Quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường trung học cơ sở thị xã quảng yên tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁ I NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM VĂN BÌNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ QUẢNG YÊN
TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁ I NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM VĂN BÌNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ QUẢNG YÊN
TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC SƠN

THÁI NGUYÊN - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn: "Quản lý hoạt động đánh giá giáo viên
theo Chuẩn nghề nghiệp ở các Trường THCS thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng
Ninh" là của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn
Đức Sơn sử dụng những thông tin được ghi rõ nguồn gốc, những số liệu
và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực, chưa hề được sử
dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nghiên cứu nào khác.

Thái Nguyên, ngày 24 tháng 8 năm 2018
Tác giả

Phạm Văn Bình

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em
đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, các cơ
quan, trường học.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo trường Đại học sư phạm Thái
Nguyên, các thầy giáo, cô giáo phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý - Giáo dục, các
nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo trong và ngoài Trường Đại học Sư phạm
Thái Nguyên đã giảng dạy trong suốt quá trình học tập.
Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Đức Sơn người đã
trực tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của UBND thị xã

Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Quảng Yên,
các trường THCS trên địa bàn thị xã Quảng Yên; cảm ơn các đồng chí, đồng
nghiệp, đã tận tình giúp đỡ và cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến để việc điều
tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn được thuận lợi.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn không tránh khỏi những
hạn chế, thiếu sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến chỉ bảo, góp ý
xây dựng của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo đồng nghiệp để tiếp tục
hoàn thiện luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả

Phạm Văn Bình

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ...........................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ .....................................................................vii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4

7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN NGHỀ
NGHIỆP....................................................................................... 7
1.1.

Tổng quan về vấn đề nghiên cứu............................................................... 7

1.2.
9

Các khái niệm cơ bản của đề tài nghiên cứu .............................................

1.2.1. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường .......................................................
9
1.2.2. Đánh giá và đánh giá trong giáo dục .......................................................
11
1.2.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên .................................................................. 14
1.3.

Đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp........................................... 16

1.3.1. Đánh giá giáo viên ...................................................................................
16
iii


1.3.2. Đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp........................................... 17
1.3.3. Nguyên tắc, yêu cầu đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp..........

17

iii


1.4.

Quản lí hoạt động ĐGGV theo Chuẩn nghề nghiệp của Hiệu
trưởng trường THCS ............................................................................... 22

1.4.1. Hiệu trưởng trường THCS - Chủ thể quản lí hoạt động đánh giá
giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp .......................................................... 22
1.4.2. Hiệu trưởng trường THCS với công tác quản lý hoạt động đánh
giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp .................................................... 22
1.3.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động ĐGGV theo Chuẩn
nghề nghiệp của Hiệu trưởng trường THCS ........................................... 26

1.3.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................................ 26
1.3.2. Các yếu tố khách quan............................................................................. 26
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 28
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ GIÁO
VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG THCS
THỊ XÃ QUẢNG YÊN TỈNH QUẢNG NINH ........................................ 29

2.1.

Khái quát về kinh tế xã hội, giáo dục THCS thị xã Quảng Yên
tỉnh Quảng Ninh ...................................................................................... 29

2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội thị xã Quảng Yên ...................... 29
2.1.2. Tình hình giáo dục THCS của thị xã Quảng Yên ................................... 29
2.2.

Tổ chức khảo sát...................................................................................... 32

2.2.1. Mục đích khảo sát.................................................................................... 32
2.2.2. Đối tượng khảo sát .................................................................................. 32
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 33
2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 33
2.3.

Thực trạng công tác đánh giá giáo viên THCS thị xã Quảng Yên
theo Chuẩn nghề nghiệp .......................................................................... 34

2.3.1. Thực trạng mức độ sử dụng bộ công cụ đánh giá theo Chuẩn của
giáo viên .................................................................................................. 34
2.3.2. Thực trạng thực hiện các nội dung trong đánh giá giáo viên THCS
theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên ............ 38

iv


2.3.3. Kết quả đánh giá GV THCS thị xã Quảng Yên theo Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên THCS trong 3 năm gần đây (2015 - 2018).......................
43
2.3.4. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng chuẩn nghề nghiệp để
đánh giá giáo viên THCS ........................................................................ 45
2.4.

Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá GV theo chuẩn nghề
nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên ........................................ 51

2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp ở
các trường THCS thị xã Quảng Yên ....................................................... 51
2.4.2. Thực trạng tổ chức đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở
các trường THCS thị xã Quảng Yên ....................................................... 52
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề
nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên ........................................ 54
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động đánh giá giáo
viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên .........
56
2.5.

Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt
động đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS
thị xã
Quảng Yên ............................................................................................... 57

Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 59
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ GIÁO
VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG THCS
THỊ XÃ QUẢNG YÊN TỈNH QUẢNG NINH ........................................ 60

3.1.

Cơ sở đề xuất biện pháp .......................................................................... 60

3.1.1. Cơ sở pháp lý ........................................................................................... 60

3.1.2. Cơ sở thực tiễn......................................................................................... 60
3.2.

Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................... 60

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 60
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 60
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp ............................ 61
v


3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của các biện pháp ............................... 61
3.3.

Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá GV theo Chuẩn nghề
nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên ........................................ 61

3.3.1. Nâng cao nhận thức cho các CBQL, giáo viên về Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên và mục đích, ý nghĩa của việc đánh giá giáo viên
theo Chuẩn
nghề nghiệp .............................................................................................. 61
3.3.2. Kế hoạch hóa hoạt dộng đánh giá xếp loại giáo viên theo Chuẩn .......... 66
3.3.3. Tổ chức bộ máy chỉ đạo thực hiện việc đánh giá, xếp loại giáo
viên theo Chuẩn nghề nghiệp có hiệu quả............................................... 69
3.3.4. Sử dụng hợp lý kết quả đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp
với việc xây dựng, phát triển, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ GV...................
71
3.3.5. Có cơ chế, chính sách, chế độ cho việc đánh giá, xếp loại giáo viên ..... 73
3.3.6. Nâng cao hiệu quả quản lý công tác tự đánh giá, xếp loại của GV,
phối hợp đồng bộ với đánh giá, xếp loại của các Tổ chuyên môn

và Hiệu trưởng ......................................................................................... 76
3.4.

Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ................................................. 79

3.5.

Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp................ 79

3.5.1. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 79
3.5.2. Cách đánh giá .......................................................................................... 79
3.5.3. Kết quả đánh giá ...................................................................................... 80
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 83
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 84
1. Kết luận.......................................................................................................... 84
2. Khuyến nghị................................................................................................... 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 88
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
BGDĐT

: Bộ giáo dục và đào tạo

CBGV

: Cán bộ giáo viên

CBQL

: Cán bộ quản lý

CMHS

: Cha mẹ học sinh

CNH & HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
ĐG, XLGV

: Đánh giá, xếp loại giáo viên

ĐG

: Đánh giá

ĐGGV

: Đánh giá giáo viên

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

PHHS

: Phụ huynh học sinh

QL

: Quản lý

QLGD

: Quản lý giáo dục

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

UBND

: Ủy ban nhân dân

4

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1:

Tóm tắt chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học ban hành theo
Thông tư số 30/2009/TT - BGD&ĐT, ngày 22/10/2009 .............. 19

Bảng 2.1:

Quy mô mạng lưới trường, lớp, HS cấp THCS ............................ 30

Bảng 2.2:

Kết quả 2 mặt giáo dục 3 năm qua ................................................ 30

Bảng 2.3:

Đội ngũ CBQL THCS 3 năm qua ................................................. 31

Bảng 2.4:

Đội ngũ GV THCS 3 năm qua ...................................................... 32

Bảng 2.5:
34

Thực trạng mức độ chính xác của việc đánh giá GV bằng Chuẩn ....

Bảng 2.6:

Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tới việc đánh
giá mức độ đáp ứng Chuẩn của GV THCS ................................... 36

Bảng 2.7:

Thực trạng mức độ thực hiện nội dung đánh giá GV THCS theo
Chuẩn nghề nghiệp của các trường THCS thị xã Quảng Yên ............
38

Bảng 2.8:

Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trường THCS thị xã
Quảng Yên do GV tự đánh giá...................................................... 43

Bảng 2.9:

Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trường THCS thị xã
Quảng Yên do Tổ CM đánh giá .................................................... 43

Bảng 2.10: Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trường THCS thị xã
Quảng Yên do Hiệu trưởng đánh giá ............................................ 43
Bảng 2.11: Những khó khăn của GV trong quá trình tự đánh giá theo Chuẩn ....
45
Bảng 2.12: Những khó khăn của tổ chuyên môn trong quá trình đánh giá
GV theo Chuẩn .............................................................................. 47
Bảng 2.13: Những khó khăn đối với HT trong việc triển khai và áp dụng
chuẩn nghề nghiệp để đánh giá GV .............................................. 49
Bảng 2.14: Thực trạng việc xây dựng kế hoạch đánh giá GV theo Chuẩn
của các trường THCS thị xã Quảng Yên....................................... 51
Bảng 2.15: Thực trạng việc tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá GV theo

