skkn y tế biện pháp chăm sóc sức khỏe học sinh tiểu học

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Có nhiều con đường để tiến hành giáo dục sức khoẻ cho mỗi người và
cộng đồng, trong đó con đường giáo dục cho học sinh là hiệu quả nhất, bởi vì
nhà trường là môi trường tập trung đông, tạm thời là cơ hội để lan nhanh các
bệnh truyền nhiễm, nhất là các bệnh dịch như: cúm, sởi, quai bị, đau mắt, bạch
hầu, ho gà, sốt xuất huyết… từ trường lớp tới gia đình và toàn xã hội. Học sinh
là cầu nối hữu hiệu nhất giữa ba môi trường nêu trên, nên nếu các em được
chăm sóc, giáo dục tốt về mặt sức khỏe sẽ có ảnh hưởng tích cực tới cả ba môi
trường.
Nội dung chính của y tế trường học là nội dung giáo dục về sức khỏe, vệ
sinh học đường, … để tránh lây lan dịch bệnh hiệu quả nhất. Học sinh là lực
lượng lớn của xã hội. Có được sức khỏe tốt sẽ giúp các em học tập tốt và phấn
đấu trở thành những nhân tài tương lai cho đất nước. Chăm sóc sức khỏe ban
đầu đạt hiệu quả tốt là mục tiêu quan trọng trong công tác giáo dục toàn diện
học sinh trong trường học. Việc giáo dục và bảo vệ sức khỏe cho các em học
sinh hiện nay cũng là mối quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước, của mỗi gia
đình và toàn xã hội.
Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho các em học sinh là một vấn đề cấp thiết
hiện nay. Có được sức khỏe tốt sẽ giúp các em học tập tốt và phấn đấu trở thành
những nhân tài tương lai cho đất nước. Chăm sóc sức khỏe ban đầu đạt hiệu quả
tốt là mục tiêu quan trọng trong công tác giáo dục toàn diện học sinh trong
trường học.
Học sinh tiểu học các em còn hiếu động nên việc phòng tránh tai nạn
thương tích và chăm sóc sức khỏe ban đầu thật sự cần thiết.
Việc giáo dục và bảo vệ sức khỏe cho các em học sinh hiện nay cũng là
mối quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước, của mỗi gia đình và toàn xã hội. Vì
vậy tôi chọn đề tài: “Biện pháp chăm sóc sức khỏe học sinh” làm vấn đề nghiên
cứu trong sáng kiến kinh nghiệm của mình.
2. Mục đích:
1/16

- Khi viết sáng kiến kinh nghiệm này, tôi mong được đóng góp ý kiến của mình
về công tác y tế trường học giúp cho việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe ban đầu
cho học sinh được tốt hơn.
- Giúp các em có kiến thức phòng tránh một số dịch bệnh theo mùa.
- Qua đó giúp các em học sinh có sức khỏe để học tập tốt.
- Kịp thời phát hiện sớm dịch bệnh trong trường học.
3. Cơ sở nghiên cứu:
- Dựa trên điều kiện thực tế của nhà trường.
- Dựa vào các tài liệu tham khảo về công tác y tế trường học.
- Dựa vào một số ý kiến đóng góp của đồng nghiệp.
4. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng là học sinh từ lớp 1 đến lớp 5, Trường Tiểu học Kim An- Thanh
Oai - Hà Nội

II. NỘI DUNG ĐỔI MỚI
1. Nội dung liên quan
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có câu khẩu hiệu mà bất cứ quốc gia
nào, đất nước nào cũng biết đến là “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Vì vậy,
công tác chăm sóc sức khỏe cho đối tượng học sinh lúc nào cũng có nhiều ý
nghĩa thiết thực và giữ một vai trò, vị trí quan trọng của mỗi quốc gia.
Học sinh là đối tượng đang ở trong giai đoạn phát triển và lớn nhanh về
mọi mặt. Do đó muốn có một thế hệ tương lai vừa khỏe mạnh, vừa thông minh
thì toàn xã hội cần phải chú ý đến công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho các
em ngay từ tuổi đến trường.
Trong cuộc đời của một con người, người học sinh có khoảng 20 năm
phải ngồi trên ghế nhà trường từ bậc mầm non đến bậc trung học phổ thông để
thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. Đây chính là thời gian học sinh gặp phải
khá nhiều bệnh tật từ môi trường sống, môi trường học đường; bị ảnh hưởng bởi

