PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN ĐỊNH
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁC CÂU LẠC BỘ
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
NĂM HỌC 2016 - 2017
Người thực hiện: Bùi Thị Tâm
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Định Hưng
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý
YÊN ĐỊNH, NĂM 2017
1
1. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Cùng với sự phát triển của xã hội, ngành giáo dục cũng có sự chuyển
mình đáng kể và nét đổi mới, sự tiến bộ rõ rệt nhất, đó là: Đổi mới phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới đánh giá học sinh theo hướng giáo
dục học sinh phát triển toàn diện và đặc biệt là rèn kỹ năng sống, kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng hoạt động nhóm, hoạt động tập thể cho học sinh. Để đáp ứng
được mục tiêu giáo dục, đòi hỏi các trường Tiểu học phải tổ chức đa dạng hóa
các hoạt động giáo dục để hình thành và phát triển toàn diện cho học sinh. Hoạt
động giáo dục càng đa dạng, phong phú thì quá trình giáo dục tiểu học càng có
hiệu quả. Chính vì vậy, trong hai năm học gần đây Phòng giáo dục và Đào tạo
Yên Định đã chỉ đạo các trường Tiểu học trong toàn huyện: “khuyến khích tổ
chức các hoạt động phát triển năng lực học sinh về các lĩnh vực giáo dục như:
giao lưu Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số, liên hoan tiếng hát dân ca,
giao lưu tìm hiểu An toàn giao thông, Olympic môn học, Olympic cấp học, các
hoạt động giao lưu Tiếng Anh cho giáo viên và học sinh trên cơ sở tự nguyện
của nhà trường, phụ huynh và học sinh, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và
nội dung học tập của học sinh tiểu học. Khuyến khích tổ chức các câu lạc bộ
học sinh trong trường học và tổ chức giao lưu các câu lạc bộ học sinh như:
Câu lạc bộ em yêu Tiếng Việt; Toán; Âm nhạc; Nét chữ - Nết người; Em yêu Mĩ
thuật, ...”
Đối với các em còn ngồi trên ghế nhà trường cần được trang bị những
kiến thức phù hợp với lứa tuổi, đáp ứng sự đam mê phát triển năng lực, năng
khiếu của học sinh. Tổ chức tốt các câu bộ trong trường tiểu học chính là việc
rèn kĩ năng sống, các em có nhiều cơ hội phát triển bản thân, các em sẽ tận
dụng và phát huy những khả năng của mình, tạo điều kiện thực hành những
điều đã học nhằm ngày càng tự hoàn thiện mình hơn trong cuộc sống cũng như
phát triển tối đa khả năng còn tiềm ẩn trong mỗi cá nhân. Thông qua cuộc sống
và sự trải nghiệm của chính bản thân, câu lạc bộ sẽ cung cấp cho các em một
môi trường rộng lớn để rèn luyện bản thân, bồi dưỡng năng lực tổng hợp, năng
lực thực tiễn, khả năng sáng tạo và phẩm chất cá tính, thể hiện mình để phát
triển khả năng của bản thân, phát triển toàn diện... Câu lạc bộ cũng là nơi để
học sinh được thực hành các quyền trẻ em của mình như quyền được học tập,
quyền được vui chơi giải trí và tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật;
quyền được tự do biểu đạt, tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin,…Thông
qua hoạt động của các câu lạc bộ nhà giáo dục hiểu và quan tâm hơn đến nhu
cầu nguyện vọng và mục đích chính đáng của các em.
Trên thực tế, hoạt động các câu lạc bộ ở Trường Tiểu học Định Hưng còn
rất mới mẻ trong những năm đầu thực hiện, học sinh và phụ huynh chưa hiểu
được các lợi ích khi sinh hoạt câu lạc bộ, giáo viên còn lúng túng trong quá
trình tổ chức sinh hoạt, chưa nắm rõ ý nghĩa và chức năng của các loại hình câu
lạc bộ nên trong quá trình ôn luyện giáo viên còn chú trọng nhiều đến kiến thức
môn học mà chưa chú ý rèn luyện đến các kĩ năng khác cho học sinh; ban giám
2
hiệu chưa quan tâm đúng mực trong công tác hướng dẫn, chỉ đạo đến công tác
tuyên truyền, đến các hoạt động ngoài giờ lên lớp, công tác kiểm tra đánh giá
chưa chặt chẽ và đặc biệt là chưa có nhiều biện pháp hỗ trợ cho giáo viên và
học sinh trong các câu lạc bộ dẫn đến số lượng và chất lượng của các câu lạc
bộ còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu của các câu lạc bộ
cũng như việc thực hiện nhiệm vụ năm học cấp Tiểu học.
Là phó Hiệu trưởng chỉ đạo công tác chuyên môn trong nhà trường, tôi
thấy trách nhiệm của bản thân cần phải có những biện pháp chỉ đạo để góp
phần làm tốt công tác phát triển chất lượng các câu lạc bộ nhằm thực hiện tốt
mục tiêu giáo dục của nhà trường. Tôi luôn trăn trở tìm những biện pháp tích
cực nhất phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị, địa phương. Từ đó, có kế
hoạch chiến lược nâng cao số lượng, chất lượng các câu lạc bộ trong nhà
trường không phải trước mắt mà còn lâu dài với những giải pháp thật cụ thể,
thiết thực, khoa học. Chính vì vậy, trong sáng kiến này, tôi mạnh dạn đưa ra:
“Một số biện pháp chỉ đạo góp phần nâng cao chất lượng các câu lạc bộ ở
Trường Tiểu học Định Hưng năm học 2016 –2017” nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục học sinh cũng như nâng cao hiệu quả trong công tác chỉ đạo
chuyên môn của bản thân tôi, đồng thời có thể khuếch trương danh tiếng
của nhà trường khi các câu lạc bộ phát triển và gặt hái thành tựu, đáp ứng với
danh hiệu thi đua của nhà trường đang phấn đấu là“ Đơn vị dẫn đầu trong
phong trào thi đua” được Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh Thanh Hóa tặng“Cờ
thi đua”. Thủ tướng chính phủ tặng “Bằng khen” trong năm học 2016-2017
này.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Xác định thực trạng hoạt động các câu lạc bộ ở Trường Tiểu học Định
Hưng.
- Đề ra các giải pháp, biện pháp hỗ trợ nâng cao chất lượng hoạt động
các câu lạc bộ Trường Tiểu học Định Hưng góp phần thực hiện mục tiêu giáo
dục của cấp học.
- Kế hoạch của ngành, Phòng giáo dục, nhà trường về kế hoạch hoạt
động của các câu lạc bộ cấp huyện, trường...
- Tạo cho học sinh phát triển chính kiến, mục đích, lý tưởng cũng như
năng khiếu, sở trường ngay từ cấp Tiểu học.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu về cơ chế, qui trình tổ chức các loại hình câu lạc bộ trong
trường tiểu học.
- Nhu cầu tham gia các câu lạc bộ của học sinh, phụ huynh Trường Tiểu
học Định Hưng.
- Điều kiện về cơ sở vật chất để sinh hoạt của các câu lạc bộ.
- Tổng kết các biện pháp tối ưu để chỉ đạo góp phần nâng cao chất lượng
các câu lạc bộ trong Trường Tiểu học Định Hưng.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
3
Nghiên cứu các văn bản, hướng dẫn của ngành giáo dục về tổ chức sinh
hoạt các loại hình câu lạc bộ trong trường tiểu học.
1.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Điều tra cơ bản kết hợp với quan sát, đàm thoại, phỏng vấn, trò chuyện
nghiên cứu thực trạng để có biện pháp chỉ đạo góp phần nâng cao chất lượng
sinh hoạt các câu lạc bộ Trường Tiểu học Định Hưng.
- Thực nghiệm sư phạm để thử nghiệm biện pháp chỉ đạo góp phần nâng
cao chất lượng sinh hoạt các câu lạc bộ.
- Nghiên cứu sản phẩm hoạt động của giáo viên và học sinh (Hồ sơ giáo
viên; hồ sơ học sinh; chất lượng các Hội thi giao lưu; loại hình các câu lạc bộ).
4
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC CÂU LẠC BỘ
TRONG TRƯỜNG HỌC
Câu lạc bộ là một tổ chức quần chúng được tập hợp trên tinh thần tự
nguyện, đồng sở thích, tiến hành bằng những hoạt động nhằm thỏa mãn những
nhu cầu về học hỏi, vui chơi, giải trí của cá nhân trong thời gian rỗi trên các
lĩnh vực theo qui định của nhà nước.
