THC TRNG VÀ GII PHÁP PHÁT TRIN CHN NUÔI BÒ SA H GIA ÌNH TI XÃ PHÚ HÒA ÔNG, HUY N C CHI, TP H CHÍ MINH
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (477.74 KB, 78 trang )
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C NÔNG LÂM TP. H
CHÍ MINH
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N CH N NUÔI BÒ
S AH
GIA ÌNH T I XÃ PHÚ HÒA ÔNG,
HUY N C CHI, TP H
CHÍ MINH
HU NH TH C M NHUNG
KHÓA LU N T T NGHI P
NH N V N B NG C
NHÂN
NGÀNH KINH T NÔNG LÂM
Thành ph H Chí Minh
Tháng 07/2010
H i
ng ch m báo cáo lu n v n t t nghi p
i h c khoa Kinh T , tr
ng
i
H c Nông Lâm Thành Ph H Chí Minh xác nh n khóa lu n “Th c tr ng và gi i
pháp phát tri n ch n nuôi bò s a h gia ình t i xã Phú Hòa
ông, huy n C
Chi, Thành ph H Chí Minh” do Hu nh Th C m Nhung, sinh viên khóa 32, ngành
Kinh T Nông Lâm, ã b o v thành công tr
ch i
ng vào ngày _______________
Lê V
Ng
ih
ng d n,
____________________________
Ký tên, ngày
Ch t ch h i
ng ch m báo cáo
_____________________________
Ký tên, ngày
tháng
tháng
n m
Th ký h i
ng ch m báo cáo
______________________________
n m
Ký tên, ngày
ii
tháng
n m
L!I C M T
L i
u tiên t n áy lòng con xin chân thành cám n cha m vô cùng, cám n
ngh a m sâu n ng ã c u mang và sinh ra con, cám n công cha tr i bi n, cám n cha
m
ã yêu th
ng, ch m lo, nuôi d
ng, giáo d!c,
ng viên…
con có
"c nh
ngày hôm nay.
Xin chân thành c m n Ban Giám Hi u tr
ng
i H c Nông Lâm Thành Ph
H Chí Minh, Ban ch nhi m khoa và t t c các th y cô khoa Kinh T
ã truy#n
t
cho tôi nh$ng ki n th%c quý báu, nh$ng bài h c b& ích, c ng nh t o m i i#u ki n
thu n l"i cho tôi trong th i gian h c t p t i tr
Xin chân thành g'i l i c m n
h
ng.
n th y Lê V , ng
i ã t n tình giúp
,
ng d n tôi trong su t th i gian th(c hi n # tài t t nghi p.
Xin chân thành c m n các cô chú, anh ch các phòng, ban c a xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, TPHCM ã cung c p cho tôi nh$ng t li u và kinh nghi m quý
báu, giúp
tôi trong quá trình i#u tra, t o i#u ki n thu n l"i
tôi hoàn thành # tài
t t nghi p.
Xin chân thành c m n toàn th các h ch n nuôi bò s$a trên
Hòa ông ã cung c p nh$ng thông tin quý báu
a bàn xã Phú
tôi hoàn thành # tài này.
Cu i cùng xin c m n t t c b n bè, nh$ng ng
i ã nhi t tình
ng viên, giúp
tôi trong su t th i gian qua.
Xin chân thành cám n!
TP.HCM, ngày
Ng
tháng
n m 2010
i vi t
Hu nh Th C m Nhung
iii
N I DUNG TÓM T"T
HU)NH TH* C+M NHUNG, Khoa Kinh T ,
i H c Nông Lâm Thành Ph
H Chí Minh. Tháng 7 n m 2010. “Th c Tr ng Và Gi i Pháp Phát Tri n Ch n
Nuôi Bò S a H Gia
ình T i Xã Phú Hòa
ông, Huy n C Chi, TP H Chí
Minh”.
HU)NH TH* C+M NHUNG, Faculty of Economics, Nong Lam University H Chí Minh City. July, 2010. “Currency Situation and Solution to Develop of
Breed Milk Cow Production of Households in Phu Hoa Dong Commune, Cu Chi
District, Ho Chi Minh City”.
# tài tìm hi u v# th(c tr ng và hi u qu kinh t theo quy mô c a mô hình ch n
nuôi bò s$a trên c s, phân tích s li u i#u tra 60 h nông dân ch n nuôi bò s$a trên
a bàn xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, TP H Chí Minh. # tài ã s' d!ng ph
pháp th ng kê mô t , ph
ng pháp so sánh, ph
pháp x' lý s li u
nh hi u qu kinh t c a vi c nuôi bò s$a,
xác
ng pháp thu th p s li u, ph
m t s gi i pháp nh-m nâng cao hi u qu ch n nuôi trên
nh cho ng
qu . Tuy r-ng trong giai o n hi n nay ng
kh n tr
ng
ng th i # xu t
a bàn xã.
K t qu nghiên c%u cho th y mô hình ch n nuôi bò s$a , xã Phú Hòa
em l i ngu n thu nh p khá &n
ng
i ch n nuôi, mô hình ch n nuôi
i ch n nuôi ph i
ông ã
t hi u
i m t v i m t s khó
c m.t, nh ng nhìn chung th(c tr ng ch n nuôi v n r t kh quan, tình hình
ch n nuôi v n di/n ra t t
p. Ch n nuôi bò s$a v n ang là ngành kinh t h gia ình
thi t th(c, góp ph n c i thi n thu nh p, nâng cao m%c s ng c a ng
iv
i dân.