Chuẩn nghề nghiệp ........................................................................ 53
Bảng 2.16: Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch đánh giá GV theo
5


Chuẩn nghề nghiệp ........................................................................ 55

6


Bảng 2.17: Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động đánh giá
GV theo Chuẩn nghề nghiệp ......................................................... 56
Bảng 2.18: Yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý đánh giá GV theo
Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên.......... 58
Bảng 3.1:

Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của 6
biện pháp quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn
nghề nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên tỉnh
Quảng Ninh ................................................................................... 80

vi


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ
Biểu đồ 2.1:

Kết quả điều tra mức độ chính xác của việc đánh giá GV
bằng Chuẩn................................................................................ 35

Biểu đồ 3.1:

Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp đề xuất.......................................................... 81

vii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục ngày nay được coi là nền móng của sự phát triển KH - KT và
đem lại sự thịnh vượng cho nền kinh tế quốc dân. Có thể khẳng định rằng:
không có giáo dục thì không có bất cứ sự phát triển nào đối với con người, đối
với kinh tế, văn hoá. Ý thức được điều đó, Đại hội XI của Đảng xác định “Phát
triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục
Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội
nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo
viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”.
Để thực hiện được mục tiêu đó, đội ngũ giáo viên có một vai trò vô cùng
quan trọng để làm cho giáo dục thực hiện được sứ mệnh cao cả đó. Hồ Chủ tịch
đã từng nói "Không có thầy thì không có giáo dục". Rõ ràng phát triển đội ngũ
giáo viên là yêu cầu cấp thiết, là yếu tố cơ bản có ý nghĩa quyết định trong việc
phát triển giáo dục vì giáo viên, trước hết là nhà giáo dục, bằng chính nhân
cách của mình và qua các hoạt động giáo dục mà tác động tích cực đến việc
hình thành nhân cách học sinh. Trong vai trò truyền thụ tri thức, người thầy là
người hướng dẫn, tổ chức, tư vấn để người học thực hiện mọi nhiệm vụ nhận
thức và phát triển kĩ năng. Hơn nữa, người giáo viên, ngoài năng lực dạy học
còn phải có năng lực cảm hóa người học, năng lực giúp hình thành và phát triển
cảm xúc, thái độ, hành vi đúng đắn trong những mối tương tác đa dạng với con
người, xã hội, tự nhiên. Chỉ với vai trò đó, người giáo viên mới có thể đáp ứng

yêu cầu giáo dục trong giai đoạn mới, đáp ứng yêu cầu của cuộc cải cách
chương trình giáo dục phổ thông trong những năm tiếp theo thực hiện “Đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” theo Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XI. Chính vì vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là vấn đề
cấp thiết hiện nay.

1


Để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, đồng thời cụ thể hóa các chủ
trương, chính sách của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành các
văn bản về việc đánh giá giáo viên như: Quyết định số 06/2006/QĐ-BNV ngày
21 tháng 3 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ về việc ban hành Quy chế đánh
giá, xếp loại giáo viên mầm non và giáo viên phổ thông công lập; Quyết định
số 16/2008/QĐ - BGDĐT ngày 16 tháng 4 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo về việc ban hành Quy định đạo đức nhà giáo. Tuy nhiên, các
văn bản trên chưa thực sự đưa ra được những chuẩn để đo lường, đánh giá các
năng lực cần có của giáo viên, để từ đó thúc đẩy việc tự bồi dưỡng phát triển
năng lực.
Năm 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quy định Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên THCS, giáo viên THPT theo Thông tư số 30/2009/TTBGDĐT. Theo đó, Chuẩn nghề nghiệp là một hệ thống nội dung về phẩm chất,
năng lực nghề nghiệp của giáo viên. Các phẩm chất, năng lực được trình bày
theo lối tiếp cận năng lực hoạt động, với cấu trúc phản ánh logic các công đoạn
hoạt động giáo dục, dạy học. Mỗi hoạt động ở từng công đoạn được xác định
bằng các hành động cấu thành các kĩ năng giáo dục, dạy học cụ thể. Như vậy,
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên có giá trị như là một thước đo năng lực hành nghề
của giáo viên diễn ra trong bối cảnh thực tiễn giáo dục. Bên cạnh đó, Chuẩn
nghề nghiệp giáo viên được ban hành còn nhằm hướng tới mục tiêu giúp giáo
viên trung học tự đánh giá phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực
nghề nghiệp để từ đó giáo viên tự xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng, tự phát

