HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ

Khái niệm

Chƣơng 3
HỢP ĐỒNG MUA BÁN
HÀNG HÓA QUỐC TẾ

- Đặc điểm
• Song vụ
• Có đền bù

Trường ĐH Ngoại Thương
• Ước hẹn
1

2

Nghĩa vụ và trách nhiệm củacác bên
- Nghĩa vụ chuyển giao và bảo đảm quyền sở hữu
của hàng hóa
• Điều 62 Luật TM Việt Nam năm 2005
• Trách nhiệm trong trường hợp vi phạm
+Thực hiện hợp đồng
+ Bồi thường thiệt hại
+ Phạt vi phạm
+ Hủy hợp đồng

• Nghĩa vụ người bán:
- Nghĩa vụ giao hàng:
• Giao đúng đối tượng, chất lượng:
• Nếu không quy định thì áp dụng Điều 35 CISG 1980; Luật
thương mại 2005

- Giao hàng đúng địa điểm, thời gian
+ Điều 31 CISG 1980
+ Khoản 2 Điều 35 Luật TM Việt Nam năm 2005
+ UCC 1952:
- Giao chứng từ kèm theo hàng hóa
3

Nghĩa vụ và trách nhiệm của
người mua

4

Vấn đề trách nhiệm sản phẩm
trong mua bán hàng hóa quốc tế

• Nghĩa vụ:
- Các nghĩa vụ liên quan đến việc nhận hàng hóa
+ Nghĩa vụ nhận hàng
+ Kiểm tra chất lượng hàng hoá:
+ Thông báo về sự không phù hợp của hàng hóa:
+ Nghĩa vụ khi từ chối hàng
- Thanh toán tiền hàng
+ Phải thanh toán tiền đầy đủ tiền hàng:
+ Phải thanh toán theo đúng địa điểm đã quy định:
+ Phải thanh toán theo đúng thời hạn đã quy định:

• Khái quát chung
• Về khuyết tật sản phẩm, Luật trách nhiệm sản phẩm 1998 Hoa
kỳ, quy định 3 loại: khuyết tật do thiết kế, khuyết tật do sản
xuất và khuyết tật do cảnh báo không đầy đủ.

• Theo Chỉ thị 85, khuyết tật sản phẩm xẩy ra khi sản phẩm
không đáp ứng được sự an toàn mà đáng lẽ khách hàng được
hưởng. Sự an toàn ấy ở đây được hiểu là sản phẩm có đầy đủ
các nhân tố: (1) có sự hiện hữu của sản phẩm (hướng dẫn,
cảnh báo đóng gói và quảng cáo về sản phẩm); (2) sản phẩm
được đặt trong trạng thái sử dụng hợp lý; (3) sản phẩm phải
đặt trong thời gian lưu thông.
5

6

1


PHÕNG NGỪA RỦI RO PHÁP LÝ KHI ĐÀM
PHÁN VÀ SOẠN THẢO MỘT SỐ ĐIỀU KHOẢN
CỦA HĐMBHHQT
• Về khuyết tật sản phẩm: khoản 2 điều 2 Luật
TNSP Nhật quy định khuyết tật được hiểu là sự
thiếu an toàn mà một sản phẩm bình thường cần
có, liên quan đến bản chất tự nhiên của sản
phẩm, cách sử dụng có thể của sản phẩm, thời
gian mà người sản xuất hay người có liên quan
phân phối sản phẩm và những trường hợp khác
liên quan đến sản phẩm.

7

Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ĐÀM
PHÁN VÀ SOẠN THẢO các

HĐMBHHQT

1.
2.
3.
4.
5.