M#C L#C
Danh m!c các ch$ vi t t.t ............................................................................................viii
Danh m!c các b ng ........................................................................................................ ix
Danh m!c các hình ......................................................................................................... xi
Danh m!c ph! l!c.......................................................................................................... xii
CH01NG 1. 2T V3N 4........................................................................................... 1
1.1. S( c n thi t c a # tài ........................................................................................... 1
1.2. M!c tiêu nghiên c%u ............................................................................................. 2
1.3. Ph m vi nghiên c%u c a # tài .............................................................................. 2
1.4. C u trúc c a # tài ................................................................................................ 2
CH01NG 2. T5NG QUAN ........................................................................................... 4
2.1. Gi i thi u v# các tài li u nghiên c%u liên quan ã th(c hi n................................ 4
2.2.
c i m t&ng quát c a xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, thành ph H Chí
Minh............................................................................................................................. 4
2.2.1. i#u ki n t( nhiên.......................................................................................... 4
2.2.2. i#u ki n kinh t - xã h i............................................................................... 5
2.2.3. Hi n tr ng s' d!ng
2.2.4. Nh n
t ................................................................................... 7
nh chung v# t&ng quan ...................................................................... 8
2.3. Vài nét v# tình hình ch n nuôi bò s$a t i Thành Ph H Chí Minh và t i xã Phú
Hòa ông ..................................................................................................................... 9
2.3.1. Tình hình ch n nuôi bò s$a t i thành ph H Chí Minh ............................. 10
2.3.2. Tình hình ch n nuôi bò s$a t i xã Phú Hòa ông ....................................... 10
CH01NG 3. N I DUNG VÀ PH01NG PHÁP NGHIÊN C6U ............................... 13
3.1. N i dung ............................................................................................................. 13
3.1.1. Khái ni m kinh t h .................................................................................... 13
3.1.2.
c i m kinh t h ..................................................................................... 13
3.1.3. Vai trò kinh t h .......................................................................................... 14
3.1.4. Lo i hình ch n nuôi bò s$a .......................................................................... 14
3.1.5. Khái ni m v# hi u qu kinh t ..................................................................... 15
3.1.6. Các ch7 tiêu o l
3.2. Ph
ng ................................................................................... 15
ng pháp nghiên c%u .................................................................................... 16
v
3.2.1. Ph
ng pháp th ng kê mô t ........................................................................ 16
3.2.2. Ph
ng pháp so sánh.................................................................................... 16
3.2.3. Ph
ng pháp thu th p s li u....................................................................... 17
CH01NG 4. K8T QU9 NGHIÊN C6U VÀ TH9O LU:N ...................................... 18
4.1. Tình hình chung c a nông h ch n nuôi bò s$a ................................................. 18
4.1.1. Lao
ng....................................................................................................... 18
4.1.2. Trình
v n hóa .......................................................................................... 19
4.2. Th(c tr ng ch n nuôi bò s$a............................................................................... 21
4.2.1. Ph
ng th%c ch n nuôi ................................................................................ 21
4.2.2. Quy mô ch n nuôi c a các h
i#u tra ........................................................ 21
4.2.3. Kinh nghi m ch n nuôi ................................................................................ 22
4.2.4. C c u àn bò............................................................................................... 23
4.2.5. Ngu n n
c.................................................................................................. 23
4.2.6. K; thu t ch n nuôi ....................................................................................... 24
4.2.7. Th%c n cho bò............................................................................................. 25
4.2.8. Tình hình ch m sóc và nuôi d
ng.............................................................. 27
4.2.9. Ngu n v n ch n nuôi ................................................................................... 27
4.2.10. Công tác khuy n nông................................................................................ 28
4.3. Tình hình tiêu th! s n ph m ............................................................................... 29
4.4. Phân tích, so sánh k t qu - hi u qu kinh t t< m t con bò s$a nuôi theo quy
mô. ............................................................................................................................. 32
4.4.1. Phân tích k t qu và hi u qu nuôi bò s$a theo quy mô.............................. 32
4.4.2. So sánh k t qu - hi u qu ch n nuôi theo các quy mô ............................... 45
4.4.3. Ngu n thu nh p thêm t< vi c không mua c= bên ngoài .............................. 46
4.5. Phân tích nguyên nhân nh h ,ng
n k t qu và hi u qu ch n nuôi .............. 47
4.5.1. Giá th%c n ................................................................................................... 47
4.5.2. Kh u ph n th%c n ....................................................................................... 48
4.5.3. Giá thu mua s$a ........................................................................................... 49
4.5.4. Con gi ng ..................................................................................................... 50
4.5.5. Ngu n v n.................................................................................................... 50
4.5.6. C c u àn h"p lý ........................................................................................ 50
vi
4.6. H
ng phát tri n c a ng
i ch n nuôi ............................................................... 53
4.7. Bi n pháp nâng cao hi u qu ch n nuôi bò s$a t i xã ........................................ 55
4.7.1. Gi i pháp
4.7.2. Ch
m b o ngu n thu ...................................................................... 55
ng ngu n th%c n .............................................................................. 56
4.7.3. Chú tr ng khâu ch n gi ng.......................................................................... 56
4.7.4. V n # v# v n............................................................................................... 57
4.7.5. Chú tr ng v n # ch m sóc, thú y, và nuôi d
ng àn bò........................... 57
4.7.6. Vai trò c a các tr m khuy n nông, các h i nông dân .................................. 58
CH01NG 5. K8T LU:N VÀ KI8N NGH* ................................................................ 59
5.1. K t lu n............................................................................................................... 59
5.2. Ki n ngh ............................................................................................................. 60
5.2.1.
i v i chính quy#n
a ph
ng.................................................................. 60
5.2.2.
i v i ng
5.2.3.
i v i công ty s$a ...................................................................................... 61
i ch n nuôi .............................................................................. 60
Tài ki u tham kh o
Ph! l!c
vii
DANH M#C CÁC CH
Bò HF
Bò Holstien Friessian
CNH – H H
Công Nghi p Hóa – Hi n
( )
ng
VT
n V Tính
VI T T"T
i Hóa
GVHD
Giáo Viên H
ng D n
KHKT – NN
Khoa H c K; Thu t – Nông Nghi p
MS Excel
Microsoft Excel
PH
Phú Hòa ông
SL
S L "ng
SXNN
S n Xu t Nông Nghi p
THCS
Trung H c C S,
THPT
Trung H c Ph& Thông
TNHH
Trách Nhi m H$u H n
TPHCM
Thành Ph H Chí Minh
TT
Thành Ti#n
VN
Vi t Nam
XDCB
Xây D(ng C B n
viii
DANH M#C CÁC B NG
B ng 2.1. C C u Giáo D!c c a Xã................................................................................ 7
B ng 2.2. C C u
t t i Xã ........................................................................................... 7
B ng 2.3. Hi n Tr ng S' D!ng
t Nông Nghi p t i Xã Phú Hòa ông ...................... 8
B ng 2.4. Tình Hình Phát Tri n Bò S$a TPHCM Qua Các N m................................. 10
B ng 2.5. Phân B
B ng 4.1. S H
B ng 4.2.
