BÀI tập TIẾNG VIỆT 9

BÀI TẬP TIẾNG VIỆT LỚP 9
BÀI 1: Gạch dưới các từ là khởi ngữ trong các câu sau:
1. Về trí thông minh thì nó là nhất.
2. Đối với cháu, thật là đột ngột.
3. Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.
4. Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này làm ông khổ tâm
hết sức.
8. Xây cái lăng ấy, cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.
9. Nhìn cảnh ấy mọi người đều chảy nước mắt. Còn tôi, tôi cảm thấy như có ai đang bóp nghẹt tim
mình.
(Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà)
BÀI 2: Hãy viết lại các câu sau bằng cách chuyển phần gạch chân trong câu thành khởi ngữ :
A. Nó chơi đàn rất điêu luyện........................................................................................
.......................................................................................................................................
C. Tôi cứ ở nhà tôi, tôi làm việc tôi, tôi ăn cơm gạo của tôi
......................................................................................................................................
D. Anh ấy nghèo nhưng anh ấy không bao giờ nhờ vả bạn bè.
.......................................................................................................................................
E. Mặc cho bom nổ, tôi vẫn phải hoàn thành nhiệm vụ.
.......................................................................................................................................


CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Bài I. Tìm và gọi tên các thành phần biệt lập có trong các phần trích sau
1. Ông lão bỗng ngờ ngợ như lời mình nói không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn
đến thế.
......................................................................................................................................
2. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. Nó
chạy, sinh động và nhẹ nhàng, đè lên những con số vĩnh cửu.
.......................................................................................................................................
3. Than ôi, thời oanh liệt nay còn đâu? (Thế Lữ)

.......................................................................................................................................
4. Ngủ ngoan Akay ơi, ngủ ngoan Akay hỡi! (Nguyễn Khoa Điềm)
.......................................................................................................................................
5. Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ! (Phạm Duy Tốn)
.......................................................................................................................................
6. Này, hãy đến đây nhanh lên.
......................................................................................................................................
7. Bác tôi, người đứng bên phải bức hình, là một cựu chiến binh.
.....................................................................................................................................
8. Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy cho sướng miệng tôi.
.....................................................................................................................................
9. - Ông giáo để tôi nói … Nó hơi dài một tí.
- Vâng, cụ nói.
- Nó thế này, ông giáo ạ !
.......................................................................................................................................
10. Thật đấy, chuyến này không được độc lập thì chết cả đám chứ sống làm gì cho nó nhục.
.......................................................................................................................................
11. Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
......................................................................................................................................
12. Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
...........................................................................................................................
13. Lan - bạn thân của tôi - học giỏi nhất lớp.
..................................................................................................................
14. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
..............................................................................................................
15.

Sương chùng chình qua ngõ
Hình như, thu đã về.

............................................................................................................


16, Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
.......................................................................................................................................
17, Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn
thành sáng tác còn là một chặng đường dài.
.......................................................................................................................................
Bài III. Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì:
1. Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
.......................................................................................................................................
2. Bước vào thế kỉ mới, muốn “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì chúng ta phải lấp đầy
hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có
ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những người chủ thực sự của đất nước trong thế
kỉ tới – nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
==================================================================
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ NGHĨA HÀM Ý:
Bài 1. Những câu in nghiêng ở các phần trích sau đây chứa hàm ý gì?
a. Thầy giáo vào lớp được một lúc thì một học sinh mới xin phép vào; thầy giáo nói với học sinh
đó: “Em xem bây giờ là mấy giờ rồi?”
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................
b. Bác sĩ cầm mạch bệnh nhân, khẽ lắc đầu, nhìn người nhà:
- Chậm quá rồi!
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................
c.

Bác lái xe dắt anh ta lại chỗ nhà hội họa và cô gái :

- Đây, tôi giới thiệu với anh một họa sĩ lão thành nhé. Và đây là kĩ sư nông nghiệp. Anh đưa khách
về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá.
..............................................................................................................................................................
...............................................................................................................
d.

Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi « Ba vô ăn cơm ». Con bé cứ đứng

trong bếp nói vọng ra :
- Cơm chín rồi !
Anh cũng không quay lại.
.......................................................................................................................................
e. - Anh nói nữa đi. – Ông giục.
- Báo cáo hết !... Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.