Tên và địa chỉ của các bên
Điều khoản về tên hàng
Điều khoản về số trọng lượng
Điều khoản về chất lượng
Điều khoản về giá cả và thanh
toán
6. Điều khoản giao hàng
7. Một số điều khoản khác

8

Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ký kết và
thực hiện các HĐMBHHQT
3. Thận trọng, PHÒNG NGỪA RỦI RO về
pháp lý:
 Đối tác mới quen?
 Những hợp đồng mẫu?
 Thận trọng với những hợp đồng có giá trị
lớn
 Thận trọng khi đàm phán, soạn thảo từng
điều khoản của hợp đồng

1. Nắm đƣợc những kiến thức pháp lý CƠ
BẢN, CẦN THIẾT về hợp đồng
2. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa tƣ duy KINH
TẾ và tƣ duy PHÁP LÝ
9

Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ký kết và
thực hiện các HĐMBHHQT
4. Sử dụng CHUYÊN GIA TƢ VẤN hay
LUẬT SƢ khi cần thiết (hợp đồng có giá trị
lớn, có tính chất phức tạp, nhiều rủi ro)

11

10

CÁC ĐIỀU KHOẢN HĐ
THÔNG DỤNG
CÁC ĐIỀU KHOẢN THÔNG
THƢƠNG
(tƣ duy kinh tế)

-Các bên của HĐ
-Đối tƣợng HĐ: tên hàng, số
lƣợng
-Điều khoản giá cả
-Điều khoản thanh toán
-Điều khoản giao hàng

CÁC ĐIỀU KHOẢN CÓ DỰ PHÕNG

(tư duy ktế và pháp lý)

-Điều khoản điều chỉnh giá
-Điều khoản phạt
-Điều khoản bảo hành

CÁC ĐIỀU KHOẢN CÓ TÍNH
PHÕNG NGỪA
(tư duy pháp lý)

-Điều
-Điều
-Điều
-Điều

khoản
khoản
khoản
khoản

sửa đổi HĐ
bất khả kháng
hủy bỏ HĐ
về bảo mật

CÁC ĐIỀU KHOẢN DỰ PHÕNG KHI -Điều khoản luật áp dụng
CÓ TRANH CHẤP
-Điều khoản giải quyết tranh
(tư duy pháp lý)
chấp

12

2


1. Tên và địa chỉ của các bên
- Ghi tên và địa chỉ pháp lý
- Ghi tên đầy đủ (không nên lạm
dụng tên viết tắt)
- Kiểm tra tư cách chủ thể của đối
tác
- Chú ý kiểm tra thẩm quyền của
người ký HĐ
- Ví dụ:

2. Điều khoản tên hàng
-

-

13

Ghi chính xác, đầy đủ để tránh hiểu
lầm
Nên ghi cả tên thương mại và tên
khoa học hay tên thông dụng
Nếu là hàng đồng loại thì tên hàng
thường được gắn liền với công dụng,
năng suất, đặc điểm, loại hàng để

phân biệt với các hàng đồng loại khác
Đảm bảo sự thống nhất về tên hàng
giữa các chứng từ, tài liệu
14

3. Điều khoản về số, trọng lƣợng

Tên hàng

a. Cách quy định về số, trọng lượng

• Gạo
• Gạo trắng
• Gạo trắng Việt Nam
• Gạo trắng Việt Nam vụ mùa đông
xuân

-

Quy định chính xác:
Quy định có miễn trừ:
Quy định có dung sai:

b. Cách xác định số, trọng lượng
-

Đối với hàng có bao bì, giao theo kiện:

-

Đối với hàng rời:

15

4. Điều khoản về chất lƣợng
4 vấn đề pháp lý cần chú ý
a. Cách quy định về chất lượng
b. Cách quy định về kiểm tra phẩm
chất
c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng đi
và cảng đến
d. Giá trị của các giấy chứng nhận
kiểm tra phẩm chất
17

16

4. Điều khoản về chất lƣợng
a. Cách quy định về chất lượng
-

Quy định theo tiêu chuẩn?

-

Quy định theo mô tả?

-

Quy định theo mẫu?

