Giáo án Sinh học 10 bài 29: Cấu trúc các loại virut

Bài 29: Cấu trúc các loài virút
1. Mục tiêu bài dạy:
- Học sinh phải mô tả được hình thái, cấu tạo chung của virút.
- Nêu được 3 đặc điểm của virút.
2. Phương tiện dạy học:
- Tranh vẽ vẽ phóng hình 29.1, 29.2, 29.3 SGK.
3. ổn định tổ chức:
- Kiểm tra sĩ số - chuẩn bị bài của học sinh.
4. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy nêu ảnh hưởng của các yếu tố lý học (hoá học) lên sự sinh trưởng của
vi sinh vật.
5. Giảng bài mới:
*Em hãy kể tên các loại virút
mà em biết.
Tranh hình 29.1
*Em hãy nêu cấu tạo của
virút?
*Tại sao virút chưa được gọi
là 1 cơ thể sống?(chưa có cấu
tạo tế bào)
Lõi A.nuclêic
Nuclêôcapsit
Vỏ prôtêin
* Em có nhận xét gì về đặc
điểm sống của virút?
Tranh hình 29. 2
* Em hãy nêu đặc điểm hình
thái, cấu trúc của virút?
*Trả lời câu lệnh trang117
-Virút lai mang hệ gen của
virút chủng Atổng hợp

ADN, prôtêin của chủng A
-Khi ở ngoài tế bào chủ virút
biểu hiện như thể vô sinh
nhưng khi nhiễm vào tế bào
sống chúng lại biểu hiện như
là thể sống.

I. Cấu tạo:
1) Khái niệm:
- Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước
siêu nhỏ và có cấu tạo rất đơn giản.
2) Cấu tạo:
- Lõi là axit nuclêic (ADN hoặc ARN) là hệ gen
của virút.
- Vỏ là prôtêin (Capsit) được cấu tạo từ các đơn vị
prôtêin là capsôme.
- 1 số virút còn có thêm lớp vỏ ngoài (lipit kép và
prôtêin). Trên bề mặt vỏ ngoài có gai glicôprôtêin.
Virút không vỏ là virút trần
3) Đặc điểm sống:
- Sống ký sinh nội bào bắt buộc và chỉ nhân lên
được trong tế bào sống.
II. Hình thái:
1) Cấu trúc xoắn:
- Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit
nuclêic Hình que, sợi( virút gây bệnh dại, virút
khảm thuốc lá…)
 Hình cầu (virút cúm, virút sởi…).
2) Cấu trúc khối:
- Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20

mặt tam giác đều (virút bại liệt).


- Virút không thể nuôi cấy
được như vi khuẩn vì chúng 3) Cấu trúc hỗn hợp:
sống ký sinh nội bào bắt buộc. - Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic, đuôi có
sau đó 1 thời gian tế bào cũng cấu trúc xoắn (Phagơ hay gọi là thể thực khuẩn)
chết.
6.Củng cố:
- Câu 2: 3 đặc điểm của virút là: Có kích thước siêu nhỏ, có cấu tạo đơn
giản và sống ký sinh nội bào bắt buộc.
- Tại sao nói virút là dạng ký sinh nội bào bắt buộc?
- Trên da luôn có các tế bào chết HIV bám lên da có lây nhiễm được không?
(không).Trường hợp nào có thể lây được?(khi da bị thương)
- Câu 3: Virút lai có dạng lõi của chủng B còn vỏ vừa A và B xen nhau.
Nhiễm và phân lập sẽ được virút chủng B vì mọi tính trạng của virút là do
hệ gen của virút quyết định.
Phiếu học tập

Bảng so sánh virút và vi khuẩn
Tính chất
Virút
Có cấu tạo tế bào
Không
Chỉ chứa ADN hoặc ARN
Có
Chứa cả ADN và ARN
Không
Chứa ribôxôm
Không

Sinh sản độc lập
Không
7.Rút kinh nghiệm giờ dạy:

Vi khuẩn
Có
Không
Có
Có
Có