Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4 5 tuổi

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

MỤC LỤC


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết năng lượng là một dạng tài nguyên vật chất trên trái đất
có nguồn gốc chủ yếu từ mặt trời và năng lượng tàn dư trong lòng trái đất. Năng
lượng mặt trời tồn tại chính là các dạng như: bức xạ mặt trời, năng lượng sinh
học tồn tại dưới dạng khối, năng lượng chuyển động khí quyển gió, bão, sóng,
các dòng chảy sông suối…Ngoài ra năng lượng tàn dư trong lòng đất là các
dạng như: nước nóng, năng lượng núi lửa…Năng lượng tiêu thụ phổ biến hiện
nay trong các gia đình thường tập trung vào các loại năng lượng: điện, xăng dầu,
rơm rạ, củi than. Năng lượng tiêu thụ trong các gia đình thuộc dạng năng lượng
không tái tạo có nguy cơ cạn kiệt. Trong khi đó nhu cầu sử dụng năng lượng của
con người gia tăng nhanh chóng cùng với sự phát triển kinh tế xã hội. Tính trung
bình mỗi năm nhu cầu sử dụng năng lượng của đất nước tăng lên gấp 2 nhưng
mức độ tăng trưởng ngành năng lượng trong nước lại chỉ đáp ứng được khoảng
60% nguồn năng lượng yêu cầu.Vì vậy năng lượng là yếu tố có tầm quan trọng
đặc biệt, nó quyết định sự tồn tại, phát triển và chất lượng cuộc sống của con
người. Chúng ta thử tưởng tượng nếu một ngày nào đó không có các nguồn năng
lượng thì cuộc sống xung quanh sẽ ra sao?
Trên thực tế nguồn năng lượng của chúng ta đang dần bị cạn kiệt, gây nên
mất cân bằng sinh thái, cạn kiệt các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến sản xuất,
kinh tế, cuộc sống của con người. Do đó tiết kiệm năng lượng là cách tốt nhất để
chúng ta bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
còn góp phần giảm lượng khí gây ô nhiễm, có tác dụng bảo vệ môi trường, bởi
hiện nay, môi trường trên thế giới và ở Việt Nam đang bị ô nhiễm nặng. Một

trong những nguồn gây ô nhiễm là khói, bụi bẩn, chất thải từ các nhà máy và
phương tiện giao thông. Hằng ngày, chúng ta phải đối mặt với khói bụi của các
ống xả từ xe máy, ô tô, bụi đường, khói than, củi…Vì vậy hiểu biết về năng
lượng và giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trở thành một vấn đề
cấp bách có tính chiến lược toàn cầu và là vấn đề có tính xã hội sâu sắc cần được
giáo dục cho con người ngay từ tuổi thơ. Trong thời gian gần đây Bộ Giáo Dục
& Đào Tạo, Sở Giáo Dục & Đào Tạo và các Phòng Giáo Dục & Đào Tạo cũng
đã rất quan tâm đến vấn đề này, đã phát hành các cuốn tài liệu, đăng các bài viết
trong các cuốn tạp chí để hướng dẫn giáo viên cách giáo dục trẻ sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả…Đối với trường tôi, ngay từ đầu năm học khi xây
dựng phiên chế chương trình thì nội dung giáo dục trẻ cách sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả đã được ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo giáo viên thực
hiện theo hướng tích hợp vào các nội dung hoạt động chăm sóc và giáo dục hàng
ngày.
Trong lớp tôi phụ trách, các cháu đã có những nhận thức đơn giản về cách sử
dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả như các cháu đã biết tắt nước khi không sử
dụng, khi bật điều hòa phải đóng cửa…Nhưng những nhận thức sâu xa hơn thì
các cháu vẫn chưa có như: Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả làm giảm
lượng khí gây ô nhiễm, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho gia đình và
cộng đồng, góp phần giữ gìn nguồn năng lượng đảm bảo nhu cầu sử dụng trước
mắt cũng như lâu dài của gia đình và cộng đồng. Bên cạnh đó, đây là một nội
1/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

dung mới đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu tìm tòi, tích cực, khéo léo lồng ghép
vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ mới mang lại hiệu quả cao.
Là một giáo viên trẻ, có lòng say mê nhiệt huyết với nghề, với mong muốn
giúp cho 100% trẻ lớp mình có những hiểu biết cơ bản về sử dụng năng lượng

tiết kiệm, hiệu quả tôi đã luôn băn khoăn, trăn trở, để tìm ra các biện pháp thực
hiện hiệu quả. Qua một năm tích cực nghiên cứu, áp dụng các biện pháp hữu
hiệu, trẻ lớp tôi đã có thêm nhiều hiểu biết, có ý thức hơn trong việc sử dụng
năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Với mong muốn được chia sẻ những kinh
nghiệm thực tế của mình trong việc cung cấp cho trẻ hiểu biết để từ đó có ý thức
hơn trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, tôi đã mạnh dạn nghiên
cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm “ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử
dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi ”. Hy vọng kinh nghiệm
của mình sẽ được nhân rộng và mang lại hiệu quả thực tế cho trẻ.
2. Mục đích nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm
Đánh giá thực trạng sự nhận thức của trẻ về việc sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả. Tìm ra các biện pháp giáo dục trẻ cách sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Đề tài được nghiên cứu bắt đầu từ tháng 08/2016 đến tháng 04/2017 tại lớp
mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi.
4. Số liệu khảo sát đánh giá trẻ đầu năm
Để nắm được mức độ nhận thức của trẻ về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu
quả, ngay từ đầu năm học (tháng 8/2016) giáo viên phải tiến hành đánh giá chất
lượng học sinh. Từ đó, giáo viên sẽ tự xây dựng cho mình những kế hoạch cụ
thể để giáo dục trẻ trong năm học và tìm ra những phương pháp, biện pháp phù
hợp nhất để lồng ghép tích hợp vấn đề giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả vào các nội dung của chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ, nhằm
bồi dưỡng, giáo dục kịp thời cho những trẻ còn yếu kém.
Cách làm: Từ tuần 2 tháng 8 năm 2016, tôi đã chia số trẻ trong lớp thành 4
nhóm, để đánh giá mức độ nhận thức của trẻ về việc sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả. Tôi đã xây dựng nên hệ thống các câu hỏi, đặt ra các tình huống,
tổ chức một số hoạt động quan sát, lao động, dạo chơi, tham quan, trải nghiệm

cho trẻ tham gia. Thông qua kết quả của các hoạt động đó mà tôi đã đánh giá
được mức độ nhận thức của trẻ về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Kết quả đánh giá của trẻ được ghi vào bảng đánh giá riêng của mỗi trẻ với các
tiêu chí cần đạt cho trẻ mầm non.

