thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “Trò chơi ” trong dạy học môn Lịch sử lớp 9

PHẦN MỞ ĐẦU
1 - LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1.1 – Cơ sở lí luận:
Trong việc giáo dục thế hệ trẻ hiện nay môn Lịch sử có vị trí, ý nghĩa vô
cùng quan trọng. Lịch sử cung cấp cho chúng ta những hiểu biết về quá khứ từ đó
chúng ta hiểu rõ được truyền thống dân tộc. Những truyền thống đấu tranh dựng
nước và giữ nước của cha ông từ đó vun đắp bồi dưỡng tình cảm, lòng tự hào dân
tộc và vì vậy học sinh phải biết quý trọng những gì và từ đó biết phấn đấu vươn
lên trong học tập, rèn luyện và trong cuộc sống. Vai trò to lớn của môn Lịch sử đã
được khẳng định tại nghị quyết TW lần II khoá VIII.
Mặc dù vậy hiện nay có rất nhiều quan niệm nhận thức sai lầm về vị trí,
chức năng của môn lịch sử trong đời sống xã hội. Môn lịch sử hiện nay đang bị coi
nhẹ. Việc giảng dạy, học tập lịch sử ở trường phổ thông hiện nay chưa được quan
tâm đúng mức. Chất lượng học tập Lịch sử đang giảm sút nghiêm trọng. Tình
trạng học sinh không thích học lịch sử, không nắm được các sự kiện lịch sử cơ
bản, phổ thông, nhớ sai kiến thức, nhầm lẫn kiến thức là hiện tượng khá phổ biến.
Đổi mới phương pháp dạy học và học đang là vấn đề toàn ngành giáo dục
quan tâm nhằm nâng cao chất lượng. Đặc điểm nổi bật của bộ môn lịch sử là sự
nhận thức không thể trực tiếp quan sát sự kiện, nhân vật, hoặc quá khứ. Vì vậy
việc tạo biểu tượng học tập lịch sử là một yêu cầu quan trọng. Thông qua các hoạt
động của giác quan thị giác sẽ tạo ra những hình ảnh trực quan sinh động. Xét quá
trình nhận thức của học sinh cho thấy “Tôi nghe và tôi quên, tôi nhìn và tôi nhớ,
tôi làm và tôi hiểu”.
Trong giảng dạy môn Lịch sử cũng như một số môn học khác có thể dùng
nhiều phương pháp khác nhau. Bên cạnh những phương pháp truyền thống như:
thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp thì còn các phương pháp mới như: thảo luận, kích
thích tư duy, giải quyết vấn đề, tổ chức trò chơi… Trong các phương pháp đó,
1


phương pháp tổ chức hoạt động học tập thông qua hình thức “trò chơi” có vai trò

quan trọng trong việc làm đơn giản hoá, mềm hoá những tri thức vốn rất khô khan,
khó tiếp thu, khó nhớ của môn Lịch sử, đáp ứng yêu cầu của đổi mới phương pháp
dạy học hiện nay. Tổ chức hoạt động nhận thức dưới dạng “trò chơi” trong dạy
học môn Lịch sử là phương pháp giáo viên gắn giữa “học với hành”, kết hợp giữa
“học mà chơi, chơi mà học”, tạo không khí trong giờ học lịch sử, gây hấp dẫn, qua
đó học sinh tiếp thu bài tốt hơn. Bởi như chúng ta đã biết, nhu cầu chơi của con
người nói chung và nhu cầu chơi của học sinh nói riêng là nhu cầu tự nhiên. Khi
những học sinh cùng chơi một trò chơi nào đó, chúng bị cuốn hút bởi trò chơi làm
cho ấn tượng về trò chơi trở nên sâu đậm. Thậm trí, khi đã trưởng thành, ấn tượng
đó vẫn mạnh mẽ và do đó nảy sinh mong muốn tổ chức cho những người khác
cùng chơi.
Dạy học môn Lịch sử qua “trò chơi” sẽ làm cho học sinh lĩnh hội nội dung
các kiến thức lịch sử trong trạng thái tâm lý tích cực, trong mối quan hệ với hoạt
động, có tính thực tiễn, nhờ đó hiệu quả nắm kiến thức, kĩ năng các học tập bộ
môn được nâng cao.
1.2 – Cơ sở thực tiễn:
Do đặc thù của môn Lịch sử là môn học chủ yếu liên quan đến sự kiện,
ngày tháng… nên không tránh khỏi sự khô khan. Từ trước đến nay trong quan
niệm của giáo viên và học sinh đây là bộ môn phụ, không quan trọng cho nên
không chỉ học sinh mà nhiều giáo viên không quan tâm, chú ý, không đầu tư thời
gian để chuẩn bị và áp dụng các phương pháp dạy học tích cực.
Từ nhiều nguyên nhân khác nhau như điều kiện cơ sở vật chất, thói quen
của đội ngũ giáo viên việc giảng dạy môn Lịch sử còn nhiều hạn chế: tình trạng
“thầy đọc- trò chép” còn tương đối nhiều, một số giờ học lịch sử giáo viên biến
bài học thành các bài giảng chính trị, trình bày sự kiện, giáo điều, khô khan…
Việc thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “trò chơi” trong môn Lịch sử rất ít, chủ
yếu dưới hình thức ngoại khoá, hầu như không có giáo viên vận dụng vào các tiết
2

