấp nguồn nhân lực cho
toàn xã hội, trong đó có một phần là cán bộ, công chức. Đào tạo cán bộ công
chức phải căn cứ vào quy chế pháp lý, chức năng nhiệm vụ cũng như yêu cầu
của từng đơn vị mà có kế hoạch cụ thể. Hơn nữa, cán bộ, công chức là những
người hoạt động trong các cơ quan nhà nước, nắm giữ một chức trách quan
trọng trong bộ máy nhà nước, giúp nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ
của nhà nước trong mối quan hệ ngoại giao với những đơn vị, tổ chức xung
quanh, trong mối quan hệ với công dân và trong mối quan hệ với các quốc gia
khác trên thế giới. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức phải tập
trung đi sâu vào chuyên môn nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng hành nghề
một cách cụ thể. Công chức xã là những người gần dân nhất, liên hệ trực tiếp
với nhân dân và tham mưu cho lãnh đạo giải quyết những công việc có liên
quan trực tiếp với nhân dân địa phương. Do đó, đào tạo công chức xã nhằm
tạo cho công chức xã những những kiến thức chuyên môn nhất định để tham
mưu cho lãnh đạo giải quyết công việc và giao tiếp với nhân dân.
- Phương pháp đào tạo, bồi dưỡng: do đối tượng đào tạo là công chức
xã, với đặc thù là trình độ công chức xã không cao, không đồng đều, việc tiếp
thu nhận thức có thể còn chậm hơn so với các đối tượng khác. Vì thế người
truyền đạt kiến thức phải nắm bắt được điều này và có phương pháp giảng
dạy hợp lý, giới thiệu những kiến thức cơ bản, cụ thể, không trừu tượng, lồng
ghép các bài tập tình huống để người học có thể tiếp thu một cách nhanh nhất
và vận dụng vào điều kiện thực tế ở địa phương một cách dễ dàng. Cuối khóa
học, cơ sở đào tạo có thể tổ chức cho học viên đi tham quan nghiên cứu thực
tế một mô hình hoạt động cụ thể để học viên có thể học hỏi kinh nghiệm và
vận dụng vào thực tiễn ở địa phương. Bên cạnh đó, người học cũng phải thể
hiện sự năng nổ, quan tâm đến việc học nhiều hơn, phải tự nghiên cứu và tìm

Trang 20

Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

hiểu kiến thức mới trước khi giảng viên trình bày, có như thế, học viên có thể
nắm bắt nội dung bài nhanh hơn và có những tư duy mới thông qua việc báo
cao của giảng viên
- Nội dung đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã phải dựa trên tiêu
chuẩn của từng chức danh công chức xã để xây dựng chương trình cho phù
hợp. Nội dung cần thiết thực, phù hợp với yêu cầu từng loại công chức, từng
chức danh cụ thể chú trọng cả phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn
nghiệp vụ, cả lý luận và thực tiễn. Đặc biệt chú trọng bồi dưỡng chủ nghĩa
Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kiến thức pháp luật và các kiến thức
chuyên ngành khác. Theo quyết định 04/QĐ-BNV được ban hành ngày 16
tháng 01 năm 2004, có quy định cụ thể về tiêu chuẩn của từng chức danh
công chức cấp xã, theo đó đối với từng chức danh cụ thể, cơ quan, tổ chức cần
có kế hoạch đào tạo cụ thể như sau:
+ Công chức tài chính-kế toán: đào tạo trình độ Trung cấp tài chính-kế
toán trở lên.
+ Công chức tư pháp-Hộ tịch: đào tạo trình độ trung cấp luật trở lên.
+ Công chức địa chính-nông nghiệp-xây dựng và môi trường: đào tạo
trình độ trung cấp địa chính, xây dựng, quản lý đô thị, kỹ thuật môi trường,
nông nghiệp và phát triển nông thôn trở lên.
+ Công chức văn phòng-thống kê: đào tạo trình độ trung cấp văn thưlưu trữ, hành chính, thống kê hoặc luật trở lên.
+ Công chức văn hóa-xã hội: đào tạo trình độ trung cấp văn hóa nghệ
thuật (chuyên ngành) hoặc quản lý văn hóa thông tin hoặc lao động-thương
binh-xã hội trở lên.

+ Công chức Trưởng công an: đào tạo trình độ tương đương trung cấp
chuyên ngành công an trở lên.

