Giáo án Sinh học 12 bài 41: Diễn thế sinh thái

Trích – Giáo án Sinh 12 - PPCT

Tiết 43 Bài 41: DIỄN THẾ SINH THÁI
I. Mục tiêu: Học xong bài này, hs có khả năng:
1. Kiến thức:
- Trình bày được diễn thế sinh thái (khái niệm, nguyên nhân và các dạng diễn thế và ý
nghĩa của diễn thế sinh thái) (chuẩn)
- Tự tìm ra nguyên nhân và tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế. (chuẩn)
2. Kỹ năng: tư duy quan sát nhận biết, so sánh, phân tích, tổng hợp
phương pháp nghiên cứu SGK.
3. Thái độ: yêu thích bộ môn, tinh thần tập thể.
II. Phương pháp
III. Phương tiện:
Kiểu
Các giai đoạn diễn thế
Ví dụ
diễn thế
Khởi đầu
Giữa
Cuối
DTST
Khởi đầu từ môi Các QXSV Hình thành
ở đầm trường chưa có biến đổi tuần QX tương
Diễn thế nước
hoặc có rất ít sv.
tự, thay thế đối
ổn
nguyên nông.
lẫn nhau và định.
sinh
ngày

càng
phát triển đa
dạng.
DTST
Khởi đầu từ môi Một QX mới -Hình
xảy ra trường đã có một phục hồi thay thành QX
tại rừng QXSV phát triển thế QX bị hủy tương đối
lim
nhưng bị hủy diệt diệt, các QX ổn định.
Diễn thế
Hữu
do tự nhiên hay biến đổi tuần Suy
thứ sinh
Lũngkhai thác quá mức tự thay thế thoái.
Lạng
của con người.
lẫn nhau.
Sơn.

tìm ra tri thức và

Nguyên nhân của
diễn thế
- Tác động mạnh mẽ
của ngoại cảnh đến
QX.
- Cạnh tranh gay gắt
giữa các loài trong
QX.
- Tác động mạnh mẽ

của ngoại cảnh đến
QX.
- Hoạt động khai thác
tài nguyên của con
người.
- Cạnh tranh gay gắt
giữa các loài trong
QX.

IV. Trọng tâm:
V. Tiến trình bài mới:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Thế nào là quần xã sinh vật? Cho ví dụ. Các loài sinh vật trong quần xã có mối quan hệ
như thế nào? cho ví dụ minh hoạ.
- Nêu các đặc trưng cơ bản của quần xã? Cho ví dụ. Khống chế sinh học là gì? Ý nghĩa
thực tiễn và cho ví dụ minh họa.
2. Đặt vấn đề:
3. Bài mới:


Trích – Giáo án Sinh 12 - PPCT
Rừng rậm → rừng thưa → Rừng chồi → đồng cỏ → đồi trọc => diễn thế sinh thái. Có
đặc điểm như thế nào và chúng ta nghiên cứu diễn thế nhằm mục đích gì?
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
GV chia lớp thành 2 nhóm:
I. KHÁI NIỆM VỀ DIỄN THẾ SINH
+ Nhóm 1: ví dụ 1.
THÁI:
+ Nhóm 2: ví dụ 2.

1. Ví dụ:
Nội dung: nhận xét về điều kiện tự
- Diễn thế sinh thái hình thành rừng cây gỗ
nhiên, số lượng sv từ giai đoạn khởi
lớn (1).
đầu đến giai đoạn cuối trong quá trình
- Diễn thế sinh thái ở đầm nước nông (2).
diễn thế.
Vậy song song với sự thay đổi của
quần xã sinh vật thì quá trình gì xảy
ra?
Diễn thế sinh thái là gì?
2. Khái niệm:
Diễn thế sinh thái: là quá trình biến đổi tuần
tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng
với sự biến đổi của môi trường
GV phân lớp thành 2 nhóm:
II. CÁC LOẠI DIỄN THẾ SINH THÁI
- Nhóm 1: diễn thế nguyên sinh.
VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA DIỄN THẾ
- Nhóm 2: diễn thế thứ sinh.
SINH THÁI
Nội dung: Ví dụ, đặc điểm của quần xã
(Xem bảng)
sinh vật qua các giai đoạn (khởi đầu,
giữa, cuối), nguyên nhân của diễn thế
sinh thái.
III. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC
Qua các ví dụ về diễn thế sinh thái,
NGHIÊN CỨU DIỄN THẾ SINH

hãy cho biết tầm quan trọng của
THÁI.
nghiên cứu diễn thế là gì?
Giúp hiểu được quy luật phát triển của quần
xã sinh vật. Từ đó có thể chủ động xây dựng
kế hoạch trong việc bảo vệ, khai thác và phục
hồi nguồn tài nguyên, các biện pháp khắc
phục những biến đổi bất lợi của môi trường,
sinh vật và con người.
4. Củng cố
- Thế nào là DTST và nguyên nhâu gây ra, cho ví dụ minh hoạ?
- Diễn thế nguyên sinh và thứ sinh khác nhau như thế nào?
- Nêu ý nghĩa của việc nghiên cứu DTST?
- DTTS thứ sinh xuất hiện ở một môi trường đã có một QXSV nhất định, sau đó có thể bị
huỷ hoại do các yếu tố nào sau đây:
A. Thay đổi lớn về khí hậu hay hỏa hoạn.
B. hoạt động của con người.
C. Xói mòn hay bão lớn.
D. Cả A, B, C
- Thực chất của DTST là:


Trích – Giáo án Sinh 12 - PPCT
A. Quá trình biến đổi tuần tự của các QXSV qua các giai đoạn khác nhau tương
ứng với môi trường.
B. Là quá trình biến đổi mạnh mẽ và liên tục của các nhân tố vô sinh.
C. Là quá trình biến đổi mạnh mẽ và liên tục của các nhân tố hữu sinh.
D. Cả B và C
5. Dặn dò:
- Trả lời các câu hỏi và bài tập SGK trang 185.

- Đọc bài 42 SGK, tìm hiểu thế nào là hệ sinh thái? cấu trúc ra sao? Có mấy những hệ
sinh thái nào trong tự nhiên và tại sao phải tạo ra hệ sinh thái nhân tạo?