Thực trạng công tác thanh tra kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở việt nam

MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU.........................................................................................................
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THANH TRA LAO ĐỘNG.............................1
1.1. Một số khái niện cơ bản .............................................................................1
1.2. Mục đích và nguyên tắc của thanh tra lao động .........................................1
1.3. Chức năng , nhiệm vụ của thanh tra lao động ............................................1
1.4 Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra........................................................2
1.5. Hình thức thanh tra .....................................................................................2
1.6 Phương thức thanh tra .................................................................................2
1.7 Nội dung thanh tra .......................................................................................3
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA KIỂM TRA VIỆC
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI DOANH NGHIỆP FDI
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ.......................................................................4
2.1. Khái quát về doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài( FDI) tại Việt Nam.4
2.1.1. Đặc điểm và ưu, nhược điểm của doanh nghiệp FDI tại Việt Nam......4
2.1.2. Tình hình vi phạm bảo hiểm xã hội trong khối doanh nghiệp FDI tại
tỉnh Phú Thọ....................................................................................................5
2.2 Thực trạng công tác thanh tra kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo hiểm
xã hội tại doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.....................................5
2.2.1. Cơ chế, chính sách của thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ......................5
2.2.2. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra lao động..................................6
2.2.3. Lực lượng thanh tra lao động................................................................6
2.2.4. Hình thức và phương thức thanh tra.....................................................6
2.2.5. Nội dung thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội..................................7
2.2.6. Kết quả thanh tra lao động....................................................................8
2.3. Đánh giá......................................................................................................9
CHƯƠNG III. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.............................................10
KẾT LUẬN.............................................................................................................
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................

LỜI NÓI ĐẦU
Thanh tra là chức năng thiết yếu của quản lý Nhà nước. Để quyết định
quản lý Nhà nước được các cơ quan, tổ chức và cá nhân chấp hành một cách
chính xác, đầy đủ thì các cơ quan, cá nhân đã ban hành quyết định phải đề ra
quy trình thực hiện quyết định. Trong quy trình đó không thể thiếu được hoạt
động thanh tra, kiểm tra. Thanh tra, kiểm tra là để đánh giá, nhận xét tình hình
và kết quả thực hiện quyết định quản lý; để kiểm nghiệm lại chính nội dung và
chất lượng quản lý; khi cần thiết phải bổ sung, sửa đổi, thậm chí phải huỷ bỏ
một phần hay toàn bộ quyết định quản lý. Trong điều kiện kinh tế xã hội hiện
nay, hoạt động thanh tra càng trở nên cần thiết. Hiện nay, cách doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam không ngừng tăng và đang dần khẳng định
được vị thế của mình trong nền kinh tế. Bên cạnh với việc thu hút đầu tư, Việt
Nam cũng đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn trong quá trình quản lý,
giám sát tình hình thực hiện các quy định pháp luật của những doanh nghiệp
này, nhất là việc thực hiện pháp luật về Bảo hiểm xã hội.
Nhận thấy được vai trò và tầm quan trọng của công tác thanh tra việc
thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội ở các doanh nghiệp hiện nay, em đã quyết
định chọn đề tài: “Thực trạng công tác thanh tra kiểm tra việc thực hiện pháp
luật Bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở
Việt Nam”. Bài viết không tránh khỏi những thiếu sót, em mong nhận được sự
góp ý và nhận xét của cô giáo.
Em xin chân thành cảm ơn!


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THANH TRA LAO ĐỘNG
1.1. Một số khái niện cơ bản .
Những khái niệm về thanh tra được định nghĩa cụ thể tại Điều 3 Luật
thanh tra năm 2010 .Trong đó có một số định nghĩa sau :
Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét ,đánh giá ,xử lý theo trình tự ,thủ
tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực

