Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện quản trị chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn

z

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LƯƠNG THẾ VINH
-----***-----

Tào Thị Hồng Linh

HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC KINH
DOANH CỦA CƠNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU
SÀI GỊN
CHUN NGÀNH
MÃ NGÀNH

: Quản trị kinh doanh
: 60.34.05

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN NGỌC QUANG

Nam Định, 2016

1


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu độc lập của tôi. Các số liệu
trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và
chưa được công bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận văn

Tào Thị Hồng Linh

i


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt q trình học tập và hồn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự
hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cơ giáo, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp.
Với tấm lịng trân trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn chân thành đến
cán bộ, nhân viên tại Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn. Đặc biệt xin chân thành
cảm ơn PGS.TS Nguyễn Ngọc Quang đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong
q trình nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Cuối cùng, xin cám ơn gia đình, bạn bè đã quan tâm, chia sẻ và động viên tơi
hồn thành bản luận văn này.
Tác giả luận văn
Tào Thị Hồng Linh

ii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TỪ VIẾT TẮT

NỘI DUNG ĐẦY ĐỦ

CLKD

Chiến lược kinh doanh

CBCNV

Cán bộ cơng nhân viên

CĐ

Cao đẳng

CNH-HĐH

Cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa

KD

Kinh doanh

Petrol Sài Gịn

Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn

Petrol Việt Nam

Tổng cơng ty Xăng dầu Việt Nam

Th.S

Thạc sỹ

TC

Trung cấp

SXKD

Sản xuất kinh doanh

XDSG

Xăng dầu Sài Gòn

iii


DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ

Sơ đồ:
Sơ đồ 1.1: Mô hình chiến lược theo quan điểm hiện đại (tác giả H.Mintzberg). 7
Sơ đồ 1.2: Hệ thống cấp bậc chiến lược trong doanh nghiệp.............................12
Sơ đồ 1.3. Nội dung quản trị chiến lược kinh doanh trong doanh nghiệp.........13
Sơ đồ 1.4. Sơ đồ minh họa phân tích SWOT.......................................................26
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn................43
Bảng:
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................iii
DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ..............................................................................iv
MỤC LỤC............................................................................................................... vii
PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.........................................................................................1
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài..................................................................................2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................3

3.1. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................3
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................4
5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................4
6. Đóng góp khoa học của luận văn............................................................................5
7. Kết cấu luận văn....................................................................................................6
CHƯƠNG 1............................................................................................................... 7
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP......7
1.1. Khái niệm về chiến lược và quản trị chiến lược...................................................7
1.1.1. Khái niệm chiến lược.......................................................................................7
1.1.2. Quản trị chiến lược kinh doanh.......................................................................9
1.1.3. Vai trị của quản trị chiến lược.........................................................................9
1.2. Nội dung quy trình quản trị chiến lược..............................................................11
1.2.1. Các cấp quản trị chiến lược kinh doanh.........................................................11
1.2.2. Nội dung của quản trị chiến lược trong doanh nghiệp...................................13
1.2.2.1. Các giai đoạn của quản trị chiến lược......................................13
1.2.2.2. Quy trình phân tích và lựa chọn chiến lược.............................16
1.2.2.3. Các công cụ phục vụ quyết định chiến lược............................20
1.2.2.4. Phân loại chiến lược kinh doanh.............................................26
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị chiến lược...................................................27
1.3.1. Yếu tố bên ngoài doanh nghiệp.....................................................................27

iv


1.3.1.1. Các yếu tố kinh tế....................................................................28
1.3.1.2. Các yếu tố chính trị và pháp luật.............................................29
1.3.1.3. Các yếu tố xã hội.....................................................................31
1.3.1.4. Các yếu tố tự nhiên..................................................................32
1.3.1.5. Các yếu tố công nghệ..............................................................34

1.3.1.6. Khách hàng.............................................................................35
1.3.1.7. Các đối thủ cạnh tranh.............................................................36
1.3.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp......................................................................36
1.3.2.1. Năng lực sản xuất....................................................................36
1.3.2.2. Khả năng tài chính..................................................................37
1.3.2.3. Chất lượng nguồn nhân lực.....................................................37
1.3.2.4. Mục tiêu của nhà quản trị cấp cao...........................................39
1.3.2.5. Hoạt động marketing...............................................................39
CHƯƠNG 2............................................................................................................. 41
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG
DẦU SÀI GỊN........................................................................................................41
2.1. Tổng quan về Cơng ty cổ phần Xăng dầu Sài Gịn.............................................41
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển....................................................................41
2.1.2. Đặc điểm về tổ chức và kinh doanh của Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn42
2.1.2.1. Đặc điểm về tổ chức................................................................42
2.1.2.2. Đặc điểm về kinh doanh..........................................................45
2.2. Thực trạng quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn............46
2.2.1. Tình hình kinh tế xã hội ảnh hưởng đến quản trị chiến lược tại Công ty Cổ
phần Xăng dầu Sài Gịn...........................................................................................46
2.2.1.1. Mơi trường kinh tế..................................................................46
2.2.1.2. Mơi trường chính trị, chính sách và pháp luật.........................48
2.2.1.3. Mơi trường dân số, văn hóa xã hội..........................................49
2.2.1.4. Tình hình phát triển khoa học cơng nghệ và môi trường.........49
2.2.1.5. Môi trường kinh doanh xăng dầu trong nước..........................49
2.2.1.6. Đối thủ cạnh tranh...................................................................51
2.2.1.7. Khách hàng.............................................................................56
2.2.2. Thực trạng quản trị chiến lược tại Công ty....................................................56
2.2.2.1. Định hướng chiến lược............................................................56
2.2.2.2. Công tác lập kế hoạch chiến lược............................................57
2.2.2.3. Thực trạng quản trị chiến lược về tài chính.............................60