2/16


các tai nạn, thương tích hoặc do chế độ dinh dưỡng không hợp lý... Nếu không
có sự chăm sóc của gia đình và xã hội nói chung, của ngành y tế và ngành giáo
dục-đào tạo nói riêng thì những yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của học
sinh là điều không thể tránh khỏi và trở thành vấn đề rất lớn của xã hội. Nhiều
loại bệnh tật sẽ để lại những di chứng suốt cả cuộc đời của các em nếu như
không được chăm sóc, bảo vệ một cách đầy đủ.
Nhà trường là nơi tập trung nhiều học sinh, đối tượng này được sinh
hoạt, học tập trong một khoảng không gian hạn chế của trường học và phòng
học. Hiện nay, mỗi lớp học thường có từ 35 đến 50 học sinh, các em phải học từ
5 đến 7 giờ mỗi ngày và kéo dài từ 9 đến 10 tháng trong năm. Đây là những yếu
tố và điều kiện thuận lợi để cho các loại tai nạn, thương tích, bệnh tật có cơ hội
phát sinh, lây nhiễm cho học sinh ở trường học.
Vị trí, vai trò của nhà trường là nơi giáo dục toàn diện cho cả một thế hệ
trẻ và liên tục từ hết thế hệ này kế tiếp đến các thế hệ khác. Vì vậy, việc thực
hiện nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho các em học sinh là một công tác
cần được quan tâm triển khai hoạt động một cách liên tục vì nó có vai trò, vị trí
khá quan trọng.
2. Thực trạng
a. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm và tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường.
- Có sự phối hợp nhiệt tình của cán bộ giáo viên trong nhà trường trong các hoạt
động y tế.
Trường có nề nếp giữ gìn vệ sinh môi trường.
Trường thực hiện tốt phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện
học sinh tích cực”.
b. Khó khăn:
- Bản thân tôi là một cán bộ y tế học đường mới vào nghề, chưa có nhiều kinh

nghiệm trong công tác.
- Học sinh còn nhỏ, mải chơi, hay chơi các trò chơi nguy hiểm…
-Kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất , các phương tiện còn hạn chế.
3/16


3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Biện pháp1. Lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe học sinh trong nhà trường:
Dựa theo kế hoạch số 312 của Ban chỉ đạo Y tế học đường của huyện ngày
29/9/2015 về kế hoạch triển khai công tác y tế học đường năm học 2015 -2016.
* Ví dụ:
*Thành lập Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe trường học:
- Trưởng ban: Đ/c Nguyễn Thị Hồng Nga
- Phó ban: Đ/c Tạ Thị Thanh Huyền
- Thư kí: đ/c Nguyễn Thị Minh Nguyệt

*Ban sức khỏe có nhiệm vụ:
- Giải quyết các trường hợp sơ cứu, xử lý ban đầu các bệnh thông thường.
- Tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho học sinh.
- Tổ chức thực hiện các chương trình bảo vệ và chăm sóc sức khỏe do ngành y tế
và giáo dục triển khai hàng năm.
- Tuyên truyền phong chống dịch bệnh. Kiểm tra xây dựng trường học xanh,
sạch, đẹp và đảm bảo vệ sinh ATTP.

4/16


Sổ hoạt động y tế trường học.

5/16

Kế hoạch hoạt động ban chăm sóc sức khỏe ban đầu
Biện pháp 2. Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường đầu tư cơ sở vật chất
trang thiết bị:
6/16


Nhà trường có phòng y tế riêng và trang bị đầy đủ.
- Mua thêm 1 giường Inox
- 01 cáng cứu thương.
- 01 bộ nẹp
- 01 tủ thuốc.
- Huyết áp người lớn và trẻ em.

7/16


8/16


Dụng cụ, tủ thuốc y tế đủ để giải quyết kịp thời các bệnh thông thường và
sơ cấp cứu ban đầu những tai nạn xảy ra trong thời gian học sinh tham gia các
hoạt động tại trường.
Phòng y tế là nơi thực hiện các hoạt động chăm sóc và nâng cao chất
lượng sức khỏe cho học sinh chính vì vậy cần phải đảm bảo sạch sẽ, thoáng mát.