triển. Kết quả đánh giá giáo viên còn là cơ sở để các cơ quan quản lý giáo dục
xây dựng kế hoạch, chương trình tài liệu, phương pháp và hình thức bồi dưỡng
phù hợp cho đội ngũ giáo viên trung học nói chung và bồi dưỡng cho giáo viên
chưa đạt Chuẩn nói riêng; đồng thời sử dụng đội ngũ giáo viên hiệu quả và thực
hiện chính sách đãi ngộ đối với giáo viên.
Cho đến nay, ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh chưa có công trình
nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá giáo viên THCS theo Chuẩn nghề
nghiệp nhằm giúp cho hoạt động đánh giá giáo viên THCS có hiệu quả.

2


Với tầm quan trọng đó, tác giả chọn vấn đề: "Quản lý hoạt động đánh
giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các Trường THCS thị xã Quảng
Yên, tỉnh Quảng Ninh" làm đề tài luận văn của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động đánh giá
giáo viên THCS ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh theo Chuẩn nghề
nghiệp, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp cho các trường THCS thị xã Quảng Yên, góp phần nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên của địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường
THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp
ở các trường THCS thị xã Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Việc đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã

Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh hiện nay đã đạt được những kết quả nhất định,
song còn chưa đồng bộ ở các khâu, chưa chính xác hoá được thang đo các
mức độ trong từng tiêu chí của Chuẩn để áp dụng thống nhất trong đánh giá
GV. Tồn tại này do nhiều nguyên nhân trong đó có các biện pháp Q L của
Hiệu trưởng nhà trường. Vì vậy, nếu đề xuất được các biện pháp hợp lý,
đồng bộ thì hiệu quả QL hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề
nghiệp sẽ tốt hơn tác động tích cực đến chất lượng giáo viên của các trường
THCS trên địa bàn.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về đánh giá giáo viên và quản lý
hoạt động đánh giá giáo viên THCS theo Chuẩn nghề nghiệp.

3


5.2. Khảo sát, phân tích thực trạng đánh giá giáo viên và các biện pháp
quản lý hoạt động đánh giá giáo viên THCS trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh
Quảng Ninh theo Chuẩn nghề nghiệp.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lý của Hiệu trưởng trong hoạt động đánh giá
giáo viên THCS theo Chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn thị xã Quảng Yên.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu một số biện pháp quản lý đánh giá giáo viên
THCS thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh theo Chuẩn nghề nghiệp của giáo
viên THCS.
6.2. Giới hạn về địa bàn, thời gian nghiên cứu
Tiến hành khảo sát thực trạng, khảo nghiệm hoạt động đánh giá giáo viên
theo Chuẩn nghề nghiệp của 05 trường THCS trên địa bàn thị xã Quảng Yên,
tỉnh Quảng Ninh trong ba năm học 2015 - 2016, 2016 -2017 và năm học 2017 2018.
6.3 Giới hạn về khách thể khảo sát

- Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên.
- Lãnh đạo Phòng GD&ĐT, tổ Chuyên môn của Phòng GD&ĐT liên
quan đến công tác chỉ đạo, quản lý các trường THCS.
7. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nhiên cứu nêu trên, chúng tôi sử dụng phối
hợp các phương pháp sau:
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Đọc và phân tích các tài liệu lý luận, các công trình nghiên cứu trong và
ngoài nước, các văn bản có liên quan đến luận văn.
- Phân loại, hệ thống, khái quát hoá các vấn đề lý luận, các văn bản về
Chuẩn nghề nghiệp GV, quản lý hoạt động đánh giá gáo viên trong nhà trường
phổ thông theo Chuẩn nghề nghiệp.
- Nghiên cứu những quy định của ngành GD&ĐT có liên quan đến việc
đánh giá giáo viên trung học theo Chuẩn nghề nghiệp, nhằm xây dựng cơ sở
nghiên cứu lý luận của luận văn.
4


7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Bằng phiếu hỏi dành cho CBQL và GV trường THCS để tìm hiểu thực
trạng ĐGGV và thực trạng QL của Hiệu trưởng trong việc ĐGGV trường
THCS theo Chuẩn nghề nghiệp (Các Phiếu hỏi ở phần phụ lục của luận văn).
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn, phỏng vấn sâu
Thiết kế các câu hỏi để phỏng vấn trực tiếp CBQL, GV về thực trạng
ĐGGV và QL hoạt động ĐGGV theo Chuẩn nghề nghiệp.
7.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục, giảng dạy, hoạt động chuyên
môn của giáo viên và kết quả học tập, rèn luyện của học sinh, các sản phẩm
hoạt động quản lý giáo viên của Hiệu trưởng.

