Giáo án Sinh học 8 bài 45: Dây thần kinh tủy

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
I-Mục tiêu
1. Kiến thức
- Nắm được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ.
- Giải thích được vì sao dây thần kinh tuỷ là dây pha.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình.
- Bồi dưỡng thái độ yêu thích môn học.
2. Kĩ năng
- Kỹ năng hợp tác, lắng nghe tích cực.
- Kỹ năng thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK.
- Kỹ năng tự tin phát biểu ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.
3. Thái độ
- Tích cực xây dựng bài.
II-Phương pháp
- Trực quan.
- Quan sát, phân tích.
- Thảo luận nhóm.
- Vấn đáp – tìm tòi.
III-Phương tiện
- Tranh phóng to H 44.2; 45.1; 45.2.
- Mô hình 1 đoạn tuỷ sống.
- Bảng 45 kẻ sẵn.
- Các phương tiện thí nghiệm (nếu có).
IV-Tiến trình dạy – học
1. Ổn định: 1’

TaiLieu.VN

Page 1

- Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ: 5’
- Trình bày cấu tạo và chức năng của tuỷ sống?
- Giải thích phản xạ: kích thích vào da chân ếch, chân ếch co lại?
3. Bài mới: 30’
a. Mở bài: 2’
Từ câu 2 GV nêu: Các kích thích dưới dạng xung thần kinh được truyền từ ngoài vào tuỷ
sống ra ngoài phải qua dây thần kinh tuỷ. Vậy dây thần kinh tuỷ có cấu tạo như thế nào? là loại
dây thần kinh nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay.
b. Phát triển bài: 28’
Hoạt động 1: Cấu tạo của dây thần kinh tuỷ
Mục tiêu: HS hiểu và trình bày được cấu tạo dây thần kinh tuỷ
TG

Hoạt động của GV

12’ - Yêu cầu HS nghiên cứu
thông tin mục I, quan sát
H 43.2; 45.1 và trả lời
câu hỏi:

Hoạt động của HS

Nội dung

- HS nghiên cứu thông
tin mục I, quan sát H
43.2; 45.1 và trả lời câu
hỏi:

I-Cấu tạo của dây
thần kinh tủy
- Dây thần kinh tủy
gồm 31 đôi.

- Có bao nhiêu đôi dây - 1 HS trả lời, các HS - Mỗi dây thần kinh tuỷ
thần kinh tuỷ?
khác nhận xét, bổ sung. được nối với tuỷ sống
- Tiếp tục đọc thông tin, - 1 HS lên bảng dán gồm 2 rễ:
quan sát kĩ H 45.1 để chú thích, trình bày cấu + Rễ trước (rễ vận
dán chú thích vào tranh tạo dây thần kinh tuỷ.
động) gồm các bó sợi li
câm H 45.1 trên bảng và Các HS khác quan sát, tâm.
trình bày cấu tạo dây nhận xét, bổ sung hoàn
+ Rễ sau (rễ cảm giác)
thần kinh tuỷ.
thiện kiến thức.
gồm các bó sợi hướng
- HS lắng nghe và ghi tâm.
- GV hoàn thiện kiến nhớ.
- Các rễ tuỷ đi ra
thức trên mô hình đốt
khỏi lỗ gian đốt
tuỷ sống, rút ra kết luận.
sống nhập lại
- HS theo dõi.
- Lưu ý HS:
thành dây thần

TaiLieu.VN

Page 2


+ Phân biệt rõ mặt trước
và mặt sau tuỷ sống, rễ
trước và rễ sau.

kinh tuỷ.

+ Sử dụng H 45.2 để chỉ
chi HS thấy từ đốt thắt
lưng I các bó rễ tuỷ của
đoạn cùng, cụt tập hợp
thành “tùng đuôi ngựa”.

Hoạt động 2: Chức năng của dây thần kinh tuỷ
Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm, HS rút ra được kết luận về chức năng của dây thần kinh
tuỷ
TG

Hoạt động của GV

16’ - GV yêu cầu HS nghiên
cứu thí nghiệm phần 
SGK mục II, nghiên cứu
kĩ bảng 45.

