Hệ thống thông tin quản lý thư viện

TIỂU LUẬN
ĐỀ TÀI:
PHÂN TÍCH VÀ XÂY DỰNG PHẦN MỀM
QUẢN LÝ THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC


MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU-------------------------------------------------------------------------------------- 3
1. Mô tả bài toán---------------------------------------------------------------------------- 3
2. Biểu đồ use case------------------------------------------------------------------------- 6
a. Danh sách các tác nhân và vai trò tương ứng------------------------------------------------6
b. Danh sách các use case và họat động tương ứng-------------------------------------------6
c. Vẽ biểu đồ use case và biểu đồ hoạt động tương ứng-----------------------------------7
3. Biểu đổ lớp------------------------------------------------------------------------------ 12
4. Biểu đồ động:--------------------------------------------------------------------------- 17
a. Biểu đồ tuần tự----------------------------------------------------------------------------------------- 17
b. Biểu đồ cộng tác---------------------------------------------------------------------------------------- 23
c. Biểu đồ trạng thái------------------------------------------------------------------------------------- 23
5. Biểu đồ thành phần---------------------------------------------------------------------- 24
a. Các thành phần trong gói Interface:------------------------------------------------------------24
b. Các thành phần trong gói Report:---------------------------------------------------------------25
6. Biểu đồ triển khai--------------------------------------------------------------------- 25
7. Thiết kế cơ sở dữ liệu---------------------------------------------------------------25
8. Thiết kế giao diện--------------------------------------------------------------------- 25
9. Thiết kế cơ chế an toàn-------------------------------------------------------------- 33
10. Mã hóa------------------------------------------------------------------------------------ 34
11. Hướng dẫn sử dụng-------------------------------------------------------------------34


LỜI NÓI ĐẦU
Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, công nghệ thông tin đã trở thành một công

nghệ mũi nhọn, nó là ngành khoa học kỹ thuật không th ể thi ếu trong vi ệc áp d ụng
vào các hoạt động xã hội như: quản lý hệ thống thư viện sách, kinh tế, thông tin,
kinh doanh, và mọi hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu…
Ởnước ta hiện nay, việc áp dụng vi tính hóa trong quản lý tại các c ơ quan, xí
nghiệp, tổ chức đang rất phổ biến và trở nên cấp thiết, bởi ngành nghề nào cũng
đòi hỏi con người phải xử lý khối lượng công việc khổng lồ, và những ki ến th ức,
những suy nghĩ, những đào tạo chuyên sâu. Một vấn đề cấp thi ết đặt ra trong qu ản
lý là làm thế nào để chuẩn hóa cách xử lý dữ liệu ở tr ường h ọc, chính vì th ế chúng
em chọn đề tài “Phân tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện sách”.
Mặc dù đã rất cố gắng để hoàn thành công việc, nhưng do thời gian có hạn và
thiếu kinh nghiệm cũng như kỹ năng chưa cao nên vi ệc phân tích và thi ết k ế còn
nhiều thiếu sót, kính mong cô Nguyễn Thị Hương Giang và các bạn góp ý, bổ sung
để chúng em hoàn thiện cho bài tập tốt hơn nữa. Chúng em xin chân thành cảm ơn!

1.

Mô tả bài toán
TT TT - Thư viện có chức năng thông tin và thư viện phục vụ hoạt đ ộng
giảng dạy, học tập, đào tạo, nghiên cứu khoa học, tri ển khai ứng dụng ti ến
bộ khoa học công nghệ và quản lý của Nhà trường.



Các hoạt động nghiệp vụ của một thư viện sách thông thường có th ể được
tóm tắt như sau:
 Thư viện tạo các thẻ sách gồm các thông tin: mã s ố sách, tên tác gi ả, tên
nhà xuất bản, năm xuất bản, số trang, giá tiền, tóm tắt n ội dung. Các
đầu sách có thể được phân theo chuyên ngành hoặc tài li ệu.
 Mỗi độc giả được cấp một thẻ độc giả, gồm các thông tin: tên, tu ổi, đ ịa
chỉ, SĐT….