àn Bò S$a t i Xã Phú Hòa ông ................................................. 11
i#u Tra Theo T
Tu&i Lao
B ng 4.3. Trình
ng c a Ch H Ch n Nuôi Bò S$a..................................... 19
V n Hóa c a Ch H Ch n Nuôi.................................................. 19
B ng 4.4. M t S Ngành Ngh# Khác c a Các Nông H Ch n Nuôi Bò S$a ............... 21
B ng 4.5. Quy Mô àn c a Các H
i#u Tra .............................................................. 22
B ng 4.6. Kinh Nghi m Ch n Nuôi Bò S$a c a Các Nông H .................................... 22
B ng 4.7. C C u àn Bò S$a c a Các H
i#u Tra................................................... 23
B ng 4.8. Ngu n V n S n Xu t c a Các H
i#u Tra ................................................. 28
B ng 4.9. Tình Hình Tham Gia Ho t
ng Khuy n Nông........................................... 29
B ng 4.10. Tình Hình Tiêu Th! S$a c a Các H
B ng 4.11. Chi Phí
i#u Tra .......................................... 30
u T Xây D(ng C B n Bình Quân Cho M t Con Bò S$a/H
Nuôi Theo Quy Mô 1 - 7 Con ....................................................................................... 33
B ng 4.12. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày c a H
Nuôi
Theo Quy Mô 1 – 7 Con................................................................................................ 34
B ng 4.13. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo
Quy Mô 1 - 7 con........................................................................................................... 35
B ng 4.14. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân c a M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô T< 1 - 7 Con........................................................................................... 36
B ng 4.15. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 1 - 7 Con ............................................................................................................ 37
B ng 4.16. Chi Phí
u T
Xây D(ng C
B n Bình Quân Cho M t Con Bò
S$a/H /N m Nuôi Theo Quy Mô T< 8 - 15 Con.......................................................... 38
B ng 4.17. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày c a H
Nuôi
Theo Quy mô 8 – 15 Con .............................................................................................. 39
ix
B ng 4.18. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 8 - 15 Con ......................................................................................................... 39
B ng 4.19. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô T< 8 - 15 Con......................................................................................... 40
B ng 4.20. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 8 - 15 Con .......................................................................................................... 41
B ng 4.21. Chi Phí
u T Xây D(ng Xây D(ng C B n Bình Quân Cho M t Con
Bò S$a/H Nuôi Theo Quy Mô Trên 15 Con ............................................................... 42
B ng 4.22. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày Nuôi Theo
Quy Mô Trên 15 Con .................................................................................................... 42
B ng 4.23. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô Trên 15 Con ............................................................................................................ 43
B ng 4.24. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô Trên 15 Con ........................................................................................... 44
B ng 4.25. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô Trên 15 con ............................................................................................................. 44
B ng 4.26. So Sánh K t Qu – Hi u Qu T< M t Con Bò S$a/N m c a Các Quy Mô
Ch n Nuôi...................................................................................................................... 45
B ng 4.27. Nh$ng H Ch n Nuôi Có Di n Tích
t
Tr ng C= ............................. 46
B ng 4.28. T? L S' D!ng C= Nhà, C= Mua c a Các H Ch n Nuôi Theo 3 Quy Mô
Khác Nhau ..................................................................................................................... 46
B ng 4.29. Bi n
ng Giá Th%c >n T< N m 2005 – 2010.......................................... 48
B ng 4.30. So Sánh Kh u Ph n Th%c >n Trung Bình M@i Ngày c a Bò ang L y S$a
và Bò C n S$a ............................................................................................................... 48
B ng 4.31. Thay &i Giá S$a Bình Quân Qua Các N m ............................................. 49
B ng 4.32. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn 1 - 7 con/N m ....................... 51
B ng 4.33. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn 8 - 15 con/N m ..................... 52
B ng 4.34. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn trên 15 con/N m ................... 52
B ng 4.35. So Sánh K t Qu - Hi u Qu Toàn àn Theo 3 Quy mô/N m .................. 52
B ng 4.36. T? L C C u àn H"p Lý và Không H"p Lý Theo T
i#u Tra ........................................................ 54
x
DANH M#C CÁC HÌNH
Hình 4.1. S
Hình 4.2. Bi u
Ph
ng Th%c Tiêu Th! S$a c a Các H
Ý Ki n v# Vi c M, R ng Quy Mô
i#u Tra............................ 30
i V i Nh$ng H Ch n Nuôi
A Quy Mô 8 - 15 Con.................................................................................................... 54
Hình 4.3. Bi u
Ý Ki n v# Vi c M, R ng Quy Mô
i V i Nh$ng H Ch n Nuôi
A Quy Mô Trên 15 Con................................................................................................. 54
xi
DANH M#C PH# L#C
Ph! l!c 1: B ng Câu H=i i#u Tra Nông H
xii
CH$%NG 1
&T V'N (
1.1. S c)n thi*t c a + tài
Phát tri n kinh t xã h i nông thôn chi m m t v trí quan tr ng trong s( nghi p
phát tri n kinh t xã h i c a m@i qu c gia b,i vì ây là l nh v(c s n xu t t o ra nh$ng
s n ph m thi t y u nuôi s ng con ng
t hi n nay , n
i. Trong quá trình xây d(ng và phát tri n kinh
c ta, nông nghi p nông thôn có vai trò quan tr ng.
ng và nhà n
c
ta ã # ra nhi m v! phát tri n nông nghi p nông thôn giai o n 2001 - 2010 là
y
m nh CNH - H H nông nghi p
ng th i v i vi c t ng c
ng
u t phát tri n xây
d(ng nông thôn, chuy n d ch c c u cây tr ng, v t nuôi, trong ó có vi c t
c
a ch n nuôi bò s$a thành ngành s n xu t hàng hóa, góp ph n gi i quy t vi c làm,
t ng thu nh p cho lao
ng nông thôn.
