SKKN MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ MẪU GIÁO BÉ 3, 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

UBND QUẬN HOÀN KIẾM
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

UBND QUẬN HOÀN KIẾM

TRƯỜNG MẦM NON HỌA MI
MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ MẪU
GIÁO BÉ 3 – 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục mẫu giáo

BIỆNnon
PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ
CấpMỘT
học:SỐ
Mầm
MẪU GIÁO BÉ 3 – 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

Họ và tên: LÊ THỊ HÀ
Chức vụ: Giáo viên
ĐT:
Email:

0986460614

Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo

Đơn vị công tác: Trường Mầm Non Họa Mi
Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội

Hoàn Kiếm, tháng 4 năm 2018
Năm học 2017 - 2018
1/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

MỤC LỤC:
PHẦN I: Đặt vấn đề……………………………………………..3
PHẦN II: Giải quyết vấn đề…………………………………….4
1. Những nội dung lý luận………………………………………4
2. Thực trạng vấn đề ………………………………......................5
3. Các biện pháp đã tiến hành…………………………………..7
3.1. Biện pháp 1…………………………………………………...8
3.2. Biện pháp 2 ………………………………………………….10
3.3. Biện pháp 3 ………………………………………………….16
3.4. Biện pháp 4 …………………………………………………20
3.5. Biện pháp 5………………………………………………….21
4. Hiệu quả SKKN ………………………………………………21

2/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

PHẦN III: Kết luận………………………...................................23
Tài liệu tham khảo……………………………………………….25

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Cha mẹ nào cũng luôn mong muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho con
của mình từ miếng ăn cho đến giấc ngủ. Tuy nhiên, phụ huynh bảo bọc con
mình quá kỹ, khiến bé không thích nghi được với môi trường xung quanh, khả
năng tự lập thấp và dẫn đến những sai lệch trong nhận thức lẫn hành động. Vì
thế nhà trường và gia đình cần phải tìm ra những phương pháp nuôi dạy trẻ từ 0
đến 6 tuổi phù hợp để trẻ rèn luyện tính tự lập ngay từ bậc học mầm non.
Đối với trẻ mầm non, mà đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo bé “điểm khởi đầu”
của quá trình hình thành nhân cách con người thì việc giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ là quan trọng và rất cần thiết. Bởi trẻ đang chập chững bước những bước
đầu tiên vào đời, đang từng bước “ học làm người”. Nếu các kỹ năng sớm được
hình thành thì trẻ sẽ có nhân cách phát triển toàn diện và bền vững. Có nhiều

3/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

khoa học chứng minh rằng: “Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ từ lúc đầu đời là
chìa khoá thành công cho tương lai của mỗi đứa trẻ.”
Tuy nhiên hiện nay vẫn có nhiều giáo viên, phụ huynh chưa nhận thức rễ
ràng về việc dạy kỹ năng sống cho trẻ. Trên thực tế có rất nhiều trẻ thiếu kỹ
năng sống: Trẻ sống thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy
cấp, không biết cách tự chăm sóc, tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm, luôn tìm
kiếm sự giúp đỡ của người lớn….
Từ thực tế trên, từ đó trăn trở suy nghĩ nếu chúng ta làm tốt việc giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ chính là giúp trẻ trở thành con người mới, năng động, sáng

tạo. Giúp trẻ có được những kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều
nên làm và không nên làm; Giúp trẻ tự tin, chủ động và biết cách ứng xử trong
cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy sáng tạo của trẻ. Đặt nền tảng để trẻ trở
thành người có trách nhiệm và có tự chủ trong cuộc sống của bản thân mình. Do
nhận thấy hoạt động này có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ nên tôi đó cố gắng để
tìm biện pháp khắc phục thực trạng trên. Tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng các bạn
đồng nghiệp một số kinh nghiệm mà tôi cho là tâm đắc với đề tài “ Một số biện
pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi ở trường mầm
non ”
* Mục đích của đề tài
- Đánh giá thực trạng kỹ năng sống của trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi.
- Đề xuất một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé
3- 4 tuổi.
* Đối tượng nghiên cứu :
- Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi.
- Đi sâu vào nghiên cứu những hình thức tổ chức sinh động, hấp dẫn
nhằm nâng cao hiệu quả của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
*Đối tượng khảo sát thực nghiệm :
- Lớp mẫu giáo bé C2.
* Phương pháp nghiên cứu :
Đề tài này được thực hiện với một số phương pháp sau:
-Phương pháp khảo sát, phuơng pháp lựa chọn nội dung giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ, phuơng pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các giờ hoạt động
chung, phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mọi lúc, mọi nơi, phương
pháp lấy cô giáo làm tấm guơng cho trẻ noi theo, phương pháp phối kết hợp với
phụ huynh.

4/25

Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (NỘI DUNG GIẢI PHÁP, CẢI
TIẾN)
1. Những nội dung lý luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu
tổng kết kinh nghiệm (các văn bản pháp quy, quy chế, định hướng, hướng
dẫn…) :
Khi xây dựng một toà nhà cao tầng thì việc xử lý nền móng là hết sức
quan trọng. Mà nền móng ngôi nhà lại là phần nằm sâu trong lòng đất, người ta
chỉ nhìn thấy những tầng cao ở trên. Chỉ có người xây dựng, người có chuyên
môn mới thấy tầm quan trọng, giá trị đích thực của nền móng đó. Bậc học mầm
non , nhất là lứa tuổi mẫu giáo bé cũng được coi như nền móng của “ngôi nhà
nhân cách trẻ” “ Ngôi nhà nhân cách ” ấy sẽ không phát triển bền vững nếu
không được giáo dục kỹ năng sống. Do vậy cần phải có một số giải pháp thích
hợp để nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Những nghiên cứu gần đây về trẻ cho thấy rằng khả năng giao tiếp với mọi
người, khả năng tự kiểm soát, thể hiện cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù
hợp với yêu cầu, biết giải quyết vấn đề cơ bản một cách tự lập có những ảnh
hưởng rất quan trọng đối với kết quả học tập của trẻ tại trường.
Trên thực tế, nếu trẻ được giáo dục tốt về các kỹ năng như: tính tự tin, sự
hợp tác, tính tự lập, khả năng thấu hiểu và giao tiếp trong cuộc sống, điều này sẽ
giúp trẻ xử lý tốt các tình huống khi không có người lớn bên cạnh, tránh được
nhiều rủi ro đáng tiếc.
Học để cùng chung sống là một trong những vấn đề then chốt hiện nay của
giáo dục. Xu hướng giáo dục trên thế giới đang quan tâm đến vấn đề trang bị
cho thế hệ trẻ các kỹ năng sống. Vậy kỹ năng sống là gì? Kỹ năng sống là khả
năng tự chủ, khả năng tự đưa ra quyết định, khả năng nói không và khả năng
thích nghi, biết chấp nhận và hoá giải được những tác động tiêu cực trong cuộc
sống xung quanh.
Giáo dục trẻ kỹ năng sống là dạy trẻ góp phần bổ sung vào sự thiếu hụt những

điều các em cũng được dạy ở nhà trường và gia đình.
Vì vậy giáo viên cần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi
thông qua các hoạt động trong ngày một cách nhẹ nhàng, vừa sức và coi đây là
nội dung quan trọng mà trẻ cần phải biết. Để trẻ có những mối liên kết mật thiết
với các bạn khác trong lớp, biết chia sẻ, chăm sóc, lắng nghe, trình bày và diễn
đạt ý của mình trong nhóm bạn, giúp trẻ luôn thấy tự tin khi tham gia các hoạt
động cùng bạn.
5/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

