Tiết 34 Dọn về làng

Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
Ngày soạn:27-10-2009 Đọc thêm :
Tiết : 34
I. MỤCTIÊU Giúp học sinh (Nông Quốc Chấn)
1. Về kiến thức
Tội ác của thực dân Pháp gây ra cho đồng bào Cao Bắc Lạng
nói riêngvà nhân dân Việt Nam ta nói chung.
Niềm hân hoan sung sướng của người dân khi quê hương được
giải phóng
2. Về kó năng:
Nét độc đáo về nghệ thuật: Lối thơ giàu hình ảnh, lối so sánh
cụ thể sát với thực tế, không can hư cấu.
3. Về thái độ:
Giáo dục tình cảm yêu quê hương đất nước, lòng căm thù giặc.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế
bài giảng Ngữ văn 12, Ôn tập Ngữ văn 12. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
C©u hái:
3. Giảng bài mới:
- Vào bài : (2 phút)
Trong chiến dòch Biên giới 1950, quê hương nhà thơ Nông Quốc Chấn được
hoàn toàn giải phóng. Bài thơ thể hiện sự cảm xúc chân thành, giản dò, tự
nhiên, giàu hình ảnh của một thanh niên vùng dân tộc ít người sớm được giác
ngộ cách mạng.

- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
7’
Hoạt động 1

-Dựa vào Sách giáo
khoa, em hãy trình bày
một vài nét về tiĨu
sư vµ qu¸ tr×nh s¸ng
t¸c cđa nhµ th¬ N«ng
Qc ChÊn.
Hoạt động 1
Học sinh tìm hiểu về
tác giả, tác phẩm.
a) Nơng Quốc Chấn là
người trí thức vùng dân
tộc thiểu số, sớm được
giác ngộ lí tưởng cao
đẹp.
I.TÌM HIỂU CHUNG:
1.Tác giả: N«ng Qc ChÊn
(1923 – 2002)
Tên khai sinh: Nơng Văn
Quỳnh

- Q: Ngân Sơn – Bắc Cạn.
-Sớm tham gia cách mạng và
trưởng thành trong kháng
chiến.
Ngữ văn 12 Cơ bản - 1 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
20’
V¨n b¶n Dän vỊ lµng
s¸ng t¸c khi nµo? Gi¸
trÞ tiªu biĨu cđa v¨n
b¶n lµ g× ?
Hoạt động 2
Giáo viên hướng dẫn
học sinh đọc hiểu tác
phẩm.

Em h·y ph¸t biĨu chđ
®Ị cđa bµi th¬ ?
T¸c gi¶ ®· miªu t¶ nçi
thèng khỉ cđa nh©n
d©n vµ téi ¸c cđa giỈc
qua nh÷ng chi tiÕt
h×nh ¶nh nµo trong bµi
th¬ ?
b) Nơng Quốc Chấn là
một trong những gương
mặt văn hố tiêu biểu,
đại điện cho tầng lớp
thanh niên các dân tộc
thiểu số trưởng thành

trong đấu tranh cách
mạng và chiến tranh vệ
quốc. Đóng góp nổi trội
của ơng trong lĩnh vực
sáng tác là thơ. Thơ
Nơng Quốc Chấn mang
xúc cảm chân thành,
giản dị, lối diễn đạt tự
nhiên mà giàu hình ảnh.
Ơng được tặng Giải
thưởng Hơ Chí Minh về
văn học nghệ thuật
(năm 2000).
Hoạt động 2
Học sinh đọc hiểu tác
phẩm.
Chủ đề:

2. Sự nghiệp
-Tác phẩm chính:
+ Tiếng ca người Việt Bắc
(1959)
+ Đèo gió (1968)
+ Suối và biển (1984)
+ Một số tập thơ bằng tiếng
Tày.
Thơ ơng giản dị, tự nhiên, giàu
hình ảnh mang đặc trưng của
người miền núi.
3. Bài thơ “Dọn về làng”

-Hồn cảnh sáng tác (1950):
Viết về q hương tác giả vào
những năm kháng chiến chống
Pháp đầy đau thương mà anh
dũng.
*GÝa trÞ tác phẩm:
-Mét trong mét tr¨m bµi th¬
hay nhÊt thÕ kØ XX.
Đoạt giải nhì t¹i ®¹i hội liên
hoan TNSV thế giới tại Đức.
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc diễn cảm
2. Chú thích
*Mạch cảm xúc
-Niềm vui khi Cao – Bắc –
Lạng được giải phóng.
-Nỗi buồn tủi, xót xa, căm giận
trước sự tàn phá của qn xâm
lược.
-Trở lại cảm xúc hân hoan, vui
sướng khi q hương được
sống thanh bình.
a.Chủ đề
Nỗi thống khổ của nhân dân
được diễn đạt rất cụ thể bằng
những từ
ngữ, hình ảnh gần gũi với đời
sống sinh hoạt của người dân
tộc miền núi.
b1. Nỗi thống khổ của nhân dân

và tội ác của giặc Phap:
*Từ ngữ, hình ảnh
Mấy năm: thời gian kéo dài
Qn tết… qn rằm …
Chạy hết núi khe,cay đắng…
Lán sụp; nát cửa; vắt bám
Mẹ địu em chạy; con sau lưng
tay dắt bà; vai đầy tay nải…
Ngữ văn 12 Cơ bản - 2 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
C©u hái: T¸c gi¶ miªu
t¶ nçi thèng khỉ cđa
nh©n d©n vµ téi ¸c tµy
trêi cđa giỈc nh»m
mơc ®Ých g×?
Th¸i ®é cđa nh©n vËt
tr÷ t×nh vµ nh©n d©n ®-
ỵc thĨ hiƯn qua nh÷ng
c©u th¬ nµo? ý nghÜa?
Em cã nhËn xÐt g× vỊ
c¸ch diƠn t¶ niỊm vui
cđa nh©n d©n khi ®ỵc
gi¶i phãng ?
NiỊm vui cđa nh©n
d©n ®ỵc t¸c gi¶ diƠn t¶
qua nh÷ng h×nh ¶nh,
tõ ng÷ nµo?
Th¶o ln nhãm
* - Khắc sâu mối thù
với qn xâm lược.

