Giáo án Sinh học 11 bài 42: Sinh sản hữu tính ở thực vật

Giáo án

Sinh học 11CB
Bài 42: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT

I. CHUẨN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Nêu được khái niệm sinh sản hữu tính ở thực vật.
- Phân biệt được SSVT và SSHT.
- Nêu được ưu điểm của sinh sản hữu tính đối với sự phát triển của thực vật.
- Nhận biết được SSHT ở TV có hoa.
- Hiểu được quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi.
- Nêu được sự thụ tinh kép ở thực vật có hoa.
2. Kĩ năng:
- Rèn cho học sinh một số kỹ năng: Quan sát tranh, so sánh, phân tích, tổng hợp, kỹ năng hợp
tác.
- Học sinh nhận thức được sự thụ tinh kép ở thực vật có hoa là bằng chứng chứng tỏ thực vật
có hoa là thực vật tiến hóa nhất.
II. Trọng tâm:
-Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính. Nêu lên sự tiến hóa của sinh sản hữu
tính so với sinh sản vô tính
-Ý nghĩa của sự thụ tinh kép.
III. Phương pháp:
- Hoạt động nhóm
- Hỏi đáp tìm tòi
IV. Chuẩn bị:
GV: Tranh vẽ H.42.1 & H.42.2
HS: Hoa và xem lại kiến thức giảm phân
V. Trọng tâm:
- Sự khác nhau giữa sin sản vô tính và sinh sản hữu tính .Nêu lên sự tiến hóa của sinh sản
hữu tính so với sin sản vô tính.

- Ý nghĩa củasự thụ tinh kép.
VI. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
GV: Sinh sản vô tính là gì? Nêu các hình thức sinh sản vô tính? Nêu những lợi ích của các
phương pháp nhân giống vô tính
HS1: Trả lời
HS2: Nhận xét
GV: Đánh giá
3. Vào bài: Sự hình thành cơ thể mới ở thực vật trong bài học trước, các em đã biết được bằng
con đường sinh sản sinh sản vô tính. Hôm nay các chúng ta tìm hiểu một hình thức sinh sản khác
nữa ở thực vật: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT.
* Nội dung 1: Khái niệm:
Hoạt động của GV
- Câu hỏi: SSHT là gì?
-GV: SSHT có những đặc

Hoạt động của
HS
HS thảo luận

Tiểu kết
1.KN:
- SSHT là hình thức SS có sự kết hợp giữa


Giáo án

Sinh học 11CB

trưng gì?

giao tử đực (n) và giao tử cái (n) thông qua
thụ tinh tạo nên hợp tử (2n). Hợp tử phát triển
thành cơ thể mới.
-VD:+ Hạt bưởi->cây bưởi
+ Hạt cải-> cây cải
+ Hạt lúa-> cây lúa
2.Đặc trưng:
- Luôn có quá trình hình thành và hợp nhất của
các gt đực và gt cái.
-Luôn có sự trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ
gen.
-Luôn gắn liền với GP để tạo gt.

-HS: trả lời

* Nội dung 2: Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa:
Hoạt động của GV
Câu hỏi: Cơ quan sinh
sản của thực vật có hoa
là gì?
- Treo tranh H42.1, cho
HS xem tranh, nghiên
cứu SGK, thảo luận
nhóm. Yêu cầu HS hoàn
thành bảng 2 phiếu học
tập.
- Kết luận về quá trình
hình thành hạt phấn và

túi phôi.
-Treo tranh H42.2, cho
HS xem tranh, nghiên
cứu SGK, thảo luận
nhóm. Yêu cầu HS hoàn
thành bảng 3 phiếu học
tập.
- Kết luận về thụ phấn
và thụ tinh.
- Cho HS tham khảo
SGK và trả lời câu hỏi:
Sự hình thành hạt như
thế nào? Phân biệt hạt
nội nhũ và hạt không nội
nhũ?
- Kết luận về sự hình

Hoạt động của HS
- HS1 đại diện
nhóm được gọi trả
lời
HS2: thuộc nhóm
khác nhận xét bổ
sung
HS3: ...
- HS1 đại diện
nhóm được gọi trả
lời
HS2: thuộc nhóm
khác nhận xét bổ

sung
HS3: ...