hiện chính sách ,pháp luật ,nhiệm vụ,quyền hạn cuat cơ quan ,tổ chức , cá
nhân.Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên
nghánh
Thanh tra lao đọng là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền đối với cơ quan ,tổ chức ,cá nhân trong việc chấp hành pháp luật pháp
luật về lao động quy định chuyên môn – kỹ thuật ,quy tắc quản lý thuộc lĩnh
vực lao động .
Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan ,tổ chức ,cá nhân trong việc
chấp hành pháp luật chuyên ngành quy định về chuyên môn – kỹ thuật ,quy tắc
quản lý thuộc ngành ,lĩnh vực đó.
1.2. Mục đích và nguyên tắc của thanh tra lao động .
Mục đích thanh tra lao động.
Cũng theo luật tra Điều 2 ghi rõ ; “ Mục đích của hoạt động thanh tra
nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý ,chính sách pháp luật để kiến nghị
với cơ quan nhà nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục , phòng ngừa ,phát
hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật ,giúp cơ quan, tổ chức , cá nhân thực
hiện đúng quy định của pháp luật phát huy nhân tố tích cực ; góp phần nâng cao
hiệu lực ,hiểu quả hoạt động quản lý nhà nước ,bảo vệ lợi ích của nhà nước
,quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan ,tổ chức ,cá nhân ”.
Nguyên tắc thanh tra lao động .
Điều 7 Luật thanh tra có nói ,thanh tra phải thực hiện dựa trên 2 nguyên
tắc :
+ Tuân theo pháp luật ,đảm bảo chính xác ,khách quan, trung thực , công
khai ,dân chủ , kịp thời .
+ không trùng lặp về phạm vi , đối tượng ,nội dung thời gian thanh tra
giữa các cơ quan thực hiện cức năng thanh tra ; không làm cản trở hoạt động
bình thường của các cơ quan , tổ chức ,cá nhân là đố tượng thanh tra.
1.3. Chức năng , nhiệm vụ của thanh tra lao động .
Điều 237 ,238 Bộ Luật lao đông 2012 có chỉ ra : Thanh tra Bộ Lao động

1


thương binh xã hội , Thanh tra Sở Lao động thương binh xã hội thực hiện chức
năng thanh tra chuyên nghành về lao động với các nhiệm vụ chủ yếu sau :
-Thanh việc chấp hành các quy định pháp luật về lao động.
- Điều tra tai nạn lao động và những vi phạm an toàn lao động ,vệ sinh lao động
- Giải quyết khiếu nại ,tố cáo về lao động theo quy định của pháp luật.
- Sử lý theo thẩm quyền và kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý các
vi phạm pháp luật về lao ddojngoj.
1.4 Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra.
Điều 5 ,Nghị định số 39/2013/NĐ-CP nêu ra các cơ quan thực hiện chức
năng thanh tra :
-Các cơ quan thanh tra nhà nước :
+Thanh tra Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội .
+ Thanh tra Sở Lao động –Thương binh và Xã hội các tỉnh , thành phố
trực thuộc Trung ương.
-Các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành:
+ Tổng cục dạy nghề .
+Cục quản lý lao động ngoài nước .
1.5. Hình thức thanh tra .
Tại Điều 37 ,Luật thanh tra năm 2010.Có nêu ra 4 hình thức thanh tra :
-Hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch thanh tra và thường
xuyên hoặc thanh tra đột xuất .
- Thanh tra theo kế hoạch được tiến hành theo kế hoạch đã được phê
duyệt .
- Thanh tra thường xuyên được tiến hành trên cơ sở chức năng , nhiệm vụ
của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
- Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện ,cơ quan, tổ chức,cá
nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật ,theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại

,tố cáo ,phòng chống tham nhũng hoặc do Thủ trưởng cơ quan quan lý nhà nước
có thẩm quyền giao .
1.6 Phương thức thanh tra .
Công tác thanh tra lao động tiến hành bằng phương thức thanh tra viên
phụ trách vùng thông qua phiếu tự kiểm tra (Quyết định số 01/2006/QĐBLĐTBXH ngày 16/02/2006 về việc ban hành quy chế hoạt động thanh tra nhà
nước về lao động theo phương thức thanh tra viên phụ trách vùng.Quyết định
ngày 02/2006/ QĐ-BLĐTBXH ngày 16/02/2006 của Bộ LĐTBXH về việc ban
hành quy chế sử dụng phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động ).

2


1.7 Nội dung thanh tra .
Thanh tra lao động chịu trách nhiệm thanh tra các tổ chức .doanh nghiệp
về lĩnh vực lao động bao goomg các nội dung sau :
-Thanh tả về việc thực hiện pháp luật lao động.
- Thanh tra về tiền lương .
- Thanh tra về bảo hiểm xã hội .
- Thanh tra về an toàn , vệ sinh lao động.
- Thanh tra về hợp đồng lao động
-Thanh tra về quy định thời gian làm việc , thời giờ nghĩ ngơi .
- Thanh tra về kỷ luật láo động và trách nhiệm vật chất .
Kết luật : Thanh tra lao động là thanh tra chuyên ngành về lĩnh vực lao
động với những chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn nhất định. Thanh tra lao
động về bảo hiểm xã hội chỉ là một mặt nhỏ trong thanh tra lao động.