Bên c nh ó, n#n kinh t n
ng
c ta ngày càng phát tri n, nhu c u cu c s ng con
i ngày càng òi h=i cao h n, kéo theo nhu c u tiêu th! s$a c ng cao. N m 2005
t&ng s n l "ng s$a c a Vi t Nam
t g n 198 ngàn t n, v "t so v i m!c tiêu qu c gia
48 ngàn t n, song c ng ch7 áp %ng
ngành ch n nuôi bò s$a r t c n
"c 20 – 22% nhu c u tiêu th! trong n
"c s(
u t h"p lý
c. Do ó
phát tri n h n n$a.
Vì lB ó mô hình ch n nuôi bò l y s$a ã và ang phát tri n r ng kh.p c n
i
c,
u là các t7nh Lai Châu, S n La, ti p sau là các t7nh phía nam và hi n nay TPHCM
hi n ang %ng
uc n
c v# quy mô. Cùng v i xu h
ngành ch n nuôi bò s$a TPHCM, xã Phú Hòa
nh h
ng nh t
i s ng c a nhân dân
i và các s n ph m t< s$a ang
ó chính là
ông, huy n C Chi c ng có nh$ng
nh và chi n l "c phát tri n mô hình nuôi bò s$a t i
Nh$ng n m g n ây
s$a bò t
ng phát tri n m nh mB c a
ng l(c thúc
"c ng
a ph
ng.
"c nâng cao. Nhu c u tiêu dùng
i tiêu dùng m i l%a tu&i a chu ng,
y ch n nuôi bò s$a phát tri n. N m 2006 - 2007 t c
1
phát tri n ngành ch n nuôi bò s$a có h
ng ch m l i, nguyên nhân do giá thành s$a
cao, giá thu mua s$a ch a h"p lý, giá th%c n t ng.
s$a ã
n 2007 tình hình ch n nuôi bò
"c quan tâm nhi#u h n. Và tài li u t< ngu n nông nghi p Vi t Nam cho bi t
r-ng 2009 tình hình ch n nuôi bò s$a sB
t
"c k t qu t t
p h n. T< nh$ng bi n
ng trong nh$ng n m g n ây, không tránh kh=i s( hoang mang trong tâm trí c a
nh$ng nông h ch n nuôi bò s$a, xu t phát t< th(c t trên và s(
ng ý c a GVHD tôi
ti n hành th(c hi n # tài “THCC TR NG VÀ GI9I PHÁP PHÁT TRIDN CH>N
NUÔI BÒ SEA H
GIA
ÌNH T I XÃ PHÚ HÒA
THÀNH PHH HI CHÍ MINH”, nh-m nêu lên
ch n nuôi bò s$a trên
a bàn xã Phú Hoà
ÔNG, HUYFN CG CHI,
"c cái nhìn t&ng quát v# th(c tr ng
ông, qua ó có nh$ng gi i pháp, # xu t
cho quá trình phát tri n c a ngành ch n nuôi bò s$a ngày càng hi u qu h n.
1.2. M,c tiêu nghiên c-u
- Kh o sát, ánh giá th(c tr ng ch n nuôi bò s$a t i
- ánh giá k t qu , hi u qu mà các h ch n nuôi
- Xác
a ph
t
ng.
"c.
nh quy mô ch n nuôi h"p lý trong nông h xét v# m t hi u qu kinh t .
- Phân tích nh$ng nguyên nhân nh h ,ng
n k t qu , hi u qu ch n nuôi bò
s$a.
- # xu t gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu kinh t c a các h ch n nuôi bò
s$a trên
a bàn xã.
1.3. Ph m vi nghiên c-u c a + tài
V+ không gian
# tài ti n hành nghiên c%u t i xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, thành ph H
Chí Minh.
V+ th.i gian
Th i gian th(c hi n # tài t< ngày 15/03/2010
n ngày 05/07/2010.
Th i gian ti n hành i#u tra ph=ng v n tr(c ti p các h ch n nuôi là 20/03/2010
n 25/04/2010.
1.4. C/u trúc c a + tài
ti n cho vi c nghiên c%u và theo dõi, lu n v n
sau:
2
"c chia làm 5 ch
ng nh
Ch
ng 1:
tv n #
Trình bày lý do th(c hi n # tài, nêu khái quát v# m!c tiêu nghiên c%u,
ph m vi nghiên c%u c a # tài, th i gian th(c hi n # tài.
Ch
ng 2: T&ng quan
Gi i thi u m t s tài li u nghiên c%u có liên quan ã
thi u chung v# t&ng quan c a xã Phú Hòa
"c th(c hi n, gi i
ông, huy n C Chi, TPHCM
t< ó có
ánh giá s l "c nh$ng thu n l"i và nh$ng khó kh n v# i#u ki n t( nhiên, i#u ki n
kinh t - xã h i,...
Ch
i v i ch n nuôi bò s$a.
ng 3: N i dung và ph
ng pháp nghiên c%u
Trình bày các v n # liên quan
ch
ng này
a ra c s,
n n i dung nghiên c%u c a # tài, trong
các h ch n nuôi th y
"c t m quan tr ng, l"i ích và hi u
qu kinh t c a mô hình nuôi bò s$a h gia ình. S' d!ng các ph
ng pháp tính toán
ánh giá k t qu - hi u qu kinh t c a ch n nuôi bò s$a.
Ch
ng 4: K t qu nghiên c%u và th o lu n
T< nh$ng s li u i#u tra
"c, # tài t p trung
kinh t c a mô hình ch n nuôi bò s$a h gia ình trên
ánh giá k t qu - hi u qu
a bàn xã Phú Hòa
ông,
huy n C Chi, TPHCM.
Ch
ng 5: K t lu n và ki n ngh
D(a vào nh$ng k t qu tính toán
# xu t m t s ki n ngh
ph
"c , ch
ng 4
a ra các k t lu n và
i v i các nông h ch n nuôi bò s$a c ng nh
ng.
