Tiết 97-98 Ôn tập phần làm văn

Trường THPT Tam Quan
Tiết 97-98 Làm văn:
Ngày soạn: 5 - 5 - 2010
I .M ụ c tiêu : Giúp học sinh:
1.Kiến thức Gióp häc sinh «n tËp vµ cđng cè kÜ n¨ng viÕt c¸c kiĨu v¨n b¶n ®·
häc ë THCS vµ n©ng cao ë líp 10 vµ «n tËp c¸c kiĨu v¨n b¶n míi ®· häc ë líp 10.
2. Kó năng:
3.Thái độ:
II.Chuẩn bò:
1. Chuẩn bò của giáo viên:
-Giáo viên thiết kế giáo án, làm một số sơ đồ biểu bảng.
2. Chuẩn bò của học sinh:
-Học sinh đọc bài, soạn bài.
III. Hoạt động d ạ y h ọ c:
1 . n đònh tình hình lớp : (1’) Kiểm tra só số, vệ sinh phòng học, mặc đồng phục
2. Ki ể m tra bài c ũ :
3. Giảng bài m ớ i :
* Giới thiệu bài : (1’)
-Tiến trình bài dạy:
Tù sù Thut minh NghÞ ln
* Tr×nh bµy mét chi c¸c
sù viƯc (sù kiƯn) cã sù tiÕp
nèi gi÷a chóng hưíng ®Õn
mét kÕt thóc nh»m thĨ hiƯn
mét ý nghÜa nµo ®ã.
* Mơc ®Ých: biĨu hiƯn con
ngêi, quy lt ®êi sèng, bµy
tá th¸i ®é t×nh c¶m.
* Tr×nh bµy thc tÝnh, cÊu
t¹o, nguyªn nh©n, kÕt qu¶,
tÝnh cã Ých hc tÝnh cã h¹i

cđa sù vËt hiƯn tưỵng.
* Mơc ®Ých: Gióp ngưêi
®äc cã tri thøc kh¸ch quan
vµ cã th¸i ®é ®óng ®¾n ®èi
víi chóng.
* Tr×nh bµy ý tưëng quan
®iĨm ®èi víi tù nhiªn, x· héi,
con ngưêi b»ng c¸c ln
®iĨm, ln cø vµ c¸ch lËp
ln.
* Mơc ®Ých: thut phơc mäi
ngưêi tin, nghe vµ lµm theo
c¸i ®óng, tõ bá c¸i sai, c¸i
xÊu.
Giáo án 10 cơ bản – - 1 - Nguyễn Văn Mạnh


Thời
gian
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung

5’’

Hoạt động 1 :
Giáo viên hướng dẫn
học sinh trả lời :
Giao cho HS 08 c©u
hái chia lµm 04 nhãm,
nghiªn cøu, th¶o ln
vµ ph¸t biĨu ?

- Anh (chÞ) h·y cho biÕt
®Ỉc ®iĨm riªng vµ mèi
quan hƯ gi÷a c¸c kiĨu
bµi tù sù, thut minh,
nghÞ ln ?
Hoạt động 1 :
Học sinh trả lời :



I. H ư íng dÉn tr¶ lêi c©u hái
SGK
C©u 1:



Trường THPT Tam Quan
5’
5’
Hoạt động 2:
GVH: Anh (chÞ) h·y
cho biÕt sù viƯc vµ chi
tiÕt tiªu biĨu trong v¨n
b¶n tù sù lµ g× ? VËn
dơng vµo bµi viÕt như
thÕ nµo ?

GVH: Tr×nh bµy c¸ch
lËp dµn ý, viÕt ®o¹n
v¨n tù sù cã sư dơng

c¸c u tè miªu t¶ vµ
biĨu c¶m ?
Hoạt động 2:
Học sinh trả lời
* Mèi quan hƯ: + Tù sù cã sư
dơng c¸c u tè miªu t¶, biĨu
c¶m, thut minh, nghÞ ln.
Ngoµi ra, tù sù cßn cã thĨ kÕt hỵp
víi miªu t¶ néi t©m, ®èi tho¹i
hc ®éc tho¹i néi t©m.
+ Thut minh: Cã sư dơng c¸c
u tè miªu t¶, nghÞ ln.
+ NghÞ ln: Cã sư dơng c¸c
u tè miªu t¶, biĨu c¶m, thut
minh.
C©u 2:
∗ Sù viƯc lµ c¸i x¶y ra ®ỵc nhËn
thøc cã ranh giíi râ rµng, ph©n
biƯt víi nh÷ng c¸i x¶y ra kh¸c. Sù
viƯc tiªu biĨu lµ nh÷ng sù viƯc
quan träng gãp phÇn lµm nªn cèt
trun.
* Chi tiÕt lµ tiĨu tiÕt cđa t¸c phÈm
mang søc chøa lín vỊ néi dung,
c¶m xóc vµ tư tưëng. Chi tiÕt tiªu
biĨu lµ u tè quan träng trong
qu¸ tr×nh kĨ l¹i mét c©u chun.
* Sù viƯc vµ chi tiÕt tiªu biĨu cã
vai trß dÉn d¾t c©u chun, t«
®Ëm tÝnh c¸ch cđa nh©n vËt, t¹o