3


CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA KIỂM

TRA VIỆC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI
DOANH NGHIỆP FDI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ.
2.1. Khái quát về doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài( FDI) tại Việt
Nam.
2.1.1. Đặc điểm và ưu, nhược điểm của doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là doanh nghiệp do nhà dầu tư
nước ngoài thành lập để thực hiện hoạt động đầu tư tại Việt Nam hoặc là doanh
nghiệp Việt Nam do nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lai. Với
nước tiếp nhận đầu tư, đặc điểm của FDI có nhiều mặt ưu điểm, đồng thời cũng
có những mặt hạn chế, bát lợi riêng.
 Ưu điểm
- FDI không để lại gánh nợ cho Việt Nam nước tiếp nhận đầu tư như
ODA hoặc các hình thức đầu tư nước ngoài khác như vay thương mại, phát hành
trái phiếu ra nước ngoài.
- FDI không đơn thuần chỉ là vốn, mà kèm theo đó là công nghệ, kỹ
thuật, phương thức quản lí tiên tiến, cho phép tạo ra những sản phẩm mới, mở ra
thị trường mới… cho Việt Nam.
- Thực hiện liên doanh với nước ngoài, việc bỏ vốn đầu tư của các doanh
nghiệp trong nước có thể giảm được rủi ro về tài chính.
- Thông qua tiếp nhận FDI, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để gắn kết
nền kinh tế trong nước, với hệ thông sản xuất, phân phối, trao đổi quốc tế, thúc
đẩy hội nhập quá trình hội nhập kinh tế quốc tế
 Nhược điểm
- Việc sử dụng vốn đầu tư FDI có thể dẫn đến việc thiếu chú trọng huy
động tối đa vốn trong nước, gây ra sự mất cân đối trong cơ cấu đầu tư, có thể
gây nên sự phụ thuộc của nền kinh tế vào vốn đầu tư nước ngoài
- Đôi khi doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thwujc hiện chính sách
cạnh tranh bằng con đường bán phá giá, loại trừ đối thủ cạnh tranh khác, độc
chiếm hoặc khống chế thị trường, lán át các doanh nghiệp trong nước
- Thực tế cho thấy khi thực hiện các dự án liên doanh, các đối tác nước

ngoài đã tranh thủ góp vốn bằng các thiết bị và vật tư đã bị lạc hậu đã qua sử
dụng hoặc nhiều khi hết thời hạn thanh lí, gây ra thiệt hại to lớn cho nền kinh tế
của Việt Nam

4


2.1.2. Tình hình vi phạm bảo hiểm xã hội trong khối doanh nghiệp FDI tại
tỉnh Phú Thọ.
Hiện nay, việc thực hiện đóng bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp FDI tỉnh
Phú Thọ đang phát triển theo hướng tích cực. Để dễ quan sát hơn, ta có thể xem
trong bảng dưới đây
Bảng 2.1: Tổng hợp thu BHXH tại khối doanh nghiệp FDI tỉnh Phú Thọ
giai đoạn (2013-2015)
Tiêu chí