2. Thực trạng vấn đề
- Trường có 2 cơ sở nằm rải rác ở 2 khu cách nhau 200m.
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, trường vừa được đầu tư xây lại
khang trang, rộng rãi với đầy đủ khu vui chơi và các phòng chức năng
- Trường có đội ngũ giáo viên với tổng số trên 30 đồng chí, tất cả giáo
viên đều có bằng đạt chuẩn trở lên
- Giáo viên luôn yêu nghề, mến trẻ , có ý thức tự học hỏi nâng cao trình
độ chuyên môn .
- Vào đầu năm học 2017 – 2018 tôi được nhà trường phân công chủ
nhiệm lớp mẫu giáo bé C2 với chỉ tiêu trường giao 40 cháu, hiện tại lớp có 35
cháu, trong đó có 20 cháu nam và 15 cháu nữ, do 3 cô giáo phụ trách.
- Các cháu của lớp tôi hầu như được bố mẹ luôn qua tâm, nên các kĩ năng
sống của trẻ còn rất hạn chế
- Một số phụ huynh chưa có thời gian tìm hiểu và ý thức được mối quan
trọng trong việc hình thành các kĩ năng sống cho con em mình .
Để có cơ sở đánh giá thực trạng kỹ năng năng sống của trẻ mẫu giáo bé
tôi đã tiến hành khảo sát kỹ năng sống của trẻ trong lớp tôi như sau: Tôi tổ
chức các hoạt động học tập, lao động, vui chơi, qua giao tiếp với trẻ hàng ngày

và trao đổi với phụ huynh. Từ đó tôi quan sát xem trẻ làm ở mức độ nào? Thực
hiện có đúng không? Trẻ có tự giác làm hay do bắt buộc? Trẻ có mạnh dạn trong
giao tiếp với cô và bạn không? Sau đó ghi vào nhật ký hàng ngày để theo dõi,
uốn nắn kịp thời. Qua khảo sát tôi thu được kết quả như sau:
Tổng số
Mức độ % trên trẻ
Đạt
Chưa đạt
trẻ
Lĩnh vực khảo sát
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
trong
lượng
%
lượng %
lớp
1. Kỹ năng vận động
35
15
43
20
57
2.Kỹ năng nhận thức
35
14
40
21

60
3. Kỹ năng giao tiếp và phát triển ngôn
35
15
43
20
57
ngữ
4. Kỹ năng thể hiện tình cảm và kỹ
35
13
37
22
63
năng xã hội
5. Kỹ năng thẩm mĩ
35
12
34
23
66
- Kết quả khảo sát trên cho thấy, % trẻ có kỹ năng sống ở mức đạt cũng
thấp
- Đáng buồn là có tới 57% đến 66% trẻ ở mức chưa đạt
6/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

- Trẻ chưa thể hiện được phép tắc lịch sự trong giao tiếp.

- Trẻ hầu như chưa có kĩ năng vận động, chưa có kỹ năng giao tiếp với
người xung quanh .
Với thực trạng như vậy , khi ngiên cứu các biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ, tôi đó gặp những khó khăn và thuận lợi như sau:
a/ Thuận lợi
- Bản thân tôi cũng như các bạn đồng ngiệp luôn được sự chỉ đạo sát sao
của ban chuyên môn và sự quan tâm tạo điều kiện của nhà trường về cơ sở
vật chất.
- Các tài liệu về việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ đó được ban giám hiệu
nhà trường quan tâm đầu tư kịp thời
- Lớp học sạch sẽ, thoáng mát, các góc lớp được trang trí thuận tiện,
khoa học .
- Đặc biệt nhà trường có dàn máy vi tính kết nối internet tạo điều kiện cho
giáo viên cập nhật thông tin mới một cách nhanh chóng và thuận tiện.
- Bản thân tôi và đồng ngiệp của tôi đều có lòng yêu nghề, mến trẻ, có ý
thức tự học hỏi, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, luôn phối hợp nhịp
nhàng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ .
- Cả 3 giáo viên trong lớp đều biết sử dụng máy vi tính.
- Giáo viên nắm bắt từng hoàn cảnh gia đình của trẻ để từ đó đưa ra biện
pháp giáo dục trẻ hợp lí .
b/ Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên khi đi vào thực tế quá trình giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi cũng gặp nhiều khó khăn.:
Nhiều phụ huynh vẫn có suy nghĩ rằng ở độ tuổi mẫu giáo bé thì trẻ đến
trường chỉ cần cô chăm sóc giấc ăn, giấc ngủ, biết múa, biết hát vậy là đủ .
Phụ huynh cũng chưa ý thức được hết tầm quan trọng trong việc giáo dục
kĩ năng sống để hình thành nhân cách cho trẻ.
Chính vì vậy việc phối hợp với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ quả thật hết sức khó khăn
- Lớp tôi có 35 cháu nhưng có tới 10% cháu chưa qua lớp nhà trẻ nên

chưa có nề nếp, thói quen tốt trong sinh hoạt. Vì thế việc giáo dục trẻ các nề nếp
thói quen, hành vi văn minh gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, các cháu tuy
cùng độ tuổi nhưng nhận thức lại không đồng đều, vốn hiểu biết cũng như việc
hình thành các kĩ năng sống của trẻ cũng rất chênh lệch nhau .
7/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

- Trẻ ra lớp không đồng đều mà ra rải rác trong suốt năm học.
- Đa số trẻ sự giao tiếp, nói năng, ứng xử của trẻ còn hạn chế: hay nói
ngọng, nhút nhát, chưa mạnh dạn trong giao tiếp.
Từ các khó khăn và thuận lợi trên nhằm giúp trẻ có các kỹ năng sống
một cách tốt nhất, bản thân tôi luôn trăn trở, tìm tòi, nghiên cứu và tìm ra một số
biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi như sau :
3. Các biện pháp đã tiến hành
3.1. Biện pháp 1: Lựa chọn nội dung giáo dục kĩ năng sống cho trẻ
Việc lựa chọn nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là cần thiết, vì có
lựa chọn được đúng, đầy đủ nội dung, phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ
mới giúp trẻ lĩnh hội được các kỹ năng đó một cách đầy đủ, chính xác theo yêu
cầu độ tuổi. Vì thế qua khảo sát tình hình thực tế trẻ ở lớp và qua nghiên cứu tài
liệu chương trình GDMN và lựa chọn một số nội dung sau để dạy kỹ năng sống
cho trẻ
a. Kỹ năng vận động:
- Dạy trẻ thực hiện các động tác phát triển cơ và hô hấp.
( VD: động tác gà gáy, thổi nơ, động tác tay)
- Thể hiện kỹ năng cơ bản và các tố chất vận động: Giữ được thăng bằng
cơ thể khi thực hiện vận động, kiểm soát được vận động
( VD: đi trên ghế thể dục, đầu đội túi cát, đi theo đường ngoằn nghèo)
- Thực hiện và phối hợp được các cử động của bàn tay, ngón tay, phối hợp

tay, mắt: Thực hiện được các vận động: uốn ngón tay, bàn tay, xoay cổ tay
- Biết một số nguy cơ không an toàn và phòng tránh: Biết bàn là, bếp
điện, phích nước nóng là những vật dụng nguy hiểm khi đến gần, không nghịch
các vật sắc nhọn. Biết ao, hồ, bể chứa nước, giếng là nơi nguy hiểm.
- Biết tránh một số nguy cơ không an toàn: Khi người lạ bế ẵm, cho kẹo
bánh, rủ đi chơi.Biết gọi người lớn khi gặp trường hợp khẩn cấp: cháy, ngã
chảy máu.
- Thực hiện một số quy định ở trường, nơi công cộng về an toàn: sau giờ
học về nhà ngay, không tự ý đi chơi, không leo trèo cây, tường rào.
- Biết một số nhóm ăn, thực phẩm thông thường và lợi ích của chúng.
( VD: nhóm thực phẩm chứa đạm, nhóm thực phẩm chứa chất bột, nhóm
thực phẩm chứa vitamin và muối khoáng...)
-Thực hiện được một số việc tự phục vụ trong sinh hoạt, có một số thói
quen và hành vi tốt trong sinh hoạt.