2.2.2.4. Thực trạng quản trị chiến lược hoạt động Marketing..............65
2.2.2.5. Thực trạng quản trị chiến lược nguồn nhân lực.......................67
2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng dầu
Sài Gòn.................................................................................................................... 69
2.3.1. Những thành tựu đạt được.............................................................................69
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.....................................................................71
2.3.2.1. Những hạn chế........................................................................71
2.3.2.2. Nguyên nhân...........................................................................72

v


CHƯƠNG 3............................................................................................................. 73
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU SÀI GỊN GIAI ĐOẠN 2016 - 2020....................................................73
3.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển của Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn73
3.1.1. Phương hướng phát triển của Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn...............73
3.1.2. Mục tiêu phát triển Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn...............................74
3.1.2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................74
3.1.2.2. Mục tiêu cụ thể........................................................................74
3.1.2.3. Tầm nhìn và sứ mệnh của Cơng ty..........................................75
3.2. Giải pháp hồn thiện quản trị chiến lược tại Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn
................................................................................................................................. 76
3.2.1. Giải pháp hồn thiện quản trị tài chính..........................................................76
3.2.1.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................76
3.2.1.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................76
3.2.1.3. Nội dung của giải pháp............................................................76
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện quản trị Marketing.......................................................77
3.2.2.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................77
3.2.2.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................78

3.2.2.3. Nội dung của giải pháp............................................................78
3.2.3. Giải pháp về quản trị nguồn nhân lực............................................................83
3.2.3.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................83
3.2.3.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................84
3.2.3.3. Nội dung của giải pháp............................................................84
3.2.4. Các giải pháp khác.........................................................................................88
3.2.4.1. Giải pháp về công nghệ...........................................................88
3.2.4.2. Giải pháp khắc phục những yếu kém tại các kho trung chuyển,
đầu tư mới và mở rộng hệ thống kho trung chuyển.................................................89
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp......................................................................90
3.3.1. Cơ quan chức năng........................................................................................90
3.3.2. Doanh nghiệp................................................................................................91
KẾT LUẬN.............................................................................................................93
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................1

vi


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................iii
DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ..............................................................................iv
MỤC LỤC............................................................................................................... vii
PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.........................................................................................1
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài..................................................................................2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................3
3.1. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................3
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................4

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................4
5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................4
6. Đóng góp khoa học của luận văn............................................................................5
7. Kết cấu luận văn....................................................................................................6
CHƯƠNG 1............................................................................................................... 7
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP......7
1.1. Khái niệm về chiến lược và quản trị chiến lược...................................................7
1.1.1. Khái niệm chiến lược.......................................................................................7
1.1.2. Quản trị chiến lược kinh doanh.......................................................................9
1.1.3. Vai trò của quản trị chiến lược.........................................................................9
1.2. Nội dung quy trình quản trị chiến lược..............................................................11
1.2.1. Các cấp quản trị chiến lược kinh doanh.........................................................11
1.2.2. Nội dung của quản trị chiến lược trong doanh nghiệp...................................13
1.2.2.1. Các giai đoạn của quản trị chiến lược......................................13
1.2.2.2. Quy trình phân tích và lựa chọn chiến lược.............................16
1.2.2.3. Các công cụ phục vụ quyết định chiến lược............................20
1.2.2.4. Phân loại chiến lược kinh doanh.............................................26
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị chiến lược...................................................27
1.3.1. Yếu tố bên ngoài doanh nghiệp.....................................................................27
1.3.1.1. Các yếu tố kinh tế....................................................................28
1.3.1.2. Các yếu tố chính trị và pháp luật.............................................29
1.3.1.3. Các yếu tố xã hội.....................................................................31
1.3.1.4. Các yếu tố tự nhiên..................................................................32
1.3.1.5. Các yếu tố công nghệ..............................................................34
1.3.1.6. Khách hàng.............................................................................35
1.3.1.7. Các đối thủ cạnh tranh.............................................................36
1.3.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp......................................................................36
1.3.2.1. Năng lực sản xuất....................................................................36
1.3.2.2. Khả năng tài chính..................................................................37
1.3.2.3. Chất lượng nguồn nhân lực.....................................................37

vii


1.3.2.4. Mục tiêu của nhà quản trị cấp cao...........................................39
1.3.2.5. Hoạt động marketing...............................................................39
CHƯƠNG 2............................................................................................................. 41
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN XĂNG
DẦU SÀI GỊN........................................................................................................41
2.1. Tổng quan về Cơng ty cổ phần Xăng dầu Sài Gịn.............................................41
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển....................................................................41
2.1.2. Đặc điểm về tổ chức và kinh doanh của Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn42
2.1.2.1. Đặc điểm về tổ chức................................................................42
2.1.2.2. Đặc điểm về kinh doanh..........................................................45
2.2. Thực trạng quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn............46
2.2.1. Tình hình kinh tế xã hội ảnh hưởng đến quản trị chiến lược tại Cơng ty Cổ
phần Xăng dầu Sài Gịn...........................................................................................46
2.2.1.1. Mơi trường kinh tế..................................................................46
2.2.1.2. Mơi trường chính trị, chính sách và pháp luật.........................48
2.2.1.3. Mơi trường dân số, văn hóa xã hội..........................................49
2.2.1.4. Tình hình phát triển khoa học cơng nghệ và mơi trường.........49
2.2.1.5. Môi trường kinh doanh xăng dầu trong nước..........................49
2.2.1.6. Đối thủ cạnh tranh...................................................................51
2.2.1.7. Khách hàng.............................................................................56
2.2.2. Thực trạng quản trị chiến lược tại Công ty....................................................56
2.2.2.1. Định hướng chiến lược............................................................56
2.2.2.2. Công tác lập kế hoạch chiến lược............................................57
2.2.2.3. Thực trạng quản trị chiến lược về tài chính.............................60
2.2.2.4. Thực trạng quản trị chiến lược hoạt động Marketing..............65
2.2.2.5. Thực trạng quản trị chiến lược nguồn nhân lực.......................67

2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản trị chiến lược tại Cơng ty Cổ phần Xăng dầu
Sài Gịn.................................................................................................................... 69
2.3.1. Những thành tựu đạt được.............................................................................69
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.....................................................................71
2.3.2.1. Những hạn chế........................................................................71
2.3.2.2. Nguyên nhân...........................................................................72
CHƯƠNG 3............................................................................................................. 73
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU SÀI GÒN GIAI ĐOẠN 2016 - 2020....................................................73
3.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển của Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn73
3.1.1. Phương hướng phát triển của Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn...............73
3.1.2. Mục tiêu phát triển Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn...............................74
3.1.2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................74
3.1.2.2. Mục tiêu cụ thể........................................................................74
3.1.2.3. Tầm nhìn và sứ mệnh của Cơng ty..........................................75
3.2. Giải pháp hồn thiện quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn
................................................................................................................................. 76

viii


3.2.1. Giải pháp hồn thiện quản trị tài chính..........................................................76
3.2.1.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................76
3.2.1.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................76
3.2.1.3. Nội dung của giải pháp............................................................76
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện quản trị Marketing.......................................................77
3.2.2.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................77
3.2.2.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................78
3.2.2.3. Nội dung của giải pháp............................................................78
3.2.3. Giải pháp về quản trị nguồn nhân lực............................................................83