Đơn vị tính

2013

2014

2015

Tổng số doanh
nghiệp
Số phải đóng

Đơn vị

73

95

111

Triệu đồng

9490

12 825

15 762

Số đã đóng

Triệu đòng

7254

10 636

13 712

Số nợ

Triệu đồng

2236

2 189

2 050

( Nguồn: BHXH tỉnh Phú Thọ)
Qua bảng số liệu trên nhận thấy, từ năm 2013-2015,số lượng doanh nghiệp
có vốn đầu tư nước ngoài ( FDI) tại tỉnh Phú Thọ tham gia đóng BHXH tăng từ
73 đơn vị lên tới 111 đơn vị. Điều này thể hiện rõ sự mở rộng quy mô sản xuất
trên địa bàn tỉnh do được đầu tư và mở rộng sản xuất. Theo đó, số tiền đã đóng
của các doanh nghiệp tăng lên đáng kể, số nợ đóng giảm đi theo hướng tích cực(
từ 2236 triệu năm 2013 xuống còn 2050 triệu đồng năm 2015). Nguyên nhân là
do công tác thanh tra về bảo hiểm xã hội đã ngày được quan tâm và nâng cao
chất lượng thanh tra trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
2.2 Thực trạng công tác thanh tra kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo
hiểm xã hội tại doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh Phú Thọ
2.2.1. Cơ chế, chính sách của thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ
Căn cứ quyết định số 747-1997/ QĐ- UB về chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn và tổ chức bộ máy Sở lao động Thương binh và xã hội UBND của tỉnh Phú
Thọ ngày 05/06/1997, Sở lao động Thương binh và xã hội đã thành lập một ban
thanh tra, trong đó có thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ. Theo đó, thanh tra tỉnh
Phú Thọ có đầy đủ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được quy định trong
thông tư liên tịch số 03-2014/TTLT-TTCPV-BNV hướng dẫn chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của thanh tra tỉnh, Thành phố trực thuộc trung
ương, thanh tra huyện, quận, xã, thành phố thuộc tỉnh, của tahnh tra Chính phủ
và Bộ Nội vụ ngày 8/9/2014.
5


2.2.2. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra lao động.
Sở lao động- thương binh và xã hội tỉnh Phú Thọ phối hợp với cơ quan

bảo hiểm xã hội, ban quản lí khu công nghiệp, khu chế suất, bảo hiểm xã hội,
liên đoàn lao động tỉnh để tổ chức kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp trốn
đóng, nợ đóng, đóng chậm BHXH và theo căn cứ của Luật Bảo hiểm xã hội.
2.2.3. Lực lượng thanh tra lao động.
Hiện nay, lực lượng thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ còn yếu cả về số
lượng và chất lượng.
 Về số lượng: Toàn tỉnh có 38 thanh tra trong đó chỉ có 5 thanh tra
chuyên trách chuyên ngành lao động của toàn bộ các doanh nghiệp trong địa bàn
tỉnh.
 Về chất lượng: Thanh tra lao động là thanh tra về các lĩnh vực như tiền
lương, tiền công, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động…. Vì vậy, các thanh tra
viên không chỉ phải có những kiến thức về thanh tra mà còn cần có những hiểu
biết nhất định liên quan đến những chuyên ngành về lao động. Tuy nhiên hiện
nay, chất lượng của đội ngũ thanh tra viên lao động còn chưa được đồng đều: cả
5 thanh tra lao động của lao động đều tốt nghiệp các tại các trường đại học như
đại học Luật, Học viện Hành chính quốc gia. Những trường đó, chỉ đượcc đào
tạo về chuyên ngành thanh tra mà không được đào tạo về những lĩnh vực có liên
quan. Khi được hỏi về những văn bản, nghị định, quyết định mới của nhà nước
đến lĩnh vực tiền lương thì cả 5 thanh tra lao động đều không trả lời được. Họ
không chú trọng việc cập nhật những văn bản, thông tư mới để áp dụng vào thực
tiễn.
2.2.4. Hình thức và phương thức thanh tra.
Hoạt động thanh tra tại tỉnh Phú Thọ thường sử dụng một số hình thức
sau:
- Thu thập thông tin, hồ sơ, tài liệu và một số giấy tờ có liên quan: Đây là
một phương pháp không thể thiếu trong hoạt động thanh tra bao gồm nghiên cứu
văn bản luật và nghiên cứu các hồ sơ, tài liệu có liên quan.
- Nghiên cứu, so sánh, thống kê, các dữ liệu: để phát hiện nội dung hợp
lí, bất hợp lí, logic, phi logic từ đó yêu cầu đối tượng thanh tra giải trình.
- Thu nhập các ý kiến cá nhân, cơ quan, tổ chức.