học chính khoá (có chăng chỉ ở những tiết hội giảng, chuyên đề…). Hơn nưa khi
vận dụng các trò chơi thì thường lúng túng, không xác định rõ mục tiêu bài học
cho nên lựa chọn trò chơi không phù hợp với đối tượng, trình độ nhận thức của
học sinh, các trò chơi còn đơn điệu, nhàm chán, không tạo được hứng thú của học
sinh; thậm trí khi tổ chức trò chơi giáo viên không công bố luật chơi hoặc luật
chơi không rõ ràng. Vì vậy, giờ học trở nên nhốn nháo, giáo viên mất nhiều thời
gian để ổn định tổ chức và hiệu quả mà trò chơi đem lại không cao.
Về phía học sinh trong các giờ học môn Lịch sử học sinh rất ít hoạt động, ít
có cơ hội tìm tòi khám phá, thể hiện mình, chủ yếu nghe giảng một cách thụ động,
chưa phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh, hiệu quả dạy học chưa
cao, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của bộ môn. Mặt khác, do đặc điểm
đối tượng học sinh ở tỉnh ta hiện nay chủ yếu là con em nông dân, sống ở các vùng
nông thôn, vì vậy khả năng giao tiếp của các em trước tập thể còn hạn chế: các em
nhút nhát, thiếu tự tin, kỹ năng ứng xử và khả năng giải quyết các tình huống
trong cuộc sống còn lúng túng.
Xuất phát từ thực tế trên tôi đã vận dụng thiết kế bài tập nhận thức dưới
dạng “Trò chơi ” trong dạy học môn Lịch sử lớp 9 và đã đạt được kết quả nhất
định. Với đề tài này tôi chỉ coi là một kinh nghiệm nhỏ của bản thân muốn trình
bày ra đây để bạn bè, đồng nghiệp tham khảo, nhận xét, góp ý để tôi hoàn thiện đề
tài này và nâng cao chất lượng dạy học.
2– PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
2.1 – Phạm vi đề tài:
Trong môn Lịch sử có thể thiết kế bài tập dưới dạng nhiều trò chơi, nhiều
cách tổ chức trò chơi. Nhưng ở đề tài này tôi không trình bày hết các loại trò chơi,
mà qua thực tế giảng dạy và áp dụng vào giảng dạy môn Lịch sử, tôi chỉ xin nêu ra
một số trò chơi và cách thức thiết kế và sử dụng bài tập nhận thức dưới dạng một
số “Trò chơi” trong một số bài cụ thể ở lớp 9 nhằm nâng cao hiệu quả dạy môn
Lịch sử.
3

2.2 - Đối tượng nghiên cứu:
- Nội dung chương trình Lịch sử lớp 9.
- Sách giáo khoa, sách giáo viên.
- Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy sách giáo khoa lớp 9.
- Học sinh khối 9 Trung học cơ sở.
2.3 – Nội dung nghiên cứu:
- Mục tiêu nghiên cứu là tìm ra các loại trò chơi để áp dụng vào trong quá
trình dạy học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong
học tập, góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn nói riêng và nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung.
- Chỉ ra phương pháp, cách thức tổ chức học sinh chơi từng loại trò chơi.
- Nêu ra được những điểm cần lưu ý, những bài học kinh nghiệm khi áp
dụng các loại trò chơi trong môn Lịch sử.
2.4 - Phương pháp nghiên cứu:
Để tiến hành đề tài này tôi đã thực hiện những phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: thông qua việc nghiên cứu các tài liệu có
liên quan để làm rõ cơ sở sư phạm của đề tài.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

4


PHẦN NỘI DUNG
1 – NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG:
1.1 – Thế nào là thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “Tổ chức chơi trò
chơi”
Thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “Trò chơi lịch sử” là một hình thức
gọn nhẹ, dễ tổ chức, mà hấp dẫn học sinh. Đây không chỉ là một việc giải trí mà
đòi hỏi người tham dự phải phát huy năng lực tư duy, trí thông minh để giải quyết

các vấn đề đặt ra. Nếu trò chơi không đòi hỏi sự nỗ lực, không đòi hỏi sự hoạt
động tích cực của tư duy thì trò chơi đó chưa đạt yêu cầu về mặt giáo dưỡng, giáo
dục và phát triển mà chỉ là công việc giải trí, không có ích gì cho việc dạy học lịch
sử.
Thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng tổ chức “Trò chơi” là một phương
pháp dạy học, trong đó giáo viên căn cứ vào mục tiêu, nội dung của bài học trong
sách giáo khoa có thể sáng tạo ra những trò chơi, hoặc vận dụng trò chơi vào tổ
chức dạy học các bài.
Qua thực hiện trò chơi, GV có thể kiểm tra hoạt động nhận thức của học
sinh qua bài học, hơn nữa cũng qua quá trình này người học hoặc người chơi từng
bước lĩnh hội được nội dung dạy học. Mỗi trò chơi đòi hỏi người chơi phải tự hoá
thân, chủ động tích cực trong khi chơi. Kết thúc một cuộc chơi, người chơi có thể
rút ra được những điều bổ ích mới mẻ cho mình. Khi thiết kế trò chơi cần đưa vào
các nội dung dạy học sau đó tổ chức thực hiện cuộc chơi để truyền thụ và lĩnh hội
nội dung dạy học cho những người chơi.
Phương pháp tổ chức trò chơi trong môn Lịch sử là hệ thống các biện pháp,
cách thức giáo viên tổ chức cho học sinh tham gia một trò chơi để lôi cuốn các em
vào tìm hiểu các sự kiện, tiến trình lịch sử một cách tích cực và chủ động.
1.2 – Tác dụng của việc thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “Tổ chức
chơi trò chơi”
5


Ax – Ma – Ca – Ren nói: “Toàn bộ cuộc sống của học sinh là trò chơi”. Vì
vậy trò chơi là một nhu cầu và hình thức hoạt động chủ yếu của trẻ em. Nắm bắt
được đặc điểm tâm lí này của trẻ em để từ đây phát huy tốt các mặt của trò chơi
nhằm hình thành ở trẻ ý thức học tập, phát huy khả năng của bản thân góp phần
vào việc hình thành nhân cách nói chung. Nhưng việc tổ chức trò chơi trong dạy
học không phải việc đơn thuần là biện pháp giải trí, mà nó có tính chất học tập
mang những hình thức học tập hoàn toàn khác việc dạy - học thông thường. Tổ

chức trò chơi chính là một cách thực hiện hoạt động vui chơi nhằm giáo dục, rèn
luyện các kĩ năng theo nội dung mục tiêu bài học.
Dạy học môn Lịch sử bằng tổ chức trò chơi là một phương pháp rất có hiệu
quả trong dạy học để thu hút sự tham gia của học sinh. Trong cuộc chơi mọi người
đều bình đẳng và đều cố gắng thể hiện “hết mình”. Vì thế, tổ chức trò chơi chẳng
những là biện pháp để tăng cường hứng thú trong học tập, nâng cao sự chú ý, thay
đổi các trạng thái tâm lí mệt mỏi trong quá trình nhận thức mà còn là biện pháp
rèn luyện các kỹ năng ứng xử, củng cố khả năng tự tin của các em trong giao tiếp,
học tập và hoạt động xã hội.
2. – NHỮNG YÊU CẦU KHI THIẾT KẾ TRÒ CHƠI:
Ở đây cần phân biệt trò chơi lịch sử với việc thi tìm hiểu lịch sử. Trò chơi
lịch sử không đòi hỏi học sinh phải hiểu biết sâu rộng, chuẩn bị lâu và kĩ như
trong thi tìm hiểu lịch sử mà dựa vào vốn hiểu biết sẵn có của người tham dự, sự
thông minh nhanh trí và tiến hành dưới các hình thức vui chơi. Hình thức này phải
phù hợp với sự sôi nổi của tuổi trẻ và có ý nghĩa giáo dục. Tuy vậy cần đạt những
yêu cầu sau:
+ Trò chơi phải có mục đích giáo dục rõ rệt, có nội dung phong phú với
nhiều hình thức thích hợp phát huy được sự ham hiểu biết, giàu trí tưởng tượng,
biết suy luận, nhanh trí, khoe tay, sôi nổi nhưng không ồn ào, tư duy sâu sắc
nhưng không quá trầm lặng…
+ Trò chơi phải thu hút đông đảo học sinh tham gia.
6


