PHAN BIET Ân xá DAI XA

Ân xá, đại xá, đặc xá: hiểu thế nào cho đúng?
Dịp Quốc khánh 2/9 này, Chủ tịch nước đã ra quyết định đặc xá cho 18.000 phạm nhân. Vậy đặc xá là gì? Đặc xá, đại xá, ân xá
khác nhau như thế nào? Có cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền ra các quyết định này không hay chỉ ra quyết định mang tính chất
cảm tính?...Đó là một số câu hỏi thắc mắc mà trong thời gian gần đây mình nhận được.

Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu đúng thế nào là ân xá, đặc xá, đại xá.
Sự khác nhau giữa ân xá, đại xá và đặc xá?
Ân xá là đặc ân của nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt với người phạm tội, thể hiện chính sách
nhân đạo của nhà nước ta với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục
trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng.
Ân xá được thực hiện với 2 hình thức là đại xá và đặc xá.
Như vậy, đặc xá, đại xá là hình thức của ân xá, vì thế, chúng ta chỉ cần phân biệt thế nào là đại xá, đặc xá.
Đại xá
Căn cứ pháp Chưa có văn bản quy định cụ thể.
lý

Đặc xá
Luật đặc xá 2007

Khái niệm

Sự khoan hồng của Nhà nước do Quốc hội quyết định nhằm Sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch
tha tội hoàn toàn và triệt để cho một số loại tội phạm nhất
nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết
định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan
án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện
trọng trong đời sống chính trị của đất nước.
trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường
hợp đặc biệt

Bản chất

Tha, miễn hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt cho một số
loại tội phạm hoặc một loạt người phạm pháp nhất định đã
hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án.

Miễn toàn bộ hoặc một phần hình phạt hoặc giảm nhẹ
hình phạt, kể cả miễn trách nhiệm hình sự hoặc xóa án
đối với một hoặc một số người nhất định hoặc một số
đông người đang chấp hành hình phạt, trong trường
hợp họ lập được công lớn hoặc đã quá già yếu hoặc
mắc bệnh hiểm nghèo.

Thời gian
thực hiện

Thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị
của đất nước.

Nhân dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của dân tộc như
ngày 02/9 hay 30/4…hàng năm

Thẩm quyền Quốc hội
thực hiện

Chủ tịch nước

Đối tượng áp Người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét Người phạm tội trong giai đoạn đã bị kết án tù hoặc tử
dụng
xử, thi hành án.
hình.

Giai đoạn áp Từ giai đoạn tố tụng đến giai đoạn thi hành án hình sự
dụng

Chỉ áp dụng từ giai đoạn thi hành án hình sự.

Nội dung

Thông thường căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng
Theo yêu cầu (có đơn) của người bị kết án.
như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết Việc xét đặc xá bao gồm xét đặc xá tha tù và xét ân
định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm
giảm án tử hình.
nào.

Hậu quả
pháp lý

Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ
không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình.

Người được đặc xá sẽ được miễn chấp hành phần
hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay
và vẫn có tiền án trong lí lịch tư pháp.

(bài viết có trích một số nội dung từ bài phân biệt đại xá, đặc xá tại Dân Luật)
Cơ sở nào để ra quyết định đại xá, đặc xá?
Đối với quyết định đại xá: hiện nay, hầu như chưa có văn bản cụ thể quy định về vấn đề này. Quyết định đại xá thường được đưa
ra trong phiên họp Quốc hội để các đại biểu thống nhất ý kiến.
Đối với quyết định đặc xá, phải đáp ứng 2 điều kiện sau:

- Có đủ điều kiện được đề nghị đặc xá theo Điều 10 và không thuộc trường hợp không được đề nghị đặc xá theo Điều 11 Luật đặc
xá 2007.
- Phải có đơn đề nghị được đặc xá gửi đến Chủ tịch nước.
Tuy nhiên, vẫn có 1 số trường hợp đặc biệt được đặc xá mà không phải đáp ứng các điều kiện trên với mục đích đáp ứng yêu cầu
về đối nội, đối ngoại của Nhà nước.
Như vậy, việc đặc xá do Chủ tịch nước quyết định có cơ sở pháp lý để thực hiện mà không mang tính chất cảm tính như nhiều bạn
thắc mắc, còn vấn đề đại xá đến nay, vẫn chưa có văn bản quy định chi tiết. Vì thế, rất mong trong thời gian tới, Quốc hội sớm ban
hành văn bản quy định chi tiết các điều kiện để được xem xét đại xá.