- Thể hiện được sự nhận
thức tỉnh táo của người
dân trước âm mưu hiểm
độc của kẻ thù. - Biết
nén đau thương mà vượt
lên nỗi khổ của chính
mình.
Cuộc sống n ấm bị đảo lộn,
nhà cửa tan hoang, gia đình li
tán, cơ cực.
* Tội ác của giặc:
- Lán đốt trơ trụi, súng nổ, Tây
lùng.
- Áo quần bị vơ vét.
- Cha bị bắt, bị đánh chết.
- Chơn cất cha
Bằng khăn của mẹ.
Liệm bằng áo của con
- Máu đầy tay, nước tràn đầy
mặt…
* - Khắc sâu mối thù với qn
xâm lược.
- Thể hiện được sự nhận thức
tỉnh táo của người dân trước
âm mưu hiểm độc của kẻ thù.
- Biết nén đau thương mà vượt
lên nỗi khổ của chính mình.
“Mày sẽ chết! Thằng giặc
Pháp hung tàn
Băm xương thịt mày tao mới

hả”
=>Mối thù đế quốc khắc sâu
trong lòng như một lời thề tạc
vào đá núi.
b2. Niềm vui của nhân dân khi
q hương được giải phóng:
*Hình ảnh, từ ngữ
Cười vang
Xuống làng
Người nói cỏ lay
Ơ tơ kêu vang đường cái
Ríu rít tiếng cười con trẻ…
Mật độ động từ dày đặc diễn tả
xúc cảm mừng vui, hân hoan
khi q hương đã trở lại cuộc
sống thanh bình.
“Mẹ! Cao – Lạng hồn tồn
giải phóng”
“Đuổi hết nó đi con sẽ về trơng
mẹ”
Lêi gäi thĨ hiƯn niỊm vui; lêi
høa hĐn.
* Hình tượng người mẹ gợi
nhiều suy ngẫm.
->Người mẹ thân u trong tâm
thức tác giả.
Ngữ văn 12 Cơ bản - 3 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
5’
5’

Câu hỏi: Nêu và phân
tích màu sắc dân tộc
qua cách sử dụng hình
ảnh từ ngữ của nhà thơ
?
Hoạt động 3
Giáo viên hướng dẫn
học sinh học sinh dựa
vào bài học và phần
ghi nhớ trong SGK để
tổng kết theo hai khía
cạnh:
+ Nội dung .
+ Nghệ thuật
Hoạt động 4
Bài tập 1:

Th¶o ln: (Thêi gian 5
phót)
Hoạt động 3
Học sinh dựa vào bài
học và phần ghi nhớ
trong SGK để tổng kết .
Hoạt động 4

->Người mẹ q huơng trong ý
nghĩa tự thân của tác phẩm.
=>Với ngơn ngữ mộc mạc, lối
thơ giản dị, ý thơ chân thực, tác
giả đã diễn tả niềm vui với đủ

cung bậc, ở các đối tượng, vui
nhất là niềm vui của nhân vật
trữ tình.
b3. Màu sắc dân tộc qua cách
sử dụng hình ảnh, từ ngữ
- H×nh ¸nh so s¸nh:
Người như kiến; súng như củi
Người nói cỏ lay trong rừng
rậm Hổ…đến đẻ con trong
vườn chuối
=>Cơ thĨ, gÇn gòi
=> c¸ch nãi cđa ®ång bµo d©n
téc
- Từ ngữ: hàng đàn; qn tết
tháng giêng, qn rằm tháng
bảy; mày; tao…
=>Cách diễn tả nỗi đau cũng
như niềm vui sướng của tác giả
sinh động giàu hình ảnh mà rất
cụ thể thuần phác, hồn nhiên
như chính tâm hồn của người
dân miền núi.
3. Tỉng kÕt:
N«ng Qc ChÊn
Nhµ th¬ tiªu biĨu cđa th¬ ca
®ång bµo c¸c d©n téc thiĨu sè.
Th¬ «ng ch©n thùc, h×nh ¶nh
sinh ®éng gÇn gòi víi sinh ho¹t
còng nh t©m hån ngêi miỊn
nói.

- Bµi th¬ Dän vỊ lµng
Miªu t¶ ch©n thùc sinh ®éng vỊ
nçi khỉ cđa nh©n d©n.
Tè c¸o téi ¸c tµn b¹o cu¶ thùc
d©n Ph¸p.
IV.luyện tập

4. Củng cố :
- - Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác phẩm . Làm bài tập ở
sách giáo khoa. Học thuộc lòng những câu, đoạn thơ tiêu
biểu trong bài thơ.
- Tìm đọc: Tác phẩm thơ của nhà thơ.
- Soạn bài.
Ngữ văn 12 Cơ bản - 4 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
- Chuẩn bò bài : - Xem trước bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................




Ngữ văn 12 Cơ bản - 5 - GV: Nguyễn Văn Mạnh