+ Trong trò chơi, người làm chủ là học sinh, song giáo viên có vai trò rất
quan trọng: vừa là người hướng dẫn, tổ chức trò chơi, vừa là người tham gia khéo
léo dẫn dắt các em đạt kết quả tốt.
Ngoài ra, khi thiết kế “Trò chơi” trong chương trình Lịch sử lớp 9, GV cần
chú ý đến một số nội dung sau:
2.1- Cần nắm vững yêu cầu nội dung cơ bản của bài học.

- Đây là một trong những yêu cầu đầu tiên khi thiết kế các hoạt động, việc
nắm vững yêu cầu nội dung cơ bản của bài học để giáo viên lựa chọn phương
pháp cho phù hợp với từng kiểu bài. Trong môn Lịch sử có những loại bài trọng
tâm là trình bày diễn biến, sự kiện lịch sử thì giáo viên nên dùng phương pháp
miêu tả, tường thuật giảng giải, thuyết trình, nêu gương; có loại bài trọng tâm là
cung cấp kiến thức mới thì giáo viên sử dụng phương pháp thảo luận, giải quyết
vấn đề; có loại bài mang tính tổng hợp kiến thức hoặc cần củng cố lại hệ thống
kiến thức của toàn bài thì giáo viên tổ chức các trò chơi…
Ví dụ : Trước khi thiết kế trò chơi để dạy bài 18, tiết 22 - Lịch sử 9
“Đảng cộng sản Việt Nam ra đời” chúng ta cần hiểu mục tiêu của bài và làm cho
học sinh nắm được nội dung kiến thức cơ bản bao gồm các vấn đề sau:
Hoàn cảnh dẫn đến Hội nghị thành lập Đảng cộng sản Việt Nam là gì?
Diễn biến chính của Hội nghị thành lập Đảng? Kết quả, ý nghĩa?...
- Từ việc nắm vững yêu cầu nội dung cơ bản của bài học, giáo viên mới lựa
chọn thời điểm tổ chức trò chơi, cho học sinh chơi trò chơi để vừa thư giãn vừa để
giúp học sinh nắm vững một nội dung bài học nào đó.
2.2- Cần nắm vững các loại trò chơi để lựa chọn trò chơi thích hợp:
Có rất nhiều loại bài tập nhận thức được thiết kế dưới dạng “trò chơi”,
nhưng trong môn Lịch sử lớp 9 tôi thường sử dụng một số loại trò chơi sau:
- Trò chơi ô chữ.
- Trò chơi tìm mật mã lịch sử.
- Trò chơi sắp xếp tranh các sự kiện.
7


- Trò chơi hỏi đáp nhanh.
- Trò chơi Ai nhanh hơn hay phản ứng nhanh.
- Trò chơi Hái hoa dân chủ.
2.3 – Những điều cần lưu ý khi thiết kế trò chơi và sử dụng trò chơi:
- Nghiên cứu kĩ nội dung sách giáo khoa, sách giáo viên và các tài liệu tham

khảo có liên quan.
- Cần xác định rõ mục đích của bài học, của cuộc chơi: Ví dụ trò chơi để
củng cố bài, để khởi động (hâm nóng) để thư giãn, hay để truyền tải một kiến
thức, rèn luyện một kĩ năng nào đó.
- Giáo viên và học sinh phải nắm vững quy tắc chơi và tôn trọng luật chơi.
- Trò chơi phải dựa vào đặc điểm trình độ nhận thức của học sinh, trò chơi
phải được tổ chức và thực hiện phù hợp với thời gian và không gian, cơ sở vật
chất của lớp học, phải không gây nguy hiểm cho học sinh.
- Sau khi chơi, giáo viên cần tổng kết lại cho học sinh hiểu rõ bản thân đã
học được gì qua trò chơi này.
3 - CÁCH XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY
HỌC MÔN LỊCH SỬ LỚP 9.
Tổ chức trò chơi có rất nhiều dạng, qua thực tế giảng dạy tôi chỉ đi sâu một
số dạng trò chơi thường dùng vào trong một số bài cụ thể, trong chương trình Lịch
sử lớp 9 như sau:
3.1 – Thiết kế và tổ chức trò chơi ô chữ
Ô chữ là một trong những loại trò chơi mà trong đó chứa đựng những ẩn số
kiến thức liên quan đến một bài học, một chương, hay một giai đoạn lịch sử. Trong
trò chơi này, GV có thể kiểm tra một lượng kiến thức lớn hay nhỏ tùy thuộc vào
việc thiết kế ô chữ. Khi thiết kế bài tập dưới dạng trò chơi này GV có thể huy
động tất cả học sinh của lớp tham gia vào trò chơi và khi sử dụng trò chơi này
thường học sinh sẽ tham gia rất hăng hái, tích cực.
8


Thông thường một trò chơi ô chữ sẽ bao gồm các ô chữ ở hàng ngang tương
ứng với các câu hỏi bộ phận, trả lời được mỗi câu hỏi tương ứng với từ hàng
ngang sẽ tìm ra một ô chữ ở từ chìa khóa. Từ chìa khóa sẽ liên quan và kết cấu tất
cả các sự kiện trong bài.
Luật chơi của trò chơi ô chữ được quy định như sau: Các đội (thường trò

chơi này được diễn ra khoảng 2 đến 3 đội chơi) lần lượt lựa chọn câu hỏi và trả lời
trong vòng 12 giây. Trả lời đúng 1 câu hỏi hàng ngang được 10 điểm.
Sau 2 lượt các đội trả lời câu hỏi hàng ngang, các đội có quyền nhấn chuông
trả lời câu hỏi hàng dọc. Trả lời được câu hỏi hàng dọc trước khi có lời gợi ý được
30 điểm và sau khi gợi ý được 15 điểm.
Nếu đội nào trả lời sai câu hỏi hàng dọc sẽ phải dừng cuộc chơi.
* Ví dụ: Khi dạy Tiết 35 Bài 27 “Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân
Pháp kết thúc”(Tiết 1) để củng cố lại toàn bài GV thiết kế ô chữ:
1. Tên người
anh

hùng lấy thân

mình

chèn pháo?
2. Việc làm

của bộ

đội ta nhằm

chia

cắt khu trung

tâm
3. Việc làm
của Pháp khi ta tấn công Tây Bắc
4. Đây là phân khu chính của ĐBP