Câu lạc bộ trong nhà trường là nơi tập hợp các học sinh có cùng sở thích,
năng khiếu ở một lĩnh vực nào đó tự nguyện tham gia vào các hoạt động học
tập, vui chơi giải trí phù hợp với bản thân. Lợi ích của các câu lạc bộ này nhiều
vô cùng, vừa cho học sinh có thể vui vẻ học tập, vui chơi trong môi trường mà
các em yêu thích, vừa giúp các em tự tin vào bản thân, hòa đồng với bạn bè.
Câu lạc bộ là một trong những phương thức hoạt động sinh động, là
công cụ để giáo dục tư tưởng, văn hoá, giáo dục truyền thống và giáo dục thẩm
mỹ cho học sinh. Qua các loại hình sinh hoạt khác nhau của câu lạc bộ, học
sinh có dịp giúp nhau học tập, trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, phát huy
mặt tích cực, cải thiện uốn nắn các biểu hiện tiêu cực, lạc hậu, kích thích
tính chủ động, sáng tạo, tính tích cực xã hội, xây dựng nếp sống văn minh môi
trường học đường lành mạnh.
Chỉ đạo nâng cao chất lượng các loại hình câu lạc bộ trong nhà trường là
hướng cho giáo viên, học sinh hiểu rõ bản chất, vai trò, ý nghĩa, nguyên tắc tổ
chức và vận hành các câu lạc bộ đạt hiệu quả cao nhất phù hợp với khả năng
của từng học sinh trong từng câu lạc bộ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Tại công văn số 529/BGDĐT- SEQAP của chương trình đảm bảo chất
lượng giáo dục ngày 26 tháng 12 năm 2013 đã hướng dẫn thực hiện quĩ giáo
dục trong nhà trường, tạo cơ chế cho các câu lạc bộ hoạt động đạt hiệu quả cao:
“ Chi cho các hoạt động cần thiết (mua sắm trang thiết bị, dụng cụ, chi cho tổ
chức các hoạt động...) của một số loại hình câu lạc bộ do nhà trường tổ chức
như: Câu lạc bộ Tiếng việt; Toán; Câu lạc bộ các môn thể dục thể thao, văn
nghệ, mỹ thuật: Câu lạc bộ em yêu khoa học; Câu lạc bộ giáo dục môi
trường... Số lượng và hình thức các câu lạc bộ sẽ do nhà trường quyết định
phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Qua việc tổ chức câu lạc bộ, nhà
trường sẽ phát hiện, bồi dưỡng cho số học sinh năng khiếu, tạo cơ hội giúp
các em học sinh mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, đồng thời phát huy tính
chủ động , sáng tạo cũng như năng khiếu của học sinh trong học tập và hoạt
động xã hội”.
Tại mục VIII.2 công văn số 336/GDYĐ ngày 8 tháng 9 năm 2016 về
việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2016- 2017 yêu cầu các nhà
trường Tiểu học “ Khuyến khích tổ chức các câu lạc bộ học sinh trong trường
học và tổ chức giao lưu các câu lạc bộ học sinh. Cụ thể: Câu lạc bộ em yêu
Tiếng Việt; Toán; Âm nhạc; Nét chữ - Nết người; Vẽ tranh, .....”
5
Từ những yêu cầu và lợi ích trên, tôi xác định: Chất lượng các câu lạc bộ
trong nhà trường góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện cho học sinh đặc biệt là học sinh năng khiếu, phát hiện nhân tài trong
các lĩnh vực, hướng đến mục tiêu bồi dưỡng tài năng cho các em. Chính vì vậy,
để thực hiện tốt nhiệm vụ năm học đề ra cũng như đáp ứng lộ trình thi đua của
nhà trường, với vai trò, trách nhiệm là người quản lý chỉ đạo chuyên môn trong
nhà trường, tôi luôn suy nghĩ và chọn cho mình những nội dung, hình thức, giải
pháp, biện pháp tích cực nhất góp phần nâng cao chất lượng các câu lạc bộ
trong Trường Tiểu học Định Hưng để công tác giáo dục đạt kết quả tốt nhất.
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
2.2.1. Một số nét chính về Trường Tiểu học Định Hưng
Trường Tiểu học Định Hưng nằm ở trung tâm xã Định Hưng, cách trung
tâm Huyện Yên Định 4 km về phía Đông Bắc. Định Hưng là một xã thuần
nông, người dân ở xã thu nhập chính bằng nghề nông, nên điều kiện kinh tế còn
nhiều khó khăn. Trường được thành lập tháng 8 năm 1954, trải qua hơn 60 năm
xây dựng phát triển và trưởng thành, thầy và trò đã kế thừa và phát huy truyền
thống của lớp lớp cha anh đi trước tạo cho mình những thành tích mới trong
mọi lĩnh vực. Nhà trường có đội ngũ giáo viên đầy đủ, đồng bộ về cơ cấu, có
trình độ chuyên môn tương đối vững vàng, có giáo viên dạy giỏi cấp Huyện,
cấp Tỉnh. Kết quả giáo dục của nhà trường luôn đứng trong tốp đầu các trường
cùng bậc học trong huyện. Ba năm học gần đây, nhà trường luôn được Chủ tịch
Ủy ban nhân dân Tỉnh tặng Bằng khen và công nhận:“ Tập thể lao động xuất
sắc”. Năm học 2015 – 2016, trường được Bộ trưởng Bộ Giáo dục tặng Bằng
khen.
Hiện tại nhà trường có 16 phòng học trên 12 lớp với 369 học sinh, 12/12
lớp học 2 buổi trên ngày. Nhà trường có thư viện đạt chuẩn, trang thiết bị, đồ
dùng dạy học tương đối đầy đủ, hệ thống sân chơi, bãi tập đáp ứng cho nhu
cầu dạy và học, đảm bảo yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học.
Có được kết quả trên, bên cạnh sự đoàn kết nỗ lực hết mình trong công
tác giảng dạy, giáo dục của tập thể thầy và trò nhà trường còn có sự chỉ đạo sát
sao trong công tác chuyên môn. Ban giám hiệu nhà trường luôn có sáng kiến
kinh nghiệm hay trong quản lý chỉ đạo, luôn mạnh dạn đổi mới phương pháp,
hình thức chỉ đạo chuyên môn phù hợp với từng giai đoạn, từng thời điểm, phù
hợp kế hoạch chung của ngành cũng như sự phát triển của xã hội.
2.2.2. Thực trạng về hoạt động các câu lạc bộ ở Trường Tiểu học
Định Hưng
- Khái niệm “Câu lạc bộ” là một khái niệm mới đối với nhiều giáo viên,
học sinh và phụ huynh của một trường thuộc xã thuần nông. Trước đây, học
sinh và phụ huynh chỉ quen với tên gọi là bồi dưỡng học sinh giỏi Toán, Tiếng
việt, học sinh giỏi Thể dục thể thao, học sinh giỏi Mĩ thuật...chứ không quen
với việc đi sinh hoạt câu lạc bộ. Công tác chỉ đạo xây dựng kế hoạch cũng như
việc định hướng các nội dung hoạt động các loại hình các câu lạc bộ của Ban
giám hiệu chưa cụ thể, chưa sát sao. Giáo viên chưa nắm rõ về mục đích thành
6
lập của câu lạc bộ, nguyên tắc tổ chức và vận hành câu lạc bộ cũng như quy
trình hoạt động câu lạc bộ học sinh.
- Từ việc chưa nắm vững bản chất sinh hoạt các câu lạc bộ nên giáo viên
chưa làm tốt công tác tuyên truyền để phụ huynh, học sinh hiểu rõ về ý nghĩa,
chức năng của việc sinh hoạt các câu lạc bộ trong trường tiểu học, nhiều phụ
huynh chưa tin tưởng vào chất lượng của các câu lạc bộ. Giáo viên chưa có ý
thức tìm hiểu khả năng của từng học sinh để định hướng cho các em tham gia
vào các câu lạc bộ phù hợp với khả năng của các em.
- Nhà trường chỉ tổ chức sinh hoạt các câu lạc bộ mà ngành có định
hướng tổ chức Hội thi giao lưu cấp Huyện, còn các loại hình câu lạc bộ khác
nhà trường không hướng tới để các em được tham gia.
- Ban giám hiệu nhà trường chưa quan tâm đến việc sắp xếp, bố trí cũng
như bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đảm bảo các yêu cầu cần thiết khi phụ trách
các câu lạc bộ như: kiến thức sâu rộng về lĩnh vực câu lạc bộ, kĩ năng giao tiếp,
kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin...mà thường chỉ nhìn ở góc nhỏ của một
vấn đề.
