Tiểu luận vai trò của pháp luật phá sản nhìn từ góc độ lợi ích của con nợ

Bài tập cá nhân tuần 2 Luật thương mại Module 1
Đề bài: Vai trò của pháp luật phá sản nhìn từ góc độ lợi ích của con nợ.:
BÀI LÀM:
Khi tham gia vào hoạt động kinh doanh, không một nhà kinh doanh nào lại ko muốn
làm ăn kinh doanh có hiệu quả, thu lợi nhuận cao. Nhưng có thể là vì lí do nào đó, ví
dụ như sự yếu kém về năng lực tổ chức, quản lí,thiếu khẳ năng đáp ứng với những biến
động về thị trường, vi phạm những chế độ, thể chế quản lí kinh tế, tài chính….Nên
doanh nghiệp không thể cạnh tranh nổi với các doanh nghiệp khác, dẫn đến hâu quả là
các doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản. Khi mới xuất hiện, Luật Phá sản không
đề cập đến vấn đề bảo vệ lợi ích cho các con nợ, vì những nhà lập pháp đã cho rằng
phá sản là phạm tội, chủ doanh nghiệp phá sản. Tuy nhiên, ngày nay, đại đa số các
nước trên thế giới không còn quan niệm như vậy nữa. Họ hiểu rằng kinh doanh là một
công việc khó khăn, dễ gặp rủi ro. Việt Nam cũng là một trong những nước đã có
những biện pháo để bảo vệ lợi ích của con nợ thông qua Luật phá sản. Thông qua Luật
phá sản thì không những quyền và lợi ích của chủ nợ, người lao động mà còn bảo vệ
lợi ích của chính con nợ. Điều đó được thể hiện đó là:
Thứ nhất với Luật phá sản thì không chỉ nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của chủ nợ
mà còn có những quy định tích cực cho chính con nợ. Thực tế khi con nợ lâm vào tình
trạng phá sản tức là không còn khả năng thanh toán được các khoản nợ đến hạn thì các
chủ nợ đều muốn thu hồi các khoản nợ của mình càng nhiều càng tốt, nên con nợ sẽ
nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Tuy nhiên theo quy định tại khoản 1 Điều 5 của
Luật phá sản năm 2004 thì đã quy định: “Khi nhận thấy doanh nghiệp, hợp tác xã lâm
vào tình trạng phá sản thì chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh
nghiệp, hợp tác xã có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh
nghiệp, hợp tác xã đó”. Bằng quy định này thì ta đã thấy rằng Luật phá sản đã dành
một điều luật để quy định cho tự bản thân doanh nghiệp là chủ thể hiểu rõ nhất khi nào
1


Bài tập cá nhân tuần 2 Luật thương mại Module 1
doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản. Đây chính là cơ hội để con nợ giải thoát tình

trạng khó khăn về tài chính và kể cả trường hợp doanh nghiệp đó không nộp đơn thì
việc mở phá sản theo yêu cầu của chủ nợ thì Tòa án xem xét và coi việc phục hồi hoạt
động doanh nghiệp là quan trọng nhằm giúp doanh nghiệp đó thoát khỏi tình trạng mất
khả năng thanh toán. Bởi vì ta thấy rằng thủ tục phá sản là một thủ tục đòi nợ đặc biệt
được tiến hành khi chủ nợ không còn cách thức hay biện pháp nào để thu hồi nợ nên
nộp đơn lên Tòa án yêu cầu giải quyết. Tuy nhiên không phải vì chủ nợ nộp đơn lên
Tòa án yêu cầu tuyên bố doanh nghiệp phá sản là Tòa án sẽ lấy ngay tài sản của donh
nghiệp để thanh toán các khoản nợ cho các chủ nợ mà Tòa án sau khi nhận được đơn
của các chủ thể có quyền nộp đơn yêu cầu tuyên bố doanh nghiệp phá sản thì Tòa án sẽ
tiến hành các thủ tục theo quy định tại Điều 5 của Luật phá sản năm 2004. Mục đích
của thủ tục phá sản này còn nhằm mục đích là giúp con nợ có thể phục hồi được hoạt
động kinh doanh từ đó các khoản nợ của chủ nợ đương nhiên phục hồi hoàn toàn mà
còn làm cho nền kinh tế - xã hội ổn định.
Thứ hai là pháp luật phá sản sẽ tạo ra cơ chế để doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá
sản có cơ hội hoạt động, sản xuất kinh doanh. Phá sản là một vấn để rất phức tạp liên
quan đến lợi ích của nhiều chủ thể. Hiện nay với xu thế hội nhập và phát triển thì sự
hình thành các tập đoàn kinh tế có vai trò quyết định sự sống còn của các doanh nghiệp
hay mối liên kết ngày càng gắn bó mật thiết giữa các doanh nghiệp dẫn đến sự phá sản
đồng loạt ha còn gọi đó là sự phá sản dây chuyền. Như vậy sẽ có ảnh hưởng đến nền
kinh tế của cả nước, đồng thời dẫn đến tình trạng thất nghiệp, nảy sinh ra các hiện
tượng tệ nạn xã hội. Vì vậy với quy định của pháp luật phá sản thì đã có những quy
định cụ thể từ Điều 68 đến Điều 75 về thủ tục phục hồi kinh doanh của doanh nghiệp.
Như vây khi doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản thì doanh nghiệp được Tòa án
dành cho một khoảng thời gian nhất định nhằm tạo cơ hội cho doanh nghiệp tự mình
hoặc cùng với sự giúp đỡ của chủ nợ áp dụng các biện pháp cần thiết để khôi phục lại
2