2/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

BẢNG ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ SỬ DỤNG NĂNG
LƯỢNG TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ
Họ và tên trẻ:...................................................................................................
Ngày sinh:.......................................................................................................
Học sinh lớp:....................... Trường mầm non :.............................................
T
T

MỤC TIÊU GIÁO DỤC TRẺ VỀ SỬ DỤNG NĂNG
ĐẠT
LƯỢNG TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ

1

2

3
4
5
6

7
8
9
10
11
12

CHƯA
ĐẠT

VỀ KIẾN THỨC
Trẻ có những hiểu biết đơn giản về một số loại hình năng
lượng như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng
nước...
Trẻ biết về lợi ích của năng lượng: Cung cấp ánh sáng, làm
mát hoặc làm ấm nhà ở, giúp con người có thể xem ti vi,
nghe đài, làm chín cơm, thức ăn, giúp phương tiện chuyển
động, làm khô quần áo...
Trẻ có những kiến thức đơn giản về cách sử dụng năng lượng
an toàn, tiết kiệm, hiệu quả trong cuộc sống.
Trẻ nhận biết được những việc nên làm và không nên làm để
tiết kiệm năng lượng.
VỀ KỸ NĂNG, HÀNH VI
Trẻ có thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh cá nhân,
vệ sinh môi trường sạch sẽ.
Trẻ tích cực tham gia các hoạt động giữ gìn, bảo vệ môi
trường với những công việc vừa sức với trẻ để bảo vệ nguồn
năng lượng.
Trẻ có kỹ năng tiết kiệm, chia sẻ, hợp tác với bạn bè và
những người xung quanh.

Hình thành cho trẻ một số kỹ năng, hành vi về tiết kiệm năng
lượng như: khi ra khỏi phòng thì phải tắt điện; tắt quạt, tắt
đài, tắt ti vi khi không sử dụng...
VỀ THÁI ĐỘ, TÌNH CẢM
Yêu thích và gần gũi với thiên nhiên.
Có thái độ không đồng tình với người không biết sử dụng
năng lượng tiết kiệm.
Quan tâm đến các vấn đề về môi trường của trường, lớp học,
gia đình; Tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi
trường như: Vệ sinh thân thể, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, giữ
gìn lớp học sạch sẽ, chăm sóc vật nuôi, cây trồng, thu gom lá,
rác thải ở sân trường….
TỔNG

……, ngày …. tháng…. .năm…....
Giáo viên đánh giá
(Ký tên)

3/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

KHẢO SÁT ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ NHẬN THỨC CỦA TRẺ
MỤC TIÊU
SỐ TRẺ
Tổng số: 65 cháu
Tỷ lệ %

VỀ KIẾN THỨC

Đ
27
41.5

CĐ
38
58.5

VỀ KỸ NĂNG
HÀNH VI
Đ
CĐ
31
34
47.7
52.3

VỀ THÁI ĐỘ
TÌNH CẢM
Đ
CĐ
30
35
46.2
53.8

Kết quả đạt được: Sau khi tiến hành khảo sát, đánh giá chất lượng học sinh
đầu năm. Tôi nhận thấy rằng mức độ nhận thức của trẻ về sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả cũng tương đối đồng đều. Qua đó có thể thấy rằng trẻ đã có
những hiểu biết ban đầu về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả.

4/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Năng lượng bao gồm năng lượng tự nhiên và năng lượng nhân tạo có quan hệ
mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sự tồn tại,
phát triển của con người. Năng lượng tiêu thụ trong gia đình thuộc dạng năng
lượng không tái tạo. Nguồn tài nguyên năng lượng không tái tạo đang có nguy
cơ cạn kiệt, dẫn đến những hậu quả như thiên tai lũ lụt do chặt phá rừng, động
đất do hút cạn kiệt dầu, khí trong lòng đất.
Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả là sử dụng năng lượng một cách hợp
lý, nhằm giảm mức tiêu thụ năng lượng, giảm chi phí năng lượng cho hoạt động
của các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng mà vẫn đảm bảo nhu cầu năng
lượng cần thiết cho các quá trình sản xuất, dịch vụ, sinh hoạt. Tiết kiệm năng
lượng mang lại hiệu quả kinh tế cho gia đình và xã hội. Sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả góp phần giảm lượng khí gây ô nhiễm, bảo vệ môi trường, bảo
vệ sức khỏe cho gia đình và cộng đồng. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
góp phần giữ gìn nguồn năng lượng, tiết kiệm chi phí cho cá nhân, gia đình mà
còn tiết kiệm cho quốc gia. Vì vậy, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả là
trách nhiệm của mỗi người và được đưa vào giáo dục ngay từ lứa tuổi mầm non.
Giáo dục trẻ mầm non sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả là cung cấp cho
trẻ những hiểu biết ban đầu ảnh hưởng của cạn kiệt năng lượng đối với môi
trường và cuộc sống xung quanh trẻ. Từ đó, trẻ biết cách sống tích cực với môi
trường, có kỹ năng, ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi

- Về phía nhà trường: Môi trường lớp học khang trang, sạch sẽ, thoáng mát,
trang thiết bị của trường khá đầy đủ nên cho trẻ một môi trường học tập tốt.
Ban giám hiệu luôn luôn quan tâm, khích lệ và tạo mọi điều kiện về cơ sở vật
chất cũng như bồi dưỡng về chuyên môn cho giáo viên. Tổ chuyên môn luôn
giúp đỡ, năng cao nghệ thuật lên lớp cho giáo viên.
- Về phía giáo viên: Luôn tham gia đầy đủ các buổi học chuyên môn, dự giờ
kiến tập do trường, Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
Luôn có sự sát sao chỉ đạo của ban giám hiệu trong kế hoạch, lịch trình khi
thực hiện chương trình. Giáo viên trong lớp nắm vững phương pháp dạy theo
hướng đổi mới, có nghệ thuật thu hút trẻ, luôn có ý thức tự học hỏi, tìm tòi, sáng
tạo và chủ động trong công tác giảng dạy, tổ chức các hoạt động cho trẻ.
Về phía trẻ: Đa số trẻ đều theo lên từ các lớp dưới, chính vì thế mà trẻ có nề
nếp, ý thức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và tích cực tham gia vào mọi hoạt động, trẻ
cũng đã có thói quen, hành vi về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Về phía phụ huynh: Có trình độ hiểu biết, có kiến thức nuôi dạy con tốt, rất
quan tâm đến việc học của con, thường xuyên phối hợp, hỗ trợ về cơ sở vật chất
và tham gia nhiệt tình cùng giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ nhằm
phát huy tính tích cực của trẻ để trẻ đạt kết quả tốt.
2.2. Khó khăn:
- Vốn hiểu biết của trẻ về môi trường xung quanh còn hạn chế.
5/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

- Nhận thức và kỹ năng của trẻ không đồng đều, một số trẻ trong lớp còn có
tính thụ động, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động.
- Học sinh tương đối đông, nhiều trẻ hiếu động và sự tập trung chú ý không
cao nên việc chia tách lớp để hoạt động đôi lúc còn gặp những khó khăn nhất
định.