- Giáo viên chưa mạnh dạn đổi mới hình thức dạy học phù hợp với hình
thức sinh hoạt của các câu lạc bộ. Việc tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp còn
hạn chế về số lượt cũng như về nội dung nên hiệu quả giáo dục chưa cao dẫn
đến kĩ năng giao tiếp của học sinh còn hạn chế, chưa biết đánh giá nhận xét bản
thân và bạn bè, chưa biết biết hợp tác trong hoạt động nhóm, chưa tự giác chia
sẽ, giúp đỡ các công việc các thành viên trong nhóm.
- Ban giám hiệu nhà trường chưa quan tâm đến việc chỉ đạo các hoạt
động thư viện tạo điều kiện về tài liệu cho các câu lạc bộ nhằm góp phần nâng
cao chất lượng các câu lạc bộ.
- Công tác kiểm tra đánh giá của ban giám hiệu chưa thường xuyên và
còn gặp khó khăn trong công tác đánh giá chất lượng câu lạc bộ ở một số lĩnh
vực như: Tiếng Anh, Cờ vua...Công tác thi đua khen thưởng còn lồng ghép với
các hoạt động chuyên môn trong nhà trường mà chưa xây dựng tiêu chí thi đua
riêng cho các câu lạc bộ.
2.2.3. Kết quả của thực trạng trên
Từ thực trạng trên, kết quả của các câu lạc bộ trong nhà trường chưa
đồng đều, chưa xứng tầm với danh hiệu chung của nhà trường cũng như lộ
trình phấn đấu thi đua của nhà trường đang đặt ra. Kết quả các câu lạc bộ năm
học 2015 – 2016 cụ thể như sau:
Bảng 1: Chất lượng, hiệu quả của các loại hình câu lạc bộ năm học
2015 – 2016
Loại hình câu lạc bộ
Câu lạc bộ “Toán, Tiếng việt”
Câu lạc bộ “Nét chữ nết người”
Số
lượng
HS
tham
gia
125
25
Chất lượng, hiệu quả các câu lạc bộ
hoặc các nội dung thi có liên quan
Xếp thứ
toàn
HS đạt
HS đạt giải
HS đạt
giải cấp
cấp cụm
giải cấp đoàn
trường
huyện
40
Không tổ chức
4
1 huyện
15
Không tổ chức
7
7 huyện
7
Câu lạc bộ “Cờ vua”
Câu lạc bộ “AEROBIC”;
Tổng: 4 loại hình
20
20
190
10
8
73
Không tổ chức
Không tổ chức
2
0
13
23 huyện
23 huyện
Với những thực trạng về chất lượng các câu lạc bộ và tôi đã trình bày ở
trên, đòi hỏi người cán bộ quản lý phải đặc biệt quan tâm nhiều hơn nữa đến
các giải pháp nâng cao chất lượng các câu lạc bộ. Bản thân tôi xác định, cần
phải tăng cường các biện pháp chỉ đạo góp phần nâng cao chất lượng các câu
lạc bộ trong nhà trường đáp ứng với mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay
nhằm mục đính cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục ở Trường Tiểu học
Định Hưng.
2.3. CÁC BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÁC CÂU LẠC BỘ Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
2.3.1. Nâng cao chất lượng các câu lạc bộ thông qua công tác tập
huấn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường
Như tôi đã nói ở phần thực trạng, tổ chức các câu lạc bộ trong nhà
trường là nội dung mới đối với cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh. Trong
năm học 2015 – 2016 nhà trường đã tổ chức hoạt động một số câu lạc bộ, song
nhiều giáo viên chưa hiểu rõ được bản chất cũng như các yêu cầu cơ bản khi tổ
chức hoạt động một câu lạc bộ ở trường tiểu học dạy 2 buổi trên ngày. Vào đầu
năm học này, để các câu lạc bộ trong nhà trường thực hiện có hiệu quả tôi đã
nghiên cứu đầy đủ các văn bản hướng dẫn của ngành cũng như công văn số
336/GDYĐ ngày 8 tháng 9 năm 2016 về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học 2016- 2017 của Phòng giáo dục và Đào tạo, công văn số 428/GDYĐ
ngày 28/12/2015 về việc hướng dẫn thành lập các câu lạc bộ trường học của
Phòng giáo dục và Đào tạo Yên Định, tôi tiến hành tổ chức tập huấn cho cán
bộ, giáo viên trong trường và yêu cầu giáo viên nắm được những nội dung cơ
bản sau:
- Mục đích thành lập câu lạc bộ:
Tạo sân chơi bổ ích và lành mạnh, tạo điều kiện cho học sinh được phát
triển năng khiếu; nuôi dưỡng niềm đam mê học tập, nghiên cứu khoa học; thực
hiện các quyền trẻ em đặc biệt là quyền phát triển và quyền tham gia.
Tạo cơ hội cho học sinh được thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng
đã học vào thực tiễn; được tham gia các hoạt động cộng đồng phù hợp; thúc
đẩy, tăng cường vai trò của học sinh đối với cộng đồng.
Góp phần hình thành và phát triển ở học sinh những giá trị và năng lực
cần thiết của con người Việt Nam mới đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế.
Góp phần thỏa mãn nguyện vọng của một bộ phận phụ huynh và học
sinh…
- Nguyên tắc tổ chức và vận hành câu lạc bộ:
Đảm bảo tính tự nguyện tham gia câu lạc bộ của học sinh
Đảm bảo phát huy vai trò tự quản của học sinh trong hoạt động câu lạc
bộ.
8
Đảm bảo phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh và phù hợp với điều
kiện nhà trường, địa phương.
Đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa hoạt động câu lạc bộ học sinh với các
hoạt động giáo dục khác trong nhà trường
Đảm bảo huy động sự tham gia tích cực của giáo viên, cha mẹ học sinh
và cộng đồng
- Qui trình thành lập:
Căn cứ vào điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực, tài lực thực tế của nhà
trường để xây dựng kế hoạch năm học nói chung kế hoạch chuyên môn nói
riêng ngay từ đầu năm học cho các câu lạc bộ có thể tổ chức cho học sinh tham
gia một cách phù hợp nhất.
Nhà trường thông báo và tìm hiểu về nhu cầu tham gia các câu lạc bộ
của học sinh và của cha mẹ học sinh.
Từ nhu cầu thực tế của học sinh, nhà trường sẽ quyết định thành lập
những câu lạc bộ nào và sắp xếp giáo viên tham gia vào ban cố vấn (hoặc có
thể cả vào ban chủ nhiệm, nếu thấy cần thiết)
Hiệu trưởng ra Quyết định thành lập câu lạc bộ học sinh
- Nắm được các loại hình câu lạc bộ:
Các câu lạc bộ dành cho các em học sinh yêu thích về lĩnh vực Thể dục
thể thao.
Các câu lạc bộ dành cho các em học sinh yêu thích về lĩnh vực Văn hoá nghệ thuật.
Các câu lạc bộ dành cho các em học sinh yêu thích tìm tòi, khám phá các
môn học các lĩnh vực khoa học
Các câu lạc bộ dành cho các em học sinh yêu thích các hoạt động xã hội
- Hướng dẫn xây dựng chương trình hoạt động một câu lạc bộ theo tính
chất riêng của từng loại hình câu lạc bộ.
Ví dụ: Câu lạc bộ “Toán và Tiếng việt”
Giải các bài toán vui, đố vui toán học
Sưu tầm các bài toán hay và tìm ra cách giải
Trao đổi kinh nghiệm về ứng dụng toán học trong thực tế đời sống...
Học toán như thế nào để phát triển trí thông minh, sáng tạo.
Thi ngâm thơ, đọc thơ, kể chuyện
Trao đổi kinh nghiệm viết văn
Tìm hiểu thi đọc các câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ theo chủ đề...
Lưu ý: Các hoạt động của câu lạc bộ phải phù hợp với nhu cầu của học
sinh; thiết thực, bổ ích đối với các em và phù hợp với mục đích, nguyên tắc câu
lạc bộ. Tránh tình trạng tổ chức rườm rà, nặng nề, tốn kém hoặc mang tính
hình thức.
- Quy trình tổ chức hoạt động câu lạc bộ học sinh:
Thiết kế, lập kế hoạch
Chuẩn bị các hoạt động
Tổ chức tiến hành hoạt động
9
Đánh giá rút kinh nghiệm
Những nội dung trên là những nét cơ bản tôi truyền thụ đến cho cán bộ
giáo viên. Sau buổi tập huấn này, giáo viên nhận thức được công tác tổ chức
câu lạc bộ trong trường tiểu học dạy 2 buổi trên ngày là hoạt động có ý nghĩa
và giúp giáo viên xây dựng được kế hoạch và tổ chức các hoạt động học tập đạt
chất lượng tốt, giúp học sinh trải nghiệm thực tiễn thông qua đó phát triển hứng
thú cho học sinh trong quá trình học tập, ươm mầm cho những tài năng của tuổi
trẻ được nở hoa.
