Tiết 78 Tóm tắt văn bản thuyết minh

Trường THPT Tam Quan Năm học 2008 - 2009
Tiết : 78 Làm văn:
Ngày soạn: 5 - 3 - 2010
I .M ụ c tiêu : Giúp học sinh:
1.Kiến thức : -Tóm tắt được một văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản về
một sản vật, một danh lam thắng cảnh, một hiện tượng văn học.
2. Kó năng: -Thích thú đọc và viết văn thuyết minh trong nhà trường cũng như
theo nhu cầu của cuộc sống.
3.Thái độ: - Tạo sự hình thành thói quen, tính cách, nhân cách nhằm phát triển
con người toàn diện theo mục tiêu giáo dục.
II.Chuẩn bò:
1. Chuẩn bò của giáo viên:
-Giáo viên thiết kế giáo án, làm một số sơ đồ biểu bảng.
2. Chuẩn bò của học sinh:
-Học sinh đọc bài, soạn bài, làm bài tập, chuẩn bò tài liệu và đồ dùng học tập.
III. Hoạt động d ạ y h ọ c:
1.n đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra só số, vệ sinh phòng học, đồng phục
2. Ki ể m tra bài c ũ : (5phút) Các phương pháp thuyết minh, cách phối hợp, vận
dụng phương pháp thuyết minh?
3. Giảng bài m ớ i :
* Giới thiệu bài : (1phút)
Khi tiếp xúc với một văn bản thuyết minh về một đối tượng nào đó chúng ta thườùng
thấy có những văn bản trình bày ngắn, có văn bản trình bày dài kết hợp với việc sử
dụng những biện pháp nghệ thuật ???.... Vậy thì làm cách nào để hình dung rõ và nhớ
lâu điều cốt lõi của văn bản ? Có một cách để chúng ta thực hiện được điều đó được
dễ dàng đó là TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH.
-Tiến trình bài dạy:
Giáo án 10 cơ bản - 1 - – Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam Quan Năm học 2008 - 2009
Giáo án 10 cơ bản - 2 - – Nguyễn Văn Mạnh

Thời
gian
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung

10’
15’
Hoạt động 1 :
Giáo viên hướng dẫn
học sinh tìm hiểu mục
I:
Nhắc lại mục đích,
yêu cầu của việc tóm
tắt văn bản tự sự ?
Từ dó so sánh sự giống
nhau và khác nhau về
mục đích, yêu cầu của
việc tóm tắt văn bản
thuyết minh và văn
bản tự sự
Hoạt động 2:
Giáo viên hướng dẫn
học sinh tìm hiểu mục
II:
Hướng dẫn học sinh
tìm hiểu ngữ liệu : Tổû
chức học sinh thảo
luâïn nhóm về những
vấn đề theo yêu cầu
trong sách giáo khoa,

sau đó học sinh trình
bày phần nội dung đã
thảo luận. Giáo viên
nhận xét, chốt lại vấn
đề.Căn cứ vào những
nội dung đã ác đònh,
mỗi học sinh tự tóm
tắt văn bản vào vở.
Giáo viên gọi đại
diện nhóm trình bày
phần tóm tắt ủa nhóm
mình. Gọi nhóm khác
nhận xét và trình bày
phần tóm tắt của
mình . Giáo viên nhận
xét và đọc một văn
bản tóm tắt mẫu.
Từ việc tìm hiểu trên,
yêu cầu học sinh rút
ra cách tóm tắt văn
bản thuyết minh. Giáo
viên hận xét, củng cố,
Hoạt động 1 :
Học sinh tìm hiểu
mục I:Trả lời câu hỏi
của giáo viên.
Theo dõi sách giáo
khoa và cho biết mục
đích, yêu cầu của việc
tóm tắt văn bản thuyết