18

3


4. Điều khoản về chất lƣợng
b. Cách quy định về kiểm tra phẩm chất
(1) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước
người bán do cơ quan X làm
(2) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước
người bán do cơ quan X làm là quyết định
(3) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước
người mua do cơ quan Y làm
(4) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước
người mua do cơ quan Y làm là quyết định
(5) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước
người bán do cơ quan X làm. Đến cảng đến, giám
định phẩm chất do cơ quan Y làm là quyết định

c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng
đi và cảng đến
Ở cảng đi
-

Kiểm tra phẩm chất ở cảng đi có bắt buộc đối
với người XK không?

-

Cơ quan kiểm tra phẩm chất?

-

Thời gian, địa điểm kiểm tra phẩm chất?

-

Phương pháp, tiêu chuẩn kiểm tra?

19

20

c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng
đi và cảng đến
Ở cảng đến:
-

d. Giá trị của các giấy chứng nhận
kiểm tra phẩm chất
Tranh chấp về chất lƣợng:

Kiểm tra phẩm chất ở cảng đến có bắt buộc
đối với người NK không?

-

Cơ quan kiểm tra phẩm chất?

-

Thời gian, địa điểm kiểm tra phẩm chất?

-

Phương pháp, tiêu chuẩn kiểm tra?

Người
Bán

GCNPC

Người
Mua

?

BBGĐ

21

22

d. Giá trị của các giấy chứng nhận
kiểm tra phẩm chất

d. Giá trị của các giấy chứng nhận
kiểm tra phẩm chất

Giá trị của GCNPC (Quality Certificate)

Giá trị của BBGĐ (Survey Report)

-

Có giá trị ràng buộc tuyệt đối NM:

-

Có giá trị ràng buộc tương đối NM: GCNPC có tính
quyết định (cuối cùng, chung thẩm):

-

Có giá trị ràng buộc tuyệt đối NB:

-

Có giá trị ràng buộc tương đối NB: BBGĐ có tính
quyết định (cuối cùng, chung thẩm):
NB có thể bác lại BBGĐ trong các TH

NM có thể bác lại GCNPC trong các TH

-

Không có giá trị ràng buộc NM:
23

-

Không có giá trị ràng buộc NB:

24

4


Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng

Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng

Hợp đồng ký ngày 4/10/1993:
-

Người bán: VN

-

Người mua: Nga

-

Đối tượng HĐ: 110 MT lạc nhân

-

ĐK giao hàng: CIF cảng Vladivostok.

-

Phẩm chất: 6 chỉ tiêu, trong đó độ ẩm <
9%

-

Kiểm tra phẩm chất tại nước người bán do
Vinacontrol làm là quyết định
25

Thực hiện Hợp đồng:
- 18/3/1994: NB giao hàng trong 7
containers, lấy Clean B/L
- Trước khi giao hàng, NB đã mời Vinacontrol
ktra và cấp GCNPC
- 25/4/1994: hàng đến cảng Vladivostok
- 26/5/1994: NM mời Công ty giám định đến
giám định 2 cont. theo tiêu chuẩn quốc gia
Nga, BBGĐ kết luận: lạc kém phẩm chất,
độ ẩm 13%, mốc, mọc mầm. 5 cont. còn
lại được chở bằng đường sắt đến Rostop
Nadonu.
26

Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng

Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng

Thực hiện Hợp đồng:

-

16/6/1994: Giám định 5 cont. còn lại,
BBGĐ kết luận: lạc không đún phẩm chất
quy định trong HĐ, việc sử dụng lô lạc phải
giao cho cơ quan kiểm dịch Nga quyết định

Yêu cầu của NM Nga:
- NM Nga khiếu nại NB VN thay thế hàng
đúng phẩm chất hoặc trả lại tiền
Vấn đề tranh chấp:
- Giá trị của GCNPC của NB?