Hoạt động của HS

- HS đọc kĩ thông tin
về nội dung thí
nghiệm, đọc kĩ bảng
45.

- GV treo bảng 45 mô tả
thí nghiệm bằng tranh vẽ - HS quan sát.
ếch bị kích thích bởi HCl
1%, chi sau bên phải, chi
sau bên trái.
Đặt vào điều kiện thí
nghiệm (dán kín) vẽ kết
quả thí nghiệm.
- Yêu cầu HS lên bảng
xác định vị trí vết cắt,
nêu kết quả thí nghiệm.
- 1 HS lên bảng xác
- GV bóc kết quả cho HS định vị trí vết cắt rễ
trước bên phải, rễ sau
nhận xét.
bên trái, nêu kết quả.

TaiLieu.VN

Nội dung
II-Chức năng
thần kinh tủy

dây

- Các dây thần kinh
hướng tâm có nhiệm vụ
dẫn truyền xung thần
kinh cảm giác từ cơ
quan thụ cảm về trung
ương thần kinh (qua rễ
sau).
- Các dây thần kinh li
tâm dẫn truyền các
xung thần kinh vận
động từ trung ương
thần kinh đi tới cơ quan
phản ứng (qua rễ
trước).
- Dây thần kinh tủy là
dây pha, gồm các bó sợi
thần kinh hướng tâm
(cảm giác) và bó sợi

Page 3


-Yêu cầu HS giải thích - HS khác nhận xét.
kết quả thí nghiệm trên.

thần kinh li tâm (vận
động) được liên hệ với
tủy sống qua rễ sau và
+ Thí nghiệm 1: Khi rễ trước.
kích thích bằng HCl

1% vào chi sau bên
phải, xung thần kinh
truyền từ cơ quan thụ
cảm (da) tới tuỷ sống
nhưng vì rễ trước bên
phải bị cắt không dẫn
xung thần kinh đến chi
đó nên chi đó không
co. Xung thần kinh qua
nơron bắt chéo sang
chi bên kia, chi bên kia
co và xung thần kinh
qua đường dẫn truyền
lên chi trên làm cho 2
chi trên co.

- Rễ trước: dẫn truyền
xung thần kinh vận
- Thí nghiệm 1cho phép
động (rễ li tâm).
ta rút ra kết luận gì về
- Rễ sau: dẫn truyền
chức năng rễ trước?
xung thần kinh cảm
- Thí nghiệm 2 cho phép
giác (rễ hướng tâm).
ta rút ra kết luận gì về
- HS lắng nghe.
chức năng rễ sau?
- GV nhận xét, đưa ra kết

luận.
- Dẫn truyền xung thần
- GV đưa câu hỏi: Nêu kinh theo 2 chiều từ
chức năng của dây thần ngoại biên về trung khu
(tủy) và từ trung khu ra
kinh tuỷ?
ngoại biên.
- HS đọc kết luận.

TaiLieu.VN

Page 4


- Yêu cầu 1 HS đọc kết
luận (SGK).

4. Củng cố: 3’
- Gọi HS đọc khung màu hồng.
- GV nhắc lại trọng tâm bài học.
5. Kiểm tra đánh giá: 5’
- Bài tập trắc nghiệm:
Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất.
Dây thần kinh tuỷ là dây pha vì:
a. Dây thần kinh tuỷ gồm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động.
b. Dây thần kinh tuỷ dẫn truyền xung thần kinh theo 2 chiều hướng tâm và li tâm.
c. Dây thần kinh tuỷ nối với tuỷ sống bởi rễ trước và rễ sau.
d. Cả 1, 2, 3 đúng.
e. Cả 2, 3 đúng.
6. Nhận xét, dặn dò: 1’

- Nhận xét tiết học.
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Xem trước bài 46.
V-Rút kinh nghiệm tiết dạy
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

TaiLieu.VN

Page 5