Giáo án Sinh học 10 bài 23: Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật

Giáo án sinh lớp 10

23.QUÁ TRÌNH TỔNG HỢP
VÀ PHÂN GIẢI CÁC CHẤT Ở VI SINH VẬT
Tiết 24:

I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: HS nắm được sơ đồ tổng hợp các chất ở VSV và quá trình phân
giải các chất.
2. Kĩ năng:
3. Giáo dục: cho học sinh ứng dụng được các đặc điểm có lợi của vi sinh vật vào
trong đời sống và bảo vệ môi trường.
II. Chuẩn bị:
Các hình vẽ trong sách giáo khoa
III. Phương pháp dạy học:
- Vấn đáp
- Hoạt động nhóm.
IV. Trọng tâm bài giảng:
Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật.
V. Tổ các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
(?) Vi sinh vật là gì? Nêu các kiểu môi trường của vi sinh vật ?
(?) So sánh quá trình lên men và quá trình hô hấp ở vi sinh vật ?
3. Bài mới:
Giáo viên nêu vấn đề
Nội dung bài học

Một số câu hỏi:
1. Tại sao VSV có tốc độ sinh
trưởng cao? Điều đó có lợi ích

gì cho việc khai thác của con
người?

Nội dung cơ bản:
I. Quá trình tổng hợp và phân giải các
chất ở VSV
1. Quá trình tổng hợp:
- Tổng hợp protein:
aa (liên kết peptit) → chuỗi polipeptit →
2. Phân biệt lên men lactic và
protein
lên men rượu (về loại VSV, sản
- Tổng hợp polysaccarit:
phẩm, dấu hiệu nhận biết, năng + VK và tảo: cần hợp chất mở đầu ADPlượng thu được).
glucozơ được tạo thành từ glucozơ-1-P.
+ Phương trình: (Glucozơ)n + ADP3. Tại sao quả vải chín qua 3 – 4 glucozơ → (Glucozơ)*n+1 +ADP.
ngày thì có mùi chua?
- Tổng hợp lipit:
Glyxeron + các axit béo → lipit
4. Khi làm bánh mì, bánh bao,
- Tổng hợp axit nucleic:
người ta sử dụng nấm men, vì
Bazơ nitơ
sao bánh lại xốp?
Đường5C → nucleotit → axit nucleic
H3PO4


Giáo án sinh lớp 10
5. Tại sao cá dùng để làm nước

mắm không được bỏ ruột?
6. Nêu các chất sống cơ bản ở
cơ thể sống và chúng được tổng
hợp như thế nào?
*Treo bảng phụ về các sơ đồ
tổng hợp acid amin, prôtêin;
lipid; poly saccaric
Gv: Để sinh trưởng và phát triển
vsv cần tổng hợp những hợp
chất hữu cơ khác nhau như
protein, lipit,polysaccarit ...

QT phân giải
*GV phát PHT và phân công
nhiệm vụ, quan sát HS thảo luận
nhóm
*GV nhận xét ,BS --->ND
-Nêu mqh giữa đồng hóa và dị
hóa? KL?
Đồng hóa = tổng hợp
Dị hóa = phân giải

2. Quá trình phân giải
- Phân giải protein:
Protein (nhờ proteaza) → axit amin →
NL
- Phân giải polisaccarit
Tinh bột (nhờ amilaza) → glucozơ
Xenlulozơ (nhờ xenlulaza) → chất mùn
- Phân giải lipit

Lipit (nhờ lipaza) → axit béo + glyxerol
- Phân giải axit nucleic
Axit nucleic (nhờ nucleaza) → nucleotit
3. Đặc điểm chung
- Tốc độ tổng hợp và phân giải cao
- VSV có khả năng tự tổng hợp các
thành phần TB như protein, lipit… từ các
chất đơn giản lấy từ môi trường.
- Những chất phức tạp ở môi trường
được phân giải thành các chất đơn giản
nhờ VSV tiết ra các enzyme, sau đó hấp
thu để sinh tổng hợp hoặc tiếp tục phân
giải theo kiểu hô hấp hoặc lên men.
+Protein (phân giải ngoại bào, nhờ
proteaza) → axit amin
+Polysaccarit (phân giải ngoại bào) →
Monosaccarit
(tinh bột, xellulozơ…)
+ Axit amin: dùng để sinh tổng hợp
Protein hoặc tiếp tục bị phân giải (quá
trình lên men thối).
+ Monosaccarit: phân giải theo con
đường hô hấp hiếu khí, hô hấp kị khí
hay lên men.
II. Ứng dụng
1. Ứng dụng quá trình tổng hợp
- Sản xuất các aa quý : axit glutamic,
lysin...
- Sản xuất các protein đơn bào giàu dinh
dưỡng

- Sản xuất kháng sinh


Giáo án sinh lớp 10
- Sản xuất thức ăn chăn nuôi
2. Ứng dụng quá trình phân giải
- Làm tương, làm mắm
- Nấu rượu
- Muối dưa cà, làm sữa chua
- Xử lý rác thải
VD:
* Lên men lactic:
Glucozơ (nhờ vi khuẩn lactic đồng hình)
→ a.lactic (CH3CHOHCOH)
Glucozơ (nhờ vi khuẩn lactic dị hình) →
a.lactic + CO2 + etanol + a. axetic
* Lên men rượu:
Tinh bột (nhờ nấm đường hoá) →
Glucozơ (nhờ nấm men rượu) → Etanol
(C2H5OH) + CO*2
1. Củng cố:
Câu 1: Quá trình tổng hợp prôtein là VSV sử dụng năng lượng và enzim
nội bào đã tạo ra:
A. Các axit amin liên kết với nhau bằng các liên kết peptit.*
B. Các axit amin liên kết với nhau bằng các liên kết hiđrô.
C. Các nuclêôtit liên kết với nhau bằng các liên kết hoá trị.
D. Các phân tử đường 5C liên kết với axit phôtphoric.
Câu 2: Quá trình tổng hợp lipit là?
A. Axit lăctic + Prôtein
B. Glyxêryl + Axit béo.*

C. Glucôzơ + Axit béo.
D. Prôtein + Glyxêryl.
Câu 3: Tại sao trâu, bò đòng hoá được rơm rạ, cỏ giàu chất xơ ?
A. Vì trâu, bò là động vật nhai lại.
B. Vì trong rơm rạ, cỏ có nhiều vi sinh vật phân giải chất xơ.
C. Vì dạ cỏ của trâu, bò có chứa vi sinh vật phân giải chất xenlulôzơ,
hemixenlulozơ, pecton ở rơm rạ, cỏ. *
D. Vì dạ cỏ trâu bò có chứa men tiêu hoá phân giải chất xenlulôzơ,
hemixenlulozơ, pecton ở rơm rạ, cỏ.
2. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài theo nội dung câu hỏi sách giáo khoa.
- Đọc trước nội dung bài mới sách giáo khoa.
VI. Rút kinh nghiệm