-

NM Nga giao toàn bộ lô lạc cho người mua
lại nội địa. Người này thấy lạc không sử
dụng được đã tự động hủy lô lạc.

-

27

5. Điều khoản giá cả và thanh toán
a. Điều khoản giá cả:
- Quy định chính xác và cố định:
-

-

Rủi ro gì?

Quy định giá xác định sau: giá phải trả
được tính theo giá có hiệu lực vào ngày
giao hàng
-

-

Rủi ro gì?

Giá trị của các BBGĐ của NM?

Bài học kinh nghiệm?

28

5. Điều khoản giá cả và thanh toán
b. Điều khoản thanh toán:
- Về mặt pháp lý, chú ý NM sử dụng L/C để
sửa đổi, bổ sung HĐ.
- Ví dụ
- Khi nhận được L/C, cần kiểm tra kỹ xem
L/C có phù hợp với HĐ không?
- Mối quan hệ giữa L/C và HĐ
-

Về mặt kỹ thuật:

-

Về mặt pháp lý:

Kết hợp cả hai phương pháp trên:
-

Quy định giá cụ thể
Quy định về điều chỉnh giá (HĐ có thời hạn thực
29
hiện dài)

30

5


6. Điều khoản giao hàng

Ví dụ về sử dụng L/C để chỉnh sửa HĐ
- HĐ quy định thời hạn giao hàng
T9/2000
- NM mở L/C quy định giao hàng
trước 15/9/2000
- L/C có chức năng chỉnh sửa HĐ
không?
- Nếu NB giao hàng ngày 29/9/2000:

a. Thời hạn giao hàng
-

Quy định một ngày cụ thể

-

Quy định một khoảng thời gian

-

“Giao hàng chậm nhất vào ngày
15/3/2007”

- NB có giao hàng chậm không? Có phải
trả tiền phạt giao hàng chậm không?
- Rủi ro đối với NB là gì?

31

32

6. Điều khoản giao hàng

6. Điều khoản giao hàng

b. Cách tính tiền phạt giao hàng chậm
- Hàng đồng loại, số lượng lớn:
-

Nếu HĐ cho phép giao hàng nhiều chuyến:

-

Nếu HĐ không cho phép giao hàng nhiều
chuyến:

-

c. Lựa chọn điều kiện cơ sở giao hàng
- Lựa chọn đkcsgh nào trong Incoterms?
- Nếu vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
và không sử dụng container:
-

-

Hàng máy móc thiết bị:
-

Nếu phần hàng chậm giao là phần hàng chính:

-

Nếu phần hàng chậm giao là phần hàng phụ:
-

33

6. Điều khoản giao hàng

Thời điểm lý thuyết:

-

Thời điểm về mặt pháp lý?

-

Chuyển quyền sở hữu
-

Địa điểm chuyển giao rủi ro là:

34

7. Một số điều khoản khác

d. Việc chuyển giao rủi ro và chuyển
quyền sở hữu từ NB sang NM
- Chuyển giao rủi ro:
-

Địa điểm chuyển giao rủi ro là:

Nếu vận chuyển hàng hóa bằng các phương
tiện khác, bằng container hay vận tải đa
phương thức:

Khi hàng hóa đã chuyển giao (Đ62 LTM 2005)
Khi đó NB đã được thanh toán chưa?
35

-

Điều
Điều
Điều
Điều
Điều
Điều
Điều
Điều

khoản
khoản
khoản
khoản
khoản
khoản
khoản
khoản

về các định nghĩa
bất khả kháng
phạt
hủy HĐ
hardship
luật áp dụng
giải quyết tranh chấp
ngôn ngữ ưu tiên
36

6


Điều khoản ngôn ngữ ưu tiên
• Hợp đồng thường được lập thành hai
bản tiếng Anh và tiếng Việt, nếu có
mâu thuẫn giữa hai bản???
• Ưu tiên bản tiếng Anh hay ưu tiên
bản tiếng Việt?

37

7