8/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

( VD: rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, ăn xong biết cất bát, thìa, cất
ghế, xúc miệng nuớc muối, lau mặt )
b. Kỹ năng nhận thức:
- Xem xét và tìm hiểu đặc điểm của các sự vật, hiện tượng: tò mò, khám
phá các sự vật xung quanh như đặt câu hỏi “ Tại sao?, Vì sao?”
- Nhận biết mối quan hệ đơn giản của sự vật, hiện tượng và giải quyết vấn
đề đơn giản.
- Nhận biết số đếm, số lượng, sắp xếp theo quy tắc, so sánh 2 đối tượng,,,
( VD: nhận biết nhóm có 3, 4 đối tượng, xếp tương ứng 1-1)
- Nhận biết bản thân, gia đình, trường lớp mầm non và cộng đồng, nhận

biết một số nghề phổ biến.
( VD: biết địa chỉ của nhà mình, biết tên trường, tên lớp, biết một số nghề
quen thuộc)
- Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật, hiện
tượng xung quanh: nhận biết được một số trạng thái vui, buồn, sợ hãi, tức giận,
ngạc nhiên, qua nét mặt, cử chỉ, giọng nói..
- Biểu lộ cảm xúc: vui, buồn, tức giận, ngạc nhiên, xấu hổ.
- Biết quan tâm, chia sẻ, an ủi, động viên bạn bè và người thân.
- Thực hiện được một số quy định ở lớp, ở gia đình và nơi công cộng: Sau
khi chơi biết cất đồ chơi đúng noi quy định, vâng lời ông bà, bố mẹ, muốn đi
chơi phải xin phép, ăn bánh kẹo phải bỏ rác vào thùng rác
- Biết cảm ơn khi nhận quà, khi có người giúp đỡ, xin lỗi khi làm điều gì
sai, biết chào hỏi lễ phép.
c. Kỹ năng giao tiếp và phát triển ngôn ngữ:
- Nghe hiểu lời nói, sử dụng lời nói trong hoạt động giao tiếp hàng ngày:
Kể rõ ràng, có trình tự về sự vật, hiện tượng nào đó để người nghe có thể
hiểu được.
( VD đọc thơ, kể chuyện…)
- Nhận biết các ưu khuyết điểm của bản thân. Biết ứng xử với mọi người
xung quanh.
- Học cách lắng nghe mọi người và đối đáp.
d. Kỹ năng thể hiện tình cảm và kỹ năng xã hội:
- Thể hiện ý thức về bản thân: Nói được họ tên, tuổi, giới tính của bản
thân, nói được mình có điểm gì giống và khác bạn.
( VD: biết tên trường , tên lớp mình đang học, biết tên của mình, tên của
bố, mẹ, biết giới tính của mình là trai hay gái )
9/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

- Tự tin, tự lực, cố gắng hoàn thành công việc được giao.
- Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật,
hiện tượng.
( VD: yêu thiên nhiên, yêu quý các con vật, yêu quý, giúp đỡ bạn khi gặp
khó khăn)
- Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật, hiện
tượng xung quanh: nhận biết được một số trạng thái vui, buồn, sợ hãi, tức giận,
ngạc nhiên qua nét mặt, cử chỉ, giọng nói..
- Biểu lộ cảm xúc: vui, buồn, tức giận, ngạc nhiên, xấu hổ.
- Biết quan tâm, chia sẻ, an ủi, động viên bạn bè và người thân.
( VD: biết dỗ dành bạn, an ủi bạn khi bạn buồn, biết chia sẻ, nhường nhịn
đồ chơi cho bạn )
e. Kỹ năng thẩm mỹ.
- Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống
và các tác phẩm nghệ thuật.
- Hát, vận động theo nhạc, biết vẽ, nặn, cắt, xé, dán, ghép hình
- Thể hiện sự sáng tạo khi tham gia hoạt động nghệ thuật (âm nhạc, tạo
hình).
( VD vẽ, xé dán, nặn, hát, vận động theo nhạc)
Thông qua việc nghiên cứu kỹ tài liệu, lựa chọn nội dung đảm bảo tính vừa
sức, phù hợp với trẻ, tôi tin rằng tất cả trẻ lớp tôi đều có những kỹ năng sống cơ
bản một cách tốt nhất.
3.2. Biện pháp 2: Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua các
hoạt động giáo dục trẻ trong ngày .
a. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua giờ học :
- Lí luận: Trước đây, trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ bao gồm cả
việc giáo dục trẻ những thứ không an toàn và cách phòng tránh thì giáo viên
thường giáo dục trẻ với những lời dặn dò nhắc nhở đơn giản thông qua nội dung
các bài thơ, câu chuyện, bài hát Tuy nhiên trong chương trình giảng dạy, những

bài hát, những câu chuyện mang nội dung đó có rất ít. Vì vậy, trong năm học
này, tôi nghiên cứu lựa chọn những tình huống bất trắc thường xảy ra trong
thực tế để dạy trẻ có kỹ năng ứng biến khi gặp tình huống khó khăn và biết
cách suy nghĩ để giải quyết các tình huống này
- Cách làm: đưa ra các tình huống trong các giờ hoạt động chung của trẻ
Môn: Làm quen văn học
Đề tài : Truyện “ Chú vịt xám”
10/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Trước đây, thông qua câu chuyện “Chú vịt xám” chúng tôi chỉ dựng lời
giáo dục trẻ: “Khi đi công viên hoặc đến những nơi công cộng thì phải đi với bố
mẹ, không được chạy lung tung để khỏi bị lạc” chứ chưa dạy trẻ nếu chẳng may
xảy ra sẽ phải xử lý như thế nào.
Với cách giáo dục như vậy tôi thấy kết quả đạt trên trẻ chưa đạt hiệu
quả. Trẻ ghi nhớ một cách thụ động, và thường chóng quên. Và điều cốt yếu trẻ
không hiểu cốt lõi của vấn đề là tại sao không nên làm như vậy và nếu xảy ra thì
phải làm thế nào. Do đó bây giờ ngoài việc giáo dục như vậy vào giờ hoạt động
chiều, tôi đã đưa ra tình huống
- “Khi con bị lạc mẹ khi đi chơi công viên thì con sẽ làm gì ? ”
Tôi đã cho trẻ suy nghĩ, mỗi trẻ đưa ra một cách giải quyết của riêng trẻ.
Trẻ trả lời theo suy nghĩ của trẻ , bên cạnh đó cô cũng có thể gợi mở cho
trẻ : “Theo con làm như vậy có được không? Tại sao?”
Sau đó, cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất: Khi bị lạc mẹ, con hãy
bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỗ chờ. Vì bố,
mẹ sẽ quay lại chỗ đó để tìm con . Hoặc con có thể đến chỗ chú bảo vệ, cô bán
hàng trong công viên ở gần chỗ đó để nhờ gọi điện thoại, hoặc thông báo lên
loa để tìm bố mẹ. Tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có hứa sẽ đưa về