3
iv i
a
CH$%NG 2
T0NG QUAN
2.1. Gi1i thi u v+ các tài li u nghiên c-u liên quan ã th c hi n
V i c thù là nghiên c%u nh$ng v n # có liên quan n nông nghi p, c! th là
liên quan
n ngành ch n nuôi bò s$a. Trong khu v(c
Chí Minh là n i có t&ng s
ông Nam B , thành ph H
àn bò cao nh t 69.531 con (t&ng c!c th ng kê 2008). C
Chi là huy n ngo i thành c a thành ph H Chí Minh, c ng là n i có s l "ng nuôi
bò s$a khá nhi#u. Tr
c ây có nhi#u # tài nghiên c%u v# hi n tr ng và ánh giá hi u
qu kinh t c a mô hình nuôi bò s$a nh : “ ánh giá hi u qu kinh t ch n nuôi bò s$a
h gia ình t i huy n C Chi TPHCM” - lu n v n t t nghi p c a Nguy/n Th H
(tháng 6/2004), “ ánh giá hi u qu kinh t ngành ch n nuôi bò s$a t i ph
ng
ng Th nh
Xuân - qu n 12 - TPHCM” - lu n v n t t nghi p c a Bùi Trung T n (n m 2001). C ng
trên n#n t ng k ththu n l"i là t i
a ph
ng pháp phân tích các # tài tr
c, xu t phát t< i#u ki n
ng sinh s ng, nên ã ti n hành nghiên c%u # tài “Th(c tr ng
và gi i pháp phát tri n ch n nuôi bò s$a h gia ình t i xã Phú Hòa
Chi, TPHCM”, nh-m
a ra
hi n nay t i xã, c ng nh
ông, huy n C
"c cái nhìn chung v# hi n tr ng nuôi bò s$a giai o n
a ra các gi i pháp nh-m h n ch khó kh n và nâng cao
hi u qu kinh t c a các nông h ch n nuôi.
2.2. 2c i m t3ng quát c a xã Phú Hòa ông, huy n C Chi, thành ph H Chí
Minh
2.2.1. i+u ki n t nhiên
Xã Phú Hòa
tích
ông là m t xã , phía
ông B.c c a huy n C Chi. T&ng di n
t t( nhiên là 2178.5743 ha, trong ó di n tích
t nông nghi p 1645.5953 ha,
chi m 75,54%, xã bao g m 12 p.
Phía B.c giáp p B n ình và xã Nhu n %c
Phía ông giáp sông Sài Gòn và xã Trung An
4
Phía Nam giáp xã Tân Th nh Tây và Ph
c V nh An.
Phía Tây giáp xã Ph m V n C i và xã Nhu n %c
Xã có
a hình b-ng phJng, n i th p nh t là vùng ven sông Sài Gòn, thu n l"i
cho giao thông kinh t
V# th& nh
nh
ng th y.
ng a ph n là
t xám phù sa c&, thích h"p tr ng cây lâu n m, th&
ng còn thích h"p tr ng cây công nghi p.
Xã Phú Hòa ông n-m trong khu v(c nhi t
và mùa n.ng. Mùa m a t< tháng 5
n tháng 4 n m sau. Nhi t
th
i gió mùa, 2 mùa rõ r t: mùa m a
n tháng 11. Mùa n.ng b.t
ng xuyên có s( bi n
u t< kho ng tháng 12
ng, có lúc nhi t
cao nh t
0
lên
n 38 - 39 C vào nh$ng tháng mùa khô. Còn vào các tháng mùa m a nhi t
kho ng 22 - 240C. Nhi t
trung bình hàng n m vào kho ng 27,60C. N.ng bình quân
300C. Mùa m a kho ng 6 tháng. L "ng gió không cao.
Trên
a bàn xã ch y u là s' d!ng ngu n n
c t( nhiên, xung quanh
"c bao
b c kho ng trên 70 kênh, r ch, sông…
Ngu n n
không
th
c dùng
cho bò u ng c ng r t quan tr ng, n u cho bò u ng n
c
m b o v sinh thì bò sB m.c b nh. Do v y, các nông h ch n nuôi bò , xã
ng cho bò u ng n
c t< gi ng, i#u này là r t c n thi t
h n ch b nh t t cho gia
súc.
2.2.2. i+u ki n kinh t* - xã h i
Dân s
Hi n nay toàn xã có 22.503 nhân kh u v i 5.566 h dân.
Th
ng trú: 5.283 h v i 20.956 nhân kh u.
T m trú: 284 h v i 1.547 nhân kh u.
H : KT1: 5.058 h , 20.187 nhân kh u.
KT2: 133 h , 533 nhân kh u.
KT3, KT4: 106 h , 933 nhân kh u.
u 2004 m%c s ng trung bình là 8,6 tri u
ng/ng
i/n m.
nay 2009 thì thu nh p bình quân t ng lên kho ng trên 14 tri u
n giai o n hi n
ng/ng
i/n m. Xã ã
th(c hi n thành công xóa ói gi m nghèo, nâng cao m%c s ng trong dân c ,
ng
i dân
"c c i thi n.
5
i s ng
C4 s5 h t)ng
Giao thông: h th ng giao thông g m có
chính thu c t7nh l 15,
ng Nguy/n Th Nê và 32 con
ngoài ra có 2 c u, 2 b n ghe. Các tuy n
c p, b o
ng b ,
ng th y, có con
ng
ng giao thông l n nh=,
ng giao thông t
c hoàn thi n, nâng
m yêu c u giao thông trong xã.
H th ng i n: h th ng i n chi u sáng #u trong khu dân c , 100% h dân s'
d!ng i n. Ng
i dân ch y u s' d!ng i n cho sinh ho t và s n xu t nông nghi p.
Thu? l"i: công tác thu? l"i c ng
"c quan tâm áng k , hi n xã có 4 công
trình th y l"i ph!c v! cho tiêu thoát n
c, t o i#u ki n thu n l"i cho s n xu t nông
nghi p.
Chính sách xã h i
Xã ã xây d(ng #n t ,ng ni m anh hùng li t s , chính sách xã h i c b n ã
xoá
"c nhà tranh, tre, xoá h
ói, gi m h nghèo, công tác #n n áp ngh a
quan tâm, t o ni#m tin c a nhân dân
iv i
ng và Nhà N
C s, tôn giáo c a xã có 2 chùa, 1 nhà th , 1 thánh
Trên
a bàn xã hi n có 1 tr m y t
"c
c.
t cao ài, và 1 ình th n.
t chu n qu c gia. Tr m có 1 bác s và 9
nhân viên, ch y u y tá t t nghi p trung c p, tr m có 27 phòng ch%c n ng, trang thi t
b
y
, ph!c v! nhu c u khám ch$a b nh ng
i dân t i
a ph
ng.