9/16

Biện pháp 3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động học sinh chăm sóc
sức khỏe:
-Thực hiện công tác tuyên truyền giáo dục sức khỏe học sinh theo kế
hoạch năm học.
- Tổ chức các buổi tuyên truyền giáo dục sức khỏe vào các buổi chào cờ
thứ 2 hàng tuần. Tuyên truyền phòng chống các dịch bệnh theo mùa như: cúm,
đau mắt đỏ, sốt phát ban, tiêu chảy, thủy đậu…, phòng chống các bệnh học
đường: cận thị, cong vẹo cột sống và các bệnh khác như: Bướu cổ, bệnh phong,
bệnh lao, tác hại của thuốc lá, , ma túy, HIV …. Qua các buổi tuyên truyền giúp
các em học sinh hiểu được nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng chống dịch
bệnh.
- Thông qua giáo viên chủ nhiệm tuyên truyền các bệnh thường gặp trong
học đường cho học sinh vào tiết sinh hoạt hàng tuần, đồng thời giáo viên bộ môn
tuyên truyền cho học sinh qua việc lồng ghép vào các môn học như:
- Thứ hai hàng tuần y tế trường học gửi bản tin để tổng phụ trách đội cho
đội học sinh phát thanh măng non tuyên truyền vào giờ ra chơi.
- Phát tờ bướm tuyên truyền cho các lớp treo trên tờ báo học tập để học
sinh xem hàng ngày, ngoài ra tôi còn cập nhật các nội dung tuyên truyền trên
bản tin y tế của trường và đặt ở nơi thuận tiện cho học sinh xem.
- Đối với bệnh sốt xuất huyết, y tế trường phối hợp tổng phụ trách thông
tin đến học sinh, giáo viên về các biện pháp diệt lăng quăng, diệt muỗi vằn, làm
cho muỗi vằn không có nơi đẻ trứng, các dụng cụ chứa nước sinh hoạt ở trong
và chung quanh nhà phải có nắp đậy kín. Đối với các dụng cụ chứa nước quá lớn
khó di chuyển và súc rửa nên thả cá (cá bảy màu, cá lia thia, …) để diệt lăng
quăng. Thường xuyên thay nước, súc rửa thành vách của lu, khạp hằng tuần để
diệt lăng quăng và loại bỏ trứng. Thu dọn tất cả các đồ vật có thể động nước
trong và chung quanh nhà như: vỏ đồ hộp, chai lọ, lốp xe hư cũ mảnh lu khạp bị
bể, gáo dừa… Thường xuyên thay nước trong bình bông ít nhất một lần mỗi
tuần. Đổ dầu ăn hoặc bỏ muối vào các chén chứa nước chống kiến ở chân tủ
thức ăn. Dùng xi măng hoặc cát để lắp kín các hốc cây không để đọng nước tạo

10/16


nơi cho muỗi đẻ trứng. Thường xuyên khai thông máng xối bỏ lá cây mục làm
tắc nghẽn, khai thông cống rãnh…loại bỏ trứng muỗi bám trên đó . Đối với các
đồ vật ở ngoài vườn không sử dụng thường xuyên( xô, chậu, máng nước cho gia
súc, can nhựa làm chậu kiểng) nên lật úp , hoặc đục lỗ không để động nước v..v..
+ Khi phát hiện học sinh mắc bệnh sốt xuất huyết, trước hết y tế nhà
trường thông tin hướng dẫn phụ huynh học sinh cách chăm sóc trẻ tại nhà như
làm hạ sốt( lau mát, uống thuốc hạ nhiệt … ), theo dõi tình trạng của trẻ từ ngày
thứ ba trở đi nếu thấy bất kì dấu hiệu nghi ngờ nào hoặc tình trạng sức khỏe bị
nặng hơn phải đưa tới trạm ytế hoặc bệnh viện tiếp tục theo dõi và điều trị.
+ Đối với bệnh sốt xuất huyết: còn phát tờ cam kết gia đình không có lăng
quăng không có sốt xuất huyết đến hộ gia đình của từng học sinh và thu lại lưu
tại trường. Ngoài ra còn vận động học sinh diệt lăng quăng khu vực xung quanh
nhà ở, trường học, khu vực căn tin với phương châm: “ Mỗi học sinh là một
tuyên truyền viên tích cực trong việc phòng chống bệnh sốt xuất huyết”.
+ Trong quá trình dạy lớp ,giáo viên phát hiện học sinh có dấu hiệu mắc
bệnh cần thông báo kịp thời với Ban sức khỏe của nhà trường , ytế nhà trường
theo dõi triệu chứng của bệnh liên hệ với ytế trạm chẩn đoán và điều trị đồng
thời thông báo với phụ huynh học sinh chuyển học sinh lên tuyến trên điều trị
với những trường hợp bệnh nặng.
- Đối với các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp có hướng dao động
thành đại dịch như bệnh cúm gia cầm (Cúm AH5N1), Cúm heo (cúm AH1N1),
sốt phát ban, … ytế trường học kết hợp với cán bộ ytế tuyến trên tổ chức thông
tin tuyên truyền rộng rãi trong trường học, ngoài cộng đồng dân cư về các dấu
hiệu của người mắc bệnh, truyền thông mười điều phòng chống dịch viêm
đường hô hấp cấp do vi rút. Khi phát hiện ca bệnh phải báo cáo ngay với cơ sở y
tế gần nhất để cách ly, theo dõi điều trị, xử lý môi trường: vệ sinh tiêu độc, khử
trùng …