- Ý thức về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả của trẻ chưa cao.
- Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến trẻ, chưa nhiệt tình với
các phong trào của lớp, giao con cho người giúp việc phụ trách nên trẻ có tâm lý
ỷ lại, đôi khi lại nhút nhát, thiếu chủ động trong mọi tình huống.
3. Một số biện pháp
3.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu, nghiên cứu chương trình, sưu tập tài liệu về
giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ.
Với mong muốn đạt được hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ,
bản thân tôi luôn có ý thức không ngừng học tập, nghiên cứu để nâng cao trình
độ bắt kịp với sự thay đổi của bậc học cũng như sự phát triển của xã hội, và nội
dung giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiêu quả là một trong những nội
dung được quan tâm đặc biệt, đây là một lĩnh vực khá mới mẻ chính vì vậy ngay
từ đầu năm học, tôi đã có ý thức học hỏi từ đồng nghiệp, học tập nghiên cứu từ
các tài liệu về giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả của các nhà
xuất bản như:

6/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Ngoài ra tôi luôn tích cực tham gia các buổi sinh hoạt chuyên môn trong nhà
trường về vấn đề giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ mầm
non; tích cực trao đổi cùng đồng nghiệp, luôn học hỏi cấp trên những điều còn
vướng mắc, chưa hiểu. Bên cạnh đó tôi cũng tìm hiểu thêm các thông tin, các tài
liệu trên mạng, trong sách báo, đặc biệt là sách báo của ngành các vấn đề về
năng lượng, sưu tầm tranh ảnh, video, các cách sử dụng năng lượng tiết kiệm…
Qua quá trình tìm hiểu và nghiên cứu đã giúp tôi có thêm kinh nghiệm lựa chọn
nội dung sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả để đưa vào các hoạt động giáo
dục trẻ sao cho phù hợp với chủ đề, với nhận thức của trẻ cũng như phù hợp với

điều kiện của trường, của lớp và khả năng của trẻ.
3.2 Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả theo các tháng.
Căn cứ vào mục đích yêu cầu và nội dung của từng tháng, căn cứ vào nguyên
tắc lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu
quả, tôi đã lựa chọn được nội dung giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm,
hiệu quả để xây dựng kế hoạch giáo dục theo các tháng phù hợp với lứa tuổi của
trẻ mẫu giáo nhỡ.
THÁNG
9

NỘI DUNG GIÁO DỤC
* Cung cấp kiến thức cho trẻ về môi trường sinh hoạt trong
trường mầm non.
+ Hiểu môi trường mầm non bao gồm: Lớp có những thiết bị sử
dụng điện và năng lượng như: Đồ dùng để thắp sáng: Bóng đèn
tuýp, đèn tròn, đèn trùm, đèn bàn...; Đồ dùng nghe, nhìn: Catset,
ti vi, đầu đĩa…
+ Xây dựng môi trường bằng hành vi phù hợp: Vứt rác đúng nơi
quy định, không khạc nhổ bừa bãi, quét dọn, lau bụi, yêu quý giữ
gìn bảo vệ các đồ dùng, đồ chơi ở nhà, ở trường, chăm sóc các
con vật nuôi, cây trồng, tham gia lao động hàng ngày.
7/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

10

11

12
1

* Lợi ích của điện trong trường học:
+ Giúp cho đèn sáng để cung cấp ánh sáng.
+ Giúp quạt, máy điều hòa chạy để làm mát hoặc làm ấm.
+ Giúp cho ti vi, đài hoạt động
* Cách sử dụng năng lượng tiết kiệm trong trường học:
+ Tắt đèn, quạt, ti vi, máy vi tính khi không sử dụng.
+ Không mở cửa sổ, cửa ra vào khi máy điều hòa đang bật.
* Cung cấp kiến thức cho trẻ về môi trường sống của con người.
+ Đồ dùng phục vụ trong ăn uống: Tủ lạnh, lò vi sóng, bếp điện,
ấm đun điện, nồi cơm điện,…
+ Đồ dùng phục vụ sinh hoạt: Máy giặt, bình nóng lạnh, quạt,
máy điều hòa,…
* Lợi ích của điện trong cuộc sống.
+ Giúp tủ lạnh hoạt động để làm đá và giữ thức ăn, hoa quả không
bị ôi thiu.
+ Giúp nồi cơm điện nấu chín cơm, ấm đun nước đun sôi nước.
+ Bé cần điện để đọc sách, xem tivi, nghe nhạc…
* Bé cần làm gì để tiết kiệm năng lượng:
+ Có ý thức tiết kiệm điện, nước, nhiên liệu, lương thực, thực
phẩm trong sinh hoạt hàng ngày.
+ Không mở tủ lạnh lâu.
+ Biết quý trọng và giữ gìn đồ dùng, đồ chơi và áo quần.
+ Tạo môi trường nhà ở xanh sạch.
* Hướng dẫn trẻ cách sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và
an toàn.
+ Trẻ nhận biết đồ vật và nơi nguy hiểm: nhận biết kí hiệu nơi

nguy hiểm, không tự mình đến gần nơi chứa nước, kể cả xô nước,
chậu nước, giếng nước, ao, hồ, ổ cắm điện và những thiết bị điện;
không nghịch lửa, bao diêm, bật lửa…
+ Luôn luôn hỏi người lớn cách sử dụng các thiết bị điện.
* Có ý thức, hành vi tiết kiệm năng lượng:
+ Có thái độ không đồng tình với những người không có ý thức
tiết kiệm năng lượng.
+ Tắt khi không sử dụng.
* Trẻ có thêm hiểu biết về một số dạng năng lượng khác.
+ Trẻ biết yêu thương, bảo vệ và chăm sóc các con vật. Vì con vật
nào cũng có ích cho con người: con trâu cày ruộng, con chó giúp
trông nhà, con ngựa giúp chở hàng hóa và chở người...
* Trẻ có hiểu biết, ý thức nhắc nhở mọi người xung quang mình
biết tiết kiệm các nguồn năng lượng.
+ Mùa xuân là mùa lễ hội, nhiều người đi chùa, đi hội, có tập tục
ngày xuân đi hái lộc, bẻ cây, bẻ cành...=> Giáo dục trẻ không
được bẻ cành ngắt lá, có ý thức bảo vệ lá phổi xanh để có được
không khí trong lành.
+ Biện pháp tiết kiệm năng lượng: Khuyến khích mọi người đi bộ,
8/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

2

3

sử dụng các phương tiện giao thông công cộng như đi xe buýt
thay cho việc sử dụng xe máy để tiết kiệm nhiên liệu....