2.3.2. Nâng cao chất lượng sinh hoạt câu lạc bộ thông qua công tác
tuyên truyền
Để đầy đủ các điều kiện thành lập các câu lạc bộ đảm bảo những mục
đích, nguyên tắc nêu trên và tổ chức thực hiện có hiệu quả, tôi xác định công
tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên, học sinh và lực
lượng xã hội là vấn đề then chốt, tôi tiến hành như sau:
Vào đầu năm học mới, nhà trường tổ chức họp phụ huynh toàn thể để
tiện cho công tác tuyên truyền: Trước hết tôi tham mưu với hiệu trưởng tập hợp
các văn bản của ngành và tuyên truyền cho phụ huynh học sinh hiểu rõ về sự
đổi mới của ngành trong giai đoạn hiện nay, về mục tiêu chung của ngành giáo
dục. Sau đó tuyên truyền về chủ trương chung của nhà trường thực hiện trong
năm học để đáp ứng với nhiệm vụ năm học cấp Tiểu học cũng như kế hoạch
của nhà trường mà trọng tâm là việc tổ chức sinh hoạt các loại hình câu lạc bộ
trong nhà trường.
Với mục đích giúp phụ huynh, học sinh hiểu các loại hình câu lạc bộ
được tổ chức trong nhà trường, tôi viết bài giới thiệu về các câu lạc bộ. Bài viết
này được đặt ở bản tin nhà trường phát từ rơi đến các lớp, đến các bậc phụ
huynh học sinh để phụ huynh và các em được đọc, được hiểu và quyết định lựa
chọn cho mình một câu lạc bộ mà mình yêu thích. Bài viết đó có nội dung như
sau:
Xin chào những thành viên tương lai của các câu lạc bộ. Sau những thời
gian miệt mài bên sách vở, các em muốn có một khung trời riêng để thỏa sức
sáng tạo hăng say cho sự ham thích của mình và rèn luyện kĩ năng yêu thích.
Đó là lí do để các em trở thành những thành viên tích cực của các câu lạc bộ.
Dù đam mê nghệ thuật, thể thao hay yêu thích tìm tòi khám phá các môn học,
chắc chắn em sẽ tìm được câu lạc bộ phù hợp với mình.
Muốn nâng cao khả năng ngoại ngữ của mình thông qua những phương
pháp dạy học mới và đầy thú vị, Câu lạc bộ “Tiếng Anh” sẽ giúp các em điều
đó. Nếu các em là người khéo léo hay đơn giản chỉ là người muốn tự tay làm
ra những sản phẩm sáng tạo của riêng mình, hãy tham gia vào Câu lạc bộ
“Khéo tay hay làm” nhé. Say mê tưởng tượng và muốn thể hiện năng khiếu
nghệ thuật của mình, Câu lạc bộ “Em yêu Mĩ thuật” mở cửa chào đón các em.
Muốn trở thành người có sức khỏe tốt, có tố chất nhanh, bền, mạnh, khéo, Câu
lạc bộ “Thể dục thể thao” sẽ rèn cho các em tố chất này. Muốn tìm tòi khám
phá những bài toán, bài văn hay Câu lạc bộ “Toán, Tiếng Việt” sẽ giúp các em
10
thực hiện điều đó. Muốn là người hiểu biết an toàn giao thông và tham gia
giao thông an toàn đồng thời tuyên truyền cho mọi người cũng tham gia an
toàn các em hãy đến với câu lạc bộ “Giao thông an toàn”. Muốn rèn nét chữ
nết người, hướng tới con người hoàn thiện, các em đến với Câu lạc bộ“Nét
chữ nét người”...Và quan trong hơn cả là sau những trải nghiệm cùng câu lạc
bộ các em sẽ tự tin với những kiến thức và kĩ năng mà mình thu được. Chính
những điều này sẽ giúp các em luôn sẵn sàng cho cuộc sống.
Câu lạc bộ sẽ tiến dần từng nấc thang nhỏ để tạo nên một hiệu quả lớn.
Đó không chỉ dừng lại ở qui mô một cá nhân, một nhà trường mà là kiến thức
cần và đủ để các em trang bị cho chính mình. Đó cũng chính là điều mà câu
lạc bộ và những thành viên sẽ tham gia từng ngày từng giờ nỗ lực và cố gắng
để vươn tới.
Chúc các em thành công!
Từ kết quả của công tác tuyên truyền: phụ huynh, học sinh nhận thấy
được lợi ích khi tham gia các câu lạc bộ và tự nguyện đăng ký tham gia các loại
hình câu lạc bộ ở nhà trường, có nhiều em tham gia nhiều câu lạc bộ. Tôi chỉ
đạo giáo viên chủ nhiệm phát huy vai trò của mình tìm hiểu khả năng, năng lực
của từng học sinh định hướng cho các em tham gia vào các loại hình câu lạc bộ
phù hợp. Sau đó, tôi tham mưu với Hiệu trưởng và chỉ đạo các tổ chuyên môn
thành lập các câu lạc bộ đảm bảo số lượng và điều kiện, hoàn chỉnh hồ sơ các
câu lạc bộ theo đúng tinh thần công văn số 428/GDYĐ ngày 28 tháng 12 năm
2015 về việc Hướng dẫn thành lập các câu lạc bộ trong trường học của Phòng
Giáo dục và Đào tạo Yên Định.
2.3.3. Nâng cao chất lượng câu lạc bộ thông qua việc bố trí sử dụng
đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phù hợp với tính chất của từng câu lạc bộ
Như tôi đã nói ở trên, ở năm học trước việc ôn luyện các câu lạc bộ chủ
yếu là nặng về rèn kiến thức môn học cho học sinh, nên việc lựa chọn giáo viên
chủ nhiệm phụ trách các câu lạc bộ Ban giám hiệu chưa chú ý đến việc lựa
chọn giáo viên có năng lực toàn diện. Vào đầu năm học này, sau khi thành lập
được các câu lạc bộ trong nhà trường, tôi tham mưu với Hiệu trưởng phân công
giáo viên chủ nhiệm các câu lạc bộ là người có tâm huyết với nghề, có uy tín
đối với phụ huynh và học sinh, có trình độ kiến thức nhất định đủ để chỉ đạo
các câu lạc bộ sinh hoạt và phát triển, có khả năng giao tiếp tốt tạo không khí
sôi nổi thu hút học sinh tham gia sinh hoạt câu lạc bộ, đồng thời phải có khả
năng ứng dụng công nghệ thông tin tốt để soạn bài giảng điện tử và có hiểu biết
xã hội.
- Đối với các câu lạc bộ năng khiếu, Tiếng Anh: nhà trường giao cho
giáo viên dạy các môn năng khiếu như Thể dục, Mĩ thuật, Âm nhạc, Tiếng Anh
chủ nhiệm và phải quan tâm tăng cường bồi dưỡng những mặt hạn chế của các
giáo viên này để đáp ứng các điều kiện cho câu lạc bộ hoạt động tốt.
- Đối với các câu lạc bộ “Toán, Tiếng Việt”: lựa chọn phân công giáo
viên có trình độ chuyên môn vững vàng, toàn diện đáp ứng với nội dung nêu
trên chủ nhiệm theo từng khối lớp.
11
- Đối với câu lạc bộ “Giao thông an toàn” giao cho giáo viên Tổng phụ
trách Đội chủ nhiệm.
- Đối với câu lạc bộ “Nét chữ - nết người” phân công cho giáo viên đạt
giải trong các kỳ thi viết chữ đẹp cấp Tỉnh, cấp Huyện chủ nhiệm.
- Đối với câu lạc bộ “Khéo tay hay làm” phân công cho giáo viên chủ
nhiệm lớp phụ trách...
Ngoài ra, tôi còn chỉ đạo các đồng chí chủ nhiệm các câu lạc bộ làm tốt
công tác phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, với tổng phụ trách Đội, với Cán
bộ thư viện, với phụ huynh học sinh để cùng nhau tổ chức sinh hoạt nhằm phát
triển các câu lạc bộ cả về chiều sâu và chiều rộng.
2.3.4. Nâng cao chất lượng các câu lạc bộ thông qua đổi mới hình
thức tổ chức dạy học
Để thương hiệu giáo dục toàn diện của nhà trường “đi sâu, bám rễ” vào
lòng xã hội, suốt những năm qua, nhà trường đã ghi nhiều dấu ấn vào định
hướng phát triển giáo dục nói chung với phương châm đổi mới đồng bộ và hiệu
quả. Trong dạy học, nhà trường đã tiến hành đổi mới phương pháp và hình thức
tổ chức dạy học tất cả các môn học, từ các tiết học chính khóa đến các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Và nay, để nâng cao chất lượng các câu lạc bộ
trong nhà trường, tôi tiếp tục chỉ đạo mạnh dạn đổi mới các tiết ôn luyện Toán,
Tiếng Việt,Tiếng Anh..