với bố mẹ. Vì có thể người đó là kẻ xấu lợi dụng cơ hội đó bắt cóc hoặc làm hại
con
Với tình hình phức tạp trong xã hội hiện nay, nhiều tình huống bất trắc có
thể xảy ra đối với trẻ như bị bắt cóc, xâm hại .. Tôi đó đưa ra những tình huống
để dạy trẻ như:
- “ Nếu có người không quen biết cho con quà con nên làm như
thế nào ? ”
Ở tình huống này, với lứa tuổi của trẻ trên thực tế trẻ rất thích khi được
cho quà và sẽ không biết tại sao không được nhận.
Khi trẻ thảo luận, tôi đưa ra những giả thiết, những tình huống xấu “ Nếu
đó là kẻ xấu thì sẽ rất nguy hiểm cho con”. Tôi phân tích, giải thích cho trẻ và
giúp trẻ có phương án giải quyết đó là :
Tuyệt đối không nhận quà, ăn bánh kẹo của người lạ vì có thể bị người
xấu tẩm thuốc mê và trúng mưu của kẻ xấu.
Khi gặp trường hợp này con nên núi “ Cháu cám ơn, nhưng bố mẹ cháu
không cho nhận quà của người lạ”.
- Kết quả: Với phương pháp giáo dục mới này, trẻ sẽ hình thành được kỹ
năng sống cơ bản đó là nhận biết được những mối nguy hiểm bên cạnh mình và
11/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

biết cách suy nghĩ phòng tránh và có thể tự giải quyết được khi gặp phải các
tình huống như vậy
Môn: Khám phá khoa học
Đề tài: Một số đồ dùng trong gia đình
Với đề tài này, Tôi chuẩn bị một số đồ dùng gia đình: phích nước, dao kéo,
xoong nồi, để trẻ quan sát và nhận xét về chất liệu, tác dụng của những đồ dùng
đó. Hỏi trẻ: xoong nồi dùng để làm gì? nếu khi đang đun hoặc trong nồi có canh

nóng thì phải làm gì? có được sờ vào không? các con có được nghịch dao kéo
không? vì sao? Cuối buổi học tôi cho trẻ chơi trò chơi: “phân biệt hành vi đúng
và sai”, tôi dùng các bức tranh vẽ những hành động phù hợp và không phù hợp
với những đồ dùng đó để trẻ lựa chọn.Thông qua tiết học này, sau khi dạy trẻ
nhận biết một số đồ dùng trong gia đình và chất liệu của chúng. Tôi giáo dục trẻ
biết một số nguy cơ không an toàn và phòng tránh: biết bàn là, bếp điện, phích
nước nóng là những vật dụng nguy hiểm khi đến gần, không nghịch các vật sắc
nhọn. Biết hồ, ao, bể chứa nước, giếng là nơi nguy hiểm. Qua đó, tôi cũng dạy
trẻ biết gọi người lớn khi gặp trường hợp khẩn cấp: ngã đau, chảy máu.

-“ Nếu con đang ở nhà một mình , có người đến gọi mở cửa con sẽ
làm gì ?”
Tôi cho trẻ nói suy nghĩ , cách giải quyết của mình. Trong khi thảo luận
với trẻ tôi gợi mở :cũng có trường hợp kẻ xấu có thể gây hại cho bé hoặc lấy
trộm đồ của gia đình cũng chính là người thu tiền điện, nước hoặc chính là
người quen biết với bố mẹ bé để giúp trẻ suy đoán tìm cách giải quyết. Sau đó
cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất trong trường hợp này :
“ Tuyệt đối không mở cửa, kể cả đó có thể là người quen của bố mẹ,
người thu tiền điện, nước. Nếu có người lớn ở trên gác chưa biết thì gọi xuống,
còn nếu không có ai ở nhà thì hẹn họ nhắn lại gì hoặc tối đến gặp bố mẹ ”.
Trong thời gian gần đây, cháy nổ là hiểm hoạ luôn rình rập với tất cả mọi
nhà. Chính vì vậy, với trẻ mẫu giáo tuy trẻ còn nhỏ tuổi song tôi nghĩ rằng cũng

12/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

cần dạy cho trẻ một số kỹ năng ứng biến nếu chẳng may có điều đó xảy ra . Tôi
đã đưa tình huống :

-“ Nếu bé thấy có khói, hoặc cháy ở đâu đó con sẽ phải làm thế nào ?”
Qua tình huống này tôi dạy trẻ :
Khi thấy có khói hoặc cháy ở đâu, trước hết bé phải chạy xa chỗ cháy,
hãy hét to để báo với người nhà và những người xung quanh có thể nghe thấy.
Nếu không có người ở nhà thì chạy báo cho hàng xóm.
Từ những tình huống cụ thể mà rất dễ xảy ra đối với trẻ, bằng cách cho
trẻ thảo luận, yêu cầu trẻ suy nghĩ, vận dụng vốn hiểu biết của mình để tìm cách
giải quyết vấn đề. Thông qua đó cô giúp trẻ tìm ra phương án tối ưu nhất, đó
cũng chính là kinh nghiệm mà ta cần dạy trẻ . Thông qua hoạt động giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ trong các giờ hoạt động chung cũng là cách giúp trẻ có
sự tư duy lôgích, biết cách diễn đạt suy nghĩ của mình, và giúp trẻ có thêm kinh
nghiệm trong cuộc sống.
* Kết quả: trẻ đó có những kiến thức cơ bản trong việc phòng tránh
những nguy cơ không an toàn có thể xảy ra với trẻ, trẻ biết cách ứng xử hợp lí
trong các tình huống khẩn cấp: gặp người lạ, gặp đám cháy..
Môn: Tạo hình
Đề tài : Vẽ về công trình xây dựng
Bằng sự yêu nghề, mến trẻ và khả năng của mình, tôi tạo ra nhiều bức
tranh các công trình xây dựng khác nhau với bố cục đẹp, màu sắc tươi sáng để
kích thích sự hứng thú của trẻ để tạo ra các bức tranh nghệ thuật. Tôi cho trẻ
quan sát, nhận xét hình ảnh, bố cục, màu sắc trong bức tranh, tôi hỏi trẻ để trẻ
nêu ý tưởng, cách thực hiện để tạo ra bức tranh đó. Qua ý kiến trẻ đưa ra tôi
động viên, hướng dẫn trẻ làm hoàn thiện bức tranh có sáng tạo. Trong khi trẻ
làm tôi sưu tầm những đĩa nhạc không lời có nội dung phù hợp với nội dung trẻ
đang thực hiện, bật nhỏ nhằm kích thích, tạo hứng thú cho trẻ. Đặc biệt khi trẻ
hoàn thành xong bức tranh của mình, tôi cho trẻ trưng bày các sản phẩm đó lên
để cho các bạn và trẻ cùng quan sát. Cho trẻ cùng chia sẻ về bài của mình, của
bạn. Qua đó giáo dục trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của bức tranh. Đây cũng là cách
để giáo dục kỹ năng thẩm mĩ cho trẻ.
* Kết quả: Với cách làm này trẻ có kỹ năng cảm nhận và thưởng thức cái