- Y tế trường học lập sổ theo dõi bệnh và cho lớp trưởng điểm danh hàng
ngày các trường hợp học sinh bị bệnh nghỉ học, để theo dõi tình hình bệnh của
học sinh.
11/16


- VËn ®éng häc sinh tham gia b¶o hiÓm y tÕ häc sinh.
Tuyên truyền sâu rộng tới toàn thể các em học sinh và gia đình các em về lợi ích
của việc tham gia bảo hiểm y tế.

Bài tuyên truyền

12/16


Sổ theo dõi học sinh nghỉ ốm

13/16


Sổ theo dõi học sinh suc miệng FLUOR

Sổ tổng hợp sức khỏe và tình hình học sinh khám chữa bệnh tại trường.
Biện pháp 4. Về công tác khám sức khỏe định kỳ:
Phối hợp chặt chẽ với trạm y tế xã để tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho
học sinh ít nhất một lần trong một năm học.
Phát hiện và thông báo các trường hợp mắc bệnh về gia đình để có biện
pháp giải quyết điều trị kịp thời.
14/16

Phòng y tế nhà trường có nhiệm vụ lập, quản lý, lưu trữ hồ sơ sức khỏe
của học sinh và có trách nhiệm chuyển hồ sơ khi học sinh chuyển trường hay kết
thúc chương trình của cấp học để đảm bảo cho việc quản lý theo dõi sức khỏe
cho các em được tốt hơn. Cần có túi hồ sơ, kẹp hồ sơ và phải được bố trí sao cho
thuận tiện khi sử dụng.

15/16


Bng tng hp khỏm sc khe hc sinh
Bin phỏp 5. Thc hin cụng tỏc phũng dch trong nh trng:
Thực hiện công tác phòng chống dịch, tiêm chủng theo hớng dẫn của cơ quan y tế địa phơng và Ban sức khỏe nhà trờng.
- Thc hin k hoch phũng chng dch bnh ca TTYT d phũng, phi
hp vi trm y t xó trin khai cỏc chng trỡnh tiờm chng, ty giun trong
trng hc: phun thuc dit mui, phỏt quang vn trng, cho hc sinh ra tay
bng x phũng sau khi i v sinh,
- Hng dn cỏc em hc sinh gi v sinh cỏ nhõn phũng chng bnh dch.

16/16


Quyết định thành lập Ban chỉ đạo phòng chống dịch

17/16


Sổ theo dõi học sinh bị bệnh truyền nhiễm
Biện pháp 6. Làm tốt công tác kiểm tra vệ sinh trong nhà trường:
Ban sức khỏe tham mưu cho lãnh đạo nhà trường thực hiện các yêu cầu về

vệ sinh học đường, vệ sinh ATTP, thực hiện phong trào “xanh- sạch - đẹp”.
- Tổ chức các buổi tổng vệ sinh môi trường, hướng dẫn các em học sinh đổ rác
và xử lý rác đúng nơi quy định: đầu mỗi buổi học cho học sinh thực hiện : “ Một
phút sạch trường”,…
- Tổ chức trồng hoa và cây xanh trong nhà trường: cho học sinh chăm sóc bồn
hoa giờ ra chơi,…
- Lớp học phải đảm bảo đủ ánh sáng, ấm áp về mùa đông và thoáng mát về mùa
hè. Bàn ghế cho học sinh ngồi học phải đảm bảo đúng quy cách, đúng kích
thước theo từng lứa tuổi, bảng và phấn viết hợp vệ sinh.

18/16


- Công trình vệ sinh phải đảm bảo sạch sẽ, luôn được lau rửa thường xuyên, hệ
thống cống rãnh thoát nước tốt.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nước uống trong nhà trường. Hướng
dẫn các em học sinh thực hiện ăn chín, uống sôi và rửa tay trước khi ăn, ăn phải
đảm bảo đủ no,đủ chất.