3.2.3.1. Căn cứ của giải pháp...............................................................83
3.2.3.2. Mục tiêu của giải pháp............................................................84
3.2.3.3. Nội dung của giải pháp............................................................84
3.2.4. Các giải pháp khác.........................................................................................88
3.2.4.1. Giải pháp về công nghệ...........................................................88
3.2.4.2. Giải pháp khắc phục những yếu kém tại các kho trung chuyển,
đầu tư mới và mở rộng hệ thống kho trung chuyển.................................................89
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp......................................................................90
3.3.1. Cơ quan chức năng........................................................................................90
3.3.2. Doanh nghiệp................................................................................................91
KẾT LUẬN.............................................................................................................93
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................1

ix


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới theo định hướng xã hội chủ
nghĩa, hướng đến xây dựng nước ta trở thành nước phát triển thông qua con đường
chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh
tế khu vực và thế giới. Để thực hiện hội nhập sâu, rộng với nền kinh tế thế giới,
đồng thời tạo vị thế của quốc gia thì việc xây dựng mỗi tế bào của nền kinh tế nước
nhà vững mạnh là rất cần thiết. Nhằm đảm bảo cho tiến trình phát triển đúng hướng
cần có mục tiêu rõ ràng, mỗi doanh nghiệp cần xây dựng và quản trị chiến lược cho
riêng mình, khai thác một cách có hiệu quả nguồn lực, phát huy các lợi thế. Chiến
lược kinh doanh giúp cho các nhà quản trị và tất cả nhân viên trong doanh nghiệp
nhận thức rõ được mục đích và hướng đi của doanh nghiệp, qua đó mọi thành viên
của doanh nghiệp sẽ biết mình cần phải làm gì và khuyến khích họ phấn đấu đạt
được những thành tích, đồng thời cải thiện tốt hơn lợi ích lâu dài của doanh nghiệp.

Trong điều kiện kinh doanh hiện nay, môi trường kinh doanh luôn vận động,
biến đổi đã tạo nên các tác động khác nhau đến quá trình kinh doanh của doanh
nghiệp. Các yếu tố vốn có của nền kinh tế thị trường xuất hiện, tác động đa chiều và
ngày càng phức tạp, tạo ra nhiều thách thức và cơ hội đối với tồn bộ nền kinh tế
nói chung, trực tiếp tác động mạnh mẽ đến sự tồn tại, phát triển của mỡi doanh
nghiệp nói riêng. Quản trị chiến lược kinh doanh nhằm giải quyết các vấn đề cơ bản
của doanh nghiệp trên cơ sở phân tích và dự đoán các cơ hội, nguy cơ, điểm mạnh,
điểm yếu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có một cái nhìn tổng thể về bản thân
mình cũng như về mơi trường kinh doanh bên ngồi để hình thành các mục tiêu
chiến lược và các chính sách, các giải pháp lớn thực hiện thành cơng các mục tiêu
đó.
Sự gia tăng của các doanh nghiệp tư nhân, các Công ty cổ phần trong kinh
doanh xăng dầu làm cho môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt. Hiện tại, Công
ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn chỉ dừng lại ở mức độ lập ra kế hoạch cụ thể để thực
hiện nhiệm vụ do Nhà nước, Tổng Công ty đề ra. Việc xác định các mục tiêu chiến

1


lược của tổ chức, xây dựng các chính sách và kế hoạch để đạt được các mục tiêu và
phân bổ các nguồn lực của tổ chức cho việc thực hiện các chính sách, kế hoạch đó
của Cơng ty cịn nhiều hạn chế. Điều này dẫn đến doanh thu, lợi nhuận của Công ty
tăng trưởng chưa bền vững, hiệu quả kinh doanh chưa cao. Để tạo ra sự phát triển
ổn định, Công ty cần phải nâng cao được năng lực cạnh tranh, xây dựng và quản trị
những chiến lược kinh doanh hợp lý, qua đó xác định những điểm mạnh, điểm yếu
trong hoạt động kinh doanh của Công ty. Đồng thời, phải phân tích và dự đốn mơi
trường kinh doanh, xác định thời cơ thuận lợi và lường trước những rủi ro, đe dọa từ
mơi trường bên ngồi nhằm quản trị chiến lược kinh doanh đúng đắn. Đây chính là
cơ sở cho sự phát triển trong tương lai và tạo điều kiện cho Công ty đạt được mục
tiêu đề ra.

Xuất phát từ ý nghĩa trên, tơi chọn đề tài: “Hồn thiện quản trị chiến lược
kinh doanh của Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn” làm đề tài cho luận văn Thạc
sỹ của mình.
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài
Tác giả Võ Công Lập (2014) với bài viết “Quản trị chiến lược kinh doanh:
Bài học thành công của các thương hiệu lớn”, đăng trên báo brandsvietnam đã đưa
ra nhận định “đại đa số các doanh nghiệp đều coi việc quản trị chiến lược kinh
doanh là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Lãnh đạo các doanh nghiệp lớn hàng
năm dùng đến 40% thời gian để nghiên cứu nhằm đưa ra chiến lược kinh doanh phù
hợp cho doanh nghiệp mình”. Bài viết cũng đưa ra hai dẫn chứng về 2 thương hiệu
đã thành công trong việc xây dựng và quản trị chiến lược kinh doanh của mình. Đó
là: Viettel và TH true milk: Viettel xuất phát điểm từ vị trí thứ tư trên thị trường viễn
thông (sau VinaPhone, MobiFone, Sfone) nhưng đã vươn lên thứ nhất, chiếm tới
hơn 45% thị phần. Trong khi đó, TH True Milk: Thành cơng trong sáng tạo khi đưa
ra chiến lược kinh doanh với cách thức kinh doanh và định vị thương hiệu sáng tạo.
Đây là tham khảo hữu ích cho thấy vai trị của chiến lược kinh doanh đối với sự
phát triển và tồn tại cùa doanh nghiệp trong điều kiện kinh doanh nhiều thách thức
hiện nay.
Luận văn Thạc sỹ Đinh Xuân Thành (2015), trường Đại học Công nghệ Hồ

