Giáo án Sinh học 11 bài 4: Vai trò của các nguyên tố khoáng

BÀI 4: VAI TRÒ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG
I. Mục tiêu
- Trình bày được định nghĩa, khái niệm về nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu, các
nguyên tố dinh dưỡng đại lượng và vi lượng.
- Mô tả được một số dấu hiệu điển hình khi cây thiếu một số nguyên tố dinh dưỡng
- Trình bày được vai trò đặc trưng của một số nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong
cây
II. Chuẩn bị
Tranh ảnh H4.1, 4.2, .4.3 SGK và các hình ảnh thu thập được từ thực tiễn.
III. Tiến trình bài học
1. Ổn định tổ chức
Ngày
Lớp

11A3

11A4

Vắng
2. Kiểm tra bài cũ
- Thoát hơi nước đóng vai trò như thế nào trong đời sống của cây?
- Cơ chế của quá trình thoát hơi nước diễn ra như thế nào?
3. Bài mới
Hoạt động GV và HS

TaiLieu.VN

Nội dung

Page 1

Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên tố dinh I. NGUYÊN TỐ DINH DƯỠNG
dưỡng khoáng thiết yếu trong cây
KHOÁNG THIẾT YẾU TRONG CÂY
- Yêu cầu Hs quan sát H4.1 sgk, nghiên Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết
cứu mục I sgk và trả lời câu hỏi theo lệnh
yếu là:
HS: Cây chỉ sinh trưởng phát triển tốt trong
điều kiện đầy đủ các nguyên tố dinh dưỡng,
cây thiếu nguyên tố Nitơ sinh trưởng kém
và cây sinh trưởng rất kém khi thiếu các
nguyên tố dinh dưỡng còn lại.

+ Nguyên tố mà thiếu nó cây không hoàn
thành chu trình sống.
+ Không thể thay thế được bởi nguyên tố
nào khác.

▼ Tại sao các nguyên tố dinh dưỡng này + Phải đựơc trực tiếp tham gia vào quá
được gọi là các nguyên tố dinh dưỡng trình chuyển hoá vật chất trong cơ thể.
khoáng thiết yếu?
HS: Vì chúng cần thiết cho quá trình sinh
Bao gồm :
trưởng và phát triển của cây trồng
▼ Hãy liệt kê các nguyên tố dinh dưỡng + Nguyên tố đại lượng: C. H, O, N, S,P,
K,Ca, Mg.
khoáng cần thiết cho cây trồng?
+ Nguyên tố vi lượng: (<0,01- 0,02%
chất khô trong cây): Fe, Cl, Cu, Mo,
▼ Các nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu Ni…

thường được phân thành những nhóm nào?
HS: Gồm C, H, O, N, Mg, …

HS: Đa lượng, vi lượng
Bổ sung: Để xác định vai trò của từng
nguyên tố đối với sinh trưởng và phát triển
của cây các nhà khoa học đã bố trí thí
nghiệm: lô đối chứng chứa đầy đủ nhân tố
dinh dưỡng thiết yếu, một lô thiếu nhân tố
dinh dưỡng thiết yếu nào đó từ đó so sánh
kết quả.
Hoạt động 2: Vai trò của các nguyên tố
dinh dưỡng trong cơ thể thực vật
- Yêu cầu HS quan sát bảng 4, nghiên cứu

TaiLieu.VN

Page 2


SGK và trả lời câu hỏi lệnh?
▼ Hãy khái quát vai trò của các nguyên tố
dinh dưỡng khoáng thiết yếu.

II. VAI TRÒ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ
Bổ sung: Mg là nguyên tố quan trọng DINH DƯỠNG KHOÁNG THIẾT
tham gia vào cấu tạo của diệp lục, khi thiếu YẾU TRONG CÂY
Mg, các lá già bị đổi màu trước do có quá
trình vận chuyển Mg từ lá già lên các lá + Tham gia cấu tạo tế bào, tham gia cấu
non. Lá cây thiếu Mg sẽ mất màu xanh lục tạo chất sống.

Hoạt động 3: Nguồn cung cấp các + Là chất xúc tác cho các hoạt động của
enzim trong tế bào.
nguyên tố dinh dưỡng khoáng cho cây
▼ Các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết + Tham gia vào quá trình điều hòa trao
đổi chất.
yếu do đâu mà cây có được?
HS: ất cung cấp hoặc do con người cung
cấp qua bón phân.
▼ Tại sao đất được xem là nguồn chủ yếu
cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng khoáng III. NGUỒN CUNG CẤP CÁC
NGUYÊN TỐ DINH DƯỠNG
cho cây?
KHOÁNG CHO CÂY.
HS: Trong đất có chứa rất nhiều các
1. Đất là nguồn chủ yếu cung cấp các
nguyên tố dinh dưỡng khoáng.
nguyên tố dinh dưỡng khoáng cho cây.
Bổ sung: Hàm lượng tổng số của một
Đất chứa các nguyên tố khoáng ở dạng
nguyên tố bao gồm hàm lượng ở dạng
không hoà tan (cây không hấp thu được) và không hoà tan và hoà tan (ion)
hàm lượng ở dạng ion (cây hấp thu được).
Và dựa vào khả năng cung cấp chất dinh - Dạng hòa tan: cây hấp thụ được.
dưỡng cho cây mà đánh giá độ phì của đất
- Dạng không hòa tan: cây không hấp
thụ được phải chuyển thành dạng hoà tan
▼ Thế nào là liều lượng phân bón hợp lí?
nhờ vào cấu trúc đất
HS: Là liều lượng đảm bảo cho cây trồng
2. Phân bón cho cây trồng.

sinh trưởng tốt nhất
▼ Nhận xét Liều lượng phân bón hợp lí Cần bón phân ở liều lượng tối ưu để đảm
bảo cho cây trồng sinh trưởng tốt nhất và
cho cây trồng sinh trưởng tốt nhất?

TaiLieu.VN

Page 3


HS: Lượng phân bón cần phải ở mức độ tối không gây ra ô nhiễm môi trường.
ưu. Thiếu hoặc thừa phân cũng ảnh hưởng
đến tốc độ sinh trưởng của cây trồng
IV. Củng cố và hướng dẫn HS học ở nhà
- Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu là gì? Khái quát vai trò các nguyên tố dinh dưỡng
khoáng?
- Nêu các nguồn cung cấp nguyên tố dinh dưỡng khoáng?
- Học bài và trả lời các câu hỏi ở cuối bài
- Đọc mục em có biết trang 24 SGK
- Xem trước bài mới bài 5 dinh dưỡng nitơ ở thực vật

TaiLieu.VN

Page 4