HS tham khảo SGK
và quan sát tranh
hoàn thành phiếu
học tập
- HS1 đại diện
nhóm được gọi trả
lời
HS2: thuộc nhóm
khác nhận xét bổ
sung
HS3: ...
HS tham khảo SGK

Tiểu kết
Bao gồm các giai đoạn: hình thành hạt phấn (hoặc
túi phôi), thụ phấn, thụ tinh, tạo quả và hạt.
1.Cấu tạo của hoa: Gồm:
+Nhị: có cuống nhị, bao phấn (chứa hạt phấn).
+Nhụy: đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy (chứa noãn).
2. Hình thành hạt phấn:(thể gt đực)
-1 TB sinh hạt phấn (2n) giảm phân tạo ra 4 TB đơn
bội (n), mỗi TB đơn bội nguyên phân 1 lần nữa tạo
ra hạt phấn có 2 nhân(n) (nhân sinh dưỡng (n) (TB
ống phấn) và nhân SS (n) (TB SS).
TBSS NP->2 gt đực (n)
-Kết quả: từ 1 TB (2n) GP -> 4TB đơn bội (n) NP 1
lần -> hạt phấn có 2 nhân (thể giao tử đực)

3.Hình thành túi phôi:(thể gt cái)
1 TB sinh noãn (2n) giảm phân -> 4TB đơn bội
(n).Trong đó: 3 TB bị thoái hóa, 1 TB sống sót NP 3
lần -> túi phôi có cấu trúc gồm 8 nhân (7 TB), gồm:
noãn cầu đơn bội (n) (TB trứng), nhân cực (2n)
(nhân phụ), 2 TB kèm, 3 TB đối cực và 1 TB cực.
-Kết quả: từ 1 TB (2n) (noãn) GP -> 4 TB đơn bội
(n), 3 TB thoái hóa, 1 TB sống xót NP 3 lần -> túi
phôi có 8 nhân. (thể g/tử cái)
4.Qúa trình thụ phấn và thụ tinh:
-Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn từ nhị tiếp xúc với
đầu nhụy.
Thụ phấn có thể là tự thụ phấn hoặc giao phấn (nhờ
gió, nước, sâu bọ…) hay nhân tạo.
-Thụ tinh là sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử
cái -> hợp tử.


Giáo án
thành hạt và phân loại
hạt.
- Cho HS tham khảo
SGK và trả lời câu hỏi:
Sự hình thành quả như
thế nào?
(Tinh tử = giao tử đực)

Sinh học 11CB
- HS1 đại diện
nhóm được gọi trả

lời
HS2: thuộc nhóm
khác nhận xét bổ
sung
HS3: ...

Thụ tinh ở TV có hoa là quá trình thụ tinh kép:
+1 tinh tử (gt 1) (n) kết hợp với noãn cầu (n) ->
hợp tử (2n) (phát triển thành phôi).
+1 tinh tử (gt 2) (n) kết hợp với nhân cực (2n) tạo
nhân tam bội (3n) (phát triển thành nội nhũ cung
cấp dinh dưỡng cho phôi).
5. Hình thành quả và hạt:
Sau khi thụ tinh:
+Noãn phát triển thành hạt có: vỏ, phôi, phôi nhũ
Có 2 loại hạt: hạt nội nhũ (hạt cây 1 lá mầm), nội
nhũ chứa chất dinh dưỡng; và hạt không nội nhũ
( hạt cây 2 lá mầm), lá dự trữ chất dinh dưỡng.
+Bầu nhụy phát triển thành quả.

4. Củng cố:
-GV: yêu cầu HS phân biệt SSVT và SSHT bằng cách hoàn thành bảng sau:
Điểm p/biệt
SSVT SSHT
Khái niệm
CSTB học
Đặc điểm DT
Ưu điểm, ý nghĩa
Nhượcđiểm
→ GV: chỉnh sửa (đưa bảng phụ cho HS chép).

-Câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Đặc trưng nào sau đây không phải là đặc trưng của sinh sản hữu hữu tính ở thực vật:
a. Sinh sản hữu tính luôn có quá trình hình thành và hợp nhất giao tử đực và giao tử cái, luôn có
sự trao đổi, tái tổ hợp 2 bộ gen.
b. Sinh sản hữu tính gắn liền giảm phân để tạo giao tử.
c. Sinh sản hữu tính ưu việt hơn so với sinh sản vô tính vì tăng khả năng thích nghi của thế hệ
sau đối với môi trường sống biến đổi và đa dạng vật chất di truyền cung cấp cho chọn lọc và tiến
hóa.
d. Sinh sản hữu tính đảm bảo vật chất di truyền của cơ thể con hoàn toàn giống vật chất di
truyền của cơ thể mẹ.
Câu 2: Cơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật bậc cao là:
a. Củ
b. hạt
c. Hoa
d. bào tử.
Câu 3: Nhận xét nào sau đây là đúng:
a. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật bậc thấp.
b. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt trần.
c. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt kín.
d. Thụ tinh kép xảy ra ở tất cả thực vật.
Câu 4:
Loài có bộ nhiễm sắc thể 2n = 24. Một tế bào mẹ ở noãn trong bầu nhụy qua quá
trình giảm phân rồi tế bào con nguyên phân đến cuối cùng để tạo ra túi phôi. Số nhiễm sắc thể có
trong túi phôi là:
a. 24
b. 48
c. 96
d. 108
Câu 5: Loài có bộ nhiễm sắc thể 2n = 24. Một tế bào mẹ trong bao phấn của nhị hoa qua quá
trình giảm phân rồi nguyên phân để tạo ra hạt phấn. Số nhiễm sắc thể môi trường cung cấp là:

a. 24
b. 36
c. 48
d. 72


Giáo án

Sinh học 11CB

5. Hướng dẫn hoạt động về nhà:
- Học bài cũ, trả lời các câu hỏi SGK
- Chuẩn bị thực hành (bài 43)
Điểm phân biệt
Khái niệm

Cơ sở TB học
Đặc điểm DT

Ý nghĩa

Bảng phụ
Phân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính
SSVT
SSHT
-Không có sự kết hợp của giao -Có sự kết hợp giữa giao tử đực (n) và giao
tử đực và giao tử cái, con sinh tử cái (n) thông qua thụ tinh tạo nên hợp tử
ra từ 1 phần của cơ thể mẹ.
(2n). Hợp tử PT thành cơ thể mới.
-Xảy ra ở cơ quan sinh dưỡng -Xảy rả ở cơ quan sinh sản (hoa)

( rễ, thân, lá).
-Nguyên phân
-N/phân, giảm phân, thụ tinh
-Các thế hệ con mang đặc
-Các thế hệ con mang đặc điểm DT của cả
điểm DT giống nhau và giống bố và mẹ, có thể xuất hiện tính trạng mới.
mẹ.
-Có sự đa dạng DT cao hơn.
-Ít đa dạng về mặt DT.
-Tạo ra các cá thể thích nghi
-Tạo ra các cá thể thích nghi tốt hơn với đời
với điều kiện sống ổn định.
sống thay đổi.

Ưu điểm

-Cơ thể con giữ nguyên đặc
tính DT của cơ thể mẹ.
-Thường cho kết quả nhanh.

Nhược điểm

-Không có sự tổ hợp các đặc
tính DT của bố mẹ nên cá thể
con kém thích nghi với MT
sống thay đổi.

-Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau
đối với MT sống luôn biến đổi.
-Tạo sự đa dạng về mặt DT, cung cấp

nguồn vật liệu cho chọn lọc tự nhiên và tiến
hóa
-Xuất hiện nhiều tính trạng mới (nhiều biến
dị tổ hợp) gây khó khăn trong việc chọn
giống.
-Thường cho kết quả chậm.