Trang 21


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

+ Công chức Chỉ huy trưởng quân sự: đào tạo trình độ tương đương
trung cấp về quân sự của sĩ quan dự bị cấp phân đội trở lên.
Như vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng công chức xã phải dựa trên kế hoạch,
phù hợp với chức năng nhiệm vụ của cơ quan đơn vị, với từng chức danh cụ
thể. Bất kỳ cơ quan, đơn vị nào khi sử dụng cán bộ, công chức cũng xây dựng
cho cơ quan, đơn vị mình một kế hoạch quy hoạch sử dụng cán bộ, công chức
trong tương lai, và trên cơ sở đó có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công
chức phù hợp với quy hoạch đã đề ra. Như vậy, thông qua việc đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ tạo ra một nguồn
nhân lực vững mạnh, phục vụ cho hoạt động của cơ quan đơn vị. Nếu đào tạo,
bồi dưỡng không theo quy trình ấy sẽ tạo ra sự lãng phí rất lớn. Đối với công
chức cấp xã, việc đào tạo, bồi dưỡng cũng phải được thực hiện theo quy trình
này. Nhưng thực tế hiện nay, ở một số địa phương việc đào tạo, bồi dưỡng
không diễn ra theo quy trình nhất định mà thường được thực hiện do ý thức tự
giác của công chức: muốn được đào tạo để chuẩn hóa chức danh, để được
nâng lương…dẫn đến tình trạng đào tạo không đúng chuyên ngành, có bằng
cấp nhưng kiến thức để phục vụ cho hoạt động chuyên môn lại thiếu, kiến
thức sau khi đào tạo không sử dụng được, gây lãng phí về thời gian cũng như
kinh phí của cá nhân công chức đồng thời ảnh hưởng lớn đến công việc chung

của chính quyền địa phương.
- Mô hình đào tạo, bồi dưỡng: đối tượng đào tạo, bồi dưỡng là công
chức cấp xã, những người thực hiện những công việc chuyên môn, nghiệp vụ
trong bộ máy hành chính nhà nước ở địa phương, khi đi học sẽ không có
người thay thế thực hiện những công việc chuyên môn đó. Do đó trong
phương thức, mô hình đào tạo, bồi dưỡng cần kết hợp hình thức đào tạo chính
quy với các hình thức đào tạo khác như là vừa học vừa làm, học từ xa… Về
thời gian học, các cơ quan quản lý, cơ sở đào tạo cũng có thể linh hoạt hơn

Trang 22


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

tạo điều kiện cho công chức xã có thể tham gia học tập một cách đầy đủ,
thường xuyên nhất, đối với những công chức có điều kiện có thể học vào ban
ngày, các ngày làm việc, tuy nhiên đối với những công chức xã không có điều
kiện có thể được bố trí học ban đêm hoặc học vào các ngày nghỉ trong tuần …
Như vậy, tùy vào điều kiện của mình, từng địa phương sẽ tạo điều kiện thuận
lợi để công chức có thể tham gia học tập một cách tốt nhất. Bên cạnh đó,
chính quyền địa phương có thể tạo điều kiện cho công chức xã học tập kinh
nghiệm của các địa phương khác, kết hợp với việc đào tạo qua thực tế công
tác và qua các hoạt động phong trào của các đoàn hội và của tổ chức quần
chúng. Để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cũng như nâng
cao ý thức của công chức xã trong việc học tập nâng cao trình độ, các cơ sở
đào tạo cần có chế độ khuyến khích và bắt buộc công chức tự nghiên cứu, tìm
hiểu kiến thức mới thông qua hệ thống thông tin như báo, đài, sách tham

khảo…nhằm nâng cao khả năng làm việc. Cuối cùng, để đánh giá chất lượng
đào tạo, bồi dưỡng các cơ quan đơn vị sử dụng công chức xã có thể tổ chức
kiểm tra sát hạch, đánh giá chất lượng công chức theo định kỳ hàng quý hay
hàng năm, từ đó có kế hoạch bố trí sử dụng công chức một cách hợp lý và xây
dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng trong thời gian tiếp theo.
1.3. CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG
CÔNG CHỨC CẤP XÃ.
Cán bộ, công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng đóng vai
trò quan trọng trong hoạt động công vụ, trong xây dựng và hoàn thiện bộ máy
nhà nước. Với vai trò quan trọng ấy, vấn đề đặt ra hiện nay là phải nâng cao
việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức đặc biệt là công chức cấp
xã nhằm trang bị cho đội ngũ này những kiến thức cơ bản để phục vụ cho
công việc chuyên môn của mình góp phần xây dựng bộ máy hành chính nhà
nước ở địa phương ngày càng hoàn thiện đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế

Trang 23


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

quốc tế, yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước cũng như đáp ứng
yêu cầu cơ bản của người dân ngày càng tốt hơn.
Đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã là để phục vụ cho chính quyền,
nhân dân địa phương đáp ứng yêu cầu ngày càng đổi mới về kinh tế xã hội, về
cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính nhà nước nói chung và ở địa phương nói
riêng, đồng thời nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở. Trên cơ sở
những kiến thức chuyên môn, những kỹ năng mới đã được tiếp thu thông qua

hoạt động đào tạo, bồi dưỡng công chức xã sẽ áp dụng vào công việc thực tế
mà mình đảm nhận để xem xét, trình lãnh đạo giải quyết những nhu cầu, yêu
cầu chính đáng, hợp pháp của nhân dân địa phương theo đúng chính sách,
pháp luật do nhà nước ban hành. Như vậy, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công
chức - công chức cấp xã là vấn đề cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Nhưng
để việc đào tạo, bồi dưỡng đó đạt hiệu quả cao, các nhà quản lý cần phải có
kế hoạch và phải dựa trên cơ sở pháp lý cụ thể.
Trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh là
người luôn quan tâm đến công tác cán bộ, Người khẳng định: “ Muôn việc
thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”[3-269]. Nếu có cán bộ
tốt, cán bộ ngang tầm thì việc xây dựng đường lối sẽ đúng đắn và là điều kiện
tiên quyết để đưa sự nghiệp cách mạng đi đến thắng lợi, không có đội ngũ cán
bộ tốt thì dù có đường lối chính sách đúng thì cũng khó biến thành sự thật.
Muốn biến đường lối thành hiện thực, cần phải có con người sử dụng đường
lối, đó là đội ngũ cán bộ. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: “ Cán bộ là người đem
chính sách của Đảng của Chính phủ đến giải thích cho dân chúng hiểu rõ, để
đặt chính sách cho đúng” [3-273]. Như vậy cán bộ là cầu nối giữa Chính phủ
với quần chúng nhân dân, để làm được điều này đòi hỏi cán bộ phải có trình
độ và năng lực nhất định. Nếu không có trình độ và năng lực, người cán bộ
không thể quán triệt hết tinh thần, nội dung chính sách mà thậm chí còn hiểu

Trang 24


Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công
Quỳnh Nghi

Trần Thị

sai làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, làm thiệt hại đến Nhà nước và nhân

dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “ khi có chính sách đúng, thì sự thành
công hay thất bại của chính sách đó là do cách tổ chức công việc, do nơi lựa
chọn cán bộ, do nơi kiểm tra . Nếu ba điểm ấy sơ sài, thì chính sách đúng mấy
cũng vô ích” [3-273].
Hồ Chí Minh đề ra yêu cầu nghiêm ngặt đối với cán bộ là phải thường
xuyên nâng cao trình độ, nếu không thì khó có thể hoàn thành nhiệm vụ.
Người cho rằng : “Cán bộ là người đầy tớ trung thành của nhân dân. Lòng
trung thành vô hạn với cách mạng, có bản lĩnh vững vàng trước mọi khó
khăn; óc sáng suốt, tháo vát, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, chấp hành nghiêm
chỉnh luật pháp, các chỉ thị, nghị quyết, biết tiết kiệm không tham ô, lãng phí
có quan hệ chặt chẽ với quần chúng, có năng lực hiểu biết về con người, quy
tụ đoàn kết được tập thể, có năng lực giải quyết những vấn đề tổ chức thực
tiễn, có tri thức rộng nhất và sâu nhất về thực tiễn, có nhiều kinh nghiệm công
tác trong lĩnh vực chuyên môn của mình, đó là tiêu chuẩn cơ bản nhất của
người cán bộ, công chức trong thời đại ngày nay. Tuy nhiên, những yếu tố đó
không phải tự nhiên mà có, mà phải trải qua quá trình đào tạo, bồi dưỡng, tự
rèn luyện qua trường học thực tiễn và chỉ qua con đường đó người ta mới có
thể trở thành những cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, chủ chốt của Đảng và nhà
nước”[4; 236-237].
Trong công tác cán bộ, Hồ Chí Minh rất coi trọng công tác huấn luyện,
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Người xem: “ Huấn luyện cán bộ là công việc gốc
của Đảng” [3-273]. Người cho rằng: “ Nuôi dạy cán bộ như người làm vườn
vun trồng những cây cối quý báu. Phải trọng nhân tài, trọng cán bộ, trọng mỗi
một người có ích cho công việc chung của chúng ta”[3-269]. Chủ tịch Hồ Chí
Minh rất coi trọng chương trình, nội dung huấn luyện, người phê bình gay gắt
những chương trình nội dung huấn luyện cho cán bộ ít thiết thực, học mà

Trang 25