5. Đây là nơi tập trung quân thứ 3 sau cuộc tiến công của ta.
6. Đây là nơi tập trung quân thứ 5 sau cuộc tiến công của ta.
7. Đây là nơi tập trung quân thứ 4 sau cuộc tiến công của ta.
8. Đây là một trong những cứ điểm ở phân khu Bắc.
9


9. Đây là cụm cứ điểm ở phân khu Nam
10. Tên một ngọn đồi ở phân khu Bắc.
11. Tên kế hoạch của Pháp trong đông xuân 53 - 54
12. Đây là phương tiện hữu hiệu trong chiến dịch.
Gợi ý ô chữ chìa khoá ?Đây là một vị tướng gắn liền với nhiều chiến thắng
của dân tộc? Em hãy nêu hiểu biết của mình về vị tướng này?
Như vậy với trò chơi này, GV có thể thống kê, ôn tập toàn bộ kiến thức
trong bài và hơn nữa tạo không khí vui tươi phấn khởi cho học sinh. Do vậy hiệu
quả tiếp thu bài học sẽ cao hơn.
3.2. Trò chơi mật mã lịch sử:
Ẩn số của trò chơi thường là một nhân vật hoặc một sự kiện lịch sử được
thiết kế theo một chuỗi câu hỏi lôgic từ khó đến dễ. Sau câu hỏi chính sẽ là hệ
thống dữ kiện liên quan làm gợi ý cho câu trả lời.
Tham gia trò chơi này có thể tập thể lớp cùng chơi hoặc chia lớp thành các
đội cùng tham gia. Sau khi GV đưa ra yêu cầu các đội cùng suy nghĩ để trả lời:
+ Trả lời trong 10 giây đầu sau khi có từ gợi ý lần 1 được 20 điểm.
+ Trả lời ở 10 giây tiếp theo sau khi có từ gợi ý lần 2 được 15 điểm.
+ Trả lời ở 10 giây tiếp theo sau khi có từ gợi ý lần 3 được 10 điểm.
+ Trả lời ở 10 giây tiếp theo sau khi có từ gợi ý lần 4 được 5 điểm.
Ví dụ: Khi dạy bài 15 tiết 17 – Bài “ Phong trào Cách mạng Việt Nam sau
chiến tranh Thế giới thứ nhất”, GV có thể đưa ra một mật mã lịch sử như sau:
Đây là nhân vật lịch sử nào?
Dữ kiện thứ nhất: Sự hy sinh của nhân vật này báo hiệu bắt đầu một thời

đại đấu tranh của dân tộc?
Dữ kiện thứ 2: Là thành viên của tổ chức Tâm tâm xã.

10


Dữ kiện thứ 3: Dự định của nhân vật này nhằm ám sát tên toàn quyền
Đông Dương Méc – lanh.
Dữ kiện thứ 4: Nhân vật này ném lựu đạn tại Sa Diện – Quảng Châu.

Như vậy trò chơi “Mật mã lịch sử” sẽ rèn luyện cho học sinh khả năng tư
duy tốt kết nối các dữ kiện và trả lời. Trò chơi này giúp giáo viên kiểm tra việc
nắm và nhớ các nhân vật, sự kiện lịch sử một cách lôgic và chính xác.
3.3 – Trò chơi “ai nhanh hơn” hay “phản ứng nhanh”:
Trò chơi này giáo viên có thể tổ chức bằng nhiều cách, nhưng qua thực tế
giảng dạy tôi thường sử dụng hai cách sau:
- Cách 1: Giáo viên đưa ra các câu hỏi, học sinh sau khi suy nghĩ và lựa
chọn phương án trả lời câu hỏi đó đúng hay sai. Trò chơi này thường được diễn ra
sau khi học song bài mới - củng cố kiến thức, nó có tác dụng kiểm tra lại kiến thức
của học sinh, vừa có tác dụng giúp các em xử lý nhanh các câu hỏi nêu ra.
* Ví dụ : Khi dạy bài 14 Tiết 16 “Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ
nhất” sau khi kết thúc bài giảng kiến thức mới, giáo viên củng cố bài học và làm
như sau:
+ Giáo viên chia lớp làm 2 nhóm (mỗi bên lớp làm một nhóm, lưu ý số
người của mỗi nhóm phải bằng nhau).
11


+ Chọn mỗi bên một thư kí để theo dõi và ghi điểm (để việc ghi điểm công
khai giáo viên yêu cầu thư kí lên bảng ghi điểm công khai trên bảng vào phần cho

nhóm của mình)
+ Giáo viên quy định cách tính điểm: mỗi câu trả lời lựa chọn đúng, bên nào
có số người trả lời nhiều hơn sẽ được 2 điểm (bằng nhau mỗi bên được 1 điểm).
Để việc theo dõi được chính xác và tiện cho thư kí ghi điểm, giáo viên phải quy
ước cụ thể cách lựa chọn phương án như: phương án trả lời là đúng các em sẽ giơ
tay, nếu phương án trả lời là sai thì các em không giơ tay…
+ Giáo viên đọc các câu hỏi và bắt đầu phát lệnh cuộc chơi:
Hãy cho biết những đặc điểm riêng của giai cấp công nhân Việt Nam?
1. Điều kiện lao động và sinh sống tập trung (Đúng/Sai)
2. Đại biểu cho lực lượng sản xuất tiến bộ(Đúng/Sai)
3.Bị ba tầng áp bức bóc lột của đế quốc, phong kiến, tư sản người Việt.
(Đúng/Sai)
4. Có quan hệ tự nhiên gắn bó với giai cấp nông dân. (Đúng/Sai)
5. Kế thừa truyền thống yêu nước, anh hùng bất khuất của dân tộc.
(Đúng/Sai)
….
+ Sau khi kết thúc cuộc chơi giáo viên nhận xét, đánh giá việc tham gia chơi
của các nhóm và thông báo kết quả chơi, tuyên dương nhóm xuất sắc và kết luận
toàn bài: “....”.
+ Khi tổ chức cách chơi này giáo viên cần lưu ý: câu hỏi giáo viên nêu ra
không quá khó đối với học sinh và nhấn mạnh những kiến thức đã học để các em
cần nắm vững kiến thức. Số lượng câu hỏi không hạn chế, tuỳ thuộc vào sự chuẩn
bị của giáo viên, nhưng chỉ nên từ 10-12 câu nếu không học sinh sẽ nhàm chán.
- Cách 2: Giáo viên có thể tổ chức trò chơi “ai nhanh hơn” hay “phản ứng
nhanh” dưới dạng đố nhau giữa các nhóm (có thể sử dụng cho một bài cụ thể hoặc
bài ôn tập)
12