Năm học 2016 - 2017, nhà trường xây dựng thời khóa biểu dạy học 2
buổi trên ngày, trong thời khóa biểu tôi đã phân bổ các tiết ôn luyện những nội
dung đổi mới phù hợp với những hình thức dạy học mới mẻ và hiệu quả. Xác
định mục tiêu chung vừa giúp học sinh củng cố, rèn luyện kiến thức, kỹ năng,
vừa tạo cho các em tâm thế học tập thoải mái để các em tìm được niềm vui
trong việc học. Phải làm sao cho phù hợp với chương trình, phải đảm bảo
lượng kiến thức và kỹ năng vừa đủ để ôn tập cho các em, phải có sự phân hóa
đối tượng rõ rệt và nuôi dưỡng cho các em niềm yêu thích, hứng thú với các
môn học quan trọng. Sau những trăn trở, tìm tòi, tôi đã lựa chọn được nhiều
hình thức dạy học đảm bảo các mục tiêu trên. Trong các hình thức được lựa
chọn và đã tiến hành thì tiết ôn luyện chung theo hình thức câu lạc bộ luôn
được học sinh chào đón và chờ đợi nhất.
Theo đó, mỗi khối lớp, cứ mỗi tháng sẽ được tham gia hai tiết ôn luyện
chung theo hình thức câu lạc bộ môn Toán và Tiếng Việt, câu lạc bộ Tiếng
Anh ... Nội dung sinh hoạt của các câu lạc bộ là những kiến thức, kỹ năng cơ
bản và nâng cao trong chương trình nhưng hình thức thể hiện lại muôn màu
muôn vẻ. Đến với các câu lạc bộ, các em sẽ được thể hiện mình trong những
sân chơi lớn hấp dẫn ngay ở tên gọi, đó có thể là những Game show vận dụng
từ các trò chơi truyền hình như: Rung chuông vàng, Đối mặt, Ai thông minh
hơn học sinh lớp 5…, đó cũng có thể là những hoạt động ngoại khóa hết sức
thú vị mà các cô giáo Tiếng Anh dành tặng cho các em trong các trò chơi The
Hot chair, The Best singger, The Magic hat.
.
Từ khi tiến hành dạy học theo hình thức câu lạc bộ, các tiết ôn luyện ở
12
Trường Tiểu học Định Hưng đã không đi theo một lối mòn chung: giáo viên
hướng dẫn - học sinh thực hành làm các bài tập rèn kĩ năng - nhận xét, chấm
chữa nữa mà mỗi khâu tiến hành đều được đổi mới. Tham gia câu lạc bộ, mỗi
cô giáo là một MC duyên dáng, hài hước đến bất ngờ. Tham gia câu lạc bộ,
mỗi nội dung kiến thức là một phần thi hấp dẫn, thú vị đầy sức hút. Tham gia
câu lạc bộ, các em được ôn tập nhiều kiến thức, kỹ năng phong phú hơn và
mục tiêu phân hóa đối tượng càng được đảm bảo hơn. Tham gia câu lạc bộ, các
em học sinh được hóa mình thành những người chơi sôi nổi, nhiệt tình và tiết
học nào, phần thi nào các em cũng hào hứng, tích cực và chủ động tham gia.
Với các câu lạc bộ như thế này, cơ hội để các em giao lưu, mở rộng, học hỏi lẫn
nhau trong toàn khối cũng sẽ lớn hơn rất nhiều.
Từ việc thay đổi hình thức dạy học các tiết ôn luyện, học sinh có hứng
thú trong học tập, quả thật là “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Bởi vì,
tôi vẫn còn nhớ có một lần tôi qua một nhà phụ huynh, một học sinh lớp 5 bị
ốm cứ năn nỉ ba mẹ mãi để được đến lớp tham gia cho bằng được tiết hoạt
động chung theo hình thức câu lạc bộ ấy rồi về. Câu chuyện ấy quả thật như
một món quà ý nghĩa dành tặng cho các thầy cô; thêm một động lực lớn nữa để
chúng tôi tiếp tục học hỏi, phấn đấu và nỗ lực cho các con học sinh thân yêu
được học những tiết học vui, bổ ích và thú vị hơn nữa.
2.3.5. Nâng cao chất lượng câu lạc bộ thông qua hình thức tổ chức
các Hội thi giao lưu, tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp
Các Hội thi giao lưu, các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp là một trong
những con đường để phát triển năng lực trong mỗi cá nhân học sinh trong nhà
trường, tạo là môi trường thuận lợi để học sinh phát triển tư duy, hình thành
nhân cách, giúp đội ngũ giáo viên có thái độ tích cực và sáng tạo khi tham gia
các hoạt động, tạo sự chuyển biến về chất lượng nhằm góp phần thực hiện tốt
mục tiêu giáo dục.
Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng các câu lạc bộ cần phải nâng cao
chất lượng hiệu quả các Hội thi giao lưu, các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Ngoài việc ôn luyện các câu lạc bộ theo kế hoạch của từng câu lạc bộ, tôi
thường chỉ đạo các câu lạc bộ phối hợp với Đoàn – Đội tổ chức các sân chơi trí
tuệ chào mừng các ngày lễ trong năm ngày lễ như 20/10; 20/11; 22/12; 8/3;
26/3 bằng nhiều hình thức sinh hoạt tập thể thông qua các hội thi. Nội dung
thường có những câu hỏi, việc làm nhằm nâng cao chất lượng trong mỗi câu
lạc bộ ở nhiều lĩnh vực. Các Hội thi giao lưu chào mừng các ngày lễ lớn hay
với qui mô toàn trường tôi tham mưu với Hiệu trưởng mời lãnh đạo địa
phương, phụ huynh học sinh và đại diện các tổ chức chính trị đến dự, trong
năm học 2016 – 2017 nhà trường mời dự 2 lần ( Sinh hoạt câu lạc bộ Giao
thông an toàn dịp 20/11/2016; Hội thi câu lạc bộ Toán, Tiếng Việt vào
24/3/2017). Phụ huynh học sinh chứng kiến hoạt động sôi nổi đầy ý nghĩa mà
con em họ được tham gia, niềm vui, niềm tự hào, niềm phấn khởi thể hiện trên
nét mặt của mỗi phụ huynh học sinh.
13
Ngoài ra, tôi sắp xếp mỗi tháng một câu lạc bộ thực hiện có Ban giám
hiệu và thầy cô giáo toàn trường tham dự một lần phù hợp với kế hoạch chung
của nhà trường và thời điểm tốt nhất để phục vụ các hội thi giao lưu do các
cụm trường và Phòng Giáo dục tổ chức.
Ví dụ minh hoạt một buổi sinh hoạt ngoài giờ trên lớp đối với câu lạc bộ
“Em yêu Mĩ thuật”
Tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ Mĩ thuật với chủ đề “Vẽ tranh theo nhạc”
- Một quy trình dạy học Mĩ thuật mới theo mô hình Đan Mạch.
Mở đầu buổi sinh hoạt, ban tổ chức cho các nhóm tham gia trò chơi “Ô
cửa bí mật”. Sau mỗi câu hỏi là một phần của bức tranh. Các nhóm trả lời lần
lượt các câu hỏi để khám phá bức tranh nằm sau ô cửa bí mật đó.
Sau phần thi Ô cửa bí mật hấp dẫn, các đội được đến với nội dung trọng
tâm của buổi sinh hoạt câu lạc bộ đó là phần “Vẽ tranh theo nhạc”.
Học sinh được nghe một bản nhạc, vẽ màu theo nhạc. Với bản nhạc rộn
ràng, học sinh tham gia vẽ màu kết hợp nhún nhảy theo nhạc làm cho không
khí hội trường như nóng lên.
Sau khi bản nhạc kết thúc, các nhóm trưng bày sản phẩm vẽ màu, thưởng
thức, chia sẻ cùng nhóm bạn còn nhóm bạn thì chất vấn để biết thêm tâm trạng
của nhau được thể hiện trên sản phẩm vẽ màu.
Từ bức tranh vẽ màu theo nhạc, học sinh các nhóm tạo ra các ra các sản
phẩm theo ý thích. Mỗi cá nhân làm việc thật hăng say, nhiều em rất sáng tạo,
thể hiện được năng khiếu của mình qua từng sản phẩm. Để dành được phần
thắng, các em đã biết phân công nhau làm việc để tạo ra được sản phẩm đa
dạng, phong phú và đẹp mắt.