 Độc giả muốn mượn sách thì tra cứu các thẻ sách rồi ghi vào phi ếu
mượn.
 Sau khi kiểm tra đầy đủ thông tin phiếu mượn, thủ thư kiểm tra điều
kiện mượn của độc giả và xác nhận cho phép mượn sách. Một s ố thông


tin trong phiếu mượn được lưu lại để quản lý, phiếu mượn sẽ được gài
vào chỗ sách được lấy đi, sách được giao cho độc giả.
 Khi độc giả trả sách: xác nhận thẻ độc giả, xác định phi ếu mượn, vi ệc
trả sách được ghi nhận vào dòng ngày trả và tình trạng. Phiếu mượn
được lưu lại để quản lý và theo dõi.
 Sách bị trả trễ lịch hẹn hoặc hỏng sẽ bị phạt.


Hệ thống thư viện sách được xây dựng nhằm mục đích giải quyết các yêu
cầu chức năng sau:
 Giúp độc giả tra cứu sách theo loại sách, theo tên sách, theo tác gi ả, , …
trên các máy tính của trường.
 Cung cấp cho thủ thư thông tin về các đầu sách m ột độc giả đang mượn
và hạn phải trả, và các cuốn sách còn đang được mượn.
 Thống kê hàng tháng số sách cho mượn theo các chủ đề, tác giả,…
Hỗ trợ thủ thư cập nhật thông tin sách, xác nhận cho mượn sách và nhận
lại sách khi độc giả trả sách.
 Hỗ trợ quản lý các thông tin về độc giả dựa trên thẻ độc giả, thông tin
phiếu mượn.
 Hỗ trợ chức năng quản trị chung hệ thống, trong đó người quản trị
chung có thể thay đổi thông tin hoặc thêm bớt các người dùng.

 Bảng hệ thống câu hỏi để phân tích quy trình hệ thống thư vi ện, các câu h ỏi
khảo sát được cô Lê Thị Phương Oanh - Phó giám đốc thư viện nhiệt tình

giúp đỡ trả lời.
ST
T

1

Câu hỏi

Quy trình nhập
sách?

Trả lời
Quy trình bổ sung: Thư viện gửi danh mục sách của các
nhà sách về cho tất cả các khoa, rồi khoa muốn bổ
sung sách nào thì báo lại với thư viện thêm những sách
thư viện chọn nữa, khi mà nhà sách đưa sách về rồi thì
bộ phận bổ sung của thư viện liên hệ với trường làm
tất cả giấy tờ thủ tục thanh toán, rồi các cô bắt đầu xử
lí nghiệp vụ thư viện.


2

Quy trình mượn
sách của thư
viện?

3

Thời gian mượn

sách, gia hạn và
quy trình gia hạn
mượn sách?

4

Quy trình trả sách

5

6

7

Khi nào thì trung
tâm thư viện sẽ
làm thẻ thư viện
cho sinh viên?
Sinh viên sẽ điền
những thông tin gì
để làm thẻ thư
viện?
Ngoài sinh viên ra
thì còn nhưng đối
tượng nào có thể
làm thẻ thư viện?

8

Thư viện có hủy

sách như sách cũ ,
sách hư,… không?

9

Có phải mỗi lần
nhập, xuất đều
phải có thống kê
phải không?

Có 2 cách:
- Trường hợp mượn thủ công do mất điện hoặc trên
phong tài nguyên thông tin 1 sinh viên mượn luận văn,
luận án sinh viên chỉ được đọc tại thư viện rồi trả lại.
Còn khi mượn sách về nhà thì chỉ cần có thẻ…
- Sinh viên cho thẻ thư viện vào máy đọc mã vạch,
rồi máy sẽ tự động hiện lên tên sinh viên, rồi khi sinh
viên mượn sách nào thì đưa sách cho cô thủ thư cho
sách vào máy đọc mã vạch tự động điền sách vào tên
mình trên thẻ, tối đa được mượn 3 quyển.
Sinh viên được mượn sách 1 tuần rồi được 2 lần gia
hạn mỗi lần 1 tuần. Vậy tối đa sinh viên được mượn 3
tuần. Quy trình gia hạn cũng tương tự như quy trình
mượn sách,sinh viên cầm thẻ thư viện đưa cho cô thủ
thư rồi gia hạn cho sinh viên.
Sinh viên đem nhưng cuốn sách đã mượn tới trả cho
thư viện và thẻ thư viện, cô thủ thư sẽ cho thẻ vào máy
rồi click vào nút trả trên phần mềm, hệ th ống sẽ tự
động xóa những cuốn sách sinh viên đã mượn.
Trung tâm thư viện sẽ làm duy nhất một lần trong toàn