Hi n xã có 1 sân bóng chuy#n, m t h b i , p Phú M;, 1 sân bóng mini t
nhân , p Cây Trâm.
Giáo d,c
H th ng giáo d!c c a xã có
t&ng s h c sinh là 4.872 ng
THCS Phú Hòa
ông
i. Trên
y
các c p h c t< m m non
a bàn xã hi n nay ang xây d(ng l i tr
ng m u giáo bông sen
t chu n qu c gia, 1 tr
m m non bán trú và 7 phân hi u. H th ng giáo d!c c a xã t
tn
c.
6
i tri th%c, nh$ng ng
ng
c xây d(ng và
i ng giáo viên nhi t tình, t n tâm và
gi ng d y, góp ph n ào t o ra nh$ng con ng
c a
ng
t chu n qu c gia, v n còn ang trong giai o n thi công ch a
hoàn ch7nh. Ngoài ra có 1 tr
hoàn ch7nh,
n THPT v i
i ch t
s%c
ng lai
B ng 2.1. C4 C/u Giáo D,c c a Xã
C/p h6c
7a i m
S tr8.ng
M u giáo
3p Phú L"i
1
Ti u h c
3p Phú L"i, B n C=, Phú Hi p
2
THCS
3p Phú Hòa
1
THPT
3p Phú L"i
1
Ngu n: xã Phú Hòa ông
Các tr
ng h c
t tiêu chu n qu c gia có kho ng 54 - 57 phòng, trung bình có
kho ng 35 - 40 h c sinh/phòng. Phòng h c trang b
y
các thi t b qu t, èn, bàn
gh h c t p…Ngoài ra còn có h th ng phòng vi tính, phòng thí nghi m, sân th thao,
h b i…là môi tr
ng h c t p thu n l"i cho h c sinh.
H th ng khuy*n nông
Xã có 12 chi h i nông dân, tr
hu n th
c kia tr m khuy n nông c a huy n xu ng xã t p
ng xuyên, nhi#u nh t là 3 l n/n m, nh ng giai o n hi n nay thì gi m d n.
Khuy n nông t p hu n cho nông dân phòng tr< d ch b nh, nh$ng k; thu t m i trong
nông nghi p, trong ó có ch n nuôi bò s$a.
Bên c nh ó trong l nh v(c công nghi p thì xã có 1 công ty may v n
n
c ngoài, có kho ng 7 xí nghi p g m có l n và nh=, ch y u là TNHH, có ti u th
công nghi p, s n xu t bánh tráng….góp ph n t o công n vi c làm cho ng
ph
ut
i dân
a
ng.
2.2.3. Hi n tr ng s9 d,ng /t
B ng 2.2. C4 C/u /t t i Xã
Lo i /t
Di n tích(ha)
t nông nghi p
1645,5953
75,54
439,8645
20,19
93,1145
4,27
2178,5743
100
t phi nông nghi p
t ch a s' d!ng
T&ng di n tích t( nhiên
C4 c/u (%)
Ngu n: phòng
Trong t&ng di n tích
nhi#u nh t (75,54%), k
t t( nhiên c a xã, thì di n tích
n là
t nông nghi p chi m
t phi nông nghi p (20,19%), và
7
a chính xã PH
t ch a s' d!ng
chi m (4,27%). Ph n
t ch a s' d!ng nên khai thác
a vào tr ng c=, t n d!ng t i
a kh n ng, tránh
"c vi c lãng phí ngu n tài nguyên.
B ng 2.3. Hi n Tr ng S9 D,ng /t Nông Nghi p t i Xã Phú Hòa ông
Phân lo i
1.
t SXNN
-
-
t tr ng cây hàng n m
Di n tích (ha)
C4 c/u (%)
1610,7939
97,88
455,1297
+
t tr ng lúa
347,5219
+
t c= dùng vào ch n nuôi
107,5776
+
t tr ng cây hàng n m khác
0,0302
1155,6642
t tr ng cây lâu n m
2.
t lâm nghi p
3.
t nuôi tr ng thu? s n
4.
t làm mu i
5.
t nông nghi p khác
T&ng
0
0
30,3920
1,84
0
0
4,4094
0,26
1645,5953
100
Ngu n: phòng
Di n tích
t nông nghi p là 1645,5953 ha (75,54% di n tích
xã). N m 2008 di n tích
không hi u qu nh
sang l p v
t nông nghi p, nh t là tr ng lúa n
a chính xã PH
t t( nhiên c a
c nh$ng n i s n xu t
p Phú L"i, p B n C=, phèn nhi#u, bà con nông dân xin chuy n
n, tr ng cây n trái, tre, trúc, t m vong, ho c các lo i cây khác có hi u qu
kinh t h n. ã có 100 ha
t tr ng lúa t i p Phú Thu n ven r ch Láng The
"c
a
vào xây d(ng làng ngh# cá c nh.
Hi n nay,
c u c a ng
t nông nghi p gi m 2,2952 ha là chuy n sang
i dân v# phát tri n kinh t , xã h i, nh t là t ng dân s c h c.
t ch a s' d!ng 93,1145 ha là
do ó ng
t ,, ph!c v! nhu
t phèn ch a có h th ng kênh r ch r'a phèn,
i dân ch a khai phá i vào s' d!ng.
2.2.4. Nh:n 7nh chung v+ t3ng quan
Qua nghiên c%u v# t&ng quan, i#u ki n t( nhiên – kinh t xã h i và qua quá
trình i#u tra th(c t t i xã Phú Hòa
ông, có th rút ra m t s thu n l"i và khó kh n
i v i ngành ch n nuôi bò s$a.
8
Thu:n l;i
Hi n nay, ngành tr ng tr t h u nh không còn mang l i ngu n thu nh p &n
cho ng
nh
i dân n$a, nhi#u h gia ình ã không tr ng lúa, tr ng các lo i hoa màu mà
ã chuy n sang mô hình ch n nuôi bò s$a.
V i khí h u nhi t
quanh n m,
i gió mùa, ánh sáng d i dào là i#u ki n thích h"p tr ng c=
m b o ngu n th%c n thô xanh cho bò s$a.