- Tham vấn ý kiến của các nhà chuyên môn.
- Thuyết phục đối tượng thanh tra tiếp tục hợp tác.
- Chất vấn đối tượng thanh tra
- Xử lí kịp thời, đúng pháp luật những hành vi gây cản trở đến hoạt động

6


thanh tra.
Cũng như thanh tra nói chung, thanh tra lao động Phú Thọ thực hiện thanh
tra theo phương thức Đoàn thanh tra hoặc thanh tra độc lập dưới hình thức theo
kế hoạch hoặc đột xuất. Ngoài ra, thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ còn một số
phương thức đặc biệt khác đó là phương thức thanh tra viên phụ trách vùng.
Theo đó, thanh tra viên phụ trách vùng sẽ có nhiệm vụ và quyềm hạn
được quy định trong điều 4 Quyết định số 01-2006/QĐ-BLĐTBXH như sau:
- Theo dõi tình hình thực hiện pháp luật lao động tại các doanh nghiệp,
cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân sử dụng lao động theo hợp đồng lao động thuộc
vùng được giao phụ trách , đặc biệt là các doanh nghiệp có nguy cơ xảy ra tai
nạn lao động, ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc,
độc hại, nguy hiểm để đề xuất kế hoach thanh tra, phương pháp thanh tra thích
hợp trình Chánh thanh tra Bộ quyết định.
- Theo đó, nắm tình hình về tai nạn lao động tại cùng được giao phụ
trách và báo cáo về Bộ lao động- thương binh và xã hội theo quy định của pháp
luật Bộ Lao động.
- Hướng dẫn các doanh nghiệp tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động,
tập hợp, phân tích, đánh giá phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động và
yêu cầu các doanh nghiệp có biện pháp khắc phục những thiếu sót, tồn tại hoặc
xử lí hành vi vi phạm phạm luật Lao động.
- Tư vãn giúp đỡ các doanh nghiệp các biện pháp phòng ngừa vi phạm
pháp luật Lao động giảm thiểu tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

2.2.5. Nội dung thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội.
Một số hành vi vi phạm pháp luật về đóng bảo hiểm xã hội của tỉnh Phú
Thọ đã tiến hành thanh tra như sau:
- Các hành vi vi phạm pháp luật về đóng bảo hiểm xã hội: không đóng,
đóng không đúng thời hạn, đóng không đúng mức quy định, đóng không đủ số
người thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội.
- Các hành vi vi phạm pháp luật về lập hồ sơ để hưởng chế độ bảo hiểm
xã hội, gian lận, giả mạo hồ sơ, cấp giấy chứng nhận, giám định sai.
- Các hành vi vi phạm pháp luật về thủ tục thực hiện bảo hiểm xã hội:
không cấp sổ bảo hiểm, không trả sổ bảo hiểm cho người lao động, cố tình gây
khó khăn hoặc cản trở việc cản trở chế độ bảo hiểm của người lao động
- Các hành vi vi phạm pháp luật về sử dụng tiền đóng và quỹ bảo hiểm:
sử dụng tiền đóng sai quy định của pháp luật, báo cáo sai sự thật, cung cấp sai
thông tin số liệu tiền đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

7


2.2.6. Kết quả thanh tra lao động.
Qua những thông tin thu thập được cho thấy, từ trước 2014 ,Tỉnh Phú Thọ
chưa chú trọng tới công tác thanh tra về lĩnh vực lao động trong các doanh
nghiệp .Số vụ thanh tra về BHXH theo kế hoạch được thực hiện đều đặn 2 lần
trên năm , chủ yếu thanh tra các doing nghiệp FDI mà năm trước vi phạm .Số vụ
thanh tra đột xuất rất ít,hầu như không có .Tuy nhiên , tới 2014 khi nhận được
lệnh của Thủ Tướng Chính Phủ về việc tích cực thực hiện luật phòng chống
tham nhũng,luật khiếu nại tố cáo thì Phú Thọ đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra
đột xuất hơn .Trong năm 2014,thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ đã tiến hành
được 2 cuộc thanh tra theo kế hoạch , 8 cuộc thanh tra đột xuất,thanh tra được
gần 95 doanh nghiệp FDI đang hoạt động trên địa bàn tỉnh,trong đó phát hiện
được 2 doanh nghiệp vi phạm về BHXH với số tiền xử phạt thu được lên tới 70

