Giáo án Sinh học 11 bài 18: Tuần hoàn máu

Bài 18 : HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
I. MỤC TIÊU
Học sinh
- Phân biệt được tuần hoàn hở và kín.
- Nêu được đặc điểm tuần hoàn máu của hệ tuần hoàn hở và kín.
- Phân biệt được tuần hoàn đơn và kép
- Nêu được ưu điểm tuần hoàn đơn và tuần hoàn kép.
- Phân biệt được sự khác nhau trong toần hoàn máu ở lưỡng cư, bò sát, chim và
thú, đồng thời nêu được sự tiến hoá của hệ tuần hoàn trong giới động vật.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to hình 18.1 đến 15.4 sách giáo khoa
- Máy chiếu qua đầu nếu dùng bản trong
- Phiếu học tập
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu các đặc điểm của bề mặt trao đổi khí. Vì sao khi lau khô da ếch thì bị
chết ?
2. Bài mới

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

* Hoạt động 1

TaiLieu.VN

Page 1


Giáo viên : cho học sinh quan sát tranh I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG

hình 18.1 đến 18.4
CỦA HỆ TUẦN HOÀN
? Hệ tuần hoàn ở động vật có cấu tạo như 1. Cấu tạo chung
thế nào ?
-Động vật đơn bào, đa bào có kích
Học sinh : nêu được các bộ phận chính thước nhỏ chưa có hệ tuần hoàn.
của hệ tuần hoàn như : Tim, hệ mạch,
-Động vật đa bào hệ tuần hoàn gồm
dịch tuần hoàn.
có những bộ phận chính sau :
-Động vật đa bào hệ tuần hoàn gồm
có những bộ phận chính sau :
? hệ tuần hoàn có chức năng gì ?

+ Dịch tuần hoàn : máu và nước mô

Học sinh : nêu được chức năng của hệ +Tim và hệ thống mạch máu.
tuần hoàn là vận chuyển các chất trong cơ
thể.
Sau đó, giáo viên cho học sinh chỉ ra 2.Chức năng chủ yếu của hệ tuần
động mạch, tĩnh mạch, mao mạch ở hệ hoàn
tuần hoàn kín.
Vận chuyển các chất
Giáo viên : Lưu ý căn cứ hệ mạch,
ngwoif ta chia hệ tuần hoàn làm 2 loại :
+ Hệ tuần hoàn hở
+ Hệ tuần hoàn kín

II. CÁC HỆ TUẦN HOÀN Ở
ĐỘNG VẬT

1.Hệ tuần hoàn hở

* Hoạt động 2

Là hệ tuần hoàn có một đoạn máu đi
ra khỏi mạch và trộn lẫn với nước,
Giáo viên : cho học sinh đọc thông tin ở mô, lưu thông với tốc chậm.
mục I và quan sát sơ đò 18.1 và 18.2 kết
hợp nghiên cứu mục II.1 và II.2 điền vào
TaiLieu.VN

Page 2


phiếu học tập số 1
Đặc điểm

Hệ
tuần Hệ
tuần
hoàn hở
hoàn kín

Hệ mạch
Sắc tố hô
hấp

-Hệ tuần hoàn hở có các đặc điểm sau
:
+Máu xuất phát từ tim qua thống

động mạch tràn vào xoang, sau đó
vào tĩnh mạch trở về tim.
+Sắc tố hô hấp là hêmôxitan (chứa
Cu) nên có màu xanh.
+Tốc độ máu chảy chậm

Tốc độ, áp
lực

+Khả năng điều hoà và phân phối
máu đến các cơ quan chậm.

Phân phối

? hệ tuần hoàn hở có những đặc điểm gì ?
Học sinh : Nêu được 4 đặc điểm của hệ
tuần hoàn.
?Vì sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp
cho động vật có kích thước nhỏ, ít hoạt
động ?
Học sinh : Vì tốc độ máu chảy chậm, khả
năng điều hoà phân phối máu đến các cơ
quan chậm.
? côn trùng vẫn hoạt động mạnh vì sao ?
Học sinh : Vì sao đổi khí không liên quan
đến hô hấp.
TaiLieu.VN

Page 3

* Hoạt động 3

2. Hệ tuần hoàn kín

Giáo viên : cho học sinh đọc thông tin ở -Gồm : hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần
mục II, quan sát sơ đồ 18.3 và 18.4
hoàn kép
? hãy mô tả hệ tuần hoàn kín ? giải thích -Hệ tuàn hoàn có máu lưu thông
được vì sao gọi là hệ tuần hoàn kín ?
trong mạch kín với tốc độ cao, khả
năng điều hoà phân phối nhanh .
Học sinh : Mô tả được hệ tuần hoàn kín :
Có h mạch liên tục, khép kín.
- Đặc điểm của hệ tuần hoàn kín :
? hệ tuần hoàn kín có đặc điểm gì ?

+Máu lưu thông liên tục trong mạch
kín

Học sinh : Cũng nêu được 4 đặc điểm của
hệ tuần hoàn kín
+sắc tố hô hấp (Fe) nên có màu đỏ

+máu chảy trong mạch dưới áp lực
? phân biệt hệ tuần hoàn đơn, hệ tuần cao, tốc độ máu chảy nhanh.
hoàn kép ?
Học sinh : nêu được hệ tuần hoàn đơn chỉ
có 1 vòng tuần hoàn, hệ tuần hoàn kép có
2 vòng tuần hoàn, trong đó vòng lớn đi

khắp cơ thể, vòng nhỏ qua phổi..
? tim có chức năng gì trong hệ tuần
hoàn ?
IV. CỦNG CỐ
- Phân biệt hệ tuần hoàn đơn, hệ tuần hoàn kép ?
Học sinh : Nêu được hệ tuần hoàn đơn chỉ có 1 vòng tuần hoàn, hệ tuần hoàn kép
có 2 vòng tuần hoàn, trong đó vòng lớn đi khắp cơ thể, vòng nhỏ qua phổi.
- Tim có chức năng gì trong hệ tuần hoàn ?
Học sinh nêu được tim như 1 cái bơm hút và đẩy máu đi trong hệ mạch
TaiLieu.VN

Page 4


So sánh sự vận chuyển các chất trong cơ thể thực vật và động vật ? (phiếu học tập
số 2)
V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Nêu chiều hướng tiến hoá của hệ tuần hoàn ở động vật ?
-Sự vận chuyển các chất trong cơ thể động vật và thực vật có điểm gì giống và
khác nhau.
- Đọc trước bài : Các cơ chế cân bằng nội môi.
-Hoàn thành phiếu học tập số 2
Phần bổ sung kiến thức : Đọc mục em có biết ở cuối sách giáo khoa.

TaiLieu.VN

Page 5