Bên c nh ó ngu n n
c gi ng d i dào, luôn áp %ng
y
nhu c u n
c
trong sinh ho t c ng nh trong ch n nuôi bò s$a, vì ây là ngành ch n nuôi c n khá
nhi#u n
c
t.m bò và v sinh chu ng tr i hàng ngày.
Thêm vào ó, ng
i dân n i ây v n xu t thân t< nông dân, có truy#n th ng
ch n nuôi, nên ph n nào giúp ng
i dân d/ dàng trong vi c ti p thu k; thu t ch n nuôi
bò s$a.
Và m t thu n l"i áng k
n là trên
h u nh không lo l.ng v# khâu tiêu th!,
a bàn xã có tr m thu mua s$a, ng
i dân
ng th i c ng gi m chi phí i l i, không ph i
v t v khó kh n i bán , xa.
Khó kh n
Bên c nh nh$ng thu n l"i thì ngành ch n nuôi bò s$a c ng v n t n t i nh$ng
khó kh n:
93,1145 ha
t nhi/m phèn n ng ch a có h th ng kênh r'a phèn nên ch a
a vào s' d!ng, ây c ng là m t y u i m.
"c
Trình
v n hóa c a các h ch n nuôi không #u nhau, ch a th t s( áp d!ng
bài b n k; thu t ch n nuôi, ch a ti p c n m t cách nhanh chóng các k; thu t tiên ti n,
d n
n ch n nuôi còn nhi#u h n ch , n ng su t s$a ch a cao.
Ngành công nghi p ch bi n th%c n t i xã ch a phát tri n, d n
tinh và ph! ph m cao do m t các chi phí trung gian v n chuy n.
n giá th%c n
ây là khó kh n mà
h u h t các h ch n nuôi #u g p ph i.
Tuy i#u ki n khí h u thu n l"i cho vi c tr ng c=, nh ng di n tích
h n ch , thi u nh$ng
ng c= l n
t ai l i
ch n nuôi bò s$a, t n thêm m t kho n chi phí
th%c n.
2.3. Vài nét v+ tình hình ch n nuôi bò s a t i Thành Ph H Chí Minh và t i xã
Phú Hòa ông
9
2.3.1. Tình hình ch n nuôi bò s a t i thành ph H Chí Minh
Trong nh$ng n m vn
c thì TPHCM c ng ã t
TPHCM
"c x p là t7nh %ng
c
d!ng ngu n lao
y m nh phát tri n ch n nuôi bò s$a. N m 2005
u trong 10 t7nh nhi#u bò s$a nh t v i s l "ng bò
s$a 56.162 con và s n l "ng s$a
t o i#u ki n cho ng
ng phát tri n m nh mB c a c
t 130.054 t n. Ngành ch n nuôi bò s$a phát tri n
i dân có công n, vi c làm, th(c hi n xóa ói gi m nghèo, t n
ng th t nghi p, làm g m i ph n nào t n n xã h i, huy
rãi ngu n v n tín d!ng…
ng r ng
ây là mô hình ch n nuôi ph& bi n nh t trong các mô hình
ch n nuôi nói chung, m t mô hình ã
"c s( quan tâm khá l n c a các c quan có
ch%c n ng trong các n m qua.
B ng 2.4. Tình Hình Phát Tri n Bò S a TPHCM Qua Các N m
N m
2005
2007
2008
2009
56.162
59.925
69.531
73.328
35.545
38.209
40.406
175.950
189.135
200.010
Ch< tiêu
T&ng àn bò s$a (con)
Bò cái s$a (con)
S n l "ng s$a (t n)
130.054
Ngu n: t&ng c!c th ng kê
B ng 2.4 cho th y t&ng àn bò s$a t ng liên t!c qua các n m. N m 2005 ch7 có
kho ng 56.162 con thì
n 2009 t&ng àn bò s$a c a thành ph
ã
t
n 73.328 con.
Cùng v i s( t ng lên c a s l "ng bò s$a thì s n l "ng s$a c ng t ng khá m nh, n m
2005 ch7
ph
t 130 ngàn t n, t ng liên t!c qua các n m và
n 2009 s n l "ng s$a thành
t h n 200 ngàn t n. Dù s n l "ng s$a ã t ng lên nh v y nh ng v n không
áp %ng nhu c u tiêu th! trong n
c. Trong t
ng lai 2010 – 2015 t ng tr ,ng kinh
t t ng, m%c s ng c a nhân dân ta ngày càng
"c c i thi n, m%c tiêu th! các s n
ph m có giá tr dinh d
ng cao nh s$a sB t ng nhanh, mà nhanh nh t là , các thành
ph , các khu ô th , khu công nghi p, khu du l ch. Tr
ch n nuôi
s$a trên
y kh quan trong t
c d( oán v# m t tình hình
ng lai là i#u ki n thu n l"i
a bàn thành ph phát tri n.
2.3.2. Tình hình ch n nuôi bò s a t i xã Phú Hòa ông
10
các h ch n nuôi bò
Quá trình phát tri n
Ngành ch n nuôi bò s$a t i xã ã b.t
ch n nuôi nh= lK, manh mún, ng
u t< nh$ng n m 1990. Lúc
i dân ch a quan tâm
n vi c ch n nuôi bò s$a. D n
d n cùng v i s( phát tri n c a n#n kinh t thì nh n th%c c a con ng
&i, nhu c u v# v t ch t và tinh th n ngày m t cao h n. Ng
s%c kh=e nhi#u h n, nhu c u dinh d
chính là nhu c u dinh d
i c ng ã thay
i dân b.t
u quan tâm
ng gia t ng, và m t trong nh$ng nhu c u trên
ng l y t< s$a,
c bi t là s$a bò. A nh$ng khu ô th l n nh
TPHCM thì nhu c u ó l i càng cao h n bao gi h t. Tr
nh n th y t m quan tr ng và b.t
u ch7 là
u quan tâm h n
c tình hình trên, ng
i dân
n mô hình kinh t ch n nuôi bò
s$a, hòa theo xu th phát tri n ngành bò s$a khu v(c và thành ph thì ngành ch n nuôi
bò s$a t i xã ã xu t hi n, t n t i, và ngày càng phát tri n qua su t 19 n m nay.