* Trẻ biết được tầm quan trọng và ích lợi của năng lượng xanh.
+ Cây cho bóng mát, làm không khí trong lành, giữ cho đất không
bị xói mòn khi mưa bão.
+ Cây cung cấp thức ăn, thuốc chữa bệnh, cung cấp nguyên liệu
làm đồ dùng đồ chơi.
+ Cây làm đẹp cho đời, cho môi trường xung quanh.
* Trẻ hiểu được mối liên hệ giữa các nghề với các nguồn năng
lượng khác nhau.
- Trẻ biết một số nghề như: nghề công nhân nhà máy điện, nghề
công nhân nhà máy xăng dầu...
- Liên hệ trực tiếp tới bản thân: Trẻ có thể làm gì để sử dụng năng
lượng một cách tiết kiệm, hiệu quả.

* Cung cấp cho trẻ hiểu biết và ý thức sử dụng tiết kiệm, hiệu quả
một số dạng nhiên liệu.
- Lợi ích của nhiên liệu: xăng, dầu, gas, củi, rơm, rạ.
+ Giúp cho các phương tiện giao thông như xe máy, xe ô tô, tàu
4
hỏa... chạy được.
+ Giúp các thiết bị, đồ dùng hoạt động như bếp gas, bếp củi để
nấu chín thức ăn.
- Sử dụng nhiên liệu tiết kiệm: đi xe đạp, đi bộ thay cho việc đi ô
tô, xe máy; tái sử dụng các túi ni lông cũ...
* Trẻ biết được lợi ích và cách sử dụng hiệu quả năng lượng từ tự
nhiên:
+ Năng lượng mặt trời có thể tạo ra điện: Nên lắp đặt những tấm
pin thu nạp ánh nắng mặt trời lên mái nhà để tạo ta điện sử dụng
trong nhà.
+ Sử dụng năng lượng mặt trời làm khô quần áo, thay cho việc
sấy khô hoặc là quần áo.

+ Nhà kính sử dụng năng lượng mặt trời để sưởi ấm làm cho cây
5
cối phát triển
+ Năng lượng mặt trời có thể làm cho ô tô chuyển động.
- Lợi ích năng lượng gió:
+ Những chiếc tua – bin khổng lồ có thể sử dụng năng lượng gió
tạo ra điện.
+ Thuyền sử dụng sức gió để chạy trên sông, trên biển.
- Lợi ích năng lượng nước:
+ Sử dụng sức nước để giã gạo, cắt gỗ.
+ Sử dụng sức nước để tạo ra điện.
=> Giáo dục trẻ học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại luôn tiết kiệm,
không lãng phí nguồn năng lượng sẵn có.
3.3. Biện pháp 3: Thiết kế các dạng bài tập trên máy tính giúp bé tìm hiểu,
khám phá về năng lượng và cách sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
9/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Tư duy của trẻ mầm non là tư duy trực quan hành động, trẻ luôn tò mò thích
thú với những hình ảnh sống động, màu sắc đẹp, âm thanh sống động. Vì vậy
trong thời đại công nghệ thông tin như hiện nay thì việc áp dụng công nghệ
thông tin vào các tiết học cho trẻ mầm non sẽ mang lại một kết quả rất khả quan.
Từ những hình ảnh, video tư liệu có sẵn kết hợp với việc ứng dụng thành thạo
một số phần mềm như: Powerpoint, Photoshop CS6, Total Video Converter…tôi
đã cố gắng sử dụng để thiết kế các bài tập trắc nghiệm nhằm giúp trẻ ôn luyện
củng cố khắc sâu các hiểu biết về các dạng năng lượng, lợi ích của các nguồn
năng lượng, lợi ích của việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, các cách sử dụng
năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Từ đó hình thành ở trẻ các kỹ năng, ý thức sử

dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
* VD: Một số bài tập cung cấp kiến thức cho trẻ về các dạng năng lượng.

Bài tập 1

10/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Bài tập 2

Bài tập 3

11/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Bài tập 4
* VD: Một số bài tập dưới dạng tình huống có vấn đề.

Bài tập 1
12/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Bài tập 2

Bài tập 3
13/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Bài tập 4
Phương pháp này mang lại hiệu quả rất cao bởi tính trực quan sinh động, gần
gũi và lồng ghép giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả một cách hết
sức đơn giản, nhẹ nhàng mà lại gần gũi với trẻ.
3.4. Biện pháp 4: Tích hợp nội dung giáo dục sử dụng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ.
Nội dung giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả không chỉ được
lồng ghép tích hợp dạy trẻ trong các giờ học. Mà còn được tích hợp dạy trẻ trong
mọi hoạt động vui chơi, lao động, sinh hoạt của trẻ một ngày. Nhằm ôn luyện
củng cố kiến thức, rèn kỹ năng hành vi, thái độ cho trẻ, để nó trở thành một thói
quen ăn sâu vào trong ý thức, hành vi của trẻ.
Cách làm: Trong mọi hoạt động của trẻ một ngày, tôi luôn đưa các nội dung
giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vào dạy trẻ một cách hợp lý,
nhẹ nhàng.
VD: * Hoạt động trong giờ đón, trả trẻ, thể dục sáng:
+ Cô trò chuyện với trẻ về những thiết bị, vật dụng trong gia đình sử dụng điện.
+ Cho trẻ phân loại những vật dụng sử dụng điện, xăng dầu, gas…
+ Khi cho trẻ ra sân tập thể dục cô trò chuyện cho trẻ biết lợi ích của ánh nắng
buổi sáng đối với cơ thể.
* Hoạt động có chủ đích: khám phá khoa học: “Đồ dùng sử dụng điện trong
gia đình”.
+ Cho trẻ trải nghiệm về các đồ dùng sử dụng điện trong gia đình: máy sấy tóc,
bàn là, quạt, nồi cơm điện…
14/29