sù hÊp dÉn, nhÊn m¹nh ý nghÜa
cđa v¨n b¶n. V× vËy lùa chän ®ỵc
sù viƯc vµ chi tiÕt tiªu biĨu lµ
kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh
viÕt hc kĨ l¹i c©u trun.
C©u 3:
* C¸ch lËp dµn ý:
+ X¸c ®Þnh ®Ị tµi: kĨ vỊ viƯc g×,
chun g× ?
+ Dù kiÕn cèt trun: Sù viƯc
1..2…3….
+ Dµn ý: Më bµi – Th©n Bµi –
KÕt bµi.
* Lu ý: Trong thùc tÕ kh«ng cã
ranh giíi râ rµng gi÷a c¸c u tè
tù sù, miªu t¶ vµ biĨu c¶m…mµ
c¸c u tè nµy lu«n ®an xen vµ hç
trỵ cho nhau tËp trung lµ râ chđ
®Ị. Trong v¨n tù sù, u tè miªu
t¶ vµ biĨu c¶m sÏ gãp phÇn lµm
Giáo án 10 cơ bản – - 2 - Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam Quan
5’
5’
5’
Hoạt động 3:

GVH: Tr×nh bµy c¸c

phư¬ng ph¸p thut
minh phỉ biÕn nhÊt ?
Hoạt động 4:
GVH: Lµm thÕ nµo ®Ĩ
viÕt ®ỵc mét bµi v¨n
thut minh chn x¸c
vµ hÊp dÉn nhÊt ?
Hoạt động 5:
GVH: Tr×nh bµy c¸ch
lËp dµn ý vµ viÕt c¸c
®o¹n v¨n thut
minh ?
Hoạt động 3:
Học sinh trả lời
Hoạt động 4:
Học sinh trả lời
Hoạt động 5:
Học sinh trả lời
“sinh ®éng ho¸” cèt trun, nh©n
vËt vµ sù viƯc. §ång thêi nã khiÕn
cho v¨n b¶n tù sù sÏ hÊp dÉn vµ
trun c¶m h¬n.
* ViÕt ®o¹n v¨n: HS tù chän. GV
còng sÏ lÊy mét ®o¹n v¨n bÊt k×
trong t¸c phÈm VH nµo ®ã ®Ĩ
®äc.
C©u 4:
* C¸c phư¬ng ph¸p thut minh
phỉ biÕn lµ: ®Þnh nghÜa, chó thÝch,
ph©n tÝch, ph©n lo¹i, liƯt kª, nªu

vÝ dơ, so s¸nh, dïng sè liƯu…v.v.
C©u 5:
A, Yªu cÇu vỊ tÝnh chn x¸c:
+ T×m hiĨu thÊu ®¸o trưíc khi
viÕt.
+ Thu thËp ®Çy ®đ tµi liƯu tham
kh¶o, t×m ®ỵc c¸c sè liƯu cã gi¸
trÞ cđa c¸c chuyªn gia, c¸c nhµ
khoa häc cã tªn ti, c¸c c¬ quan
cã thÈm qun… vỊ vÊn ®Ị cÇn
ph¶i thut minh.
+ Chó ý ®Õn thêi ®iĨm xt b¶n
cđa c¸c tµi liƯu ®Ĩ cã thĨ cËp nhËt
nh÷ng th«ng tin míi vµ nh÷ng
thay ®ỉi
thưêng cã.
B, Yªu cÇu vỊ tÝnh hÊp dÉn:
+ §ưa ra nh÷ng chi tiÕt cơ thĨ
sinh ®éng, nh÷ng con sè chÝnh
x¸c ®Ĩ bµi v¨n kh«ng trõu tưỵng,
m¬ hå.
+ So s¸nh ®Ĩ lµm nỉi bËt sù kh¸c
biƯt, kh¾c s©u vµo trÝ nhí ngưêi
®äc ngưêi nghe.
+ KÕt hỵp vµ sư dơng c¸c kiĨu
c©u lµm cho bµi v¨n thut minh
biÕn ho¸ linh ho¹t, kh«ng ®¬n
®iƯu.
+ Khi cÇn, nªn phèi hỵp nhiỊu
lo¹i kiÕn thøc ®Ĩ ®èi tưỵng cÇn