đẹp qua đó có kỹ năng thể hiện cái đẹp theo cách riêng của mình, ngoài ra trẻ
còn cú kỹ năng tự nhận xét, chia sẻ về bài của mình, của bạn, từ đó nâng cao khả
năng về thẩm mĩ cho trê.
b. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua nội dung các câu chuyện :
13/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

- Lí luận: Xuất phát từ đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe
kể chuyện. Nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai
mờ. Chính vì vậy tôi đó kể cho trẻ nghe một số câu chuyện lồng vào đó các
tình huống để giáo dục trẻ. Giúp trẻ tiếp nhận một cách hứng thú, tự nguyện.
Và những câu chuyện này là những những tình huống bất trắc có thể xảy ra
với trẻ nhỏ mà đôi khi chúng ta vô tình không kiểm soát được.
- Cách làm: tôi đã sưu tầm các câu chuyện dựa trên những tình huống đó được
gặp trong thực tế để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ:
Tình huống 1- Chuyện : Bạn Lâm với chiếc ổ khóa
Hôm nay chủ nhật, mẹ đưa bạn Lâm lên nhà bác Hoa bạn mẹ chơi. Vì vui
quá , lâu lắm rồi Lâm mới được lên nhà Bác Hoa . Nhà bác Hoa ở trên phố cơ,
nhà bác ấy có anh Bin hơn Lâm một tuổi . Lên nhà bác ấy thích ơi là thích ,
trong phòng anh Bin có bao nhiêu là đồ chơi đẹp, mỗi lần lên đây là Lâm lại
được thỏa thích chơi đùa với đồ chơi. Đến nhà bác Hoa rồi . “ Bác Hoa ơi ” Bác
Hoa chạy ra mở cửa.
-“ A! Bác chào hai mẹ con, 2 mẹ con vào đây nào ”
- “ Bác Hoa ơi! Anh Bin đâu rồi ? ”
- “ Hôm nay chủ nhật, anh Bin sang bà nội cùng bố rồi cháu ạ ”
Buồn quá ! Thế là anh Bin không có nhà rồi, Lâm chẳng biết chơi với ai
bây giờ .
Rồi trong lúc mẹ và bác Hoa nói chuyện, Lâm chạy vào phòng anh Bin .

A! Đây rồi , vẫn là những thứ đồ chơi mà Lâm thích , Lâm mải mê chơi đùa
với bao nhiêu là đồ chơi.
Bỗng nghe tiếng mẹ gọi : “ Lâm ơi , con đang làm gì đấy , mẹ con mình
chào bác Hoa đi về nào ”
- “ Vâng ạ ” Tiếng Lâm đáp lại
Lâm vội vàng chạy ra, mà cũng quên mất không cất dọn đồ chơi của
anh Bin .
-“ Ơ , cái gì thế này ! Phòng anh Bin có ổ khóa lạ quá, chẳng giống như
khóa nhà Lâm ”.
Lâm nắm vào ổ khóa rồi xoay xoay , vặn vặn . Tiếng ổ khóa kêu lách tách
làm cho Lâm thấy thích thú .
Lâm cầm vào ổ khoa và đóng cửa lại . “ Kẹt ” ổ khúa chặt lại và cánh của
cũng bị khóa.
Lâm xoay tay nắm để mở cửa giống như ở nhà mình mà không tài nào
mở được. Cậu loay hoay xoay đi xoay lại mà không được. Cu cậu sợ quá khóc
14/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

oà lên. Mẹ và bác Hoa vội vàng chạy lại hướng dẫn Lâm cách mở khoá nhưng
cu cậu càng khóc to hơn. Cuối cùng bác Hoa phải thuê thợ cắt kính vào cắt để
có thể thò tay vào mở khoá cửa.
Cửa vừa mở, Lâm ào ra ôm chầm lấy mẹ khóc nức nở “Mẹ ơi, con
sợ quá ”.
Đợi Lâm bình tĩnh, mẹ mới ôn tồn giải thích và nhắc nhở: “ Lần sau, đi
đâu con không được nghịch khoá như thế nữa nhé, khoá mỗi nhà có các cách sử
dụng khác nhau. Nếu hôm nay ,mẹ và bác Hoa không biết thì sẽ nguy hiểm thế
nào. Mà con xem bây giờ bác Hoa phải chữa lại cửa rồi. Còn nữa con cũng
chưa cất dọn đồ chơi trả anh Bin kìa . Con vào cất đồ chơi của anh đi ”

Lâm ân hận cúi đầu : “ Vâng ạ, con xin lỗi bác, con xin lỗi mẹ ạ ” rồi nhanh
nhẹn vào dọn dẹp đồ chơi.
Bác Hoa tươi cười bảo: “Thôi, không sao đâu .Cháu biết lỗi vậy là được
rồi. Lần sau nhớ nhé ”
Từ đó , Lâm luôn nhớ lời mẹ dặn .
Với câu chuyện này tôi giáo dục trẻ:
+ Không nghịch ổ khóa và chốt, khoá cửa vì mỗi ổ khóa có một cách sử
dụng riêng.
Bên cạnh đó tôi cũng đưa ra những lời dạy khác đối với trẻ như :
+ Không tự ý vào phòng của người khác khi chưa được sự đồng ý
+Chơi đồ chơi xong phải cất dọn sạch sẽ, gọn gàng.
Tình huống 2 - Chuyện : Đi xe máy
Hôm nay, trên nhà thi đấu thể dục thể thao huyện tổ chức hội khỏe Măng
non dành cho các bé lớp mẫu giáo lớn như lớp của chị Bông. Em Bảo háo hức
lắm muốn đuợc đi xem chị biểu diễn . Cu cậu dậy thật sớm, giục mẹ đưa lên đó
- “ Mẹ ơi! Mẹ cho con đi lên xem chị Bông biểu diễn. Chị Bông đi bằng
xe gì hả mẹ ? ”
- “ Chị Bông đi cùng các bạn ở lớp bằng ô tô con ạ ”
- “ Ôi!Chị Bông đi bằng ô tô, chị Bông đi nhanh hơn mình rồi! ”
Mẹ phải đi nhanh cơ không là muộn mất ”
Ăn sáng song, cậu vội vàng chạy ra đường đợi mẹ.
Ra đến đường, Bảo luôn miệng giục mẹ :
-“ Mẹ ơi, mẹ đi nhanh lên nhé ”.
Đang đi, bỗng Bảo chợt nhớ ra, cậu kêu lên:“ Mẹ ơi, con quên mất mũ
bảo hiểm ở nhà rồi.”