cả khóa học ở đầu năm một.Sinh viên nên làm càng
sớm càng tốt để có thẻ tận dụng thẻ thư viện để
mượn sách cho toàn bộ thời gian của khóa học.
Tên, lớp, ngày sinh, mã sinh viên,SĐT liên lạc và ảnh
3x4.
Tất cả cán bộ, giảng viên, sinh viên, học viên, nghiên
cứu sinh ,… tất cả các đối tượng trong trường đều
được làm thẻ trong thư viên.
Như sách cũ, sách bị mối, mốc phá hủy, sách nào không
tu sửa được nữa hoặc sách báo lỗi thời không còn cập
nhật thông tin nữa thì cũng có thể xin trường thanh lý,
khi đươc duyệt rồi thì khi đó thư viện sẽ thanh lý,
thanh lọc theo quy định.
Đúng là như vậy, bên cô là đầu tháng nhập sách mới 1
lần, khi sách về phòng tài nguyên 2,3 thì cô sẽ lập một
danh sách thành 2 bản, 1 bản phòng nghiệm vụ giữ, 1
bản phòng nhận sách giữ.


10

11

Từ khi nhập học đến khi ra trường, quy định 30/6 năm
Thời hạn của thẻ
em ra trường thì quá ngày đó hệ thống sẽ ngăn chặn
thư viện, hủy thẻ?
không cho thẻ truy cập.
Thường thì sơ kết (học kì I) báo cáo 1 lần, tổng kết
Kiểm kê, báo cáo

cuối năm báo cáo lần nữa, mọi người ai phụ trách
thông kê?
mảng gì thì cũng làm báo cáo lại cho giám đ ốc thư vi ện
trong cuộc họp.

2.

Biểu đồ use case
a. Danh sách các tác nhân và vai trò tương ứng
ST
T
1

Tên Actor

Ý nghĩa

Admin

2

Độc giả

Có toàn quyền tương tác với hệ thống, có quyền
điều khiển cũng như kiểm soát mọi hoạt động
của hệ thống.
Thực hiện chức năng: Tìm kiếm thông tin.

3

Tổ bạn độc Thực hiện các chức năng: QL mượn trả, tìm kiếm
thông tin, thống kê
Tổ nghiệp Thực hiện các chức năng: QL tài liệu, QL độc giả
vụ

4

b. Danh sách các use case và họat động tương ứng
ST
T
1
2
3
4

5
6

Tên Use Case

Ý nghĩa

Cho phép admin thêm, sửa, xóa, phân
quyền cho người dùng
Quản trị hệ thống
Người dùng có thể đăng kí, đăng nhập và
đổi mật khẩu.
Quản lí tài liệu
Thêm, xóa, sửa tài liệu.
Quản li độc giả

Thêm, xóa, sửa độc giả.
Xử lí yêu cầu mượn sách: Tạo, sửa, xóa
phiếu mượn
Quản lí mượn trả
Xử lý yêu cầu trả sách: Cập nhật phiếu
mượn
Xử lí vi phạm.
Tìm kiếm sách, tìm kiếm thông tin độc
Tìm kiếm thông tin
giả, thông tin mượn trả.
Thống kê
Thống kê mượn trả sách.


c. Vẽ biểu đồ use case và biểu đồ hoạt động tương ứng
* Use case tổng quát:


*Use case Quản trị hệ thống


*Use case Quản lý sách

*Use case quản lý người dùng

*Use case Tìm kiếm


*Use case Thống kê

*Use case Mượn – trả sách


*Biểu đồ hoạt động mượn sách


*Biểu đồ hoạt động trả sách


3.