* Ví dụ : Khi dạy bài 16 tiết 19 “Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở nước

ngoài trong những năm 1919 – 1925”
+ Giáo viên chia lớp làm hai đội (có thể đặt tên cho các đội là đội A và đội
B…), mỗi đội cử 1 đội trưởng để quyết định phương án trả lời cho đội mình.
+ Công bố thể lệ chơi: mỗi đội lần lượt đặt một câu hỏi cho đội bạn trả lời
những đơn vị kiến thức thuộc bài vừa học; sau khi nghe câu hỏi của đội A (hoặc
B), đội B (hoặc A) có thời gian suy nghĩ là 10 giây để thảo luận trong đội để trả lời
câu hỏi, nếu trả lời đúng sẽ được tính 2 điểm và giành quyền đặt câu hỏi lại cho
đội đối phương. Thời gian cho cả cuộc chơi là 5 phút, hết thời gian đội nào ghi
được nhiều điểm là thắng cuộc. Hay cuộc chơi cứ lần lượt tiếp diễn đến khi một
trong hai đội không trả lời được hoặc không đặt được câu hỏi cho đối phương thì
kết thúc cuộc chơi.
+ Chọn mỗi bên một thư kí để theo dõi và ghi điểm (để việc ghi điểm công
khai giáo viên yêu cầu thư kí lên bảng ghi điểm công khai trên bảng vào phần cho
đội của mình)
+ Giáo viên cho 2 nhóm trưởng bốc thăm giành quyền đặt câu hỏi trước hay
sau (việc này rất cần thiết vì đội nào giành quyền đặt câu hỏi trước sẽ giành được
quyền chủ động trước).
+ Giáo viên phát lệnh cuộc chơi và các đội bắt đầu cuộc chơi.
+ Các nhóm có thể lần lượt đặt câu hỏi như:
? Giai đoạn từ 1917 đến 1923 Nguyễn Ái Quốc hoạt động ở đâu?
? Trong thời gian ở Pháp Bác đã làm những nghề gì?
? Sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong tiến trình tìm đường cứu nước và có
tác dụng lớn đối với dân tộc Việt Nam là gì?
? Nguyễn Ái Quốc đã từng viết bài cho các báo nào?
? Nêu những việc Nguyễn Ái Quốc làm khi sang Liên Xô?
? Sau khi về Trung Quốc việc đầu tiên của Người là gì?
....
13

+ Kết thúc cuộc chơi giáo viên nhận xét, tuyên dương đội thắng cuộc.
+ Đối với cách chơi này giáo viên có thể tăng tính hấp dẫn cho cuộc chơi,
đồng thời buộc các đội vừa đặt câu hỏi, vừa phải chuẩn bị phương án trả lời (tránh
đặt câu hỏi lung tung, đánh đố nhau), bằng cách cho mỗi đội có quyền chọn 1 đến
2 sự giải thoát trong cả cuộc chơi bằng cách nói “bỏ qua” và nhờ đội bạn trả lời
hộ, nếu đội bạn không trả lời được thì mất quyền đặt câu hỏi và bị trừ 2 điểm, đội
nào chọn phương án giải thoát sẽ bị trừ 1 điểm…
Như vậy trò chơi “ai nhanh hơn” hay “phản ứng nhanh” sẽ rèn luyện cho
học sinh khả năng tư duy tốt, nhanh nhẹn trong mọi hoạt động (kể cả phản ứng
nhanh trong cách đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi). Đặc biệt, sẽ làm cho không khí
giờ học sôi nổi, đoàn kết và thu hút toàn bộ học sinh, kể cả những học sinh yếu
tham gia, giúp cho các em mạnh dạn hơn, tích cực hơn. Đồng thời, giúp cho giáo
viên kiểm tra việc nắm kiến thức của học sinh ngay sau tiết học, trên một diện
rộng (cả lớp) mà không mất thời gian.
3.4- Trò chơi tiếp sức:
* Ví dụ: Khi dạy bài 19 tiết 23 ”Phong trào cách mạng trong những năm
1930 - 1935” để tìm hiểu các chính sách của chính quyền Xô Viết ở 2 tỉnh Nghệ
An và Hà Tĩnh giáo viên có thể làm như sau:
- Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm.
- Giáo viên công bố luật chơi như sau:
+ Mỗi nhóm được phát một tập phiếu trắng, các em suy nghĩ và ghi những
việc làm của chính quyền Xô viết vào phiếu, mỗi phiếu chỉ ghi một việc làm.
+ Sau khi giáo viên phát lệnh bắt đầu chơi, mỗi nhóm lần lượt từng người
lên dán vào cột của nhóm mình.
+ Trò chơi diễn ra trong 2 phút, nhóm nào tìm được nhiều việc làm của
chính quyền Xô viết hơn thì thắng cuộc.
- Giáo viên phát phiếu trắng cho các nhóm và chia bảng ra thành 3 cột cho 3
nhóm.
14

