MICROARRAY NHOM8 (1)

HOC VIÊN NÔNG NGHIÊP VIÊT NAM
KHOA CÔNG NGHÊ THƯC PHÂM

TIÊU LUÂN MÔN CÔNG NGHÊ SINH HOC THƯC PHÂM
ĐỀ TÀI: MICRO-ARRAYS
GVHD: Nguyễn Thị Lâm Đoàn


MICROARRAYS (BẢN MẪU DÒ)
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM: 08

STT

Họ và tên

Lớp

MSV

1

Nguyễn Thị Quỳnh

K62CNTPC

621000

2

Nguyễn Thúy Quỳnh

K63CNTPA

636166

3

Văn Thị Mai Sang

K63CNTPA

636170

4

Vũ Xuân Sơn

K63CNTPB

636271

5

Mai Thị Thanh

K62CNTPC

621005

6

Nguyễn Thị Thu Thảo

K62CNTPC

621007

7

Nguyễn Thị Thu Thảo

K63CNTPB

636275

8

Trần Thị Thanh Thảo

K63CNTPA

636174

9

Bùi Đức Thịnh

K63CNTPB

636278

10

Đoàn Thị Thu Thủy

K62CNTPA

620871


MICROARRAY (BẢN MẪU DÒ)

GIƠI THIÊU LICH SƯ RA ĐƠI

KHÁI NIÊM

CẤU TẠO VÀ PHÂN LOẠI

NGUYÊN LY

QUÁ TRINH THƯC HIÊN

ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN VONG


GIƠI THIÊU LICH SƯ RA ĐƠI

- Ra đời năm 1990, phát triển mạnh mẽ từ năm 1995 và bùng nổ trong thời gian gần đây.

- Ky thuât này là sư kêt hơp của các phát minh vê: DNA, FISH, blot, blot ngươc, đánh dâu huỳnh quang đa
màu, giá thể không thâm, tổng hơp mẫu dò insitu, robot.

GIƠI THIÊU LICH SƯ RA ĐƠI

Quá trinh phát triển của ky thuât di truyên


KHÁI NIÊM

-

Microarrays là môt giá thể răn, ơ trên găn các mẫu dò (vi có thể găn tới hàng chục ngàn mẫu dò trên vài cm
vuông nên gọi là micro), sau đó người ta lai các trinh tư đích đã đánh dâu với mảng này (giá thể + mẫu dò) và
xác định tn hiêu lai.

-

Cho phep xác định đươc trinh tư nhiêu gen trong môt thí nghiêm đơn giản, hi êu quả.


Microarrays


CẤU TẠO VÀ PHÂN LOẠI

CẤU TẠO ( DNA Microarray)

-

DNA Microarray hay DNA chip, đươc chê tạo trên măt thủy tnh hoăc silicone băng ky thuât tư đ ông cao, gôm

vô số các probe (đoạn dò) đã biêt trước trinh tư.

-

Probe găn trên mảng cần đươc lưa chọn theo mục đích sử dụng, có thể là oligonucleotde ngăn,
oligonucleotde dài hoăc cDNA.


DNA Microarray


PHÂN LOẠI

Theo mât đô mâu do

•
•
•

Mât đô cao
Trung binh
Thâp

Theo loại mâu do

•
•
•
•
•

Cell array
Glycan array
DNA array
RNA array
Protein array


NGUYÊN LY

-

Dưa trên phep lai giưa DNA-DNA/DNA-RNA, giưa các mẫu DNA đã đươc đánh dâu găn trên bê măt
cứng qua các liên kêt hóa học.

-

Phương pháp này cho kêt quả định tnh (sư biểu hiên của gen) hay định lương mức đ ô biểu hi ên và có
thể thưc hiên môt lần với hàng nghin gen.


QUÁ TRINH THƯC HIÊN MICROARRAY

Sơ đô thưc hiên ky thuât microarray


QUÁ TRINH THƯC HIÊN MICROARRAY

•

Qua trinh thưc hiên DNA Microarray gôm hai bươc chinh

CHẾ TẠO MẢNG

TIẾN HÀNH THI NGHIÊM


Chê tạo mảng

Cơ chât

•
•
•

Găn ổn định với mẫu dò
Tín hiêu nên gây nhiễu thâp
Tính chât hóa học bê măt đông nhât và chât
lương dư liêu cao

=> Môt sô chât đap ưng đươc điêu kiên này và
thường đươc sử dụng: thủy tinh, polypropylene,
silicon.