15/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Mẹ nói : “ tại con cứ vội cuống lên đấy mà. Thôi , mẹ con mình quay lại
để lấy nhé. ”
- “ Không , bây giờ mà quay về thì muộn mất mẹ ạ. ”
Bảo nhất định không chịu quay lại để lấy mũ, mẹ đành phải nhượng bộ
không quay về nữa.
Đang đi, bỗng chiếc xe phía trước chở thùng hoa quả bị rơi xuống đường,
làm hoa quả rơi tung toé. Mẹ vội vàng phanh gấp làm xe loạng choạng rồi đổ
kềnh làm hai mẹ con ngã lăn ra đường. Bảo bị đập đầu xuống đường.Chú công
an đang đứng bên đường nhìn thấy bước sang đỡ 2 mẹ con dậy, chú lo lắng hỏi :
“ Chị và cháu có sao không ”.
Mẹ xem xét chỗ vết thương của Bảo và nói: “ Cảm ơn anh, mẹ con tôi
không sao ạ ”
Chú ôn tồn nhắc nhở :
-“ Chị không cho cháu đội mũ bảo hiểm là vi phạm luật ATGT rồi. Trẻ em
cũng phải đội mũ bảo hiểm để đảm bảo ATGT. Nếu hôm nay mà va chạm mạnh
thì sẽ rất nguy hiểm. Cháu đội mũ thì những trấn thương vùng đầu giảm đi rất
nhiều. Tránh được những trấn thương để lại những hậu quả đáng tiếc. ”
Mẹ ân hận xin lỗi chú công an và nói với Bảo :
“ Mẹ con mình lần sau dù có vội hay muộn đến mấy cũng phải nhớ đội
mũ bảo hiểm con nhỉ. ”
* Kết quả: Sau khi cho trẻ nghe chuyện và toạ đàm với trẻ về nội dung
câu chuyện, tôi thấy có nhiều cháu cũng nhận là thường xuyên không đội mũ
bảo hiểm khi đi xe máy . Sau đó, nhiều bậc phụ huynh đó chia sẻ với cô giáo :
Bản thân phụ huynh cũng ít khi nhớ cho con đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, bởi
một phần vướng, một phần công an thường không phạt trường hợp này nên các
phụ huynh cũng hay bỏ qua. Nhưng bây giờ, các con đũi đội mũ bảo hiểm khi
đi xe máy . Qua trên tôi thấy rằng, qua câu chuyện trẻ đó nhận thức được sự cần
thiết của việc đội mũ bảo hiểm khi đi xe. Biết được nếu không thực hiện tốt thì
có thể xảy ra rủi ro như thế nào. Từ đó tạo cho trẻ ý thức chấp hành LLATGT

đường bộ.
3.3. Biện pháp 3 : Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mọi lúc mọi nơi:
- Lí luận :Để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ có hiệu quả, trước tiên tôi
thực hiện nghiêm túc chế độ giờ giấc trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Từ đó

16/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

căn cứ vào nội dung cụ thể của từng hoạt động để lựa chọn nội dung lồng ghép
cho phù hợp
a. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua giờ ăn
* Cách làm.
- Tôi dạy trẻ cách sử dụng các đồ dùng, vật dụng khác nhau trong ăn uống
để trẻ sử dụng chúng đúng với chức năng một cách chính xác.
- Dạy trẻ biết giữ gìn những đồ dùng đó sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Dạy
trẻ ngoan, có nề nếp trong giờ ăn. Dạy trẻ biết ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm
để có đủ chất cho cơ thể phát triển khỏe mạnh. Thông qua đó dạy trẻ biết một số
món ăn, thực phẩm thông thường, và ích lợi của chúng. Thực hiện được một số
việc tự phục vụ trong sinh hoạt, có một số thói quen và hành vi tốt trong
sinh hoạt.
- Qua việc tổ chức bữa ăn cho trẻ, tôi tập cho trẻ làm một số công việc tự
phục vụ qua đó hình thành ở trẻ một số kỹ năng sử dụng đồ dựng ăn, uống đúng
cách và hành vi văn hoá văn minh như:
- Tham gia chuẩn bị bữa ăn ( tự kê ghế, gấp khăn lau, tự chia đĩa,
chia bát…)
- Trẻ được tập luyện một số thói quen hành vi văn minh trong ăn uống
( Trẻ biết mời cô mời bạn, biết vệ sinh cá nhân trước và sau khi ăn, biết giữ vệ
sinh chung) và hành vi văn hoá như không nói chuyện khi ăn, ho hoặc ngáp phải

quay ra ngoài đồng thời lấy tay che miệng, biết nhặt cơm rơi bỏ vào đĩa và
lau tay)

Trẻ ngồi vào bàn trước giờ ăn
* Kết quả: trẻ của lớp tôi đó hình thành đuợc những kỹ năng tự phục vụ
bản thân ( Lau mặt ,rửa tay), hình thành được những thói quen tốt trong ăn uống
( Ăn hết xuất, xúc ăn gọn gàng, biết mời cô, mời bạn khi ăn ..).
17/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Tất cả những đỉều đó trở thành nề nếp trong sinh hoạt của trẻ ở tại lớp
cũng như khi ở nhà.
b. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động vui chơi:
- Lí luận: Đối với trẻ mầm non, hoạt động vui chơi chiếm vai trò chủ đạo
trong hoạt động của trẻ ở trường. Thông qua giờ chơi, trẻ được đóng các vai
khác nhau trong xó hội, trẻ đóng vai và tái hiện lại những gì trẻ nhìn thấy trong
cuộc sống. Tất cả những kiến thức và kinh nghiệm cuộc sống mà trẻ có sẽ được
trẻ thể hiện qua họat động vui chơi.
- Cách làm:
+ Ở góc phân vai tôi đặt câu hỏi gợi mở: Hôm nay gia đình có dự định gì?
bố làm gì? còn mẹ sẽ làm gì? như thế nào? con phải như thế nào? Qua đó giáo
dục trẻ phải biết quan tâm, chia sẻ, yêu mến bạn bè và người thân, muốn đi chơi
phải xin phép. Bên cạnh đó, qua góc chơi phân vai mẹ con, trẻ học được các kỹ
năng như: Kỹ năng giao tiếp ( giao tiếp giữa mẹ với con, trẻ biết nói nựng con,
dặn dò con), kỹ năng chăm sóc (biết lấy nước cho con uống, xúc bột cho con
ăn), kỹ năng hợp tác ( trẻ học được cách chơi trong nhóm như biết trò chuyện
chia sẻ với bạn bên cạnh…. Sau khi chơi xong trẻ biết cất đồ chơi đúng nơi
quy định.

Bé chơi ở góc phân vai bác sĩ

18/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

c. Giáo dục trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài trời:
- Lí luận : trong chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ tại trường thì hoạt động
ngoài trời đóng một vai trò quan trọng. Hoạt động này là cơ hội cho trẻ trải
nghiệm vể thế giới bên ngoài, trẻ được giao lưu với cô, với bạn, được học hỏi,
hình thành những kỹ năng sống cần thiết .
- Cách làm:
+ Khi tổ chức cho trẻ hoạt động giao lưu, tôi thường cho trẻ giao lưu với
bạn theo nhiều hình thức khác nhau :
Ví dụ giao lưu giữa các tổ trong lớp , giao lưu giữa nhóm bạn trai và
nhóm bạn gái dưới hình thức hát hoặc đọc thơ theo chủ đề, hoặc giao lưu các trò
chơi như : kéo co, mèo đuổi chuột….
+ Khi tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời với giờ hoạt động lao động, tôi
cho trẻ tưới cây, nhặt lá rụng, bỏ rác vào thùng. Tôi hỏi trẻ “ con tưới cây, nhổ
cỏ để làm gì? sao lại phải nhặt rác cho vào thùng rác? ở nhà con cũng trồng cây
thì các con phải làm gì để cây phát triển tốt? “Qua đó dạy trẻ thực hiện một số
quy định ở lớp, ở gia đình và nơi công cộng: biết vâng lời ông bà, bố mẹ, ăn
bánh kẹo phải bỏ vỏ vào thùng rác, biết yêu quý, bảo vệ thiên nhiên, biết chăm
sóc cây xanh, tuới nước, nhổ cỏ cho cây….