- Giáo viên phát lệnh bắt đầu trò chơi và học sinh các nhóm lần lượt từng
người lên dán vào cột của nhóm mình:
+ Những việc làm của Chính quyền Xô viết ở 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh
sau khi giành được chính quyền là: Trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ
thuế, ban hành các quyền tự do dân chủ, chia lại ruộng đất, bắt địa chủ giảm tô,
xóa nợ, khuyến khích học chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín….
- Giáo viên tuyên bố kết thúc cuộc chơi và yêu cầu các em về chỗ ổn định
trật tự.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh nhận xét, góp ý cho các nhóm; lựa chọn
những đáp án đúng kết quả nhóm nào tìm được nhiều đáp án đúng nhất (lưu ý
không tính những đáp án trùng nhau trong nhóm), tuyên dương nhóm nhất.
- Giáo viên bổ sung thêm những việc làm của chính quyền Xô viết mà học
sinh chưa đề cập và đặt câu hỏi: Vậy, em có nhận xét gì về Chính quyền này?
Như vậy, trò chơi tiếp sức là trò chơi có thể huy động tất cả các đối tượng
học sinh vào việc tìm hiểu nội dung bài học. Đồng thời, còn tạo không khí sôi nổi,
tính năng động, linh hoạt trong quá trình học. Tuy nhiên, khi tổ chức trò chơi tiếp
sức giáo viên cần lưu ý: luật chơi phải rõ ràng; học sinh lần lượt từng người lên,
người dán trước xong về vị trí, người sau mới được lên, tránh lộn xộn, nhốn nháo
trong lúc chơi; giáo viên phải tạo được kịch tính cho cuộc chơi như giáo viên và
học sinh có thể hô: “nhóm 1, nhóm... cố lên...”. Có như vậy, hiệu quả của cuộc
chơi mới cao và đạt được mục đích của giáo viên đặt ra.
3.5 – Trò chơi “ hái hoa dân chủ”
Đây là loại trò chơi rất quen thuộc với các em, với môn Lịch sử tôi thường
tổ chức cho các em chơi ở các tiết tổng kết, làm bài tập ngoại khóa, thực hành. Với
trò chơi này giúp các em nhớ lại kiến thức có liên quan đến bài học, các kiến thức
đã học. Được chơi trò chơi này các em rất hứng thú, tăng khả năng nói trước đám
đông, khả năng diễn đạt và tích cực trong hoạt động tập thể và hoạt động xã hội.
15

Điều đó, rất cần thiết đối với mỗi học sinh. Trò chơi này có thể tổ chức cả lớp
cùng tham gia chơi.
* Ví dụ: Tiết 49 - Bài 34 – Lịch sử 9 , bài “Tổng kết lịch sử Việt Nam từ
sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đến 2000”.
- Cách chơi: Giáo viên yêu cầu học sinh ôn tập toàn bộ chương trình và
phân công học sinh chuẩn bị:
+ Một chậu cây cảnh to đặt trên bục giảng, giáo viên cài những bông hoa đủ
màu cho học sinh gắn lên cây.
+ Giáo viên chuẩn bị câu hỏi (khoảng 20- 30 câu) ghi ra giấy và gấp nhỏ lại
gắn vào từng bông hoa trên cây.
+ Giáo viên sẽ là người điều khiển cuộc chơi.
+ Gọi học sinh hoặc học sinh xung phong lên hái hoa trả lời câu hỏi.
- Ví dụ những câu hỏi giáo viên ra trong từng bông hoa như sau:
Câu 1 : Mục đích của thực dân Pháp trong chương trình khai thác thuộc địa
lần thứ II là gì?
Câu 2 : Hậu quả của chương trình khai thác thuộc địa lần thứ II của thực
dân Pháp?
Câu 3 : Đảng cộng sản Việt Nam ra đời trong hoàn cảnh nào?
Câu 4: Sau khi Đảng ra đời, một phong trào cách mạng đã bùng nổ, đó là
phong trào nào, nêu đôi nét về phong trào này?
Câu 5: Thời kì nhân dân ta chịu “Một cổ 2 tròng” là thời kì nào?
Câu 6: Vì sao thời cơ trong Cách mạng tháng Tám là thời cơ “ngàn năm có
một”?
…
Đó là một số câu hỏi có thể sử dụng trong tiết tổng kết ở học kì II – Lịch sử
9
- Với cách chơi này học sinh trong lớp đều được tham gia chơi, các em rất
hứng thú, không phải ngồi học từng câu từng chữ trong sách giáo khoa mà vẫn
16

nhớ các sự kiện lịch sử đã được học. Kết thúc cuộc chơi em nào trả lời đúng nhất,
nhiều câu hỏi nhất em đó sẽ thắng và sẽ được nhận phần thưởng (bút hoặc quyển
vở…). Cuối cùng, giáo viên nhận xét khen ngợi tất cả các em. Trò chơi này trên
mỗi bông hoa chỉ cần đánh số thứ tự theo số lượng câu hỏi mà giáo viên chuẩn bị,
còn câu hỏi sẽ do giáo viên đối chiếu với thứ tự mà học sinh hái được để đọc, như
vậy mỗi bông hoa sẽ sử dụng được nhiều lần, đỡ mất thời gian…
3.6. Trò chơi sắp xếp sự kiện “Theo dòng lịch sử”:
Bài tập được đưa ra dưới hệ thống các sự kiện hoặc tranh ảnh lịch sử có sự
xáo trộn thứ tự thời gian. Nhiệm vụ của học sinh khi tham gia chơi là phải sắp xếp
lại sao cho đúng.
Trò chơi này GV có thể chuẩn bị để 2 đến 3 đội cùng tham gia chơi. GV có
thể chuẩn bị dụng cụ dán hoặc sắp xếp các tranh ảnh và các sự kiện lịch sử để cả
lớp cùng theo dõi. Hoặc GV chiếu lên máy bài tập và yêu cầu các nhóm cùng đưa
ra đáp án bằng bảng trong thời gian được quy định và cùng đưa ra đáp án khi hết
thời gian. Sau đó GV có thể nhận xét và chốt lại nội dung đúng của bài tập.
Ví dụ: Tiết 49 - Bài 34 – Lịch sử 9 , bài “Tổng kết lịch sử Việt Nam từ sau
Chiến tranh thế giới thứ nhất đến 2000”. Để giúp học sinh liên kết các sự kiện và
nói lên công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí minh, GV thiết kế trò chơi nhơ sau:

17


- Các đội cùng tham gia chơi và lựa chọn phương án trả lời vào bảng và giơ
lên. Đội nào trả lời đúng được 10 điểm, sai 0 có điểm.
- GV có thể kết hợp các câu hỏi: ?Hãy nêu hiểu biết của mình về các bức
ảnh Bác Hồ qua các thời kỳ mà em chọn?
Khi thiết kế trò chơi này, học sinh có thể hình dung khái quát toàn bộ quá
trình, một giai đoạn lịch sử, qua đó giúp học sinh có thể nhớ các sự kiện lâu hơn.