Mẫu dò

•
•
•
-

Mẫu dò để găn trên mảng cần đươc lưa chọn
theo mục đích sử dụng
Oligonucleotde ngăn, oligonucleotde dài, cDNA
Sau khi chọn mẫu dò, găn chúng lên bê măt
mảng băng 2 cách:
cDNA
Tổng hơp in situ


Tiên hành thí nghiêm

CHUÂN BI MẪU

TIẾN HÀNH LAI

XÁC ĐINH TIN HIÊU VÀ CHUÂN HÓA DƯ LIÊU


Tiên hành thí nghiêm

a)
-)
-)
-)

Chuẩn bị mâu
Hiêu quả phân tch băng microarray phụ thuôc đáng kể vào khâu chuân bị mẫu.
Mẫu để lai là DNA hoăc RNA đươc đánh dâu nhăm phát hiên trưc têp sau khi lai.
Các phương pháp đánh dâu:

° Găn trưc têp chât đánh dâu vào đích băng phản ứng
của các nhóm hoạt đông hóa học, PCR với môi đánh dâu.
° Dùng enzyme biên đổi trưc têp trinh tư đích.
- Các chât chi thị phát hiên có thể là chât phát huỳnh quang (Cy3/Cy5), chât phóng xạ (32P, 33P, 35S). Trong đó
Cy3/Cy5 đươc sử dụng rông rãi nhât.


Sơ đồ đánh dấu màu do dùng Cy3/CY5


Tiên hành thí nghiêm

b) Tiến hành lai

-

Tiên hành lai trên mảng sau khi đánh dâu

-

Hiêu quả lai có thể tăng lên nêu dung dịch lai luôn ơ trạng thái đ ông so với bê măt mảng.

Phương pháp microarray dễ tên hành hơn các phương pháp blot do sử dụng chât mảng răn.
Trong quá trinh lai, cho dung dịch đã đánh dâu đi qua màng. Ơ đó, mẫu dò băt căp bổ sung (nêu có) với đích.
Các điêu kiên lai (như nông đô mẫu, lưc ion, nhiêt đô) phụ thuôc lớn vào kích thước mẫu dò trên mảng và
phải xác định cho từng thí nghiêm.


Tiên hành thí nghiêm

c) Xac định và phân tch tn hiêu lai

-

Sau khi lai, tên hành rửa => loại bo đích không băt căp hoăc băt căp không đăc hiêu với dò.

-

Lương dư liêu cần phân tch trong thí nghiêm microarray rât lớn, tương ứng với nó là hàng chục ngàn tn hi êu,
trong đó có nhưng tn hiêu nhiễu.

Xác định tn hiêu lai do chât đánh dâu trên đích phát ra băng thiêt bị ảnh. Cường đ ô tn hi êu cho phep đánh
giá tương đối hiêu quả băt căp giưa đích và dò.

=> Sử dụng phân mêm chuyên dụng đê chuẩn hoa dư liêu, đơn gian hoa qua trinh phân tch nhăm đưa ra kết
luân nhanh và chinh xac


ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN VONG

d
g
n
Ư

g
n
u

Quản lý môi trường

Y khoa

Công nghê sinh học

Nông nghiêp

Công nghê thưc phâm


ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN VONG

-

Quan lý môi trường

° xác định vi sinh vât
° đánh giá phân bố chức năng gen trong môi trường tư nhiên

-

Y khoa

° chân đoán bênh
° khám phá gen

-

Công nghê sinh hoc

° xác định xem gen có biểu hiên ơ trong môt mẫu mô nào đó không
° Xac định trinh tư gen hoăc đôt biến.

-

Nông nghiêp

° phát hiên bênh, theo doi sức khoe cá, tôm

-

Công nghiêp thưc phẩm

° phát hiên vi khuân gây đôc khi bảo quản


ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN VONG

n
ê
i
Tr

g
n
vọ

° Tim kiêm loại thuốc trị bênh.

° Xác định sư hoạt đông của gen.

° Tim vi trùng gây hại.

° Chuân đoán ung thư vú


Tài liêu tham khao
- Giao trinh Công nghê sinh hoc thưc phẩm

-

/>