2


Chí Minh với đề tài “Hoạch định chiến lược kinh doanh xăng dầu cho Tổng công ty
Dầu Việt Nam đến năm 2025”. Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng công tác xây
dựng chiến lược kinh doanh xăng dầu cho Tổng công ty Dầu Việt Nam đến năm
2025. Chiến lược kinh doanh tận dụng các điểm mạnh của doanh nghiệp, cơ hội từ
mơi trường bên ngồi, khắc phục các điểm yếu nội tại và vượt qua các thách thức
của thị trường phù hợp với những biến đổi liên tục của nền kinh tế thế giới và trong
nước. Việc xây dựng chiến lược giúp cho tổ chức xác định được ngành nghề kinh

doanh mới nào để tham gia, ngành nghề kinh doanh nào nên rút ra, việc phân phối
tài nguyên ra sao, nên hay không nên phát triển hoạt động kinh doanh, mở rộng thị
trường.
Chuyên đề tốt nghiệp của tác giả Nguyễn Hải Nam (2013), Đại học Kinh tế
Quốc dân với đề tài “Một số giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh tại Công
ty Xăng dầu Quân đội”: Chuyên đề đã chỉ ra được các mơ hình có thể được sử dụng
trong q trình hồn thiện chiến lược, bao gồm chiến lược tổng quát và chiến lược
bộ phận. Sau khi mô tả thực trạng công tác xây dựng chiến lược, chuyên đề cũng
nêu lên một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh tại Công ty Xăng
dầu Quân đội như: Thành lập thêm một bộ phận Marketing có tính chun mơn hóa;
đẩy mạnh cơng tác nghiên cứu thị trường; tiến hành phân đoạn chiến lược kinh
doanh; xác định các biện pháp tạo vốn và quản lý vốn có hiệu quả…
Từ q trình nghiên cứu các cơng trình khoa học của các tác giả cho thấy
việc hồn thiện cơng tác quản trị chiến lược kinh doanh có vai trị đặc biệt quan
trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp nói chung và Cơng ty Cổ
phần Xăng dầu Sài Gịn nói riêng. Tuy nhiên, các nghiên cứu mới chỉ ra các tiêu chí
chung đánh giá thực trạng công tác quản trị chiến lược mà chưa nghiên cứu sâu về
các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Vì
vậy, việc phân tích các yếu tố mơi trường khi đánh giá cơng tác quản trị chiến lược
kinh doanh và đề ra các giải pháp hoàn thiện tại một đơn vị cụ thể là rất cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hóa lý thuyết về quản trị chiến lược trong doanh nghiệp.

3


- Phân tích, đánh giá thực trạng quản trị chiến lược của Cơng ty Cổ phần Xăng
dầu Sài Gịn nhằm xác định những kết quả đạt được và những điểm cịn hạn chế
trong thời gian qua.

- Từ đó, đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị chiến lược
của Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích nêu trên, luận văn có những nhiệm vụ cụ thể sau
đây:
- Xác định vai trò của chiến lược kinh doanh trong quản trị doanh nghiệp
- Xác định nội dung quy trình quản trị chiến lược trong doanh nghiệp
- Nghiên cứu thực trạng quản trị chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần
Xăng dầu Sài Gịn, từ đó đưa ra các ưu điểm và các mặt hạn chế cần khắc phục.
- Nghiên cứu thực trạng quản trị chiến lược kinh doanh tại Cơng ty Cổ phần
Xăng dầu Sài Gịn thơng qua việc phân tích các yếu tố tác động đến quản trị chiến
lược kinh doanh.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản trị chiến lược kinh
doanh tại Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn.
- Đưa ra các kiến nghị với cơ quan quản lý cấp trên nhằm tạo cơ sở tiền đề để
hồn thiện cơng tác quản trị chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần Xăng dầu
Sài Gòn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu các nội dung của quản trị chiến lược
kinh doanh xăng dầu trong Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn..
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Tập trung nghiên cứu về quản trị chiến lược kinh doanh
xăng dầu trong Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn.
+ Về thời gian: Nghiên cứu về quản trị chiến lược kinh doanh xăng dầu trong
Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gòn giai đoạn 2013-2015 và đề xuất giải pháp hồn
thiện cơng tác quản trị chiến lược kinh doanh xăng dầu trong Công ty Cổ phần
Xăng dầu Sài Gòn giai đoạn 2016 – 2020.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đối với nguồn dữ liệu thứ cấp: Là các văn bản, thông tư, hướng dẫn liên
quan đến hoạt động kinh doanh, hoạt động quản trị của Công ty đang có hiệu lực

4


bao gồm: Nghị quyết đại hội đồng cổ đông các năm;, Quy chế quản lý tài chính, quy
định quản trị nội bộ, kế hoạch kinh doanh các năm từ 2011 đến 2015, các báo cáo
kết quả sản xuất kinh doanh, nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể, quy chế
thi đua khen thưởng, tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ dành cho nhân viên mới.... Bên
cạnh đó là các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh của Công ty
như Luật doanh nghiệp, các công văn hướng dẫn của Tổng công ty Xăng dầu Việt
Nam…. Việc thu thập các nguồn dữ liệu này chủ yếu dựa vào việc tra cứu thông tin
trên hệ thống lưu trữ văn bản bằng bản cứng và bản mềm được lưu hành trong nội
bộ Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn, ngồi ra tác giả cịn sử dụng thơng tin trên
các trang điện tử công khai được pháp luật công nhận (xangdau.net;
...), các luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ của các tác
giả trước nghiên cứu về các đề tài liên quan tới hoạt động quản trị nói chung và
quản trị chiến lược trong doanh nghiệp xăng dầu nói riêng... Đặc biệt qua các văn
bản về điều lệ hoạt động, quy trình quản trị nội bộ ban hành tại Công ty, giúp tác giả
hiểu rõ về lý luận cũng như thực trạng về hoạt động quản trị chiến lược tại Công ty.
Đối với nguồn dữ liệu sơ cấp: tác giả tiến hành phỏng vấn các nhà quản lý,
các cán bộ có kinh nghiệm về thực trạng hoạt động quản trị chiến lược tại Cơng ty.
Từ đó, tác giả sẽ đi sâu vào phân tích và đưa ra những kết luận chung về những ưu
điểm và hạn chế của quản trị chiến lược, tìm ra nguyên nhân và đưa ra những ý kiến
đề xuất nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng
dầu Sài Gòn.
Phương pháp xử lý dữ liệu: Luận văn sử dụng phương pháp xử lý dữ liệu là
phân tích, so sánh các thông tin thu thập được để mô tả thực trạng hoạt động quản
trị chiến lược tại Cơng ty.
6. Đóng góp khoa học của luận văn
- Hệ thống hóa những cơ sở lý luận cần thiết của đề tài.