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

+ Qua các hoạt động trải nghiệm, đưa ra tình huống cho trẻ dự đoán, quan sát
bằng hình ảnh thật, tôi cung cấp cho trẻ những kiến thức đơn giản về đặc điểm
của các đồ dùng sử dụng điện trong gia đình => Giáo dục trẻ có ý thức sử dụng
điện tiết kiệm và sử dụng điện an toàn
* Hoạt động ngoài trời:
+ Tiến hành làm một số thí nghiệm đơn giản về năng lượng như: làm diều, làm
chong chóng, tìm hiểu về năng lượng của mặt trời…
+ Trẻ chơi tự chọn nhắc nhở trẻ không hái hoa, bẻ cành cây, chơi nhẹ nhàng bảo
vệ các đồ chơi ở sân trường để chơi được lâu.
* Hoạt động góc:
+ Nhắc nhở trẻ chơi với nhau vui vẻ, nhường nhịn, đoàn kết; sau khi trẻ chơi
xong biết cất đồ chơi gọn gàng, đúng nơi quy định.
+ Góc sách truyện: Dạy trẻ cầm sách đúng chiều, không cuộn sách, không tẩy
xoá, không xé sách chuyện, mở nhẹ nhàng từng trang.
+ Góc thiên nhiên: Dạy trẻ chăm sóc cây, tưới cây, gieo hạt, nhặt cỏ cho bồn cây,
bảo vệ cây, làm các thí nghiệm về cây xanh với ánh sáng và nước, thí nghiệm
hiệu ứng nhà kính, thí nghiệm nước ô nhiễm, làm sạch nước bẩn, thí nghiệm với
kính lúp.
+ Góc nội trợ: Dạy trẻ có ý thức tiết kiệm nước, thực phẩm, thu gom đồ dùng
gọn gàng sau khi chế biến các món ăn
+ Góc tạo hình: Vẽ, xé dán ngôi nhà đặc biệt: Ngôi nhà có nhiều cửa sổ. Dạy trẻ
dùng các nguyên vật liệu, phế thải, chai lọ đã qua sử dụng để làm thành sản
phẩm theo ý tưởng của trẻ. Dạy trẻ tiết kiệm các đồ dùng như: Keo dán, hồ,
giấy.
+ Góc gia đình: Mua sắm các đồ dùng tiết kiệm điện, tắt các đồ dùng điện khi
không dùng đến…

-Vệ sinh trước khi ăn:
+ Trò chuyện với trẻ trước khi rửa tay “Phải làm thế nào để tiết kiệm nước?”
- Giờ ăn cơm:
+ Nhắc nhở trẻ tiết kiệm thức ăn, ăn hết xuất, nếu có thức ăn thừa thì gom lại để
làm thức ăn cho các con vật: Chó, mèo, gà, lợn. Sau khi ăn xong biết xếp thìa
bát gọn gàng, nhẹ nhàng.
+ Dạy trẻ tiết kiệm nước bằng cách lấy cốc hứng nước, không để nước chảy ra
ngoài, uống từng nào rót chừng ấy.
- Giờ ngủ:
+ Nhắc nhở trẻ không gây ồn ào, nói chuyện trong giờ ngủ. Không giật chiếu, xé
gối, xé chăn.
- Hoạt động chiều:
+ Rèn kỹ năng rửa tay, rửa mặt: rèn cho trẻ cách rửa tay, rửa mặt đúng thao tác.
Giáo dục trẻ biết tiết kiệm nước.
+ Cô cùng trẻ xây dựng nội quy sử dụng điện trong lớp.
- Nêu gương và trả trẻ:
+ Khen ngợi những hành vi tốt của trẻ đã thực hiện có ý nghĩa bảo vệ môi
trường: tiết kiệm nước, quét dọn…
+ Khen ngợi trẻ mặc trang phục đầu tóc gọn gàng
15/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

* Kết quả đạt được: Sau khi áp dụng biện pháp này tôi thấy trẻ lớp tôi đã có
những tiến bộ rõ rệt theo từng ngày. Trẻ nắm được các kiến thức cơ bản mà giáo
viên cung cấp, hình thành thói quen, hành vi, kỹ năng, tình cảm tốt về vấn đề sử
dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả hơn. Bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm
trong việc tổ chức các hoạt động một ngày của trẻ có lồng ghép nội dung giáo
dục về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Có được nhiều bài giảng hay đạt

hiệu quả cao khi dạy trẻ được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao về mặt
chuyên môn và sáng tạo.
3.5. Biện pháp 5: Sưu tầm các bài thơ, bài hát, câu chuyện có nội dung
giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ.
Trên thực tế tôi nhận thấy không phải ngẫu nhiên mà các bài thơ, bài hát, câu
chuyện lại có một sức hút lôi cuốn đôi với trẻ. Cũng bởi vì những vần điệu dễ
nhớ, dễ thuộc của những câu thơ hay những tình tiết vui tươi, hấp dẫn qua
những câu chuyện, vở kịch mà “tình cờ” đã đi vào trong tâm hồn trẻ thơ một
cách nhẹ nhàng mà lại sâu sắc. Hiểu được điều này tôi đã sưu tầm các bài hát,
các bài thơ, bài vè, câu chuyện có nội dung giáo dục kỹ năng sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả phù hợp với lứa tuổi để áp dụng vào các bài dạy cho
trẻ.
* Một số bài thơ
CHIẾC TỦ LẠNH
Tủ lạnh nhà cháu
Đóng mở không khó
Bạn ơi nhớ nhé
Chứa nhiều đồ ăn
Có lần cháu quên
Khi lấy đồ ăn
Mỗi khi cháu cần
Mẹ cháu nhắc liền
Tay phải thật nhanh
Mở ra là có
Cháu quay đóng lại
Lấy xong đóng liền
Sưu tầm
Ti vi vẫn nói
Đèn bật thế kia
Sao bé vẫn ngủ

Cô mình đã dạy
Phải biết điện năng

NHẮC BẠN
Vô cùng quý giá
Bạn ơi nhớ nhé
Quạt điện ti vi
Đầu đài loa máy
Phải tắt đi ngay

Khi không dùng đến
Thói quen hàng ngày
Giúp mình tiết kiệm
Sưu tầm

Kìa! Tí tách! Tí tách
Vòi nước bị chảy rồi

TIẾT KIỆM NƯỚC
Bé chạy lại ngay thôi
Đưa tay khóa vòi lại

Bởi vì nước rất quý
Bé ngoan nhớ giữ gìn
Thu Thủy

TẮM GỘI
Mùa hè nóng nực
Ra lắm mồ hôi
Lúc học lúc chơi

Áo, quần bụi bẩn

Nước này mát lắm
Ta phải bảo nhau
Tắm rửa gội đầu
Cho người sạch sẽ.
Nhược Thủy.
16/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

