Phương pháp chụp ảnh bức xạ, ứng dụng trong kiểm tra và đánh giá chất lượng mối hàn dự án: “Xây dựng cầu vượt tại nút giao An Dương Đường Thanh niên

Báo cáo thực tập

Đề tài: Phương pháp chụp ảnh bức xạ, ứng dụng trong kiểm tra và đánh giá chất
lượng mối hàn dự án: “Xây dựng cầu vượt tại nút giao An Dương - Đường Thanh
niên” .
GVHD: ThS. Nguyễn Thế Phùng
ThS. Nguyễn Đức Toàn
SV
: Lê Mạnh Tường
MSSV : 20134523


Nội Dung

 Phần 1: Cơ sở lý thuyết.
 Phần 2: Thực nghiệm và đánh giá kết quả.
 Phần 3: Kết luận.


Phần 1: Cơ sở lý thuyết


Chụp ảnh bức xạ là gì?


Nguồn bức xạ

Nguồn gamma

Máy phát tia X

Nguồn bức xạ

Bản chất tia X & Gamma:

 Tính đâm xuyên mạnh.
 Ion hóa.
 Truyền theo đường thẳng.
 Tác động mạnh lên tế bào sống.
 Tác động nhũ tương và làm đen phim ảnh.


Đồng vị

Năng lượng (MeV)

T1/2

HVT đối với chì (mm)

137Cs

30 năm

0,66

60

5,3 năm

1,17 ;

1,33

13

74 ngày

0,13 ;

0,9

2,8

31 ngày

0,06 ;

0,31

0,88

0,052 ;

0,084

-

Co

192Ir

169Yb

170Tm

127 ngày

8,4


Cấu tạo phim


Chỉ thị hình ảnh IQI

 Xác định độ nhạy của ảnh chụp bức xạ.
 Không nhằm mục đích đánh giá hay xác định
giới hạn chấp nhận của các bất liên tục.

 2 loại IQI: dạng dây và dạng lỗ.


Kỹ thuật chụp mối hàn nối

 Phim nằm song song và sát bề mặt mối hàn, nguồn
bức xạ phía bên kia mối hàn.


Kỹ thuật chụp mối hàn chữ T

 α=30o
T=1,1 (T1 + T2)

 α=45o
T=1,4 (T1 + T2)





T: Bề dày vật liệu xuyên thấu
T1, T2: Bề dày vật liệu cơ sở
α: Hướng chùm tia bức xạ


Phần 2: Thực nghiệm và đánh giá kết quả


Nhiệm vụ

 Chụp ảnh bức xạ mối hàn phẳng phần
đáy dầm cầu An Dương.

 Vật liệu thép cacbon- dày d=18mm.
 Đọc phim và đánh giá chất lượng mối
hàn.


Trang thiết bị

Nguồn phát Gamma Ir-192:





Hoạt độ tại thời điểm chụp: 60Ci
o
Colimator: 90 , Tungsten
Guồng quay nguồn dài 15m


Trang thiết bị

 Phim Fuji IX 100 (10x40cm).
 Màn tăng quang Pb

.


Trang thiết bị

IQI dạng dây: 1B
Đặt ở 2 đầu phim.


Gá phim, đặt nguồn

30cm

Thời gian chiếu

T(giờ) = (Q x D2 x K x N) /A

 Q: Liều chiếu Ci x Giờ (Q=6,8 đối
với chiều dày 18mm).

 D: Khoảng cách từ nguồn đến phim
tính bằng mét. (D=0,3m)

 K: Hệ số phim. (K=1)
 N: Hệ số độ đen. (lựa chọn độ đen
cần thiết 2,5 có N=1,2).

 A: Hoạt độ nguồn tại thời điểm chụp
tính theo Ci (A=60Ci)

2
T=(6,8 x 0,3 x 1 x1,2)/60 =0,01224 (giờ)
= 44,064 (giây).


Quá trình xử lý phim

4 bước:

 Hiện ảnh.
 Hãm ảnh.

 Rửa nước.
 Phơi hoặc sấy khô.


Đọc phim và đánh giá

Các lỗi phim không được chấp nhận:

 Sương mờ.
 Các lỗi trong quá trình rửa như các đường sọc, vết nứt, vết hoá chất .
 Xước, dấu ngón tay, vết gấp, nhiễm bẩn, vết tĩnh điện, vết ố hay rách.
 Chỉ thị sai từ lỗi màn chì.


Đánh giá

 IQI hiển thị rõ trên phim.
 Độ đen phù hợp 2,5.


Đánh giá

 Phim hiện rõ các thông tin như: Vị trí
phim, vị trí mối hàn, ngày tháng, đường
hàn rõ nét…

 Phim không chịu tác động của lỗi chủ quan
nào.

Lỗi ngậm xỉ

 Tạp chất phi kim bị giữ trong kim loại
hàn.

 Tạp chất phi kim giữ ở giữa kim loại
hàn và kim loại cơ bản.

 Hình dạng: Màu tối, bất thường.
 Sắp xếp không cân đối hoặc chạy dọc
mối hàn.


Kết luận

Ưu điểm:

Có thể kiếm tra các khuyết tật bên trong vật liệu mà không làm ảnh
hưởng đến kết cấu hay tính chất của chúng.

Ứng dụng rộng rãi, kiểm tra được hầu hết các loại vật liệu.
Độ chính xác cao.
Kết quả lưu trữ được lâu dài.


Kết luận

Nhược điểm:

Tia bức xạ với năng lượng cao có thể ảnh hưởng tới con người.

Chi phí sử dụng phương pháp cao.
Trong nhiều trường hợp thực tế khá khó khăn khi bố trí hình học.
Giới hạn bởi bề dày vật liệu.
Không dễ tự động hóa.