- Thông qua một hệ thống tài liệu và số liệu phong phú để phân tích đánh giá
thực trạng cơng tác quản trị chiến lược trong Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn
giai đoạn 2013 – 2015. Từ đó nêu lên các thành cơng, các điểm yếu cịn tồn tại và
các nguyên nhân của các tồn tại đó làm cơ sở cho các đề xuất giải pháp hoàn thiện.
- Đề xuất phương hướng các giải pháp hồn thiện cơng tác quản trị chiến

5


lược trong Cơng ty Cổ phần Xăng dầu Sài Gịn giai đoạn 2016 – 2020.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, mục lục, luận
văn kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản trị chiến lược
Chương 2: Thực trạng quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần Xăng dầu Sài
Gịn.
Chương 3: Giải pháp hồn thiện quản trị chiến lược tại Công ty Cổ phần
Xăng dầu Sài Gòn giai đoạn 2016 - 2020.

6


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Khái niệm về chiến lược và quản trị chiến lược
1.1.1. Khái niệm chiến lược
Thuật ngữ chiến lược xuất hiện đầu tiên từ trong lĩnh vực quân sự, được sử
dụng để biểu thị nghệ thuật chỉ huy các hoạt động quân sự để giành thắng lợi trong
chiến tranh. Các yếu tố cơ bản của chiến lược là sức mạnh và bất ngờ, muốn chiến
thắng đối phương phải có sức mạnh và các yếu tố bất ngờ.

Theo chiều dài lịch sử, thuật ngữ chiến lược không những sử dụng trong các
hoạt động quân sự mà được sử dụng rộng rãi trong đời sống kinh tế - xã hội ở cả
phạm vi vĩ mô và vi mô. Thuộc phạm vi hoạt động của doanh nghiệp trong nền kinh
tế, đặc biệt là trong nền kinh tế thị trường ta thường gặp thuật ngữ chiến lược kinh
doanh hay chiến lược công ty. Thuật ngữ chiến lược xuất hiện trong hoạt động sản
xuất kinh doanh của các doanh nghiệp do đòi hỏi khách quan của công tác quản trị
doanh nghiệp để đảm bảo sự tồn tại và phát triển trước những điều kiện ngày càng
phức tạp và khó khăn hơn.
Chiến lược của doanh nghiệp được xem xét theo hai quan điểm: truyền thống
và hiện đại.
Theo quan điểm truyền thống, chiến lược được xem như là kế hoạch tổng thể
dài hạn của một tổ chức nhằm đạt tới các mục tiêu lâu dài. Có nhiều học giả đề cập
đến chiến lược, trong đó Alfred Chandler, trường Đại học Havard cho rằng: chiến
lược là việc xác định các mục tiêu cơ bản dài hạn của doanh nghiệp, lựa chọn các
cách thức, phương thức hành động và phân bổ các nguồn lực thiết yếu để thực hiện
các mục tiêu đó. Doanh nghiệp được mơ tả dưới dạng lựa chọn những mục đích cho
mình, xác định phương hướng hoạt động để hoàn thành tốt nhất các mục đích đã
xác định cùng với việc phân bổ các nguồn lực cần thiết. Với cách tiếp cận này có ưu
điểm giúp doanh nghiệp dễ hình dung những cơng việc cần làm để hoạch định chiến
lược, và cũng cho doanh nghiệp thấy được tầm quan trọng của chiến lược với tư
cách là kế hoạch dài hạn. Tuy nhiên, nhược điểm cách tiếp cận này là doanh nghiệp
có thể lúng túng, bị động trước sự biến động đa dạng và phức tạp của môi trường

7


kinh doanh hiện đại.
Quan điểm hiện đại về chiến lược của doanh nghiệp cho rằng: chiến lược có
thể rộng lớn hơn những gì mà doanh nghiệp dự định hoặc đặt kế hoạch thực hiện.
Tiêu biểu cho quan điểm này là Henry Mintzberg của trường đại học McGill. Henry

Mintzberg đã định nghĩa chiến lược là một mô thức bao gồm một loạt các quyết
định và chương trình hành động. Mơ thức đó là sản phẩm kết hợp giữa chiến lược
có chủ định và thực tế tiến hành ngoài dự kiến ban đầu của nhà hoạch định chiến
lược gọi là chiến lược đột biến. Tư tưởng đó được thể hiện ở hình 1.1.
Chiến lược dự
định