minh.
( Không khác nhau
nhiều, mục đích tóm
tắt văn bản thuyết
minh hẹp hơn).
Hoạt động 2:
Học sinh tìm hiểu
mục II:
Học sinh tìm hiểu
ngữ liệu : Học sinh
thảo luâïn nhóm về
những vấn đề theo yêu
cầu trong sách giáo
khoa, sau đó học sinh
trình bày phần nội
dung đã thảo luận.
Học sinh tự tóm tắt
văn bản vào vở.
Đại diện nhóm trình
bày phần tóm tắt ủa
nhóm mình.
Nhóm khác nhận xét
và trình bày phần tóm
tắt của mình
Học sinh rút ra cách
tóm tắt văn bản thuyết
minh. Giáo viên hận
xét, củng cố, cho học
I.Mục đích, yêu cầu của
việc tóm tắt văn bản thuyết

minh:
- Mục đích: Hiểu và ghi nhớ
nội dung cơ bản của bài văn
hoặc giới thiệu với người
khác về đối tượng thuyết
minh hoặc về văn bản đó.
-Yêu cầu: Ngắn gọn, rành
mạch, sát với nội dung cơ
bản của văn bản gốc.
II.Cách tóm tắt một văn
bản thuyết minh:
1.Tìm hiểu ngữ liệu:
Tóm tắt văn bản Nhà sàn:
-Đối tượng thuyết minh: Nhà
sàn- một công trình xây dựng
gần gũi, quen thuộc của bộ
phận khá lớn của người dân
miền núi nước ta và một số
dân tộc khác ở Đông Nam Á.
-Đại ý: Bài văn thuyết minh
kiến trúc, nguồn gốc và
những tiện ích của nhà sàn.
-Bố cục của văn bản:
+ Mở bài: Từ đầu đến văn
hóa cộng đồng: Đònh nghóa
và nêu mục đích sử dụng của
nhà sàn.
+Thân bài: Tiếp… là nhà
sàn: Thuyết minh về cấu tạo,
nguồn gốc và công dụng của

nhà sàn.
+Kết bài: Phần còn
lại:Đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp,
sự hấp dẫn của nhà sàn Việt
Nam xưa và nay.
-Phần tóm tắt văn bản của
học sinh.
2.Ghi nhớ:
Cách thức tóm tắt văn bản
thuyết minh :
- 4 bước:
Trường THPT Tam Quan Năm học 2008 - 2009
Bảng so sánh
Tóm tắt văn bản tự sự Tóm tắt văn bản thuyết minh
• -Mục đích :
• Hiểu được tác phẩm
• -Cách thức :
• Dựa vào sự việc chính và nhân vật
chính
• -Quy trình :
• 4 bước nhưng không giống với các nội
dung trong tóm tắt văn bản thuyết
minh
• -Nhận thức được đối tượng
• -Dựa vào đònh nghóa, dữ liệu, thông
số, số liệu, nhận đònh
• -4 bước nhưng không giống với các
nội dung trong tóm tắt văn bản tự
sự
4.Dặn dò học sinh chuẩn bò cho tiết học tiếp theo: ( 3 phút)

- Ra bài tập về nhà : Cách tóm tăùt văn bản thuyết minh?
-Chuẩn bò bài : Học bài, làm bài tập, soạn bài mới: “Hồi trống Cổ Thành”.
IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung :
Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che dùng để ở hoặc sử dụng vào một số mục
đích khác. Toàn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre, giang, nứa gỗ; gồm nhiều cột
chống, mặt sàn, gầm sàn, các khoang nhà ở để rửa ráy. Hai đầu nhà có hai cầu thang.
Nhà sàn xuất hiện từ thời Đá mới. Tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông
Nam Á. Nhà sàn có nhiều tiện ích : vừa phù hợp với nơi cư trú miền núi, đầm lầy, vừa
tận dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ được vệ sinh và bảo đảm an toàn cho người ở. Nhà
sàn ở một số vùng ở miền núi nước ta đạt tới trình độ kó thuật và thẩm mó cao, đã và
đang hấp dẫn khách du lòch.
• Như vậy sự sắp xếp đúng của bài tập trên sẽ là:
• 1. C; 2. A; 3. D; 4. B
• - Vì sao phải sắp xếp các bước như vậy?
• - Có đảo lộn được không?
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Giáo án 10 cơ bản - 3 - – Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam Quan Năm học 2008 - 2009

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

Giáo án 10 cơ bản - 4 - – Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam Quan Năm học 2008 - 2009
Giáo án 10 cơ bản - 5 - – Nguyễn Văn Mạnh