Như vậy, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho các em học sinh là một vấn đề
cấp thiết hiện nay. Có được sức khỏe tốt sẽ giúp các em học tập tốt và phấn đấu
trở thành những nhân tài tương lai cho đất nước. Chăm sóc sức khỏe ban đầu đạt
hiệu quả tốt là mục tiêu quan trọng trong công tác giáo dục toàn diện học sinh
trong trường học.
19/16


4. kÕt qu¶ THỰC HIỆN
4.1. Kết luận
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã thực hiện và áp dụng trong công

tác chăm sóc sức khỏe cho học sinh.
Y tế trường học ngày nay đang được ngành Y tế và Giáo dục quan tâm.
Bản thân tôi nhận thấy nếu mỗi cán bộ y tế học đường luôn có ý thức rèn luyện
và tận tình với công việc thì chắc chắn việc tạo dựng một nền tảng sức khỏe cho
các em học sinh vững bước trên con đường học tập là không khó. Có được sức
khỏe tốt giúp các em học tập đạt kết quả cao để sau này trở thành người có ích
cho xã hội, là chủ nhân tương lai của đất nước.
Do nắm được vai trò quan trọng về vấn đề sức khỏe của học sinh nên
những việc làm trên đã được triển khai thường xuyên. Dựa trên tiêu chuẩn đánh
giá sức khỏe cho thấy tình hình sức khỏe của các em ngày được nâng cao, tỷ lệ
học sinh nghỉ học do bệnh tật giảm đáng kể so với đầu năm học. Nhờ công tác
tuyên truyền giáo dục sức khỏe được tiến hành thường xuyên, cùng với việc
phối hợp thực hiện tốt công tác phòng dịch nên đã kiểm soát tốt không để dịch
bệnh lây lan trong trường học.
Tuy còn thiếu thốn về trang thiết bị y tế nhưng vẫn đảm bảo việc sơ cấp
cứu ban đầu và xử lý kịp thời các bệnh học thông thường giúp các em học sinh
có được sức khỏe tốt để học tập.
Thực hiện đầy đủ, đúng lịch các chương trình tiêm chủng và tẩy giun định
kỳ cho học sinh toàn trường.
2. Bài học kinh nghiệm
Qua quá trình công tác bản thân đã rút ra được nhiều kinh nghiệm, từng
bước khắc phục những khó khăn, tồn tại để phát triển công tác y tế trường học
tốt hơn.
Đối với một cán bộ y tế trong nhà trường đòi hỏi đầu tiên theo tôi đó là sự
tận tâm, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Trong các hoạt động tại trường học phải
luôn tạo dựng niềm tin cho bản thân mình cũng như cho học sinh và các bậc phụ
huynh.
20/16

Thường xuyên rèn luyện, phấn đấu, không ngừng học hỏi nâng cao trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ về y tế trường học để đáp ứng tốt nhu cầu sức khỏe
của các em học sinh.
3. Khuyến nghị đề xuất
Để nâng cao sức khỏe cho học sinh tôi xin có một vài ý kiến đề xuất như
sau:
- Y tế trường học cần được sự quan tâm chỉ đạo hơn nữa của nhà trường
và lãnh đạo cấp trên, đặc biệt là sự chỉ đạo thường xuyên của Ban sức khỏe
trường học để giúp cho hoạt động y tế trường học phát triển đi lên.
- Có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa Đoàn, Đội, giáo viên chủ nhiệm
và phòng y tế nhà trường để giúp công tác chăm sóc sức khỏe cho học sinh được
thuận lợi hơn.
- Tổ chức các buổi họp Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe trường học để rút
kinh nghiệm, bổ sung những thiếu sót và đề ra các phương pháp thực hiện cụ
thể.
Trên đây là một vài ý kiến tôi mạnh dạn đưa ra. Tôi rất mong có sự bổ
sung, góp ý của Ban giám hiệu nhà trường, các đồng chí nhân viên trong tổ và
trong nhà trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Kim An, ngày 30 tháng 4 năm 2016
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Tôi xin cam đoan đây là Sáng kiến kinh

............................................................. nghiệm của mình viết không sao chép
............................................................. nội dung của người khác.
.............................................................

TÁC GIA

.............................................................
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ
CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ
.............................................................................................................................
21/16


.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ
CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRÊN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

22/16


CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

23/16