* Bài vè, đồng dao
Ve vẻ vè ve
Nghe vè bé nhớ
Điện năng bé chớ
Sử dụng tự do
Mỗi khi hẹn hò
Thả diều cùng bạn
Đường dây cột điện
Không tiện đến gần

AN TOÀN CHO BÉ
Về nhà bé cần
Tránh xa ổ điện
Mỗi khi cần thiết
Gọi mẹ gọi cha
Đừng quên nhắc là
Tay khô, đi dép
Nếu bé ngửi thấy

Mùi khét ở đâu

Chạy mau chạy mau
Đi tìm người lớn
Hay bé nhìn thấy
Bếp ga đang đun
Tránh xa tốt hơn
Sờ tay bỏng đấy
Bé ơi nhớ lấy
An toàn điện năng
Sưu tầm

Lạy trời mưa xuống
Lấy nước tôi uống
Lấy ruộng tôi cày
Lấy bát cơm đầy
Lấy rơm tôi thổi.
Sưu tầm
Ve vẻ vè ve
Cái vè nguồn điện
Chẳng phải vô tận
Bé có biết không
Để có điện năng

TIẾT KIỆM ĐIỆN
Là bao công sức
Của rất nhiều người
Hãy cùng tiết kiệm
Thân thiện môi trường
Tắt bớt đồ dùng

Khi không sử dụng
Để cho mọi nhà
Không ai thiếu điện
Cho ta cuộc sống
Rạng rỡ điện năng
Sưu tầm

Kết quả: Qua các bài thơ, câu truyện, bài hát mà tôi sưu tầm được để áp dụng
vào dạy trẻ tôi thấy trẻ lớp tôi rất hứng thú, say mê, và thể hiện tình cảm, thái độ
với nội dung câu các bài thơ, bài hát, câu truyện đưa ra và giúp trẻ có kỹ năng sử
dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Từ đó góp phần giúp trẻ phát triển toàn
diện hơn về mặt thể chất và tinh thần.
3.6. Biện pháp 6: Trang trí, xây dựng môi trường giáo dục sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả
Việc trang trí lớp, xây dựng môi trường học tập ở trường mầm non là một việc
rất quan trọng, không thể thiếu mà ở bất cứ nhóm lớp nào cũng phải thực hiện.
Trang trí lớp xây dựng môi trường học tập nhằm cung cấp cho trẻ những hình
ảnh, kiến thức về các góc chơi, nhóm hoạt động của trẻ. Trẻ vừa học, vừa được
chơi ở trên các mảng tường được thiết kế mở đó. Bên cạnh các mảng tường có
hình ảnh trang trí đặc trưng của từng góc chơi, tôi còn trang trí thêm các hình
ảnh có nội dung giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm gắn ở từng góc
như:
+ Nội quy của lớp học: Được thiết kế dưới dạng các biển báo: Tắt điện trước khi
ra khỏi phòng, đóng cửa khi bật điều hòa, bé không được tự cắm và rút phích
17/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

điện, không sờ tay vào công tắc điện khi tay hoặc chân ướt, không chạm vào các
dây điện bị đứt.
+ Góc tạo hình: Trang trí một số tranh treo tường vẽ về việc bé sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Ngoài ra tăng cường sử dụng ánh sáng mặt trời, gió để tiết kiệm năng lượng.
Do những hạn chế từ đất đai nên cách để mang lại màu xanh cho không gian mở
của môi trường lớp học đó là trồng cây trên tường. Cây cối chính là để bảo vệ
chúng ta khỏi tia cực tím, nhiệt, ô nhiễm bụi và không khí ô nhiễm. Thảm thực
vật này hoạt động giống như chiêc máy lọc nước giúp xử lý các chất gây ô
nhiễm. Ngoài ra, nếu có vườn, năng lượng sử dụng của ngôi nhà cũng hiệu quả
vô cùng, ít nhất bạn cũng tiết kiệm được 25 – 35% hóa đơn điện của một tháng.
Tiết kiệm năng lượng từ những chiếc cửa sổ: theo tính toán của các chuyên
gia năng lượng những hao phí điện năng bắt nguồn từ chiếc cửa sổ thường
chiếm 10 – 20% chi phí trong hóa đơn điện hàng tháng. Bởi lẽ cửa sổ là nơi làm
cho không gian nội thất được thông thoáng, đón ánh nắng mặt trời, cung cấp
vitamin D cho trẻ...

Tận dụng cửa sổ để lấy ánh sáng.
*Kết quả đạt được: Áp dụng biện pháp này tôi thấy trẻ lớp mình có nhiều
tiến bộ. Môi trường học tập của trẻ được trang trí đẹp, khoa hoc, hợp lý và sáng
tạo. Các hình ảnh biểu tượng giáo dục trẻ xuất hiện ở mọi nơi, mọi chỗ nên trẻ
rất có ý thức thực hiện theo.
3.7. Biện pháp 7: Sử dụng phối kết hợp nhiều phương pháp trong việc giáo
dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm cho trẻ.
* Phương pháp trò chuyện: Trò chuyện hàng ngày với trẻ sẽ tác động tới sự
phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và hành vi của trẻ. Trẻ ‘học’ ngay từ
khi được người lớn trò chuyện, vuốt ve. Để giúp trẻ phát triển nhận thức, ngôn
18/29