triệu đồng .
Trong những năm gần đây , Tỉnh Phú Thọ vẫn tiếp tục tiến hành những
cuộc thanh tra láo động theo kế hoạch 2 lần trên năm và những cuộc thanh tra
đột xuất 2 lần trên năm và những cuộc thanh tra đột xuất ngày một tăng lên .
Theo kết quả 6 thánh đầu năm 2015 của tỉnh Phú Thọ về thanh tra cho thấy , tỉnh
đã thực hiện được 5 cuột thanh tra về BHXH trên tổng số hơn 15 cuộc thanh tra
về lao động. Trong đó , tiến hành thanh tra tại hơn 111 doanh nghiệp ngoài FDI ,
với số tiền xử phạt lên tới 120 triệu đồng chủ yếu do người sử dụng lao động nợ
đóng bảo hiểm cho người lao động. Nguyên nhân nợ đóng BHXH là do đơn vị
đăng kí mức lương tham gia BHXH đối với lao động làm nghề ,công việc nặng
nhọc,độc hại chưa đúng quy định ; có đơn vị chưa báo tăng lương cho người lao
động .Một số đơn vị không kiểm soát ngày công ốm của người lao động dẫn đến
nhiều lao động vừa hưởng lương vừa hưởng trợ cấp bảo hiemr xã hội ngắn hạn
(ốm đau,thai sản,dưỡng sứa phục hồi sức khỏe )
Theo như những kết luật của công tác thanh tra tỉnh Phú Thọ ,những năm
gần đây, với sự quan tâm của Chính Phủ ,công tác thanh tra của tỉnh Phú Thọ đạt
được nhiều thành tích đáng kể . Đội ngũ thanh tra về BHXH đã quan tâm, theo
dõi, thanh tra tình hình thực hiện BHXH của các doanh nghiệp FDI. Nội dung
thanh tra đã đi vào trọng tâm, trọng điểm, kết quả và hiểu quả lớn hơn, phòng
ngừa và xử lí vi phạm nhiều hơn trước. Đặc biệt, với sự chỉ đạo của ban nghành
cấp trên, lực lượng thanh tra lao động đang ngày càng được nâng cao về chất
lượng góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng thanh tra.

8


2.3. Đánh giá.
 Ưu điểm
- Công tác thanh tra về bảo hiểm xã hội của tỉnh Phú Thọ đã đang dần
được quan tâm, chú trọng vfa ngày càng hoạt động hiệu quả.

- Công tác thanh tra về bảo hiểm xã hội tại tỉnh đã thực hiện đúng pháp
luật bảo đảm chính xác, trung thực, khách quan, công khai và kịp thời.
- Các thanh tra viên có nhiều nỗ lực trong tiến hành các cuộc thanh tra
nhằm tăng số lượng vfa tần suất các cuộc thanh tra hàng năm
- Nội dung thanh tra về bảo hiểm xã hội đã đi vào trọng tâm trọng điểm,
kết quả và hiệu quả lớn hơn, phòng ngừa và xử lí nhiều vi phạm của các doanh
nghiệp về bảo hiểm xã hội.
 Nhược điểm
- Việc sử dụng vốn đầu tư FDI có thể dẫn đến việc thiếu chú trọng huy
động tối đa vốn trong nước, gây ra sự mất cân đối trong cơ cấu đầu tư, có thể
gây nên sự phụ thuộc của nền kinh tế vào vốn đầu tư nước ngoài
- Đôi khi doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thwujc hiện chính sách
cạnh tranh bằng con đường bán phá giá, loại trừ đối thủ cạnh tranh khác, độc
chiếm hoặc khống chế thị trường, lán át các doanh nghiệp trong nước
- Thực tế cho thấy khi thực hiện các dự án liên doanh, các đối tác nước
ngoài đã tranh thủ góp vốn bằng các thiết bị và vật tư đã bị lạc hậu đã qua sử
dụng hoặc nhiều khi hết thời hạn thanh lí, gây ra thiệt hại to lớn cho nền kinh tế
của Việt Nam

9


CHƯƠNG III. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
Cần tăng cường thêm lực lượng thanh tra lao động cả về số lượng và
chất lượng Hiện tại, lực lượng thanh tra còn quá mỏng và yếu về chuyên môn,
nghiệp vụ. Do đó, việc tăng cường số và chất lượng thanh tra là yêu cầu vô
cùng cấp thiết. Cùng với sự gia tăng không ngừng các doanh nghiệp FDI, số
lượng thanh tra lao động cũng cần được tăng cường để giảm thiểu số lượng
doanh nghiệp bình quân mà một thanh tra viên cần phụ trách. Thêm vào đó, lực
lượng thanh tra lao động cần được nâng cao về trình độ chuyên môn nghiệp vụ,

