bao cao phản ứng có hại của thuốc

Đào tạo cho Điều dưỡng

BÁO CÁO PHẢN ỨNG CÓ HẠI
CỦA THUỐC (ADR)

Người báo cáo:
DS. Dương Hà Minh Khuê
Tổ Dược Lâm Sàng – Khoa Dược
Ngày 11/11/2016

ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts


ADR là gì?

Phản ứng có hại của thuốc (ADR):
Một phản ứng độc hại, không mong muốn và xuất hiện ở liều thường dùng cho người để phòng bệnh, chẩn
đoán hoặc chữa bệnh hoặc làm thay đổi một chức năng sinh lý.


Lợi ích của báo cáo ADR

-

Dùng thuốc trong

Phê

Dùng thuốc trong

Thử nghiệm lâm sàng

duyệt

thực tế bệnh nhân

Số lượng bệnh nhân ít
Thời gian theo dõi ngắn
Đặc điểm BN không phức tạp:

- Số lượng BN nhiều
- Đặc điểm BN đa dạng
Đánh giá một cách toàn diện

suy gan, suy thận, PNCT-CCB…

về nguy cơ/lợi ích của thuốc khi

 Thông tin hạn chế

lưu hành


Quy trình báo cáo ADR?
Nơi

Nhiệm vụ

•
•

Người thực hiện

Phát hiện

Bác sĩ,

Ghi chép

Điều Dưỡng

Khoa Phòng

•Thu thập và thẩm định
•Tổng hợp ADR
• Gởi báo cáo về TT DI&ADR quốc gia

Dược sĩ Lâm Sàng

Khoa Dược

•Nhận, phản hồi, gửi cảnh báo tới các BV
•Lưu trữ

Nhân viên tại Trung tâm


Nên theo dõi ADR trên BN nào ?

Dùng nhiều thuốc

Mắc nhiều bệnh

Người già và trẻ em

và kéo dài

Tiền sử dị ứng

Sử dụng thuốc có
nguy cơ cao


TẤT CẢ CÁC THUỐC ĐỀU CÓ
KHẢ NĂNG GÂY RA ADR

-Kháng sinh : chiếm hơn 50% (Penicillin, Amoxicillin,
Sulfonamid,…)

-Thuốc giảm đau (Opiod giảm đau như morphin)
-Thuốc an thần (Midazolam, …)
-Thuốc điều trị đái tháo đường (Metformin)
-Thuốc tác dụng trên hệ tim mạch (Lidocain, amiodaron,..)
-Dung dịch ưu trương (NaCl 10%, Glucose 30%,..)
-……


Một số thuốc có nguy cơ cao gây ADR

Thuốc chủ vận adrenergic,
đường tiêm tĩnh mạch

(adrenalin, dobutamin,…)

Thuốc mê hô hấp và tiêm tĩnh mạch

Thuốc chống đông

(propofol,
ketamin,..)

Thuốc cản quang (Utravist,

Thuốc kháng sinh tiêm

Thuốc an thần đường tiêm

Omipaquien,…)

(Fizoti, Amflox,..)

(Midazolam)


Một số ca đã báo cáo tại BV

•

Bệnh nhân P.T.Đ. 2t hoặc bệnh nhân

Trần Thái Thịnh 12t đều dị ứng với thuốc kháng sinh tiêm

•

Bệnh nhân N.M.Q.T. vào ngày

1/11/2016 được ghi nhận xuất hiện triệu chứng đỏ
quanh mắt, nghẹt mũi, khó thở khi sử dụng Ultravist. Bệnh nhân có tiền sử dị ứng.


Khi nào nên báo cáo ADR ?

Thuốc mới

Nghiêm trọng

ADR mới

Xảy ra liên tục


Phân loại mức độ nghiêm trọng của ADR
Mức độ

Nhẹ

Trung bình

Mô tả

Không cần xử trí

Ví dụ
Kháng histamin
Gây buồn ngủ

Cần thay đổi điều trị hiện thời (điều chỉnh liều, thêm thuốc), có thể kéo dài thời
gian nằm viện

Thuốc tránh thai
Thuyên tắc tĩnh mạch

Nhập viện/ kéo dài thời gian nằm viện

Nghiêm trọng

Dị tật thai nhi

Thuốc ức chế men chuyển

Đe dọa tính mạng

Phù mạch

Tàn tật vĩnh viễn/ nặng nề
Cần ngừng thuốc
Cần điều trị đặc hiệu.

Tử vong

Tử vong

Thuốc chống đông
Xuất huyết


Tình huống 1

Ngày 28/10/2016, bệnh nhân nam, 45 tuổi, sau dùng
thuốc cản quang Ultravist (Iopromid) thì buồn nôn,
mặt đỏ huyết áp thấp, không bắt được mạch.

Đe dọa tính mạng

Mức độ nghiêm trọng của ADR này:

-Nhẹ

-Trung bình

-Nghiêm trọng

-Tử vong


Tình huống 2

Ngày 17/02/2016 bệnh nhân sau khi tiêm Vancomycin thì nổi sưng đỏ quanh vị trí test thuốc v
ới đường kính >5mm
 ADR mức độ nhẹ

Mức độ nghiêm trọng của ADR này:

-Nhẹ

-Trung bình

-Nghiêm trọng

-Tử vong


Báo cáo ADR vào thời điểm nào?
Mức độ ADR

Thời điểm báo cáo

ADR nghiêm trọng

Gọi ngay đến Tổ Dược
Lâm sàng/Khoa Dược để thu thập thông tin và
xử lý kịp thời

ADR không nghiêm trọng

• CBYT tại Khoa LS điền Mẫu báo cáo ADR + Ghi chép thông tin vào sổ theo dõi ADR
của Khoa.

•Điều dưỡng nộp báo cáo muộn nhất ngày 5 tháng
tiếp theo cho DS. Khuê. Điều dưỡng ghi số ADR và ký tên vào sổ theo dõi ADR của
khoa Dược

Hướng dẫn điền form báo cáo ADR


Hướng dẫn điền form báo cáo ADR


Hướng dẫn điền form báo cáo ADR


Nhiệm vụ của khoa Dược

Thẩm định ADR

Tổng hợp và gửi báo cáo ADR

Xử lý ADR
nghiêm trọng


Nhiệm vụ của trung tâm DI&ADR
quốc gia
ADR nghiêm trọng

Phản hồi

ADR thông thường

Lưu trữ

Tài liệu tham khảo

•SOP( Quy trình thao tác chuẩn)- Khoa Dược- Bệnh viện
trường Đại học Y Dược Huế

•Hướng dẫn báo cáo ADR – Trung tâm thông tin thuốc và ADR quốc gia
•Hướng dẫn quốc gia về cảnh giác dược - Bộ Y Tế