Sau một thời gian làm việc hăng say, các nhóm đã tạo ra được nhiều sản
phẩm sáng tạo thể hiện được năng khiếu của mình.
Sau khi hoàn thành, đại diện các nhóm giới thiệu về sản phẩm của nhóm
mình. Các nhóm cùng nhau đánh giá sản phẩm và học tập lẫn nhau. Tiếp theo
thầy giáo Ngô Thế Anh – giáo viên Mĩ thuật – Chủ nhiệm câu lạc bộ đánh giá
sản phẩm của các nhóm và xếp loại thi đua.
Kết thúc buổi sinh hoạt, ban tổ chức đã trao phần thưởng cho các nhóm,
các cá nhân đạt thành tích xuất sắc. Tuy phần thưởng không đáng kể nhưng đây
là nguồn động viên, khích lệ lớn đối với mỗi cá nhân nói riêng và mỗi tập thể
nhóm nói chung.
Buổi sinh hoạt đã để lại trong mỗi học sinh được tham gia niềm vui, sự
hào hứng, thích thú. Đây là dấu hiệu của sự thành công trong việc tổ chức câu
lạc bộ “Em yêu Mĩ thuật” nói riêng và các câu lạc bộ nói chung.
Câu lạc bộ “Em yêu Mĩ thuật” là sân chơi rộng lớn để bồi dưỡng năng
khiếu, nhằm thỏa mãn sự đam mê, sở thích về hội họa của học sinh, khích lệ sự
tìm tòi, khám phá và tạo ra những sản phẩm có tính thẩm mỹ cao, đồng thời
phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo về bố cục, màu sắc và tạo cơ
hội giao lưu, học hỏi giữa các học sinh với nhau góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện cho học sinh trong trường Tiểu học.
14
Tóm lại: Việc tổ chức các buổi sinh hoạt, các Hội thi giao lưu ngoài giờ
lên lớp trong nhà trường có tác dụng thúc đẩy sự phấn đấu vươn lên của học
sinh. Trong các Hội thi giao lưu, họ có điều kiện khẳng định mình trước tập
thể. Song bên cạnh đó, việc tổ chức các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp cũng
tạo được mối quan hệ thân ái, giúp đỡ nhau trong học sinh để cùng nhau tiến
bộ. Qua biện pháp này, học sinh có kiến thức sâu rộng về mọi mặt, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
2.3.6. Nâng cao chất lượng câu lạc bộ trong công tác hoạt động thư
viện trường học
Vào đầu năm học, tôi họp tổ chuyên môn nêu kế hoạch bổ sung tài liệu
để lấy ý kiến từ giáo viên, trên cơ sở đó tham mưu với Hiệu trưởng mua sách
cho thư viện nhà trường xây dựng tủ sách lớp học. Đồng thời cho cán bộ thư
viện đi tham khảo mô hình Tủ sách lớp học Dự án VNEN. Để có thể bổ sung
vốn tài liệu phong phú, tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng xã hội hóa các nguồn
lực xây dựng thư viện trường học, huy động cha mẹ học sinh tích cực tham gia
xây dựng tủ sách lớp học, tủ sách phụ huynh thông qua trưởng ban cha mẹ học
sinh, thông qua các cuộc họp phụ huynh đã và đang nhận được những phản hồi
tích cực từ phụ huynh.
Trong quá trình xây dựng tủ sách tôi lưu ý yêu cầu mua những đầu sách
phù hợp với nhu cầu thực tế của nhà trường, phù hợp với lứa tuổi học sinh của
từng khối lớp, phù hợp với nhu cầu của các câu lạc bộ trong nhà trường nhằm
tạo hiệu quả tối đa tác dụng của sách, phù hợp với nhu cầu tài chính hiện đang
còn khá eo hẹp của thư viện hiện nay.
Tôi yêu cầu cán bộ thư viện hướng dẫn cách đọc, cách ghi chép, tích lũy
kiến thức cho học sinh. Mỗi học sinh khi đến thư viện nên có một cuốn sổ tích
lũy cho riêng mình để các em có thể ghi chép lại những kiến thức hay, bổ ích
trong quá trình đọc sách thư viện, trên cơ sở đó tích lũy dần cho mình vốn tri
thức phong phú.
Yêu cầu cán bộ thư viện đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động thư viện
trường học nhằm tạo môi trường thuận lợi cho học sinh tiếp cận thường xuyên
với sách bằng nhiều hình thức như “thư viện xanh”, “thư viện thân thiện”, “tủ
sách lớp học”.
Với “thư viện xanh”, tôi dựa vào đặc điểm không gian thuận lợi của nhà
trường nhiều cây xanh cổ thụ có bóng mát lớn để đề ra phương án cho đặt một
tủ sách nhỏ khoảng 30 - 40 quyển sách dành cho thiếu nhi theo chủ đề như
“Khoa học em yêu”, “ Toán học và những thiên tài”, “em yêu thơ”…, bên
cạnh đó là những chiếc ghế đá để học sinh ngồi đọc sách dưới bóng mát. Cứ
đến giờ ra chơi, các em có thể ngồi dưới những tán cây mát rượi và chỉ việc với
tay chọn cho mình quyển sách ưng ý. Không chỉ tạo tủ sách ngoài trời, tôi còn
lên kế hoạch cho cán bộ thư viện đưa sách đến tận từng lớp học bằng mô hình
“Thư viện lớp em”. Tại mỗi lớp đều có một tủ sách và thủ thư riêng do lớp bầu
chọn, nội quy tủ sách cũng do chính các em cùng tham gia quản lý. Những tủ
sách này được thầy cô giáo trang trí bằng hình ảnh ngộ nghĩnh, “bắt mắt” học
15
trò. Không chỉ là truyện, trong các tủ sách còn có những loại sách về Toán,
Tiếng Việt, Khoa học, Cờ vua…phù hợp với lứa tuổi nhằm tạo môi trường tốt
nhất cho các em nâng cao ý thức tự đọc sách và yêu thích hơn môn học mình vốn đã
yêu mến.
Với hoạt động thư viện thân thiện trong nhà, tôi đề nghị với cán bộ thư
viện thành lập những tủ sách chuyên đề riêng về Khoa học, về Toán, về Tiếng
Việt, Cờ vua như “Em yêu Khoa học”, “Em yêu Toán học”, “Tiếng Việt em
yêu”…. Mỗi tủ sách đều có một không gian riêng để học sinh sắp xếp không
gian riêng để ở đấy học sinh có thể tự cho tìm hiểu những tài liệu mà mình yêu
thích theo chủ đề. Ngoài ra, tôi còn cho lắp một chiếc bảng nhỏ để các em có
thể gắn những tờ giấy nêu dòng cảm nhận của mình về một vấn đề trong cuốn
sách mình đã đọc. Các em sẽ cảm nhận được đó là nơi thuộc về mình, là không
gian của mình. Từ đó, yêu thích môn học của mình hơn.
Hàng năm, hoạt động thư viện có các ngày hội kể chuyện, trưng bày
sách. Tôi đã lên kế hoạch cho cán bộ thư viện đan xen mở các ngày hội sách
“dành cho người yêu Toán”, ngày hội sách “dành cho người yêu Tiếng Việt”…
để các em có một ngày hội dành cho mình, dành cho câu lạc bộ của mình.
Để biết được phản hồi từ học sinh, hàng tháng tôi đều yêu cầu cán bộ thư
viện báo cáo kết quả tình hình theo dõi lượt bạn đọc tham gia đọc các loại sách
theo chủ đề nói trên.
Làm tốt công tác thư viện trường học sẽ tạo ra một môi trường giáo dục
thuận lợi để các em khám phá ra bao điều mới mẻ sau những trang sách và rèn
luyện cho mình phương pháp tự học, tự chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động
và sáng tạo. Tạo cơ hội để người đọc có kinh nghiệm trong việc tạo ra và sử
dụng thông tin để có kiến thức, hiểu bài, làm giàu trí tưởng tượng và thư giãn.
Giúp học sinh tiếp cận với các nguồn thông tin địa phương, khu vực, quốc gia,
toàn cầu và tạo cơ hội để học sinh tiếp cận với các ý tưởng, kinh nghiệm và
quan điểm đa dạng. Tổ chức tốt các hoạt động thư viện nhằm khuyến khích khả
năng nắm bắt thông tin nhạy bén và hiểu biết về văn hóa xã hội góp phần tích
cực trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của các loại hình câu lạc bộ
trong nhà trường.