3.7. Trò chơi “Hỏi đáp nhanh”
Trò chơi được thiết kế dưới dạng đáp án có sẵn, có hai người tham gia và
quay lưng vào nhau. Một người quan sát đáp án và gợi ý câu trả lời trong thời gian
được quy định sẵn. Hết thời gian quy định nếu trả lời từ 5 đáp án trở lên là thắng
cuộc.
Ví dụ: Khi dạy bài “Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân
chủ nhân dân (1945 – 1946)” (Tiết 1)
Chọn 2 bạn tham gia chơi. Hai người chơi quay lưng vào nhau, một bạn
hỏi, một bạn trả lời. Trong thời gian 90 giây 2 bạn phải trả lời 10 nội dung có
trong tiết học. Câu nào khó có thể bỏ qua và nếu còn thời gian các bạn có thể hỏi
và trả lời tiếp. Người hỏi không được từ trực tiếp, dùng tiếng nước ngoài, nói ngược, từ lộ nội dung trả lời. Các bạn ở dưới không được nhắc đáp án trả lời

18


Đối
với

trò

chơi

này

phát

huy

khả

năng

tư

duy

nhanh của học sinh, bên cạnh đó còn phát triển khả năng diễn đạt trong quá trình
hỏi và trả lời, nâng cao hiệu quả cho bài học, giúp nhớ lâu và chính xác sự kiện.
3.8. Trò chơi nhận diện lịch sử:
Trò chơi được thiết kế dưới dạng đưa ra những tranh ảnh hoặc các tư liệu
lịch sử bằng hiện vật… nhiệm vụ của học sinh là phải nói lên được các nội dung
lịch sử liên quan. Trò chơi này thường được thiết kế vào bài sơ kết một chương
hoặc tổng kết một giai đoạn lịch sử.
Cách thức tổ chức chơi trò chơi này như sau:
- Các đội thi nhấn chuông hoặc ra hiệu giành quyền trả lời trước mỗi câu
hỏi (đội nào nhấn chuông trước sẽ giành được quyền trả lời)
- Nếu đội này không trả lời đúng thì cơ hội trả lời sẽ thuộc về đội tiếp theo.
- Mỗi câu trả lời đúng ở lần nhấn chuông thứ nhất được 10 điểm, lần nhấn
chuông thứ hai 5 điểm.
Ví dụ: Khi dạy bài 24, tiết 31, 32 bài ”Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng
chính quyền dân chủ nhân dân (1946 – 1950)” giáo viên có thể sử dụng trò chơi
bằng cách:
- Bố trí thành 2 đội chơi, có thể dùng chuông hoặc cờ để dấu hiệu xin trả
lời.
19


- GV bố trí các hình ảnh và các tư liệu: Cảnh quân Tưởng Giới Thạch vào
Việt Nam, cảnh nạn đói, cảnh các lớp Nha bình dân học vụ, hình ảnh nhân dân
tham gia tăng gia sản xuất, lập hũ gạo cứu đói….

- Sau đó hỏi từng sự kiện, các nhóm cùng trả lời bằng cách nhấn chuông
hoặc phất cờ. Kết thúc trò chơi GV chốt lại ý đúng, tổng kết điểm và những điều
cần lưu ý và khen ngợi tinh thần tham gia của các đội chơi.
Việc bố trí loại trò chơi này sẽ giúp học sinh hình dung và ôn tập lại hệ
thống kiến thức cơ bản trong bài và qua đó giúp các em nhớ lâu và chính xác các
sự kiện đã học.
4. – KẾT QUẢ - BÀI HỌC KINH NGHIỆM - ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN.
4.1 - Kết quả thực hiện:
Qua một thời gian tích cực nghiên cứu vận dụng phương pháp thiết kế bài
tập nhận thức dưới dạng “Trò chơi” tôi đã thu được những kết quả nhất định, đặc
biệt qua so sánh, đối chiếu giữa 2 lớp (1 lớp có thiết kế các loại trò chơi trong các
tiết dạy và 1 lớp tiến hành bình thường, không áp dụng).
- Giờ học trên lớp (đối với lớp áp dụng):
+ Học sinh hăng hái tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài.
+ Các em tích cực, chủ động trong việc nắm kiến thức và nắm kiến thức
nhanh hơn.
- Kết quả khảo sát, đối chiếu:
Cụ thể, tôi đã tiến hành khảo sát, kiểm nghiệm kết quả qua các năm, kết quả
như sau (Lớp 9A không áp dụng kinh nghiệm, lớp 9B, 9C là lớp áp dụng; lưu ý
việc giảng dạy ở các tiết áp dụng được tiến hành song song, đây là 2 lớp đại trà
của trường)

+ Năm học 2013- 2014:
20


Giỏi

Lớp

Sĩ số

9A

39

5

9B

41

7

SL

Khá

%
12.
8
17.
1

SL
20
26

T. bình

%
51.
3
63.
4

SL
14
8

%
35.
9
19.
5

Yếu
SL

%

0

0

0

0

+ Học kì I năm học 2014- 2015:

Giỏi

Lớp

Sĩ số

9A

31

4

9B

30

6

9C

27

6

5

12.8

20

7

17.1

26

4

12.9

17

6
6

20
22.2

20
16

SL

Khá

%
12.
9
20
22.

2

51.3
63.
4

14

35.9

8

19.5

54.8
66.
7
59.3

10

32.3

4
5

13.3
18.5

SL

17
20
16

T. bình

%
54.
8
66.
7
59.
3

SL
10
4
5

%
32.
3
13.
3
18.
5

Yếu
SL

%

0

0

0

0

0

0

Như vậy, sau một thời gian áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi trong môn
lịch sử đã cho kết quả rõ rệt, không những mức độ nhận thức của học sinh được
nâng lên mà nó đã đáp ứng yêu cầu của bộ môn. Điều đó chứng tỏ tính ưu việt của
phương pháp này và nó đã phù hợp với đặc trưng của bộ môn.
4.2 - Bài học kinh nghiệm - Điều kiện thực hiện:
Qua thực tế giảng dạy và áp dụng phương pháp trên tôi nhận thấy:
21


- Việc thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng “Trò chơi” phải đảm bảo tính
thường xuyên. Giáo viên phải thực sự tâm huyết, say sưa nghiên cứu, có tinh thần
trách nhiệm cao, thường xuyên trau dồi kiến thức và kinh nghiệm thực tế, học hỏi
kinh nghiệm của đồng nghiệp.
- Giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình của từng bài và toàn bộ
chương trình cấp học để lựa chọn cách chơi cho phù hợp với đối tượng, tâm lý,
phù hợp với mục tiêu bài học. Giáo viên phải thường xuyên thay đổi hình thức

chơi (tránh sự nhàm chán ở các em); luật chơi phải rõ ràng, cụ thể nếu không sẽ
gây sự tranh cãi, nhốn nháo ở học sinh.
- Trong mỗi trò chơi giáo viên phải tạo được kịch tính cho cuộc chơi, thường
xuyên khích lệ, động viên các em (hoặc các nhóm) như: cho điểm, vỗ tay, tặng
quà hoặc hô “cố lên, cố lên”…
- Phải kết hợp với nhiều phương pháp dạy học khác như: thảo luận, giải
quyết vấn đề…
- Học sinh phải có tinh thần, thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, chủ động
khi tham gia cuộc chơi thì “chơi hết mình”, nhưng khi vào học phải tập trung chú
ý theo dõi sự hướng dẫn của giáo viên.