đặc biệt là trong lĩnh vực Bảo hiểm xã hội.
Cần có chế tài xử phạt đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp vi
phạm pháp luật về Bảo hiểm xã hội.Hiện nay, chế tài xử lý vi phạm về trốn
đóng, nợ, đóng BHXH sai quy định còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Lãi suất
chậm đóng BHXH thấp hơn lãi suất vay ngân hàng nên các doanh nghiệp chấp
nhận chịu lãi chậm đóng BHXH để chiếm dụng tiền BHXH. Do đó, nên tăng
mức lãi suất chậm đóng BHXH lên cao hơn so với lãi suất ngân hang để hạn chế
tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH.
Ngoài ra cần bổ sung một số quy định nghiêm ngặt về xử phạt các doanh
nghiệp vi phạm luật BHXH. Trao quyền thanh tra cho cơ quan Bảo hiểm xã hội.
Hiện nay, BHXH là cơ quan trực tiếp thu, chi và phát hiện ra các vi phạm
về BHXH. Tuy nhiên lại không có thẩm quyền thanh tra, xử lý vi phạm mà
chỉ dừng lại ở mức nhắc nhở. Hơn nữa, cơ quan hiểu rõ nhất về BHXH- các
quy định và các hành vi vi phạm chính là cơ quan BHXH. Do đó, việc thêm
chức năng thanh tra cho BHXH là cần thiết và có thể giúp nâng cao hiệu quả
thanhtra lao động nói chung và chuyên ngành BHXH nói riêng. Có chính sách
tuyên truyền giáo dục về BHXH cho các doanh nghiệp và người lao động rước
hết là tuyên truyền cho chủ các doanh nghiệp về việc nâng cao tinh thần tự giác
trong việc thực hiện pháp luật về BHXH. Điều này không những đảm bảo đời
sống cho người lao động mà còn giúp doanh nghiệp phát triển, nâng cao uy tín
và vị thế cạnh tranh trên thị trường.
Tuyên truyền, giáo dục người lao động tự đứng dậy đấu tranh đòi quyền
lợi cho mình, không để người sử dụng lao động chiếm dụng tiền BHXH của
mình dưới mọi hình thức. Cần giúp người lao động hiểu ra rằng việc tham
gia BHXH đầy đủ chính là việc đảm bảo cuộc sống cho bản thân và gia đình
của người lao động

10

KẾT LUẬN
Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu chuyên đề: “Thực trạng công tác
thanh tra kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động tại các doanh nghiệp trên
địa bàn tỉnh Hải Dương”, chuyên đề đã đạt được một số kết quả như sau: Thứ
nhất, chuyên đề giúp bạn đọc có những cái nhìn tổng quan nhất về Thanh tra lao
động về: chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn…của Thanh tra lao động đã được quy
định bởi Pháp luật Nhà nước. Thứ hai, chuyên đề đã chỉ ra được thực trạng công
tác Thanh tra lao động trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, những ưu điểm, những mặt đã
đạt được và những mặt còn hạn chế trong công tác thanh tra. Bên cạnh đó đã
tiến hành Thanh tra việc thực hiện bảo hiểm xã hội lao động ở các doanh nghiệp
, những hành vi vi phạm pháp luật cũng đã được phát hiện và giải quyết theo
đúng đơn thư, khiếu nại của người lao động. Với những nghiên cứu, tìm hiểu
trong phạm vi bài chuyên đề còn nhiều thiếu sót, tuy nhiên xuất phát từ thực
trạng trên, chuyên đề cũng đã mạnh dạn đưa ra những kiến nghị, đề xuất với hi
vọng những kiến nghị và đề xuất nêu trên sẽ tiếp tục được phát huy và thực hiện
để công tác thanh tra đạt được hiệu quả cao, việc thực hiện pháp luật tại các
doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định của pháp luật từ đó bảo vệ quyền lợi
chính đáng cho người lao động cũng như người sử dụng lao động.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ luật lao động năm 2012;
2. Luật thanh tra năm 2010;
3. Nghị định số 39/2013/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Thanh tra ngành
Lao động - Thương binh và Xã hội;
4. Quyết định số 614/QĐ-LĐTBXH về việc quy định chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và cơ cấu tổ chức của thanh tra bộ; ;
5. Điều 4 Quyết định số 01-2006/QĐ-BLĐTBXH quy định
thanh tra viên phụ trách vùng sẽ có nhiệm vụ và quyềm hạn được giao.