Chiến lược có cân nhắc
Chiến lược khơng

Chiến lược
thực hiện

Chiến lược

Sơ đồ 1.1: Mơ hình chiến lược theo quan điểm hiện đại (tác giả
H.Mintzberg)
Quan điểm hiện đại về chiến lược có ưu điểm là tạo cho doanh nghiệp khả
năng phản ứng linh hoạt trước những biến đổi của môi trường kinh doanh, đồng
thời cho phép tận dụng mọi khả năng sáng tạo trong doanh nghiệp. Tuy nhiên,
nhược điểm của nó là địi hỏi ở nhà quản trị khả năng đánh giá được giá trị của các
chiến lược đột biến. Có nghĩa là chiến lược đột biến có thể khơng được lựa chọn do
hạn chế về trình độ, khả năng thu thập thông tin của lãnh đạo doanh nghiệp.
Quan điểm hiện đại đã bổ sung vào vấn đề chiến lược, một phát hiện quan
trọng đó là chiến lược của doanh nghiệp phải mang ''tính động'’ nhằm thích nghi với
mơi trường kinh doanh sôi động ngày nay. Thực tế cũng đã chứng minh chiến lược
của hầu hết các doanh nghiệp đều có sự kết hợp giữa dự định và đột biến.
Trên cơ sở kế thừa hai quan điểm nêu trên, có thể đưa ra khái niệm sau đây
về chiến lược của doanh nghiệp: Chiến lược là tập hợp các mục tiêu cơ bản dài hạn,
được xác định phù hợp với tầm nhìn, sứ mạng của tổ chức và các cách thức, phương

tiện để đạt được những mục tiêu đó một cách tốt nhất, sao cho phát huy được những
điểm mạnh, khắc phục được những điểm yếu của tổ chức, đón nhận được các cơ
hội, né tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại do những nguy cơ từ mơi trường bên ngồi.
Khái niệm này ngoài sự kế thừa hai quan niệm truyền thống và hiện đại còn

8


làm rõ vai trò thực sự của chiến lược kinh doanh. Nó khơng chỉ giúp cho doanh
nghiệp giành thắng lợi trong cạnh tranh mà xa hơn nữa phải làm cho doanh nghiệp
phát triển hơn. Chính vì vậy, trong thực tiễn người ta thường gọi chiến lược kinh
doanh là chiến lược sản xuất kinh doanh.
1.1.2. Quản trị chiến lược kinh doanh
Quản trị là những cách thức, những thủ đoạn để đưa một tổ chức với những
nguồn lực hữu hạn đạt đến một mục tiêu được đề ra của tổ chức đó. Quá trình quản
trị doanh nghiệp bao gồm bốn chức năng chính: xây dựng, tổ chức, lãnh đạo và
kiểm sốt. Xây dựng là một chức năng quan trọng đóng vai trị nền tảng. Xem xét
dưới góc độ này, xây dựng là một quá trình liên quan đến tư duy và ý chí của con
người, bắt đầu bằng việc xác định mục tiêu và các biện pháp để đạt được mục tiêu;
nó cho phép hình thành và thực hiện các quyết định, không phải là một hành động
tức thời mà là một q trình mang tính liên tục.
Quản trị chiến lược là tiến trình đặt ra những đường lối và chính sách cho
phép doanh nghiệp giữ vững, thay đổi hoặc cải thiện vị thế cạnh tranh của mình trên
thị trường sau một thời gian nhất định. Nó là q trình quản trị nhiệm vụ kinh
doanh, điều tra nghiên cứu để phát hiện những khó khăn, thuận lợi bên ngồi, các
điểm yếu, điểm mạnh bên trong của doanh nghiệp, đề ra các mục tiêu chiến lược,
xây dựng và lựa chọn một chiến lược kinh doanh tối ưu.
Như vậy, quản trị chiến lược là quá trình chủ yếu tập trung làm rõ mục tiêu
của doanh nghiệp trong tương lai và lựa chọn các phương thức tốt nhất để đạt được
mục tiêu cho phép doanh nghiệp. Q trình đó mang tính hệ thống cao, gồm các

khâu và các nội dung được xem xét trong mối qua lại với nhau; là giai đoạn khởi
đầu của quá trình xây dựng trong doanh nghiệp, trên nền tảng đó doanh nghiệp mới
tiến hành xây dựng các nội dung khác như: chính sách, thủ tục, quy tắc, kế hoạch,
chương trình hành động. Quản trị chiến lược diễn ra liên tục; trong đó, các giai đoạn
có tác động qua lại với nhau tạo thành một chu kỳ chiến lược.
1.1.3. Vai trò của quản trị chiến lược
Quản trị chiến lược giúp các doanh nghiệp định hướng rõ tầm nhìn chiến
lược, sứ mạng (nhiệm vụ) và mục tiêu của mình. Thật vậy, muốn quản trị chiến lược

9


có hiệu quả, các tổ chức phải quản lý hệ thống thơng tin mơi trường kinh doanh.
Căn cứ vào đó, các nhà quản trị có thể dự báo được các xu hướng biến động của
môi trường kinh doanh và xác định nơi nào mà doanh nghiệp cần đi đến trong tương
lai, những gì cần phải làm để đạt được những thành quả lâu dài. Việc nhận thức kết
quả mong muốn và mục đích trong tương lai giúp cho nhà quản trị cũng như nhân
viên nắm vững được việc gì cần làm để đạt được thành công, tạo sự hiểu biết lẫn
nhau giữa các nhà quản trị và các nhân viên và cùng nỗ lực để đạt được các mong
muốn. Như vậy sẽ khuyến khích cả hai đối tượng trên đạt được những thành tích
ngắn hạn, nhằm cải thiện tốt hơn lợi ích lâu dài của các doanh nghiệp.
Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp ln có các chiến lược tốt, thích nghi
với mơi trường. Chiến lược là những giải pháp tổng quát, mang tính định hướng
giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu dài hạn. Chiến lược được hình thành dựa
vào các thơng tin bên trong và bên ngồi doanh nghiệp và được lựa chọn theo một
tiến trình mang tính khoa học. Đồng thời, trong quá trình quản trị chiến lược, các
nhà quản trị luôn luôn giám sát những biến động của môi trường kinh doanh và điều
chỉnh chiến lược khi cần thiết. Vì vậy, quản trị chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp
ln có chiến lược tốt, thích nghi với môi trường. Điều này rất quan trọng trong bối
cảnh môi trường ngày càng phức tạp, thay đổi liên tục và cạnh tranh diễn ra trên

phạm vi toàn cầu.
Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp chủ động trong việc ra quyết định
nhằm khai thác kịp thời các cơ hội và ngăn chặn hoặc hạn chế các rủi ro trong môi
trường bên ngoài, phát huy các điểm mạnh và giảm các điểm yếu trong nội bộ
doanh nghiệp.
Điều kiện môi trường mà các doanh nghiệp gặp phải luôn biến đổi. Những
biến đổi nhanh thường tạo ra các cơ hội và nguy cơ bất ngờ. Quá trình quản trị
chiến lược buộc nhà quản trị phân tích và dự báo các điều kiện mơi trường trong
tương lai gần cũng như tương lai xa. Nhờ thấy rõ điều kiện môi trường tương lai mà
nhà quản trị có khả năng nắm bắt tốt hơn các cơ hội, tận dụng hết các cơ hội đó và
giảm bớt nguy cơ liên quan đến điều kiện môi trường kinh doanh và từ đó đưa ra
các quyết định mang tính chủ động. Điều đó có nghĩa là khi dự báo các cơ hội có