Biểu đổ lớp

1. Lớp Admin:
a. Thuộc tính lớp người dùng.
ST
T
1

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

Username

Tên đăng nhập

2

Password

Mật khẩu

3

HoTen

Tên người dùng

b. Phương thức người dùng:
STT
1

Tên phương thức
QuanLyDocGia

Ý nghĩa
Quản lý độc giả

2

QuanLySach

Quản lý sách

3

ThongKe

Thống kê

2. Lớp độc giả
a. Thuộc tính lớp độc giả:
STT

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

1

MaDocGia

Mã độc giả

2

HoTen

Họ tên

3

NgaySinh

Ngày sinh

4

GioiTinh

Giới tính

5

DiaChi

Địa chỉ

b. Phương thức lớp độc giả:
STT

Tên phương thức

Ý nghĩa

1

ThemDocGia

Thêm độc giả

2

CapNhatDocGia

Sửa thông tin độc giả

3

XoaDocGia

Xóa đọc giả

4

HienThiDocGia

Hiển Thị thông tin độc giả

3. Lớp phiếu mượn:
a. Thuộc tính lớp thẻ mượn
STT

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

1

MaPhieuMuon

Mã Thẻ Mượn

2

MaDocGia

Mã độc giả

3

MaSach

Mã sách

4

NgayMuon

Ngày mượn

5

NgayTra

Ngày trả

b. Phương thức lớp phiếu mượn:
STT

Tên phương thức

Ý nghĩa

1

ThemPhieuMuon

Thêm Phiếu Mượn

2

XoaPhieuMuon

Xóa Phiếu Mượn

3

CapNhapPhieuMuon

Cập nhập phiếu mượn


4

HienThiPhieuMuon

Hiển thị phiếu mượn

4. Lớp sách:
a. Thuộc tính lớp sách:
STT

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

1

MaSach

Mã Sách

2

TenSach

Tên sách

3

MaTacGia

Mã Tác giả

4

TheLoai

Thể Loại

5

NhaXuatBan

Nhà xuất bản

6

GiaSach

Giá sách

7

SoLuong

Số lượng

b. Phương thức lớp sách:
STT

Tên phương thức

Ý nghĩa

ThemSach

Thêm sách

XoaSach

Xóa sách

3

CapNhapSach

Cập nhập sách

4

HienThiSach

Hiển thị sách

5. Lớp xử lí vi phạm:
c. Thuộc tính lớp sách:
STT

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

1

MaPhat

Mã phạt

2

MaPhieuMuon

Mã phiếu mượn

3

LyDoVP

Lý do vi phạm

4

HTXuLy

Hình thức xử lý

5

NgayXuLy

Ngày xử lí

d. Phương thức lớp xử lí vi phạm:
STT
1

Tên phương thức
ThemPhieuPhat

Ý nghĩa
Thêm phiếu phạt


2

CapNhatPhieuPhat

Cập nhật phiếu phạt

3

XoaPhieuPhat

Xóa phiếu phạt

4

HienThiPhieuPhat

Hiển thị phiếu phạt

6. Lớp nhà cung cấp
a. Thuộc tính lớp nhà cung cấp:
STT

Tên thuộc tính

Ý nghĩa

1

MaNCC

Mã nhà cung cấp

2

TenNCC

Tên nhà cung cấp

3

DiaChi

Địa chỉ

4

DienThoai

Số điên thoại

b. Phương thức nhà cung cấp:
STT

Tên phương thức

Ý nghĩa

1

ThemNCC

Thêm nhà cung cấp

2

CapNhapNCC

Cập nhập nhà cung cấp

3

XoaNCC

Xóa nhà cung cấp


4.

Biểu đồ động:
a. Biểu đồ tuần tự

Thêm thành viên


Tìm kiếm


Mượn sách


Trả sách

b. Biểu đồ cộng tác
Thêm thành viên

Tìm kiếm


Mượn sách

Trả sách


c. Biểu đồ trạng thái
Mượn sách


Trả sách

5. Biểu đồ thành phần
a. Các thành phần trong gói Interface:


b. Các thành phần trong gói Report:

6.

Biểu đồ triển khai

7.

Thiết kế cơ sở dữ liệu

8.

Thiết kế giao diện