Phân b
àn bò t i xã
B ng 2.5. Phân B
àn Bò S a t i Xã Phú Hòa ông
VT: Con
Bò
'p
c
Bò cái ã
H:u b7
v=t s a
Âp Ch"
Bê
c, cái
T3ng àn
( < 1 tu3i)
9
1
10
7
3
68
218
12
146
Phú Trung
Phú Thu n
58
129
3
86
Phú L"i
133
B n C=
85
24
8
117
Phú Bình
15
31
32
3
81
Phú An
46
123
11
73
253
Phú M;
14
65
40
9
128
Cây Tr.c
27
11
24
62
Cây Trâm
118
159
42
319
89
121
3
216
150
425
Phú Hòa
Phú Hi p
3
275
Ngu n: h i nông dân xã PH
Toàn xã có 2.043 con bò s$a, trong ó p Phú Thu n, Phú An, Cây Trâm, Phú
Hòa,
c bi t là Phú Hi p là nh$ng p có t&ng àn bò s$a t
11
ng
i cao trong xã,
ng
i dân ch n nuôi n i ây có nhi#u kinh nghi m, và có kh n ng ti p thu t t khoa
h c k; thu t.
Vài nét v+ các gi ng bò t i xã
Trên
a bàn xã hi n nay g n nh h n 90% là nuôi gi ng F2, bên c nh ó có
m t ph n nh= nuôi F1 và F3.
t hi u qu cao trong mô hình ch n nuôi bò s$a, thì
khâu quan tr ng nh t là ch n gi ng, m t con gi ng t t, phù h"p v i i#u ki n khí h u,
thu n l"i cho sinh tr ,ng và phát tri n thì sB cho n ng su t s$a cao, mang l i l"i nhu n
cho ng
i ch n nuôi.
- Gi ng bò Hà Lan F1(50% HF)
Gieo tinh bò Hà Lan cho bò cái n#n lai Sind
t o ra bò F1. Bò th
ng có màu en
tuy#n, t m vóc l n (kh i l "ng bò cái kho ng 300 – 400kg), b u vú phát tri n, thích
nghi t t v i i#u ki n môi tr
ng ch n nuôi c a Vi t Nam.
- Gi ng bò Hà Lan F2 (75% HF)
Bò cái F1 ti p t!c gieo tinh bò Hà Lan
tr.ng en. Bò có t m vóc l n,
t o ra bò F2. Bò th
ng có màu lang
u vú phát tri n, thích nghi t t v i i#u ki n ch n nuôi
t i Vi t Nam. Vào giai o n hi n nay, nh$ng con bò t t n ng su t s$a
t
n 20 – 25
kg/ngày
- Gi ng bò Hà Lan F3
Bò cái F2
"c ti p t!c gieo tinh bò Hà Lan
t o ra bò lai F3. Bò th
ng có
màu lang tr.ng en (màu tr.ng nhi#u h n). Bò cái có t m vóc l n, b u vú phát tri n,
nh ng bò l i không thích nghi t t v i i#u ki n khí h u n
d
ng ch m sóc v i i#u ki n
V i nh$ng
c ta, ch7 khi
"c nuôi
c bi t, th t t t thì bò sB cho n ng su t cao.
c tính c a các lo i bò nh trên thì t i xã hi n nay nông dân ch n
nuôi ph& bi n nh t là gi ng bò F2. Gi ng F1 thì ch t l "ng s$a t t h n, d/ nuôi nh ng
s n l "ng s$a không nhi#u, không áp %ng nhu c u kinh t c a h nông dân. Trong
khi ó gi ng bò F2 thì vm ngu n thu nh p hàng ngày c a h gia ình, góp ph n c i thi n
dân, vì v y mà ng
i s ng ng
i
i nông dân ch n nuôi nhi#u nh t. Bò F3 không phù h"p v i mô
hình nuôi gia ình vì c n s( hi u bi t và m t ch
12
ch m sóc khá
c biêt.
CH$%NG 3
N I DUNG VÀ PH$%NG PHÁP NGHIÊN C>U
3.1. N i dung
3.1.1. Khái ni m kinh t* h
Nông h hay h gia ình nông dân là
khá
n v s n xu t c b n, là
n v kinh t
c bi t, là t bào kinh t xã h i, là hình th%c t& ch%c c s, c a nông nghi p nông
thôn ã t n t i t< lâu
i , các n
c nông nghi p. Nông h bao g m t t c các thành
viên trong nông h g.n bó ch t chB v i nhau trên các m t quan h s, h$u v# t li u
s n xu t, quan h phân ph i s n ph m và quan h qu n lý, các thành viên trong nông
h có cùng chung m!c ích là thoát kh=i ói nghèo, phát tri n kinh t ngày càng giàu
có. Do th ng nh t v# l"i ích nh th nên các thành viên sB c g.ng làm h t mình
nâng cao thu nh p cho gia ình.
3.1.2. 2c i m kinh t* h
H nông dân là
n v s n xu t nh ng v i quy mô nh=, h c ng có
y u t , các t li u ph!c v! s n xu t.
ng,
y
các
ó là các ngu n l(c sLn có c a nông h nh : lao
t ai, v n, k; thu t, công c!… T< các y u t s n xu t ó nông h sB t o ra các
s n ph m cung c p cho gia ình và xã h i. Do s n xu t v i quy mô nh= nên s l "ng
hàng hóa t o ra c a t
y
nên ch t
l "ng c a s n ph m làm ra c ng ch a cao.
H nông dân là
n v tiêu dùng. Các s n ph m t o ra nh-m áp %ng cho nhu
c u tiêu dùng c a gia ình h là chính, n u còn d h sB cung c p ra th tr
cách trao &i ho c buôn bán. C ng có m t s nông h chuyên s n xu t
th tr
ng. Ho t
ng b-ng
cung c p ra
ng s n xu t chính c a các nông h là tr ng tr t và ch n nuôi. Tr
kia, h u h t các nông h
#u s n xu t
cung c p cho nhu c u c a gia ình h .
c
ó là
c tính t( cung t( c p c a các h nông dân. Nh ng trong quá trình phát tri n c a
n
c, các h nông dân c ng ã có nh$ng b
13
c &i m i khá quan tr ng. H
t
ã ti n