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

ngữ, tình cảm và hình thành các kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả,
tôi thường xuyên trò chuyện với trẻ, giải thích để giúp trẻ hiểu và nhận biết được
các dạng năng lượng thường được sử dụng trong trường lớp: điện, xăng, dầu,
gas; Nhận biết được các đồ dùng sử dụng điện, nhiên liệu trong trường, lớp; Biết
được lợi ích của việc sử dụng các đồ dùng tiết kiệm điện, nhiên liệu và biết cách
sử dụng nhiên liệu, điện tiết kiệm, hiệu quả. Trên cơ sở đó, tôi giải thích để cho
trẻ hiểu vì sao phải sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: gợi ý cho trẻ nói,
động viên, đồng thời kích thích trẻ suy nghĩ, chia sẻ ý tưởng, thể hiện thái độ
đồng tình hay không đồng tình với người có hành vi sử dụng năng lượng tiết
kiệm hoặc không tiết kiệm. Lời nói, câu hỏi của tôi đưa ra luôn ngắn gọn, cụ thể,
gần với kinh nghiệm sống của trẻ, dễ hiểu, phù hợp với khả năng của trẻ. Như
vậy sẽ giúp trẻ phát triển nhận thức, ngôn ngữ và hình thành các kỹ năng sống
đơn giản.
Trò chuyện với trẻ khi nào? Tôi tận dụng mọi thời điểm để trò chuyện với trẻ
như giờ đón, giờ trả trẻ; thời điểm chuyển tiếp giữa các hoạt động; khi chăm sóc
hay làm một số công việc hàng ngày tại lớp, đặc biệt là những thời điểm phải sử
dụng thiết bị điện hoặc nhiên liệu. Tôi cho trẻ xem video về các cô chú đầu bếp
đang làm việc có sử dụng các loại nhiên liệu như: gas, củi, điện...Tôi nói tên các
nhiên liệu các cô chú đang dùng để đun nấu, lợi ích của chúng. Qua trò chuyện,
tôi nói để trẻ hiểu làm thế nào để tiết kiệm chất đốt ( dùng bếp tiết kiệm năng
lượng, ít khói; tận dụng nước nóng – do đặt cạnh bếp hoặc lấy từ bình nước
nóng năng lượng mặt trời để đun nấu). Bên cạnh đó tôi còn cho trẻ xem các
video về một số nhà máy thủy điện, nhiệt điện, điện gió... ở trên đất nước mình.
Trò chuyện với trẻ về những nhà máy đó và ích lợi của nó để từ đó trẻ có thể
hiểu được năng lượng được làm ra như thế nào và cách dùng năng lượng tiết
kiệm, hiệu quả.
* Phương pháp thực hành: Tạo cơ hội cho trẻ làm những thí nghiệm đơn
giản về năng lượng như:

Thí nghiệm 1: Làm thế nào để nhìn thấy vật trong hộp
* Mục đích yêu cầu: Giúp trẻ nhận biết được nhờ ánh sáng mà ta có thể nhìn
thấy được các vật trong cuộc sống.
* Chuẩn bị: Một hộp cactton to có thể đậy kín, hai bên hộp có thể đục một
vài lỗ nhỏ và một lỗ to bằng mặt đèn pin. Dùng giấy bịt kín sao cho trong hộp
tối om (lúc cần có thể tháo ra được)
* Tiến hành:
- Cho trẻ lắc, nhìn qua lỗ nhỏ và phỏng đoán vật bên trong hộp. Cô hỏi: “
Theo các con bên trong hộp có vật gì? Con thấy bên trong hộp như thế nào khi
nhìn qua một lỗ nhỏ? Làm thế nào có thể nhìn thấy được vật bên trong hộp tối?
- Tháo một vài lỗ nhỏ để cho chút ánh sáng lọt được vào và cho trẻ quan sát
các vật bên trong hộp. Sau đó cho trẻ nói tên vật bên trong hộp. Cô giáo hỏi:”
Muốn nhìn thấy vật rõ hơn thì làm như thế nào? Nếu dùng đèn chiếu vào thì sẽ
như thế nào nhỉ?...và cho trẻ nhìn vào bên trong hộp khi có ánh sáng đèn pin
chiếu qua.
19/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Thí nghiệm 2: Nguồn ánh sáng.
* Mục đích yêu cầu: Trẻ nhận biết được ánh sáng và nguồn phát sáng, phân
biệt được ánh sáng đèn và ánh sáng mặt trời.
* Chuẩn bị: Các loại đèn: Đèn dầu, đèn điện, nến, đèn pin…
* Tiến hành:
+ Cô đóng kín các cửa sao cho phòng tối om, sau đó hỏi trẻ: “Các cháu cảm
thấy thế nào?(tối không nhìn thấy nhau…) Tại sao lại tối như vậy? Tại sao
chúng ta không thể nhìn thấy được nhau? Nhờ đâu mà chúng ta nhìn thấy được
nhau?...”.
+ Cô hỏi trẻ: Làm thế nào để chúng ta nhìn thấy được nhau?. Sau đó thắp nến,

thắp đèn dầu cho trẻ nêu nhận xét. Cô giáo chiếu đèn pin và yêu cầu trẻ so sánh
ánh sáng của nến với ánh sáng của đèn pin.

+ Cô hỏi trẻ: “Nếu cô bật đèn sáng thì sẽ thế nào? Nếu cô mở cửa ra thì sẽ thế
nào?...”, sau đó làm thí nghiệm cho trẻ so sánh và nêu ý kiến nhận xét.
Thí nghiệm 3: Tại sao các vật lại nóng lên.
* Mục đích yêu cầu: Trẻ nhận biết ánh sáng mặt trời có thể làm các vật nóng
lên và các vật hấp thu nhiệt.
* Chuẩn bị: Chậu nước, các lá cây rụng, hoa rụng, miếng sắt kim loại mỏng,
miếng gỗ mỏng, chiếc gương và một vài miếng kính, một số vật dụng khác.
* Tiến hành:
+ Buổi sáng cho trẻ quan sát các đồ vật đã chuẩn bị và nêu nhận xét của mình
về màu sắc, bề mặt của chúng sau đó mang các vật ra phơi nắng; chiều mang
vào cho trẻ quan sát và nêu nhận xét về các vật đó: “Cháu thấy các vật thế nào
so với hồi sáng? Cùng phơi như nhau nhưng vật nào nóng hơn? Tại sao?”.
+ Cho trẻ phân biệt những đồ vật nóng nhiều hơn, đồ vật nóng ít hơn, trao đổi
và nhận xét. Những đồ vật sau khi phơi nắng thì kim loại thường nóng nhất, tiếp
theo là gương, kính và sau cùng là nước.

20/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Thí nghiệm 4: Bé làm nước sạch.
* Mục đích yêu cầu: Trau dồi ở trẻ kỹ năng quan sát, so sánh và học cách làm
sạch nước.
* Chuẩn bị: 2 bình, đất, cát, vải sợi (hoặc vải cốt tông), dây chun cao su.
* Tiến hành:
+ Cho trẻ đổ nước vào một chiếc bình sạch và cho thêm một ít đất vào bình

rồi khuấy đều.
+ Giúp trẻ trải một miếng vải sợi (hoặc vải cốt tông) phủ lên miệng của một
cái bình khác và cố định nó bằng một dây chun cao su.
+ Đổ một lớp cát vào lớp vải căng trên miệng bình. Từ từ đổ nước lẫn với đất
ở bình kia vào vải để nước chảy từ vải xuống bình.
=> Nước ở bình thứ 2 sạch hơn bình trước là do nước được lọc qua cát.