2.3.7. Nâng cao chất lượng các câu lạc bộ thông qua việc kiểm tra
đánh giá của Ban giám hiệu
Tôi luôn xác định, kiểm tra là một trong 4 nội dung, chức năng của
người cán bộ quản lý trong công việc quản lý nhà trường. Chính vì vậy, trong
quá trình chỉ đạo chuyên môn tôi tăng cường công tác kiểm tra. Để đánh giá
chất lượng các câu lạc bộ, tạo niềm tin cho phụ huynh, tôi tham mưu với nhà
trường lập kế hoạch thời điểm kiểm tra chất lượng các câu lạc bộ theo sát thời
điểm diễn ra các hội thi giao lưu câu lạc bộ do các cụm trường, phòng giáo dục
tổ chức và các nội dung thi có liên quan để kịp thời điều chỉnh, góp ý bổ sung
cho thời gian sinh hoạt câu lạc bộ tiếp theo nâng cao chất lượng câu lạc bộ góp
phần vào thành tích chung của nhà trường. Thời điểm kiếm tra các câu lạc bộ
cụ thể như sau:
16
Tháng 11: Câu lạc bộ “Cờ vua” (Thông qua giao lưu với các khối, các
trường khác trong cụm)
Tháng 12: Câu lạc bộ “AEROBIC”
Tháng 12,1: Câu lạc bộ “Tiếng Anh” (Thông qua vòng thi IOE cấp
trường, cấp Huyện)
Tháng 12:Câu lạc bộ “Giao thông an toàn”; câu lạc bộ “Em yêu Mĩ
thuật”
Tháng 1: Câu lạc bộ “Nét chữ nét người”
Tháng 1,2,3: Câu lạc bộ “Toán, Tiếng việt”
Tháng 4: Câu lạc bộ “Nét chữ - nét người”.
Tháng 4: Câu lạc bộ “Khéo tay hay làm” (Đánh giá thông qua việc trang
trí lớp học của các lớp có học sinh tham gia)
Qua kết quả kiểm tra, tôi trực tiếp góp ý, điều chỉnh có những nội dung
chưa đạt yêu cầu tôi phải trực tiếp chỉ đạo và tìm biệp pháp khắc phục. Chẳng
hạn câu lạc bộ “AEROBIC” các em thực hiện không đúng yêu cầu về kĩ thuật,
sắc thái, cách dàn đội hình cũng như kĩ thuật soạc chân, tôi tham mưu với Hiệu
trưởng nhờ giáo viên trường bạn đã được tập huấn dưới Tỉnh về trường hướng
dẫn cho cả thầy và trò, sau khi được hướng dẫn chất lượng ôn luyện có tiến bộ
rõ rệt. Đối với Câu lạc bộ “ Em yêu Mĩ thuật” khi học sinh giới thiệu tranh về
chủ đề An toàn giao thông, các em nói như một bài hùng biện mà không chú ý
đến nội dung tranh giáo dục điều gì để tuyên truyền, tôi phải tìm hiểu hướng
dẫn để cho học sinh biết yêu cầu giới thiệu tranh các em cần phải đảm bảo
những yêu cầu gì, thông qua tranh giáo dục những nội dung gì về vấn đề “Giao
thông an toàn”. Đối với câu lạc bộ Toán, Tiếng việt tôi kiểm tra theo định
hướng đề thi giao lưu của Phòng giáo dục theo công văn số 27/GDYĐ ngày 06
tháng 02 năm 2017 về việc Tổ chức giao lưu câu lạc bộ Toán, tiếng việt và điều
chỉnh ngay những thiếu hụt kiến thức của học sinh, cho học sinh từ lớp 1 đến
lớp 5 làm quen với hình thức “Rung chuông vàng” thông qua các buổi sinh
hoạt ngoài giờ lên lớp.
Từ những việc làm trên, chất lượng các câu lạc bộ trong nhà trường tiến
bộ rõ rệt theo từng thời điểm và các nội dung giao lưu do cụm trường và Phòng
Giáo dục và Đào tạo tổ chức luôn được xếp trong tốp đầu của Cụm, Huyện so
với các trường trong huyện trên cùng một bậc học.
2.3.8. Nâng cao chất lượng các câu lạc bộ thông qua công tác thi đua,
khen thưởng
Công tác thi đua khen thưởng là động lực thúc đẩy chất lượng giáo dục.
Chính vì vậy, bản thân tôi coi trọng công tác thi đua. Vào đầu năm học, tôi
tham mưu cho Hội đồng thi đua khen thưởng nhà trường xây dựng các tiêu chí
thi đua và trọng tâm là các tiêu chí về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
cho học sinh cũng như nâng cao chất lượng các câu lạc bộ trong nhà trường.
Ngoài phần kinh phí đóng góp tự nguyện của các thành viên tham gia
câu lạc bộ thông qua Nghị quyết Ban đại diện cha mẹ học sinh, tôi còn tham
mưu với Hiệu trưởng trích một phần kinh phí từ nguồn ngân sách nhà trường
17
và một phần từ nguồn kêu gọi các tập thể, cá nhân hảo tâm chi thưởng cho các
hoạt động của câu lạc bộ.
Công tác thi đua được nhà trường thực hiện theo đợt như 20/10; 20/11;
8/3;… cuối năm học, theo qui trình: Phát động phong trào – Tổ chức thực hiện
– Đánh giá kết quả - Công tác khen thưởng. Ngoài các nội dung khen thưởng
cuối năm học, các sân chơi trí tuệ, các Hội thi giao lưu ....trong các ngày lễ lớn
của các câu lạc tôi thường tham mưu với Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch khen
thưởng ngay sau khi kết thúc Hội thi, có sự chứng kiến, tham gia trực tiếp của
Hội cha mẹ học sinh, của các tổ chức đoàn thể trong xã, của cộng đồng nhằm
tác động mạnh mẽ đến phụ huynh, học sinh, giáo viên tạo không khí thi đua sôi
nổi trong tập thể giáo viên, học sinh kể cả trong cha mẹ học sinh để họ tiếp tục
tuyên truyền và xây dựng sự phát triển của nhà trường trong những năm tiếp
theo và đặc biệt hơn nữa là duy trì và phát triển các câu lạc bộ để giáo dục toàn
diện cho học sinh cũng như tạo tiếng vang cho trường, khuếch trương danh
tiếng của mình khi các câu lạc bộ phát triển và gặt hái thành tựu.
Tóm lại: Thực tế, trong quá trình chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động
các câu lạc bộ trong nhà trường thì không có biện pháp nào là tối ưu nhất, song
trong quá trình thực hiện ta cần linh hoạt sử dụng các biện pháp phù hợp với
từng thời điểm, từng điều kiện và từng đặc điểm của câu lạc bộ sao cho phù
hợp để đạt hiệu quả cao nhất. Bản thân tôi đã linh hoạt sử dụng song song các
biện pháp trên và mang lại kết quả đáng khích lệ góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục trong nhà trường và đưa vị thế của nhà trường vào tốp đầu của các
trường tiểu học trong toàn huyện.