10


khả năng xuất hiện, các nhà quản trị chuẩn bị kế hoạch để nắm bắt khi tình huống
cho phép, hoặc khi gặp nguy cơ, các nhà quản trị có thể chủ động tác động vào môi
trường để giảm bớt rủi ro hoặc chủ động né tránh. Mặt khác, điểm mạnh và điểm
yếu ln tồn tại trong tổ chức do đó nếu khơng quản trị chiến lược doanh nghiệp dễ
bằng lịng với những gì hiện có, khi mơi trường thay đổi điểm mạnh sẽ nhanh chóng
trở thành điểm yếu và có nguy cơ bị đối thủ cạnh tranh khai thác. Ngược lại nếu
quản trị chiến lược, hệ thống thông tin của doanh nghiệp ln rà sốt điểm mạnh,
điểm yếu để nhà quản trị có cơ sở tận dụng các điểm mạnh nhằm tăng khả năng
cạnh tranh, đồng thời có kế hoạch làm giảm các điểm yếu để hạn chế rủi ro.
Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp đạt được hiệu quả cao hơn so với
khơng quản trị. Các cơng trình nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp nào vận dụng
quản trị chiến lược thì đạt được kết quả tốt hơn nhiều so với các kết quả mà họ đạt
được trước đó và các kết quả của các doanh nghiệp không vận dụng quản trị chiến
lược. Điều đó khơng có nghĩa là các doanh nghiệp vận dụng quản trị chiến lược sẽ

không gặp phải các vấn đề, thậm chí có thể bị phá sản, mà nó chỉ có nghĩa là việc
vận dụng quản trị chiến lược sẽ giảm bớt rủi ro gặp phải các vấn đề trầm trọng và
tăng khả năng của doanh nghiệp trong việc tranh thủ các cơ hội trong môi trường
khi chúng xuất hiện.
Như vậy, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp thuận lợi và có điều kiện
thực hiện các hoạt động kiểm soát. Quản trị chiến lược đúng đắn là tiền đề làm gia
tăng lợi nhuận, tăng cường tính hợp tác, là cơng cụ để động viên, là cơ sở tin cậy để
ra các quyết định tối ưu, giúp doanh nghiệp trở nên năng động hơn, chủ động trước
các thay đổi phức tạp của môi trường.
1.2. Nội dung quy trình quản trị chiến lược
1.2.1. Các cấp quản trị chiến lược kinh doanh
Tùy theo cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có qui
mơ lớn, các kế hoạch thường được xây dựng và tổ chức triển khai ở ba cấp độ: cấp
công ty, cấp đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU) và cấp chức năng trong mỡi SBU.
Việc hoạch định có thể khác nhau ở các tổ chức khác nhau tuy nhiên nhìn chung
việc quản trị chiến lược đều liên quan đến những cấp quản trị chiến lược này.

11


a) Quản trị chiến lược cấp công ty: Ở cấp này, việc quản trị phải đưa ra được
các danh mục đầu tư tổng thể của một tổ chức và điều quan trọng nhất là việc xây
dựng và duy trì một danh mục các ngành kinh doanh có hiệu quả cao. Nhìn chung,
nó bao gồm những quyết định về thơng báo sứ mệnh của công ty; đưa ra các mục
tiêu ngắn hạn và dài hạn; xác định chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả của mỗi
SBU; xác định chiến lược để điều phối hiệu quả các SBU có liên quan với nhau;
phân phối lại các nguồn lực; các quyết định chiến lược thiết lập và duy trì các nguồn
lực tạo ra lợi thế cạnh tranh; quyết định chiến lược phát triển công ty.
b) Cấp SBU: SBU (Strategic Business Unit – đơn vị kinh doanh chiến lược),
một khái niệm được McKinsey và General Electric phát triển, có thể là một thực thể

kinh doanh độc lập đối với công ty và thoả mãn những tiêu chuẩn sau:
• Có sứ mệnh kinh doanh riêng
• Độc lập với các SBU khác
• Có các đối thủ cạnh tranh cụ thể trên thị trường
• Có khả năng tiến hành việc thống nhất các tiến trình hoạch định với các
SBU phụ thuộc hoặc các SBU khác có liên quan
• Có khả năng kiểm sốt các nguồn lực quan trọng
• Đủ lớn để phát triển đáp ứng mong đợi của nhà quản lý cấp cao và đủ nhỏ
để thực hiện được chức năng phân phối nguồn lực của công ty.
Về cơ bản, cấp quản trị chiến lược SBU sẽ xác định cách thức từng đơn vị
kinh doanh cạnh tranh trong ngành hàng của nó. Đặc biệt quan trọng là phát triển
các chiến lược liên quan đến việc xác định vị trí của thị trường - sản phẩm và thiết
lập các lợi thế cạnh tranh của bản thân SBU này. Nhìn chung, các chiến lược kinh
doanh cấp SBU bao gồm các nhiệm vụ và mục tiêu kinh doanh; đưa ra những chiến
lược để đạt được các mục tiêu, nguồn lực phục vụ cho việc tạo ra lợi thế cạnh tranh.
c) Cấp tác nghiệp hoặc chức năng: Ở cấp quản trị này, chiến lược bao gồm
tất cả các hoạt động chức năng của tổ chức (sản xuất, tài chính, marketing, R&D,
nguồn nhân lực). Chiến lược tập trung vào việc phát triển các chức năng và bộ phận
nhằm hỗ trợ cho quản trị chiến lược cấp SBU.
Đối với các tổ chức kinh doanh độc lập, chiến lược cấp công ty và chiến lược
cấp đơn vị kinh doanh là một và có ý nghĩa như nhau. Trong khi đó ở các Tổng
cơng ty với cấu trúc tổ chức phức tạp và nhiều cấp bậc hơn thì thuật ngữ "chiến
lược cơng ty" và "kế hoạch chiến lược công ty" thường được sử dụng để mô tả việc

12


hoạch định chiến lược ở cấp cao nhất, đó là Tổng công ty. Cho dù được dùng như
thế nào đi nữa, mối quan hệ giữa các cấp độ chiến lược được thể hiện theo trật tự
sau (sơ đồ 1.2).

