Tiết 12 Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
Ngày soạn: 4-9-2009 Làm văn :
Tiết:12
I. MỤCTIÊU
1. Về kiến thức: Giúp học sinh :
Nắm được cách làm bài nghò luận về một hiện tượng đời sống.
2. Về kó năng
Biết vận dụng các kiến thức và kó năng về nghò luận xã hội để bình luận, đánh giá
một hiện tượng đời sống.
3. Về thái độ:
Có ý thức thái độ đúng đắn trước các hiện tượng đời sống.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên:
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ
văn 12.
- Phương án tổ chức lớp học : Phát vấn, diễn giảng, gợi mở, thảo luận.
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
Nghò luận về một tư tưởng đạo lí là gì?
3. Giảng bài mới:
Lời vào bài : (2 phút)
Trong cuộc sống của chúng ta biết bao nhiêu câu chuyện vui, cũng không ít
câu chuyện buồn có biết bao người tốt, việc tốt cũng không ít những người còn
mải mê với những trò chơi vô bổ, lao vào các tệ nạn xã hội. Tất cả những điều
đó đều làm cho chúng ta phải suy nghó, bày tỏ ý kiến quan điểm của mình về
vấn đề đó một cách thuyết phục, chúng ta sẽ tìm hiểu bài học “Nghò luận về
một hiện tượng đời sống”
- Tiến trình bài dạy:

THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG
CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
10’
Hoạt động 1 :
Giáo viên hướng
dẫn cho học sinh
tìm hiểu bài:
- Thế nào là hiện
tượng đời sống?
- Thế nào là nghị
luận về một hiện
tượng đời sống?
Mời các em bày tỏ
ý kiến của mình về
Hoạt động 1:
(Học sinh ®äc Sách giáo
khoa vµ tr¶ lêi c©u hái
trªn)
Trong khi khơng ít bạn trẻ
hiện nay đang lãng phí
chiếc bánh của mình vào
những trò chơi vơ bổ thì
chàng “Thanh niên trẻ tiêu
biểu thành phố Hồ Chí
Minh 2007” Nguyễn Hữu

I. Khái niệm.
-Hiện tượng đời sống: là
những hiện tượng đời sống
nổi bật, có ý nghĩa hoặc ảnh
hưởng tới phần lớn mọi người
trong xã hội, có thể là hiện
tượng tích cực nhưng cũng có
thể là hiện tượng tiêu cực
-Nghị luận về một hiện tượng
đời sống: là kiểu bài sử dụng
tổng hợp các thao tác lập luận
Ngữ văn 12 Cơ bản - 1 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
15’
5’
hiện tượng đời sống
được nêu trong bài
viết sau: “Chia chiếc
bánh của mình cho
ai”
Nếu coi thời gian
trong một ngày của
bạn là chiếc bánh
tròn trịa, bạn sẽ chia
chiếc bánh cho bố
mẹ, cho cơng việc,
cho gia đình bao
nhiêu và dành cho
mình bao nhiêu
phần?

H oạt động 2:
Tổ chức hoạt động
nhóm.
-Nhóm 1: Tìm hiểu
u cầu đề xác định
dẫn chứng và các
thao tác lập luận sử
dụng trong bài viết?
-Nhóm 2: Giới thiệu
hiện tượng Nguyễn
Hữu Ân sao cho ấn
tượng nhất?
- Nhóm 3: Tóm tắn
hiện tượng Nguyễn
Hữu Ân đồng thời
đưa ra ý kiến phân
tích và bình luận
hiện tượng?
-Nhóm 4: Hiện
tượng Nguyễn Hữu
Ân đem đến cho em
cảm xúc gì, suy nghĩ
gì?
H oạt động 3:
Ân lại dành hết chiếc bánh
thời gian của mình cho
những người bệnh ung thư
giai đoạn cuối.
Một câu chuyện lạ lùng…
( theo Tạ Minh Phương,

báo điện tử
Nguoiduongthoi.com.vn)
H oạt động 2:



H oạt động 3:
để làm cho người đọc hiểu rõ,
hiểu đúng, hiểu sâu và đồng
tình với ý kiến của người viết
trước những hiện tượng đời
sống có ý nghĩa xã hội.
2. u cầu của nghị luận về
hiện tượng đời sống
-Người viết phải hiểu vấn đề
đúng, sâu, nắm được bản chất
vấn đề -> Tập hợp tư liệu
chính xác, thuyết phục.
-Người viết phải thể hiện rõ
quan điểm, thái độ của mình
trước hiện tượng nghị luận ->
chỉ ra đúng – sai, lợi - hại,
ngun nhân, cách khắc phục.
-Người viết giữ lập trường
vững vàng trước mọi hiện
tượng
-Diễn đạt trong sáng, có thể
sử dụng phép tu từ, yếu tố
biểu cảm và nêu cảm nghĩ
riêng.