thut minh ®ưỵc soi räi tõ nhiỊu
mỈt.
C©u 6:
A, Yªu cÇu viÕt mét ®o¹n v¨n
Giáo án 10 cơ bản – - 3 - Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam Quan
5’
Hoạt động 6:
GVH: Tr×nh bµy vỊ
cÊu t¹o cđa mét lËp
ln, c¸c thao t¸c nghÞ
ln vµ c¸ch lËp dµn ý
vỊ bµi v¨n nghÞ ln ?
Hoạt động 7:
GVH: Tr×nh bµy yªu
cÇu vµ c¸ch thøc tãm
t¾t v¨n b¶n tù sù, v¨n
b¶n thut minh ?
Hoạt động 6:
Học sinh trả lời
Hoạt động 7:
Học sinh trả lời
thut minh:
- X¸c ®Þnh chđ ®Ị cđa ®o¹n v¨n.
- Sư dơng hỵp lÝ c¸c phư¬ng ph¸p
thut minh.
- C¸c c©u trong ®o¹n v¨n ph¶i
®¶m b¶o tÝnh liªn kÕt vỊ h×nh thøc

vµ néi dung.
- Dïng tõ ng÷, ®Ỉt c©u trong s¸ng,
®óng phong c¸ch ng«n ng÷ viÕt.
B, Yªu cÇu lËp dµn ý:
- Më bµi: giíi thiƯu ®èi tưỵng
thut minh.
- Th©n Bµi: Cung cÊp c¸c ®Ỉc
®iĨm, tÝnh chÊt, sè liƯu, phÈm
chÊt, ….vỊ ®èi tưỵng.
- KÕt bµi: vai trß ý nghÜa cđa ®èi
tưỵng ®èi víi ®êi sèng cđa con
ngưêi.
C©u 7:
A, CÊu t¹o cđa lËp ln:
+ Ln ®iĨm
+ Ln cø
+ C¸c phư¬ng ph¸p lËp ln.
B, C¸c thao t¸c nghÞ ln: Ph©n
tÝch; tỉng hỵp; diƠn dÞch; quy
n¹p; so s¸nh.
C, C¸ch lËp dµn ý:
- Më bµi: Giíi thiƯu ln ®Ị
- Th©n bµi: TriĨn khai c¸c ln
®iĨm theo tõng phư¬ng diƯn, khÝa
c¹nh nhá, ph©n tÝch – tỉng hỵp.
- KÕt bµi: Rót ra kÕt ln vỊ vÊn
®Ị cÇn lµm râ. §a ra ®Þnh hưíng,
ý nghÜa , t¸c dơng cđa viƯc lµm râ
vÊn ®Ị.
C©u 8:

HSTL&PB
Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù Tãm t¾t VB thut minh
* V¨n b¶n tù sù thưêng ®ỵc tãm t¾t theo hai c¸ch:
tãm t¾t theo cèt trun vµ tãm t¾t theo nh©n vËt chÝnh.
Dï tãm t¾t theo c¸ch nµo còng ph¶i t«n träng néi
dung c¬ b¶n cđa t¸c phÈm, tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu
c¬ b¶n cđa mét v¨n b¶n vµ ®¸p øng ®ưỵc mơc ®Ých
tãm t¾t.
* Tãm t¾t t¸c phÈm tù sù dùa theo nh©n vËt chÝnh
gióp ta n¾m v÷ng tÝnh c¸ch, sè phËn cđa nh©n vËt,
* Tãm t¾t v¨n b¶n thut minh
nh»m ®Ĩ hiĨu vµ n¾m v÷ng ®ỵc
nh÷ng néi dung chÝnh cđa v¨n
b¶n ®ã. B¶n tãm t¾t ph¶i râ rµng
chÝnh x¸c so víi néi dung cđa v¨n
b¶n gèc.
* Mn tãm t¾t v¨n b¶n thut
minh cÇn:
Giáo án 10 cơ bản – - 4 - Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam Quan
gãp phÇn t×m hiĨu vµ ®¸nh gi¸ t¸c phÈm. §Ĩ tãm t¾t
t¸c phÈm tù sù theo nh©n vËt chÝnh ta cÇn:
+ X¸c ®Þnh mơc ®Ých tãm t¾t.
+ §äc v¨n b¶n ®Ĩ x¸c ®Þnh nh©n vËt chÝnh, ®Ỉt nh©n
vËt trong mèi quan hƯ víi nh©n vËt kh¸c vµ diƠn biÕn
cđa c¸c sù viƯc trong cèt trun.
+ ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cđa m×nh ®Ĩ giíi
thiƯu nh©n vËt, nªu râ c¸c hµnh ®éng vµ lêi nãi, t©m