Sơ đồ 1.2: Hệ thống cấp bậc chiến lược trong doanh nghiệp
Trong hệ thống này, mối quan hệ theo chiều dọc giữa 3 cấp độ chiến lược
cần được xem xét trên 2 tiến trình đóng góp vào việc ra quyết định của tổ chức: từ
trên xuống và từ dưới lên, trong đó những nhà quản trị cấp cao nhất đưa ra các mục
tiêu cho từng SBU trong khi những nhà quản trị cấp SBU được trao trách nhiệm
phát triển một kế hoạch chiến lược nhằm đạt được các mục tiêu này. Các kế hoạch
này sau đó sẽ được trình lên các cấp quản lý cao nhất phê chuẩn thông qua.
Theo chiều ngang, có mối quan hệ quản trị giữa các SBU và giữa các cấp
chức năng khác nhau ở từng SBU. Ví dụ, các kế hoạch marketing cần xem xét khả
năng tài chính, khả năng sản xuất, nguồn nhân lực...Các SBU cũng cần liên kết với
nhau để chia sẻ nguồn lực trong nỗ lực nhằm đạt được sự đồng thuận cao. Các mối
quan hệ này có thể có được thơng qua tiến trình cân nhắc, xem xét và đưa ra ý kiến.
1.2.2. Nội dung của quản trị chiến lược trong doanh nghiệp
1.2.2.1. Các giai đoạn của quản trị chiến lược
Nội dung của quản trị chiến lược tổng quát được mô tả trong sơ đồ sau:

13


Sơ đồ 1.3. Nội dung quản trị chiến lược kinh doanh trong doanh nghiệp
Nội dung quản trị chiến lược kinh doanh chia thành 3 giai đoạn và 9 bước cụ
thể sau:
Giai đoạn 1: Xây dựng chiến lược kinh doanh
Bước 1, Xác định tầm nhìn, sứ mạng và các mục tiêu chiến lược
Bước này thực hiện việc nghiên cứu lại triết lí kinh doanh, các mục tiêu và
các nhiệm vụ cụ thể của doanh nghiệp. Mặt khác, nhiều nhà quản trị học cho rằng
bên cạnh việc nghiên cứu triết lí kinh doanh của doanh nghiệp còn phải thực hiện
nhiệm vụ hết sức quan trọng nữa là nghiên cứu ý đồ, quan điểm cũng như những
mong muốn của lãnh đạo doanh nghiệp ở thời kỳ kinh doanh chiến lược.

Bước 2, Phân tích mơi trường bên ngồi để xác định cơ hội và nguy cơ
Mục tiêu của bước này là xác định được mọi cơ hội và đe doạ có thể xuất
hiện trong thời kì kinh doanh chiến lược. Muốn vậy, doanh nghiệp phải sử dụng các
công cụ, phương tiện, kĩ thuật phân tích và dự báo thích hợp. Việc xác định cơ hội,
đe doạ có chuẩn xác hay khơng sẽ là một trong các nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến

14


chất lượng của bước lựa chọn chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Bước 3, Phân tích bên trong để xác định điểm mạnh và điểm yếu
Phân tích bên trong nhằm xác định điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp
so với các đối thủ cạnh tranh trong thời kì kinh doanh chiến lược. Muốn vậy, phải
biết sử dụng các công cụ, kĩ thuật thích hợp và tập trung vào những điểm chủ yếu
nhằm xác định chính xác doanh nghiệp mạnh, yếu gì? Kết quả phân tích và đánh giá
mạnh, yếu có chính xác hay khơng cũng là một trong những nhân tố quyết định đến
chất lượng của bước tiếp theo.
Bước 4, Xem xét lại mục tiêu, nhiệm vụ của doanh nghiệp trong thời kì chiến
lược.
Bước này có nhiệm vụ dựa trên cơ sở các kết quả nghiên cứu ở các bước trên
mà đánh giá lại xem mục tiêu nhiệm vụ của doanh nghiệp trong thời kì chiến lược là
gì? Các mục tiêu, nhiệm vụ này có cịn phù hợp với mục tiêu và nhiệm vụ đãm xác
định khi xây dựng doanh nghiệp hay phải thay đổi? Nếu phải thay đổi thì mức độ
thay đổi nhiều hay ít, theo hướng mở rộng, thu hẹp hay phải thay đổi cả nhiệm vụ
kinh doanh?
Bước 5, Quyết định (lựa chọn) chiến lược kinh doanh.
Quyết định chiến lược kinh doanh chính là bước xác định và lựa chọn chiến
lược kinh doanh cụ thể cho thời kì chiến lược. Tuỳ theo phương pháp xây dựng
chiến lược cụ thể mà doanh nghiệp sử dụng các kĩ thuật xây dựng và đánh giá để
quyết định chiến lược tối ưu cho thời kì chiến lược.

Giai đoạn 2: Thực hiện chiến lược
Bước 6, tiến hành phân phối các nguồn lực.
Hiểu đơn giản nhất thì phân phối các nguồn lực chính là việc phân bổ các
nguồn lực sản xuất cần thiết trong quá trình tổ chức thực hiện chiến lược đã xác
định. Tuy nhiên, sẽ có nhiều quan niệm về vấn đề này.
Nếu chỉ hiểu phân phối nguồn lực một cách tổng quát nhất sẽ đề cập đến việc
nghiên cứu, đánh giá lại hệ thống tổ chức doanh nghiệp bao gồm cả hệ thống sản
xuất và hệ thống quản trị. Sau khi đã có các kết luận về chúng, các nhà quản trị
chiến lược sẽ phải lựa chọn xem liệu có cần thay đổi hay điều chỉnh hệ thống sản
xuất hay/ và hệ thống bộ máy quản trị cho phù hợp với các điều kiện mới của thời
kì chiến lược hay khơng? Nếu phải thay đổi hay/và điều chỉnh thì phải thực hiện cụ
thể như thế nào?

15