Bài tập cá nhân tuần 2 Luật thương mại Module 1
hoạt động kinh doanh. Quy định này đã tạo điều kiện để khôi phục tình hình tài chính

và sản xuất kinh doanh của mình, pháp luật phá sản còn đưa ra cơ chế giúp cho việc
thanh lí tài sản của con nợ được nhanh nhất và giải phóng con nợ thoát khỏi trách
nhiệm trước chủ nợ.
Thứ ba là pháp luật phá sản đã tạo ra cơ chế để doanh nghiệp thua lỗ rút ra khỏi
thương trường một cách có rật tự. Khi doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản thì số
nợ thường vượt quá tổng số tài sản của doanh nghiệp phá sản mà các chủ nợ đều muốn
khoản nợ của mình được thanh toán càng nhiều càng tốt, điều này sẽ dẫn đến việc có
tranh giành giữa các chủ nợ. Nếu các chủ nợ tự do “riết nợ” thì không những không
đảm bảo công bằng giữa các chủ nợ mà còn gây ra tình trạng mất trật tự an toàn xã hội,
thông qua thủ tục phá sản thì Tòa án sẽ đứng ra giải quyết xung đột lợi ích giữa các
chủ nợ và con nợ. Khi doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản không thể phục hồi
được hoạt động kinh doanh thì doanh nghiệp đó có thể rút ra khỏi thương trường một
cách nhanh chóng, có trật tự bằng các thủ tục thanh lý ví dụ như thứ tự phân chia tài
sản trong khối tài sản còn lại của doanh nghiệp phá sản. Các chủ nợ đều có quyền bình
đẳng với nhau, được thanh toán theo tỷ lệ khoản nợ của mình trên khối tài sản còn lại
của doanh nghiệp phá sản. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đó là giúp con nợ thoát
khỏi sự “xâu xé” của các chủ nợ, giúp doanh nghiệp phá sản rút khỏi thương trường
một cách có trật tự. Tóm lại với các quy định của pháp luật phá sản năm 2004 thì
không những quyền và lợi ích của chủ nợ và người lao động được bảo đảm mà ngay cả
đối với con nợ thì quyền và lợi ích cũng được đảm bảo. Thông qua pháp luật phá sản
thì con nợ cũng sẽ phải có những nghĩa vụ nhất định theo quy định của pháp luật
nhưng cũng sẽ được hưởng những sự ưu đãi nhất định. Điều này đã tạo điều kiện để
cho các nhà đầu tư vào thành lập các doanh nghiệp cũng sẽ có những tâm lí ổn định và
có những đầu tư vốn lớn tạo điều kiện cho nền kinh tế đất nước ngày càng phát triển,
nạn thất nghiệp có thể giảm sút.
3


Bài tập cá nhân tuần 2 Luật thương mại Module 1

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật thương mại, tập 1, Nxb. CAND, Hà
Nội, 2006

2. Luật phá sản 2004;
3. Luận văn Đào Thị Hồng Phương về thủ tục phá sản – thực trạng và hướng hoàn thiện

4