2.4. HIỆU QUẢ CỦA CÁC CÂU LẠC BỘ TRONG TRƯỜNG HỌC
Sau một năm tôi đã tăng cường các biện pháp chỉ đạo các câu lạc trong
nhà trường, bản thân tôi phải nghiên cứu học hỏi ở nhiều lĩnh vực để chỉ đạo
tốt các câu lạc bộ trong nhà trường, hiệu quả công tác chỉ đạo chuyên môn của
bản thân được nâng lên rất nhiều so với các năm học trước, kĩ năng tổ chức
sinh hoạt các câu lạc bộ của giáo viên tiến bộ rõ rệt, rèn được kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng sống cho học sinh. Số lượng, chất lượng hiệu quả của các loại
hình câu lạc bộ được phát triển và đặc biệt là chất lượng giáo dục học sinh
được phát triển toàn diện. Kết quả cụ thể như sau:
Bảng 2: Chất lượng, hiệu quả của các loại hình câu lạc bộ cuối năm
học 2016 – 2017
Loại hình câu lạc bộ
Câu lạc bộ “Toán, Tiếng việt”
Câu lạc bộ “Nét chữ nết người”
Câu lạc bộ “Cờ vua”
Câu lạc bộ “AEROBIC”;
Câu lạc bộ “Giao thông an toàn”
Câu lạc bộ “ Em yêu Mĩ thuật”
Số
Chất lượng, hiệu quả các câu lạc bộ
lượng hoặc các nội dung thi có liên quan
học HS đạt HS đạt giải
HS đạt giải Xếp thứ toàn
sinh
đoàn
giải
cấp cụm
cấp Huyện
tham
cấp
gia trường
162
70
Không tổ chức Không tổ chức Không tổ chức
50
28
Không tổ chức Không tổ chức Không tổ chức
45
20
Không tổ chức
6
2 huyện
25
10
Không tổ chức
8
2 huyện
50
30
Không tổ chức Không tổ chức
1 cụm
90
35
Không tổ chức Không tổ chức Không tổ chức
18
Câu lạc bộ “Khéo tay hay làm”
Câu lạc bộ “Tiếng Anh”
Tổng: 8 loại hình
50
85
557
25
24
242
Không tổ chức Không tổ chức Không tổ chức
Không tổ chức Không tổ chức Không tổ chức
14
Nhìn vào bảng thống kê ta thấy, các loại hình câu lạc bộ được tăng lên
(năm học 2015 – 2016 có 4 loại hình câu lạc bộ được sinh hoạt với 190 lượt
học sinh tham gia, năm học 2016 – 2017 có 8 loại hình câu lạc bộ sinh hoạt với
557 lượt học sinh tham gia - nhiều học sinh tham gia nhiều câu lạc bộ) chất
lượng học sinh được nâng lên trong mọi lĩnh vực lên (năm học 2015 – 2016 có
73 lượt em đạt giải cấp trường, năm học 2016 – 2017 có 242 lượt em đạt giải
cấp trường), những nội dung ngành tổ chức giao lưu đều đứng trong tốp đầu
của huyện trong cùng một bậc học tạo tiếng vang tới phụ huynh, nhân dân trên
địa bàn, tạo uy tín, thương hiệu cho nhà trường cũng như nhận được sự ủng hộ
nhiệt tình của phụ huynh học sinh, lãnh đạo địa phương, góp phần lớn trong
việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, rèn kỹ năng sống, kỹ
năng giao tiếp… Hiệu quả của các câu lạc bộ đã góp phần vào thành tích chung
của nhà trường đang hướng tới danh hiệu “ Đơn vị dẫn đầu trong phong trào
thi đua” được Chủ tịch Ủy Ban nhân dân Tỉnh Thanh Hóa tặng “ Cờ thi đua”;
Thủ tướng Chính phủ tặng “Bằng khen” trong năm học 2016 -2017.
19
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. KẾT LUẬN
Muốn nâng cao chất lượng câu lạc bộ ngay trong những năm đầu mới
thực hiện, Ban giám hiệu nhà trường cần có những biện pháp hữu hiệu nhằm
hỗ trợ các câu lạc bộ hoạt động đạt hiệu quả cao. Đồng thời, Ban giám hiệu và
các thành viên chủ nhiệm các câu lạc bộ là những người tiên phong tâm huyết
trong việc tổ chức và duy trì hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ. Trong từng
đợt hoạt động có đúc rút kinh nghiệm và đề ra biện pháp hoạt động hiệu quả
hơn trong thời gian tới.
Nhà trường cần phải làm tốt công tác làm tốt công tác tuyên truyền bằng
chính nội lực của mình, phải tạo uy tín với cộng đồng bằng việc nâng cao chất
lượng giáo dục, quan tâm chăm lo đến học sinh, phải giúp cho phụ huynh và
học sinh thấy lợi ích khi tham gia các câu lạc bộ trong nhà trường nhiều vô
cùng, vừa cho học sinh có thể vui vẻ học tập, vui chơi trong môi trường mà
chúng yêu thích, vừa giúp chúng tự tin vào bản thân, hòa đồng với bạn bè để
phụ huynh có thể yên tâm hoàn toàn khi con em mình tham gia các câu lạc bộ.
Nhà trường phải biết kết hợp và tân dụng sức mạnh tổng hợp của các đoàn
thể trong trường, các lực lượng xã hội. Thiết lập mối quan hệ tốt giữa ba môi
trường giáo dục: Nhà trường – Gia đình – Học sinh để cùng phối hợp hoạt
động tạo nên một “ Hiệu ứng” tích cực và sôi nổi trong các câu lạc bộ.
Nhà trường phải làm tốt công tác thi đua khen thưởng, từ đó khuyến khích
động viên cán bộ, giáo viên và học sinh tích cực tham gia các phong trào thi
đua trong sinh hoạt các loại hình câu lạc bộ, nâng cao chất lượng giáo dục tạo
niềm tin cho phụ huynh học sinh cũng như các tầng lớp nhân dân.
Như vậy, việc tăng cường các biện pháp chỉ đạo góp phần nâng cao chất
lượng các loại hình câu lạc bộ trong giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ trọng tâm,
phù hợp với sự đổi mới của ngành, đáp ứng với mục tiêu giáo dục cấp Tiểu
học. Trong quá trình chỉ đạo chuyên môn trong nhà trường tôi đặc biệt quan
tâm đến lĩnh vực này và đã nâng cao chất lượng các câu lạc bộ cũng như chất
20
lượng giáo dục ở Trường Tiểu học Định Hưng và có thể áp dụng được với tất
cả các trường Tiểu học dạy 2 buổi trên ngày.
3.2. KIẾN NGHỊ
- Đối với nhà trường: Nhà trường cần làm tốt công tác xã hội hóa giáo
dục mua sắm đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho các câu lạc bộ hoạt động tốt
như: hệ thống loa máy, máy chiếu, thiết bị mạng Internet, tủ sách thư viện,
không gian riêng cho từng loại hình câu lạc bộ, …
- Đối với Phòng giáo dục: Trong mỗi năm học cần tổ chức giao lưu các
loại hình câu lạc bộ để học sinh được giao lưu với các trường học trong huyện
nắm bắt được năng lực, năng khiếu của bản thân và cố gắng vươn lên trong học
tập và rèn luyện.
- Đối với sở giáo dục: Biên soạn các loại sách đặc trưng định hướng nội
dung sinh hoạt cho các loại hình câu lạc bộ cho giáo viên tham khảo để tổ chức
sinh hoạt đảm bảo yêu cầu mục tiêu giáo dục.
Trên đây là một số biện pháp chỉ đạo góp phần thực hiện có hiệu quả các
câu lạc bộ ở Trường Tiểu học Định Hưng nhằm nâng cao chất lượng các loại
hình câu lạc bộ. Trong quá trình chỉ đạo, tôi đã áp dụng song song triệt để các
biện pháp này và đã có những kết quả khả quan. Song không trách những thiếu
sót, rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Yên Định, ngày 15 tháng 5 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết
Bùi Thị Tâm
21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Các tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động
ngoài giờ lên lớp cấp Tiểu học.
2. Công văn số 428/ GDYĐ ngày 28 tháng 12 năm 2015 của Phòng Giáo
dục và Đào tạo Yên Định về việc hướng dẫn thành lập các câu lạc bộ trong
trường học của Phòng Giáo dục và Đào tạo Yên Định.
3. Công văn số 336/GDYĐ ngày 8 tháng 9 năm 2016 của Phòng Giáo
dục và Đào tạo Yên Định về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học
2016- 2017.
4. Công văn số 529/BGDĐT- SEQAP của chương trình đảm bảo chất
lượng giáo dục ngày 26 tháng 12 năm 2013.
5. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
22
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Bùi Thị Tâm
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó Hiệu trưởng – Trường Tiểu học Định Hưng
Huyện Yên Định – Tỉnh Thanh Hóa
TT
Tên đề tài SKKN
1.
Một số biện pháp rèn chữ viết đẹp cho
2.
học sinh lớp 4
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh
3.
lớp 3 giải các bài toán tính nhanh
Hướng dẫn học sinh làm các bài văn
4.
miêu tả đồ vật lớp 4
Một số biện pháp chỉ đạo nâng bậc các
đối tượng học sinh ở trường Tiểu học
5.
Phòng
GD&ĐT
B
2006-2007
Phòng
GD&ĐT
C
2007-2008
Sở GD&ĐT
C
2009 - 2010
Sở GD&ĐT
C
2014-2015
Sở GD&ĐT
C
2015 - 2016
Định Hưng năm học 2009 - 2010
Một số biện pháp đổi mới trong công
tác chỉ đạo chuyên môn nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ Trường Tiểu học
6.
Cấp đánh giá
Kết quả đánh giá Năm học
xếp loại
xếp loại (A, B,
đánh giá
(Phòng, Sở,
hoặc C)
xếp loại
Tỉnh...)
Phòng
B
2005 - 2006
GD&ĐT
Định Hưng năm học 2014 - 2015
Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trường Trường Tiểu học Định
23
7.
Hưng năm học 2015 - 2016
Một số biện pháp chỉ đạo góp phần
nâng cao chất lượng các câu lạc bộ ở
Trường Tiểu học Định Hưng năm học
Phòng
GD&ĐT
A
2016 - 2017
2016 –2017
24