Thì giờ ngắn ngủi còn ại thúc giục cả chính người họa sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào
trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.
..............................................................................................................................................................
................................................................................................................
b.2 Thoắt trông nàng đã chào thưa :
« Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !
Đàn bà dễ có mấy tay
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan !
Dễ dàng là thói hồng nhan
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều. »
Tiểu thư hồn lạc phách xiêu

Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.
..............................................................................................................................................................
................................................................................................................
3. Tìm hàm ý của Lỗ Tấn qua việc ông so sánh “hi vọng” với “con đường” trong các câu sau:
Tôi nghĩ bụng: Đã gọi là hi vọng thì không thể nói đâu là thực đâu là hư. Cũng giống như
những con đường trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì
thành đường thôi.
..............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................


CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI:
Bài 1: Trong các từ ngữ: nói móc, nói ra đầu ra đũa, nói leo, nói hớt, nói nhăng nói cuội, nói mát.
Hãy chọn một từ ngữ thích hợp điền vào mỗi chỗ trống sau. Cho biết mỗi từ ngữ vừa chọn chỉ
cách nói liên quan đến phương châm hội thoại nào?
- Nói nhằm châm chọc điều không hay của người khác một cách cố ý
là .......................................................................................................................................
- Nói nhảm nhí, vu vơ ......................................................................................................................
- Nói dịu nhẹ như khen nhưng thật ra là mỉa mai chê trách là
.......................................................................................................................................
- Nói trước lời mà người khác chưa kịp nói là ....................................................................................
- Nói rành mạch, cặn kẽ có trước có sau là
.......................................................................................................................................
- Nói chen vào chuyện của người trên khi không được hỏi đến là
.......................................................................................................................................
Bài 3: Câu tục ngữ “Nói dối như cuội” liên quan đến phương châm hội thoại nào?
.......................................................................................................................................
Bài 4: Các thành ngữ sau liên quan đến phương châm hội thoại nào?
- Nói băm nói bổ:
- Nói như đấm vào tai:

- Điều nặng tiếng nhẹ:
- Nửa úp nửa mở:
- Mồm loa mép giải:
- Đánh trống lảng:
- Nói như dùi đục chấm mắm cáy:


CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP:
Bài 1: Chuyển lời nói trực tiếp của nhân vật trong các đoạn trích dưới đây thành lời dẫn gián tiếp.
a.

Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích

Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:
- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ tình chút xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải
oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước tôi sẽ trở về.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
..
b. Anh xoay sang người con gái đang một mắt đọc cuốn sách, một mắt lắng nghe, chân cô đung
đưa khe khẽ, nói:
- Và cô cũng thấy đấy, lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà. Mỗi
người viết một vẻ.
..............................................................................................................................................................
................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
c. Trong lúc mọi người xôn xao vui vẻ phía sau lưng, bác lái xe quay sang nhà hoạ sĩ nói vội vã:
- Tôi sắp giới thiệu với bác một trong những người cô độc nhất thế gian. Thế nào bác cũng
thích vẽ hắn.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Bài 2: Lời dẫn trực tiếp (phần in nghiêng) trong đoạn trích (Chuyện người con gái Nam Xương)
sau là lời nói hay ý nghĩ được dẫn? Khi chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp thì đoạn
trích được viết lại như thế nào?
a. Họ hàng làng xóm bênh vực và biện bạch cho nàng, cũng chẳng ăn thua gì cả. Nàng bất đắc dĩ
nói:
- Thiếp sở dĩ nương tựa vào chàng vì có cái thú vui nghi gia nghi thất.


..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
b. Đoạn rồi nàng tắm gội chay sạch, ra bến Hoàng Giang ngửa mặt lên trời mà than rằng:
- Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu
nhuốc nhơ, thần sông có linh, xin ngài chứng giám.
..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
c. Vũ Nương nói:
- Tôi bị chồng ruồng rẫy, thà già ở chốn làng mây cung nước, chứ còn mặt mũi nào nhìn
thấy người ta nữa!
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
d. Chồng vội gọi, nàng vẫn ở giữa dòng mà nói vọng vào:
- Thiếp cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Đa tạ tình chàng, thiếp
chẳng thể trở về nhân gian được nữa.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................