tr¹ng cđa nh©n vËt theo diƠn biÕn cđa cèt trun.
+ KiĨm tra vµ sưa ch÷a v¨n b¶n tãm t¾t cho phï hỵp
víi mơc ®Ých vµ yªu cÇu cđa viƯc tãm t¾t.
+ X¸c ®Þnh mơc ®Ých yªu cÇu tãm
t¾t.
+ §äc v¨n b¶n gèc ®Ĩ n¾m v÷ng
®èi tưỵng thut minh.
+ T×m bè cơc cđa v¨n b¶n.
+ ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi
v¨n cđa m×nh.
C©u 9:
HSTL&PB
LËp kÕ ho¹ch c¸ nh©n ViÕt Qu¶ng c¸o
* LËp kÕ hoach c¸ nh©n gióp ta chđ
®éng tiÕn hµnh c«ng viƯc ®¹t kÕt qu¶
cao.
* §Ĩ lËp kÕ ho¹ch c¸ nh©n cÇn n¾m ®ỵc
yªu cÇu, néi dung c«ng viƯc vµ q thêi
gian hiƯn cã.
* B¶n kÕ ho¹ch c¸ nh©n cÇn thĨ hiƯn râ
mơc tiªu, néi dung, c¸ch thøc vµ thêi
gian tiÕn hµnh ®Ị hoµn thµnh c«ng viƯc.
* Lêi v¨n cÇn ng¾n gän, sóc tÝch, thĨ
hiƯn díi d¹ng c¸c ®Ị mơc lín nhá kh¸c
nhau, cÇn thiÕt cã thĨ kỴ b¶ng.
* Qu¶ng c¸o lµ lo¹i v¨n b¶n th«ng tin nh»m
thut phơc kh¸ch hµng vỊ chÊt lưỵng, lỵi Ých,
sù tiƯn dơng…cđa s¶n phÈm, dÞch vơ ®Ĩ kÝch
thÝch nhu cÇu mua hµng hc sư dơng dÞch vơ.
* V¨n b¶n qu¶ng c¸o cÇn ng¾n gän, sóc tÝch,

hÊp dÉn, t¹o Ên tưỵng, trung thùc, t«n träng
ph¸p lt vµ thn phong mÜ tơc.
* §Ĩ viÕt v¨n b¶n qu¶ng c¸o cÇn chän ®ỵc néi
dung ®éc ®¸o, g©y Ên tưỵng, thĨ hiƯn tÝnh ưu
viƯt cđa s¶n phÈm, dÞch vơ råi tr×nh bµy theo
kiĨu quy n¹p hc so s¸nh vµ sư dơng nh÷ng tõ
ng÷ kh¼ng ®Þnh tÝnh tut ®èi.
5’
3’
Hoạt động 8:
Hoạt động 9:
Hướng dẫn học sinh
làm bài tập
Hoạt động 8:
Học sinh trả lời
Hoạt động 9:
Học sinh làm bài tập
C©u 10:
* Tr×nh bµy mét vÊn ®Ị lµ
kÜ n¨ng giao tiÕp quan träng vµ
thưêng xuyªn ®ưỵc sư dơng.
* Trưíc khi tr×nh bµy cÇn t×m
hiĨu, suy nghÜ, nghiỊn ngÉm ®Ĩ
hiĨu ®èi tưỵng, chn bÞ ®Ị
tµi, ®Ị cư¬ng cho bµi nãi. Khi
tr×nh bµy tu©n thđ tr×nh tù sau:
khëi ®Çu, diƠn biÕn (lÇn lỵt
tr×nh bµy c¸c néi dung), kÕt
thóc (nãi lêi c¶m ¬n ngưêi
nghe)

* Chó ý ®Õn ng÷ ®iƯu, cư chØ,
¸nh m¾t, ®iƯu bé….
II. Lun tËp.
Theo SGK c©u 1 & 2. Chó ý
thêi gian, cã thĨ vỊ nhµ lµm
Giáo án 10 cơ bản – - 5 - Nguyễn Văn Mạnh