Thí nghiệm 5: Gió có từ đâu?
* Mục đích yêu cầu: Trẻ nhận biết được gió có từ đâu và cảm nhận được gió
thổi như thế nào?
* Chuẩn bị: Quạt điện, quạt nan, quạt giấy, giấy xé nhỏ, xé thành dải mảnh,
lông gà buộc vào dây chỉ, lá buộc vào dây chỉ.
* Tiến hành:
+ Cho trẻ cầm băng giấy, lông gà đứng trước cửa có gió. Khi thấy giấy bay
bay cô giáo hỏi trẻ: “Tại sao giấy bay được?” . Trẻ nêu ý kiến và giải thích lời
nhận xét của mình. Hỏi trẻ: Điều gì xảy ra khi cô mở quạt máy?, cho trẻ nêu ý
kiến nhận xét và lí giải tại sao?. Sau đó cô bật quạt và cho trẻ đứng trước quạt,
yêu cầu trẻ nhận xét. Trẻ giải thích tại sao?. Vậy quạt tạo ra gió mát.
+ Cô giáo hỏi trẻ: “Làm thế nào để tạo ra gió mát?”( nếu trẻ không trả lời
được thì cô chỉ vào các vật có sẵn và hỏi: Những đồ vật này thì sao?, Có tạo ra
gió được không? Tại sao?. Sau đó cho trẻ cầm quạt mo, quạt nan, quạt giấy… và
trẻ quạt. Trẻ nêu nhận xét khi cầm các vật quạt.
+ Cô hỏi trẻ: “Từ bộ phận cơ thể, làm thế nào có thể tạo ra gió?”, trẻ nêu trả
lời phỏng đoán. Sau đó cho trẻ làm hành động để tạo ra gió(thổi, lấy bàn tay phe
phẩy…). Cho trẻ thổi vào băng giấy, thổi các mảnh giấy vụn để trên bàn…

21/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Thí nghiệm 6: Nước đẩy được vật chạy như thế nào?
* Mục đích yêu cầu: Nhận biết nước có sức mạnh nhất dịnh có thể đẩy vật.
* Chuẩn bị: Vòi nước nguồn và dây cao su nối từ vòi, một số vật được để trên
mặt đất, một số dép nhựa có dính bùn bẩn.
* Tiến hành:
+ Hỏi trẻ: “Điều gì xảy ra khi cô bơm nước xối vào các vật trên mặt đất?”, sau
đó, cô giáo bơm nước mạnh vào các vật trên mặt đất và quan sát các vật rời khỏi
chỗ, quan sát bề mặt sân đã trở nên sạch sẽ hơn trước. Nếu cô dùng chổi và quét
thì sân sẽ trở nên sạch.
+ Hỏi trẻ: “Điều gì sẽ xảy ra nếu cô bơm nước vào những đôi dép bẩn này?”
Cô giáo thực hiện cho trẻ quan sát.

*Phương pháp trò chơi: Trò chơi được xem là kỹ năng, là nhu cầu không thể
thiếu được trong các sinh hoạt và hoạt động tập thể với trẻ mầm non hiện nay.
Trò chơi được xem là một phương tiện giáo dục trẻ nhanh nhất, có hiệu quả nhất
và dễ tiếp thu nhất. Trẻ có thể tham gia một số trò chơi như:

22/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

Trò chơi 1: Phân loại hành vi nên, không nên
Giúp trẻ nhận biết và phân biệt các hành vi nên và không nên về việc sử dụng
năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Trẻ biết được đâu là hành vi nên hay không nên.
+ Cô chuẩn bị sẵn cho mỗi đội những hình ảnh về hành vi tiết kiệm năng
lượng như: Đóng cửa khi bật điều hòa, máy sưởi, tắt điện khi ra khỏi phòng... và
hình ảnh về hành vi không có ý thức tiết kiệm năng lượng như: để quạt chạy khi
không ngồi, để ti vi khi không xem....

+ Cô đặt yêu cầu: Đội 1 tìm hình ảnh có hành vi tiết kiệm năng lượng. Đội 2
tìm hình ảnh hành vi không tiết kiệm năng lượng. Cho 2 đội thi đua.
Trò chơi 2: Nối nhiên liệu với các đồ dùng
Mục đích: Giúp trẻ phân biệt được nhiên liệu của các đồ dùng.
+ Cô chuẩn bị sẵn bài tập có các hình ảnh về đồ dùng điện và các nhiên liệu
mà các đồ dùng đó sử dụng. Yêu cầu trẻ nối để tìm ra các nhiên liệu đúng dùng
cho các đồ dùng đó.

Trò chơi 3: Khoanh tròn các cách tiết kiệm năng lượng
Mục đích: Giúp trẻ phân biệt được các cách sử dụng năng lượng tiết kiệm.
+ Cô chuẩn bị sẵn bài tập có các hình ảnh về cách sử dụng năng lượng tiết
kiệm và không biết tiết kiệm năng lượng. Yêu cầu trẻ khoanh tròn các cách sử
dụng năng lượng tiết kiệm.

23/29


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho trẻ 4-5 tuổi

3.8. Biện pháp 8: Tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với đồng nghiệp và phụ
huynh học sinh.
Gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ
phát triển toàn diện, là một trong những môi trường giáo dục có tác động mạnh
mẽ nhất đối với việc hình thành nhân cách cho trẻ. Vì vậy, việc giáo dục trẻ sử
dụng năng lượng tiết kiệm phải thực hiện không chỉ ở trường mầm non mà ngay
cả trong gia đình. Từ đó hình thành cho trẻ thói quen, ý thức sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả ở mọi lúc, mọi nơi.
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của các cháu,
để phụ huynh nắm được, từ đó phụ huynh sẽ phối hợp với cô giáo giáo dục, rèn
luyện cho con em mình. Bên cạnh đó, tôi còn tuyên truyền, cung cấp cho phụ

huynh những tài liệu, hình ảnh, hướng dẫn nội dung giáo dục về sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả phù hợp với lứa tuổi của trẻ thông qua góc tuyên
truyền của lớp, của trường.
- Góc tuyên truyền của lớp: Tôi sưu tầm các hình ảnh, tài liệu, bài báo có nội
dung giáo dục về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, cài các tài liệu đó trên
góc tuyên truyền của lớp mình sao cho phụ huynh dễ nhìn thấy và đọc được. Các
tài liệu tuyên truyền đó sẽ được thường xuyên cập nhật thay đổi nội dung phù
hợp với các chủ đề giáo dục.
- Mảng tuyên truyền của trường: Tôi sưu tầm các hình ảnh, băng rôn, khẩu
hiệu, tranh ảnh có nội dung giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

24/29