22


PHẦN KẾT LUẬN
Tổ chức “Trò chơi” trong dạy – học là một trong những hoạt động góp phần
tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học. Nó không những phát huy tính
tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, rèn luyện kĩ năng thực hành … mà còn
gây hứng thú học tập cho học sinh. Việc dạy – học gây hứng thú học tập cho học
sinh là một định hướng rất quan trọng mà giáo dục hiện nay đặc biệt quan tâm.
Nhiều nhà giáo dục cho rằng: phải làm sao cho học sinh cảm nhận được “Học tập
là một hạnh phúc” – cố gắng thực hiện được điều đó, giáo viên nên thiết kế bài tập
nhận thức dưới dạng “Trò chơi”.
Việc sử dụng phương pháp thiết kế bài tập nhận thức dưới dạng“Trò chơi”
trong qua trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 9 ở bậc Trung học cơ sở nói riêng và
các cấp học, môn học khác nói chung là hết sức cần thiết. Vì nó thu hút sự chú ý,
kích thích ham muốn, tìm tòi, sáng tạo và tự nguyện của học sinh và làm thay đổi
quan điểm nhìn nhận của học sinh, phụ huynh học sinh và cả giáo viên coi môn
Lịch sử là môn phụ, môn học trừu tượng, khô khan, khó hiểu, khó nhớ. Đồng thời
gắn việc “học đi đôi với hành”, rèn luyện kĩ năng, thái độ và hành vi cho học sinh.

Những ý kiến đề xuất:
Sau khi áp dụng kinh nghiệm này, để phương pháp tổ chức trò chơi nói riêng
và dạy học môn lịch sử nói chung có hiệu quả cao tôi đưa ra một vài đề xuất như
sau:
- Giáo viên phải đưa những đơn vị kiến thức trở thành những vấn đề gần gũi
gắn bó với học sinh, để mỗi bài học đều là những vấn đề bổ ích, thiết thực với học
sinh chứ không phải là những vấn đề mơ hồ, xa vời.
- Tăng cường các hoạt động hội học, hội giảng, sinh hoạt trao đổi chuyên
môn, nghiệp vụ để giáo viên kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong
quá trình giảng dạy bộ môn.
23


- Cần không ngừng đổi mới việc kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập bộ
môn; có nhiều hình thức kiểm tra (tự luận, trắc nghiệm khách quan…), kiểm tra
thường xuyên. Nội dung kiểm tra phải kiểm tra được trình độ hiểu vấn đề, chú
trọng hơn đến việc kiểm tra thái độ tình cảm và các kĩ năng nhận xét, đánh giá,
phân biệt đúng sai, khả năng vận dụng và thực hành trong cuộc sống. Trên cơ sở
đó, thúc đẩy học sinh tích cực rèn luyện theo các yêu cầu chuẩn mực, tránh việc
kiểm tra chỉ yêu cầu học sinh học thuộc lòng bài cũ…
- Các nhà trường cần đầu tư mua sắm cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho bộ
môn như: bảng phụ, tranh ảnh, dụng cụ trực quan, máy chiếu đa năng, một số
trang phục đóng vai…
Trên đây là một vài kinh nghiệm của tôi về thiết kế bài tập nhận thức dưới
dạng “Trò chơi” đã và đang áp dụng thu được những kết quả nhất định. Chính vì
vậy, tôi mạnh dạn trao đổi cùng đồng nghiệp. Trong quá trình giảng dạy và thực
hiện đề tài tôi đã nhận được nhiều ý kiến góp ý quý báu của bè bạn, đồng nghiệp
trong nhóm, tổ chuyên môn để tôi hoàn thành đề tài này. Tuy nhiên, do kinh
nghiệm công tác chưa nhiều, khuôn khổ bài viết có hạn nên không tránh khỏi
những khiếm khuyết, tôi rất mong những ý kiến trao đổi của bè bạn, đồng nghiệp

để tôi hoàn thiện đề tài này và tôi hy vọng sẽ tìm ra những biện pháp hợp lý trong
việc giảng dạy môn Lịch sử để đạt kết quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

24


MỤC LỤC

STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

21
22
23
23
24
25
26

NỘI DUNG
A- PHẦN MỞ ĐẦU.
I- Lý do chọn đề tài:
1- Cơ sở lý luận.
2- Cơ sở thực tiễn.
II- Phạm vi, đối tượng, phương pháp nghiên cứu.
1- Phạm vi đề tài.
2- Đối tượng nghiên cứu.
3- Nội dung nghiên cứu.
4- Phương pháp nghiên cứu.
B- PHẦN NỘI DUNG:
I- Những vấn đề chung.
1- Thế nào là phương pháp tổ chức trò chơi.
2- Tác dụng của trò chơi.
II- Những yêu cầu khi thiết kế, sử dụng trò chơi.
1- Cần nắm vững yêu cầu nội dung bài học.
2- Cần nắm vững các loại trò chơi.
3- Những điều cần lưu ý…
III- Cách xây dựng và tổ chức một số trò chơi trong dạy
học môn Lịch sử lớp 9
1- Thiết kế và tổ chức trò chơi "Ô chữ".
2- Trò chơi "Mật mã lịch sử"

3- Trò chơi “ai nhanh hơn” hay “phản ứng nhanh”
4- Trò chơi tiếp sức.
5- Trò chơi hái hoa dân chủ.
6- Trò chơi sắp xếp sự kiện "Theo dòng lịch sử".
7- Trò chơi "Hỏi đáp nhanh"
8-Trò chơi nhận diện lịch sử
IV- Kết quả- Bài học kinh nghiệm- Điều kiện thực hiện.
25

TRANG
1
1
1
2
3
3
4
4
4
5
5
5
5
6
7
7
8
8
8
10

11
14
15
17
18
19
20