Giáo án Sinh học 8 bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
BÀI 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
 HS trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ.
 Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ .
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng:
 Quan sát tranh hình nhận biết kiến thức
 Thu thập thông tin, khái quát hóa vấn đề
 Kỹ năng hoạt động nhóm .
3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ, giữ gìn hệ cơ.
Trọng tâm: Đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Tranh phóng to về thí nghiệm hình 9.2 SGK .
- Tranh phóng to hình 9.1 SGK .
- Tranh chi tiết về các nhóm cơ .
- Tranh “sơ đồ 1 đơn vị cấu trúc của tế bào cơ” ở SGK .
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra:
 Cấu tạo và chức năng của xương dài ?
 Thành phần hóa học và tính chất của xương ?
3. Bài mới:
GV dùng tranh hệ cơ ở người giới thiệu 1 cách tổng quát các nhóm cơ chính của cơ thể như: Nhóm cơ đầu cổ, nhóm
cơ thân có cơ ngực, bụng, lưng. Nhóm cơ chi trên và chi dưới sau đó liên hệ vào bài .

Hoạt động của giáo viên

TaiLieu.VN

Hoạt động của học sinh

Nội dung

Page 1


 Hoạt động 1 :
+ Bắp cơ có cấu tạo như thế - HS nghiên cứu thông tin và
hình 9.1 trong SGK.
nào ?
+ Tế bào cơ có cấu tạo như - Trao đổi nhóm trả lời câu
hỏi .
thế nào ?

I .Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ
* Bắp cơ :
- Ngoài là màng liên kết, 2 đầu
thon có gân, phần bụng phình to .

- Trong có nhiều sợi cơ tập trung
- Đại diện nhóm trình bày thành các bó cơ .
đáp án, các nhóm khác bổ * Tế bào cơ : gồm nhiều tơ cơ.
- GV kết hợp với tranh sơ đồ
sung.
1 đơn vị cấu trúc của tế bào
- Tơ cơ dày: có các mấu lồi sinh
cơ để giảng giải như SGV.
chất, tạo vân tối
- Tơ cơ mảnh: trơn, tạo vân sáng .
- GV nhấn mạnh: Vân ngang

có được từ đơn vị cấu trúc vì
có đĩa sáng và đĩa tối

- Sự sắp xếp các tơ cơ theo chiều
dọc làm cho các tế bào cơ có vân
ngang : vân tối và vân sáng xen
kẽ nhau.
- Mỗi tế bào cơ gồm nhiều đơn vị
cấu trúc: là phần tơ cơ giữa 2 tấm
Z

 Hoạt động 2:

II. Tính chất của cơ:

- GV mô tả cách bố trí thí - HS nghiên cứu thí nghiệm
SGK trang 32 trả lời câu hỏi.
nghiệm hình 9-2 SGK
- Cho biết kết quả của thí + Kích thích vào dây thần
kinh đi tới cơ cẳng chân ếch
nghiệm 9.2 trang 32 SGK
làm cơ co .
- Từ thí nghiệm này  em có
kết luận gì ?
+ Làm thí nghiệm phản xạ - HS tiếp tục nghiên cứu
đầu gối và giải thích cơ chế hình 9.3 SGK trang 33, trình
bày cơ chế co cơ.
phản xạ của sự co cơ ?
+ Như vậy cơ có tính chất gì? - HS khác nhận xét bổ sung.
+ Gập cẳng tay vào sát cánh - HS vận dụng cấu tạo của

tay, em thấy bắp cơ ở trước sợi cơ để giải thích đó là do
cánh tay thay đổi ntn ? Vì tơ mảnh xuyên sâu vào vùng - Là co và dãn.

TaiLieu.VN

Page 2


sao có sự thay đổi đó ?

của tơ dày.

- GV cho HS quan sát lại sơ
đồ đơn vị cấu trúc của tế bào - HS trả lời
cơ để giải thích.

- Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên
sâu vào vùng phân bố của tơ cơ
dày làm cho tế bào cơ ngắn lại.

+ Tại sao người bị liệt cơ
không co được ?

- Cơ co khi có kích thích và chịu
ảnh hưởng của hệ thần kinh .

+ Khi chuột rút ở chân thì
bắp cơ cứng lại đó có phải là
co cơ không ?
- GV giải thích bằng co cơ

trương hay trương lực cơ như
SGV.
 Hoạt động 3:

III. Ý nghĩa của hoạt động co cơ

+ Sự co cơ có ý nghĩa như - HS quan sát hình 9.4 kết
hợp với nội dung 2 .
thế nào ?
+ Phân tích sự phối hợp hoạt - Trao đổi nhóm trả lời câu
động co giãn giữa cơ 2 đầu hỏi .
(cơ gấp) và cơ 3 đầu (cơ - Đại diện nhóm trình bày,
duỗi) ở cánh tay như thế các nhóm khác nhận xét bổ
nào ?
sung

- Cơ co giúp xương cử động dẫn
đến vận động sự cơ thể.
- Trong cơ thể luôn có sự phối
hợp hoạt động của các nhóm cơ.

4. Củng cố
 Gọi một HS đọc phần ghi nhớ SGK
 Mô tả cấu tạo của 1 tế bào cơ
 Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ ?
5. Hướng dẫn về nhà
 Học bài, trả lời câu hỏi SGK .
 Ôn tập lại kiến thức về lực, công cơ học .

TaiLieu.VN

Page 3