3. Cách làm bài nghị luận
về hiện tượng đời sống
- Tìm hiểu đề
- Lập dàn ý
+ Mở bài: giới thiệu hiện
tượng cần bàn luận
+ Thân bài: bàn bạc, phân
tích làm rõ hiện tượng qua
các thao tác lập luận
+ Kết bài: nêu phương
hướng, suy nghĩ trước hiện
tượng đời sống
4. Ghi nhớ:
*Bài nghò luận về một hiện
tượng đời sống thường có
các nội dung:nêu rõ hiện
tượng, phân tích các mặt
đúng-sai, lợi hại, chỉ ra
Ngữ văn 12 Cơ bản - 2 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
7’
H oạt động 4:
- Luyện tập, sgk
trang 67
-Chọn một hiện
tượng đời sống có ý
nghĩa nhất với em
và lập dàn ý nghị
luận.
-Theo dõi hiện

tượng về anh Tống
Phước Phúc với
nghĩa trang dành
cho các đồng nhi và
đưa ý kiến nghị luận
của em.
Bài tập nâng cao:
Phân biệt kiểu bài
Nghị luận về một tư
tưởng đạo lý với
Nghị luận về một
hiện tượng đời sống
H oạt động 4:
-Bài tập 1, phần luyện tập,
sgk trang 67
Bµi tËp 2 :
2. LËp dµn ý bµi viÕt vỊ
hiƯn tỵng "nghiƯn" ka-
ra-«-kª vµ in-t¬-nÐt trong
nhiỊu b¹n trỴ hiƯn nay.
Gỵi ý :
Cã thĨ lËp dµn ý nh
sau :
Më bµi : Nªu hiƯn tỵng,
trÝch dÉn ®Ị, nhËn ®Þnh
chung.
Th©n bµi :
- Ph©n tÝch hiƯn tỵng.
- B×nh ln hiƯn tỵng.
+ §¸nh gi¸ chung vỊ

hiƯn tỵng.
+ Phª ph¸n c¸c biĨu
hiƯn cha tèt.
KÕt bµi :
Bµy tá suy nghÜ riªng cđa
m×nh, kªu gäi mäi ngêi
tr¸nh xa tƯ n¹n x· héi.
nguyên nhân và bày tỏ thái
độ, ý kiến của ngưòi viết
về hiện tượng xã hội đó.
* Diễn đạt cần chuẩn xác,
mạch lạc; có thể sử dụng
một số phép tu từ và yếu tố
biểu cảm, nhất là phần nêu
cảm nghó riêng.
II.Luyện tập :
Bài tập 1/ trang 67
a/ Điều mà tác giả Nguyễn
i Quốc bàn đến là hiện
tượng nhiều thanh niên , HS
du học nước ngoài dành quá
nhiều thời gian cho việc
chơi bời, giải trí mà chưa
chăm chỉ học tập, rèn luyện
để khi trở về góp phần xây
dựng đất nước. Hiện tượng
ấy vẫn diễn ra ngay cả thời
đại chúng ta đang sống. Từ
hiện tượng đó, rút ra vài ý:
+ Nêu và phê phán hiện

tượng: Thanh niên, sinh viên
VN du học lãng phí vào
những chuyện vô bổ.
+ Chỉ ra nguyên nhân :
Họ chưa xác đònh lí tưởng
sống đúng đắn , ngại khó ,
nhại khổ , løi biếng hoặc
chỉ sống vì tiền , vì lợi ích
nhỏ hẹp , do một phần ở
cách giáo dục của gia đình .
b/ Tác giả đã dùng thao tác
lập luận:
-Phân tích ( thanh niên du
học mải chơi bời , thanh
niên trong nước không làm
gì cả, họ sống già cỗi, thiếu
tổ chức, rất nguy hại cho
tương ai đất nước )
-So sánh ( nêu hiện tương du
học sinh Trung Hoa chăm
Ngữ văn 12 Cơ bản - 3 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
Giáo viên hướng
dẫn học sinh lập
dàn bài tương tự
như bài tập1
Yêu cầu học sinh
đọc lại các văn bản
Sách giáo khoa.
chỉ ,cần cù )

-Bác bỏ (thế thì thanh niên
của ta đang làm gì ? nói ra
thì buồn , buồn lắm : Họ
không làm gì cả
c/ Nghệ thuật diễn đạt của
văn bản :
-dùng từ , nêu dẫn chứng
xác đáng , cụ thể , kết hợp
nhuần nhuyễn các kiểu câu
trần thuật , câu hỏi , cảm
thán ...
d/ Rút ra bài học cho bản
thân :
Xác đònh rõ lí tưởng , cách
sống , mục đích , thái độ học
tập đúng đắn ...
Bài tập 2/ trang 69
Anh chò suy nghó gì về hiện
tượng nghiện Karaoke và
Internet trong nhiều thế hệ
trẻ ngày nay?
4. Củng cố :
- Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác bài. làm bài tập ở sách
giáo khoa.
- Chuẩn bò bài : Soạn bài “Phong cách ngôn ngữ khoa học”.
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................


Ngữ văn 12 Cơ bản - 4 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009














Ngữ văn 12 Cơ bản - 5 - GV: Nguyễn Văn Mạnh