Các bước tạo lập văn bản

Các bước tạo lập văn bản
Người đăng: Bảo Chi - Ngày: 27/07/2017

Để làm nên một văn bản, người tạo lập văn bản cần lần lượt thực hiện các bước: Định hướng
chính xác, tìm ý và sắp xếp các ý, diễn đạt các ý đã, kiểm tra lại văn bản để xem có đạt các yêu cầu
đã nêu chưa và cần sữa chữa gì không. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng
dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Các bước tạo lập văn bản
1. Khi nào người ta có nhu cầu tạo lập (làm ra, viết, nói) văn bản? Lây việc viết thư cho một người nào
đó làm ví dụ, hãy cho biết điều gì thôi thúc người ta phải viết thư?
Trong cuộc sống, khi cần trao đổi thông tin và giao tiếp với một đối tượng nào đó chúng ta có nhu cầu tạo
lập văn bản. Ví dụ muốn trao đổi thông tin về tình hình bản thân kèm theo những lời hỏi thăm, động viên,
chia
sẻ
chúng
ta
có
thể
viết
thư.
2. Sau khi xác định các vấn đề: Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết về cái gì? Viết như thế nào? Cần phải
làm
những
việc
gì
đề
viết
được
văn

bản?
Đế có một dàn ý tốt, tránh lộn xộn, lặp ý hoặc thiếu cân đối, ta phải tìm ý, sắp xếp các ý theo một trật tự
trước sau sao cho hợp lí, từ đó sẽ có một bố cục chặt chẽ, rõ ràng, thế hiện đúng định hướng.
•

Viết cho ai? Câu hỏi này giúp cho người tạo lập văn bản xác định được đối tượng giao tiếp cần
hướng tới.

•

Viết để làm gì? Câu hỏi này giúp cho người tạo lập văn bản xác định được mục đích của việc tạo
lập văn bản, chủ đề cần hướng tới.


•

Viết về cái gì? Câu hỏi này giúp cho người tạo lập văn bản xác định được đề tài, nội dung cụ thể
của văn bản.

•

Viết như thế nào? Câu hỏi này giúp cho người tạo lập văn bản xác định được cách thức tạo lập,
các phương tiện biểu đạt gắn với nội dung cụ thể đã được định hình, hình thức ngôn ngữ để biểu
đạt nội dung ấy một cách hiệu quả nhất.

3. Sau khi đã xác định được bốn vấn đề đó, cần phải làm những việc gì để viết một văn bản?
Từ những nội dung đã xác định được trong bước định hướng, đến đây, người tạo lập văn bản tiến hành
thiết lập hệ thống các ý, sắp xếp chúng theo bố cục hợp lí, đảm bảo liên kết nội dung, mạch lạc văn bản.
4. Chỉ có ý và dàn bài mà chưa viết thành văn thì đã tạo được một văn bản chưa? Hãy cho biết việc
viết

thành
văn
ấy
cần
đạt
được
những
yêu
cầu
gì?
Trong quá trình tạo lập văn bản, diễn đạt thành lời văn là công đoạn chiếm nhiều thời gian nhất. Chỉ có
dàn
ý
mà
chưa
viết
thành
văn
thì
chưa
tạo
thành
văn
bản.
Việc viết thành văn cần đạt được tất cả các yêu cầu: đúng chính tả, đúng ngữ pháp, dùng từ chính xác,
bám sát bố cục, có tính liên kết, mạch lạc, kể chuyện hấp dẫn, lời văn trong sáng.

2. Ghi nhớ
•

Để làm nên một văn bản, người tạo lập văn bản cần lần lượt thực hiện các bước:
o

Định hướng chính xác

o

Tìm ý và sắp xếp các ý có một bố cục rành mạch, hợp lí

o

Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng,
có mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau

o

Kiểm tra lại văn bản để xem có đạt các yêu cầu đã nêu chưa và cần sữa chữa gì
không.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1 (Trang 46 SGK) Em đã từng tạo lập văn bản trong những tiết tập làm văn. Hãy trả lời các câu
hỏi sau
a. Khi tạo nên các văn bản ấy, điều mà em muốn nói có thật sự cần thiết không?
b. Em thấy mình đã thực sự quan tâm đến việc viết cho ai chưa? Việc quan tâm ấy có ảnh hưởng tới
nội dung và hình thức bài viết như thế nào?
c. Em có lập dàn bài khi làm bài văn không? Từ kinh nghiệm của bản thân, em thấy việc xây dựng bố
cục có ảnh hưởng thế nào đến kết quả của bài làm.
d. Sau khi hoàn tất bài văn, em có thường kiểm tra lại hay không? Việc kiểm tra, sửa chữa bài viết có
tác dụng như thế nào?
=> Xem hướng dẫn giải

Câu 2 (Trang 46 SGK) Có một bạn khi báo cáo tình hình học tập trong Hội nghị học tôt của trường
đã làm như sau:
a.Bạn chỉ toàn kể lại việc mình đã học như thế nào và đã đạt được những thành tích gì trong học tập.
b.Bạn đã hướng về phía các thầy cô giáo, luôn nói: “Thưa các thầy cô” để mở đầu mỗi đoạn và lúc
nào cũng xưng em.
Theo em, như thế có phù hợp không, nên điều chỉnh như thế nào cho phù hợp?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 3 (Trang 46 SGK) Trong một buổi thảo luận tổ, nhiều bạn đã đồng ý rằng: muốn tạo lập một văn
bản thì phải có bô cục dưới dạng một dàn bài. Nhưng các bạn còn chưa rõ:
a. Dàn bài ấy có bắt buộc phải viết thành những câu viết trọn vẹn, đúng ngữ pháp không? Những
câu đó có nhát thiết phải liên kết chặt chẽ với nhau không?
b. Một dàn bài thường chứa đựng nhiều mục lớn nhỏ khác nhau. Vậy phải làm thế nào đế có thể:
•

Phân biệt được mục lớn, mục nhỏ?

•

Biết được các mục ấy đã đầy đủ chưa và đã được sắp xếp rành mạch, hợp lí chưa?

Em sẽ trả lời như thế nào cho những thắc mắc trên?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 4 (Trang 46 SGK) Em hãy thay mặt En-ri-cô viết một bức thư cho bố nói lên nỗi ân hận vì đã trót
nói lời thiếu lề độ với mẹ kính yêu. Đế viết bức thư đó, em phải thực hiện những việc gì?
=> Xem hướng dẫn giải