19/25

Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Bé tưới nước cho cây

Bé nhặt rác bỏ vào thùng
* Kết quả: thông qua việc giỏo dục kỹ năng sống cho trẻ trong các giờ
hoạt động ngoài trời, tôi thấy trẻ lớp tôi rất mạnh dạn,tự tin, luôn thích chia
sẻ, giao lưu cùng bạn. Trẻ thực hiện tốt các quy định của trường lớp : nhặt
20/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

rác bỏ vào thùng, không dẫm chân lên hoa, thảm cỏ, khi chơi đồ chơi ngoài
trời biết nhường nhịn, chia sẻ với bạn.
3.4. Biện pháp 4 : Cô luôn là tấm gương để cho trẻ noi theo
Ở lứa tuổi của trẻ, trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi
của cô đều được trẻ chú ý. Vì vậy, cô phải luôn là tấm gương cho trẻ soi. Trẻ 3-4
là lưa tuổi đang học bắt chước , nhất là những hành vi, hành động của cô. Nên,
trước hết cô giáo phải là tấm gương mẫu mực trong lời ăn tiếng nói, trong các cử
chỉ, hành động của mình, trong cách giải quyết vấn đề, luôn yêu thương, tôn
trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ.
Ý thức được điều đó nên tôi luôn chú ý đến cách đi đứng, lời nói, hành
vi, cử chỉ của mình. Giao tiếp với trẻ luôn nhẹ nhàng, xưng hô cô và con. Giờ
đón trả trẻ luôn ân cần với trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh.
Phải giữ đúng lời hứa với trẻ nếu tôi đã hứa, nếu trẻ có hành vi, lời nói
không hay, tôi nhẹ nhàng góp ý và khuyến khích trẻ tránh sai phạm lần sau. Trẻ
rất thích cô giáo trẻ trung, xinh tươi vì thế tôi luôn chú ý đến cách ăn mặc sao
cho đẹp và lịc sự, phù hợp với môi trường sư phạm.
Đây là những yêu cầu rất cao và đòi hỏi mỗi cô giáo cũng luôn phải tự rèn

luyện mình để công tác giáo dục trẻ hiệu quả hơn. Cô giáo thực sự là tấm gương
sáng cho trẻ noi theo.
3.5. Biện pháp 5: Luôn trao đổi, phối hợp với phụ huynh để cùng giáo dục
kĩ năng sống cho trẻ.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã trao đổi với với cha mẹ trẻ về
mục đích, yêu cầu, tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Phổ
biến những nội dung có liên quan đến giáo dục kỹ năng sống, những kiến thức,
kỹ năng trẻ cần để cha mẹ học sinh phối hợp cùng giáo viên rèn luyện trẻ ở gia
đình.
Phụ huynh cần dạy trẻ những nguyên tắc cơ bản của kỹ năng sống là rèn
luyện dần cho trẻ tính tự giác tích cực. Nên cho trẻ thường xuyên tham gia vào
những công việc phù hợp với lứa tuổi giúp trẻ phát huy tinh thần trách nhiệm và
sự thân thiện với mọi người xung quanh, để trẻ giúp mình những công việc vừa
sức như lấy nước cho mẹ khi mẹ mệt, lấy tăm cho ông bà sau khi ăn. Điều này
giúp trẻ có ý thức trách nhiệm biết quan tâm chia sẻ, giúp đỡ cha mẹ ngay từ
nhỏ.
Cha mẹ cũng phải chú ý đến những hành vi, lời nói, cử chỉ đối với bạn bè
và họ hàng là một cách hiệu quả để dạy trẻ biết thế nào là sống tốt với
mọi người.
21/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

4. Hiệu quả SKKN :
Sau khi áp dụng các biện pháp trên, kết quả giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ lớp tôi có những chuyển biến rõ rệt. Tôi tiến hành khảo sát trên trẻ, kết quả
khảo sát lần 2 thu được như sau:
Sau một thời gian áp dụng và thực hiện các biện pháp trên vào quá trình
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ MGB 3-4 tuổi. Qua thời gian nghiên cứu, khảo sát

thực trạng và đề ra những biện pháp thực hiện, tôi đã đạt kết quả. Đó là sự nỗ
lực cố gắng của bản thân tôi. Bên cạnh đó tôi luôn nhận được sự chỉ đạo sát sao
của ban giám hiệu nhà trường cùng các bạn đồng nghiệp giúp đỡ tạo điều kiện
thuận lợi về cơ sở vật chất, tinh thần, động viên cô và trò sớm hoàn thành nhiệm
vụ. Tôi đã thu được một số kết quả đáng mừng sau:
- Trẻ lớp tôi đều khỏe mạnh, sạch sẽ, mạnh dạn, hồn nhiên, có ý thức học
tập tốt, biết lao động tự phục vụ bản thân, có thói quen vệ sinh ở mọi lúc, mọi
nơi. Nắm chắc kiến thức yêu cầu từng độ tuổi đề ra.
- Tự tin, tự lập, chủ động, sáng tạo trong các hoạt động
- Trẻ ngoan ngoãn, biết vâng lời ông bà, bố mẹ và người lớn tuổi.
- Trẻ biết giới thiệu về bản thân và gia đình mình với mọi người, biết
mình đang học lớp nào, thích cái gì và địa chỉ nhà mình ở đâu.
- Biết cách ứng xử với mọi người xung quanh. Biết cảm ơn khi nhận được
sự giúp đỡ từ người khác, khi được người khác tặng quà. Biết nói lời xin lỗi khi
làm điều sai trái. Biết lắng nghe, chia sẻ, yêu quý, giúp đỡ ông bà, bố mẹ, bạn
bè, cô giáo và những người xung quanh.
- Trẻ biết hợp tác, chơi với bạn, biết liên kết với các bạn khác trong lớp,
biết chia sẻ, chăm sóc, lắng nghe, trình bày và diễn đạt ý trong nhóm bạn.
- Trẻ biết nhận xét, đánh giá các ưu khuyết điểm của bản thân mình và
của bạn.
- Nhận biết những hoàn cảnh không an toàn và cách giữ an toàn cho mình
và nơi công cộng ( trong sân trường, ngoài đường, trong công viên, khi gặp
người lạ)
Bảng tổng hợp kết quả so sánh chất lượng kĩ năng sống của trẻ
Trẻ
Kỹnăng
Kỹnăng
Kỹnăng Kỹ năng thể
Kỹnăng
lớp

vận động
nhận thức
giao tiếp và hiện
tỡnh thẩm mĩ
MGBphát
triển cảm và kỹ
C3
ngụn ngữ
năng xó hội
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ

22/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Đầu
năm

Cuối
năm

15

20

14

21

15

20

13

22

12

23

43%

57%

40%

60%

43%

57%

37%

63%

34%

66%

33
94%

2
5,7%

33
94 %

2
5,7%

33
83%

2
5,7%

33

94%

2
5,7%

32
92%

Kết quả khảo sát trên cho thấy, % trẻ có kỹ năng sống ở mức đạt tăng lên
nhanh. Trẻ đó có được những kỹ năng tương đối bền vững. Đáng mừng là % trẻ
ở mức chưa đạt giảm xuống. Kết quả này đó chứng minh ưu điểm của việc thực
hiện có hiệu quả các biện pháp trên. Trẻ lớp tôi có được những kỹ năng sống cơ
bản, cần thiết của lứa tuổi này. Đồng thời cũng lĩnh hội được những kỹ năng kỹ
xảo, thói quen hành vi, nếp sống văn hoá, làm nền tảng cho việc phát triển nhân
cách trẻ toàn diện, bền vững, có khả năng thích ứng với mọi biến động của xã
hội, biết tự khẳng định mình trong xã hội. Góp phần làm cho xã hội ngày càng
phát triển vững mạnh.
Về phía phụ huynh, sự chuyển biến tích cực từ phía trẻ đã làm cho phụ
huynh cảm thấy vui mừng, phấn khởi, tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà
trường. Các bậc phụ huynh đã có thói quen phối hợp với giáo viên, tích cực
tham ra các hoạt động giáo dục trẻ ở nhà trường.
Bản thân, qua việc tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tôi
cũng có điều kiện để rèn luyện các kỹ năng sống của mình, có một số kinh
nghiệm và tự tin hơn khi tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ trong đó có hoạt
động giáo dục kỹ năng sống.

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Để giáo dục trẻ có kỹ năng sống tốt thì:
- Giáo viên cần nắm vững khái niệm, mục đích, nội dung và phương pháp

rèn kỹ năng sống cho trẻ. Tự học và xây dựng kế hoạch cá nhân, kế hoạch rèn kỹ
năng sống cho trẻ cụ thể, rõ ràng, phù hợp tình hình thực tế trẻ trong lớp. Luôn
tự giác trong công việc và tâm huyết với việc rèn kỹ năng sống cho trẻ.
- Giáo viên phải nắm vững tâm sinh lý trẻ, biết tính cách, sở thích của
từng trẻ để sử dụng những biện pháp rèn kỹ năng sống phù hợp. Người giáo
viên phải nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, thực sự yêu trẻ như yêu con mình, luôn
tìm tòi sáng tạo những phương pháp mới để giáo dục trẻ đạt hiệu quả.
23/25

3
8,5%


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

- Giáo viên phải linh hoạt trong quá trình tổ chức các hoạt động, phát hiện
nhanh các tình huống biết tạo các tình huống, tận dụng các tình huống xảy ra
trong cuộc sống hàng ngày và biết cách xử lý để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
- Giáo viên bao quát trẻ mọi lúc, mọi nơi, luôn nhắc nhở trẻ nhẹ nhàng khi
trẻ làm điều sai, động viên khen ngợi trẻ khi trẻ làm tốt.
- Giáo viên phải gương mẫu trong lời nói, cử chỉ, hành động. Đi đứng nhẹ
nhàng, ứng xử văn minh lịch sự, là tấm gương cho trẻ noi theo.
- Giữa nhà trường và gia đình phải có sự kết hợp chặt chẽ, thường xuyên
trao đổi với phụ huynh về kết quả của trẻ để đề ra các biện pháp giáo dục trẻ
hợp lý.
Nhờ việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mà những kỹ năng còn thiếu hụt của
trẻ được bổ sung, được rèn dũa rất nhiều. Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, biết quan
tâm, giúp đỡ mọi người. Đồng thời tạo tâm thế sẵn sàng cho trẻ bước vào lớp
một. Qua đề tài này tôi muốn khẳng định: Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ trong
trường mầm non là việc rất cần thiết và quan trọng.

- Qua kết quả đó đạt được ở trên tôi thấy rằng để giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ đạt kết quả tốt giáo viên cần :
- Lắng nghe ý kiến của trẻ không gò bó ép đặt trẻ. Cô luôn là người chỉ
dẫn, chuyền cho trẻ những kinh nghiệm sống đó được đúc kết từ lâu.
- Cần tích cực đổi mới phương pháp dạy nhằm khuyến khích sự tích cực ở
trẻ. Khai thác tiểm năng sáng tạo ở mỗi trẻ. Giáo dục trẻ như thế nào để trẻ cảm
thấy thoải mái trong mọi tình huống của cuộc sống. Luôn tạo cho trẻ cơ hội để
trẻ được thể hiện mình, được bộc lộ bản thân mình trước mọi người.
- Cần thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục phát huy tính tích
cực ở trẻ, giúp trẻ hứng thú chủ động khám phá, biết vận dụng vốn kiến thức, kỹ
năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau .
- Để giáo dục trẻ kỹ năng, cô giáo cần đưa ra các tình huống cụ thể để trẻ
trải nghiệm chứ không nên lý thuyết dập khuôn hoặc chỉ “cấm đoán” như :
“Con không được làm như thế này” sẽ khiến trẻ mất đi khả năng tự phán đoán
và tự đưa ra quyết định giải quyết .
- Tuyên truyền với các bậc phụ huynh để cùng tham gia giáo dục trẻ .
2. Kiến nghị và đề xuất:
Để trẻ có được các kĩ năng sống hoàn thiện, rất mong muốn lãnh đạo cấp
trên quan tâm nhiều hơn nữa trong việc tổ chức nhiều buổi chuyên đề tập huấn
nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non để giáo viên học tập, trao đổi,
học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
24/25


Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi ở trường Mầm non

Bản thân giáo viên chúng tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa trong công tác
giáo dục kĩ năng sống cho trẻ để trẻ phát triển toàn diện về nhân cách. Cô giáo
phải không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng chuyên môn, trau dồi học hỏi kinh
nghiệm với bạn bè đồng nghiệp để cùng đưa ra các biện pháp thiết thực, hiệu

quả nhất trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ.
- Để hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này, mặc dù được sự quan tâm
giúp đỡ của các chị em đồng nghiệp và đặc biệt của chị em giáo viên đồng chủ
nhiệm lớp. Nhưng không tránh khỏi những thiếu sót rất mong được sự ủng hộ và
đóng góp ý kiến của ban lãnh đạo cấp trên và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến
ngày càng tốt hơn, để giúp tôi ngày càng hoàn thiện hơn về chuyên môn, góp
phần hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi nhằm giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ MGB 3-4 tuổi, những kinh nghiệm này đã được tôi áp dụng vào giáo dục trẻ
ở lớp mình và đạt được một số kết quả đáng mừng. Bản thân tôi đã chia sẻ kinh
nghiệm này với đồng nghiệp trong trường và được ủng hộ cao. Rất mong được
sự góp ý của các cấp lãnh đạo để sáng kiến của tôi có chất lượng và phong phú
hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 5 tháng 04 năm 2018
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thu Hương : Tổ chức hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mầm
non theo hướng tích hợp.Nhà XBGD 2008 Đỗ Huyền.
2. Lê Thu Hương: Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm
non theo hướng tích hợp . Nhà XBGD năm 2008
3. Lê Thu Hương: Tổ chức hoạt động giáo dục tình cảm xã hội cho trẻ
mầm non. Nhà XBGD năm 2008.
4. Lê Thu Hương : Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non theo
hướng tích hợp. Nhà XBGD năm 2008.
5. Nguyễn Như Mai, Đinh Kim Thoa, Nguyễn Ánh Tuyết: Tâm lí học trẻ
em lứa tuổi mầm non ( từ lọt lòng đến 6 tuổi ).Nhà XBGD năm 1994.
6. Nguyễn Hoàng Yến , Nguyễn Ánh Tuyết : Những điều cần biết về sự
phát triển của trẻ thơ . Nhà xuất bản sự thật năm 1992

25/25