7.2.4. Phương pháp quan sát
Quan sát các hoạt động ĐGGV và QL của Hiệu trưởng trong việc ĐGGV
theo Chuẩn nghề nghiệp.
7.2.5. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến đánh giá của các chuyên gia có kinh nghiệm về lĩnh vực này
gồm: Các thày cô giáo khoa Tâm lí Giáo dục trường Đại học Sư phạm Thái
Nguyên, các đồng chí làm công tác quản lý Phòng GD&ĐT, CBQL và GV
trường THCS có kinh nghiệm trong việc ĐGGV.
7.2.6. Phương pháp khảo nghiệm
Phương pháp khảo nghiệm nhận thức của các khách thể (CBQL và GV)
về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đã nêu.
7.3. Phương pháp xử lí số liệu bằng thống kê toán học
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để phân tích dữ liệu như
tính trung bình cộng, độ lệch chuẩn, tính hệ số tương quan thứ bậc trong kết
quả khảo sát…

5


8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo, Phụ
lục, nội dung luận văn được cấu trúc trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá giáo viên THCS
theo Chuẩn nghề nghiệp.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá giáo viên THCS theo
Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị xã Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp của Hiệu trưởng các trường THCS thị xã Quảng Yên tỉnh Quảng
Ninh.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Dạy học là hoạt động chủ yếu trong nhà trường, là trung tâm của hoạt
động QLGD. Vì vậy, việc kiểm tra - đánh giá chất lượng giảng dạy có vị trí vô
cùng quan trọng, có ý nghĩa hết sức lớn lao đối với mục tiêu nâng cao chất
lượng giáo dục.
Thực tiễn dạy học đã chứng minh rằng, muốn hoàn thiện, nâng cao hiệu
quả của quá trình dạy học thì không thể bỏ qua khâu kiểm tra - đánh giá chất
lượng dạy học của giáo viên và kiểm tra kết quả học tập của học sinh. Thông
qua đó, các nhà quản lý nói chung, các nhà QLGD nói riêng và đội ngũ các
thầy, cô giáo (các nhà sư phạm) có được những thông tin ngược quan trọng để
kịp thời phát hiện, điều chỉnh quá trình dạy và học cho phù hợp với đối tượng
và thực tiễn giảng dạy.
Đứng trước nhiệm vụ đổi mới giáo dục - đào tạo nói chung và đổi mới
nội dung, phương pháp dạy học nói riêng, Bộ GD&ĐT đã có Thông Tư số 30
[6]; Thông tư số 43 [4]; hay các nghiên cứu cứu của tác giả Trần Bá Hoành
(2010) trong bài "Những yêu cầu mới về nghiệp vụ sư phạm trong Chuẩn
nghề nghiệp GV trung học 2009"[14], ngoài ra còn nhiều nhà nghiên cứu
trong đó những nhà giáo dục học, tâm lý học đã đi sâu nghiên cứu vấn đề đổi
mới nội dung dạy học theo phương pháp nâng cao tính hiện đại và gắn khoa
học với thực tiễn sản xuất và đời sống, vấn đề lấy học sinh làm trung tâm
trong hoạt động dạy học như các tác giả: Trần Hồng Quân, Phạm Minh Hạc,
Đặng Quốc Bảo, Phạm Viết Vượng, Đặng Thành Hưng, Nguyễn Đức Chính,
Nguyễn Đức Sơn...
Quản lý đánh giá giáo viên theo Chuẩn là một trong những hoạt động

trung tâm của các cấp quản lý giáo dục và của các nhà trường, đồng thời đây

7


cũng là nội dung quản lý cơ bản, quan trọng nhất trong công tác quản lý trường
học. Chính vì lẽ đó, vấn đề quản lý đánh giá giáo viên theo Chuẩn luôn được
các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý giáo dục đề cập trong các công trình
nghiên cứu khoa học như đề tài: các tác giả Trần Kiều và Lê Đức Phúc (2001)
trong bài “Cơ sở khoa học để xác định Chuẩn cho Trường mầm non nông thôn
trong công tác chỉ đạo” [16], đã đưa ra những vấn đề cơ bản như xác định khái
niệm, thống nhất hệ thống chuẩn mực trong chỉ đạo thực hiện trên cơ sở mục
tiêu giáo dục, Chuẩn và “vùng phát triển gần nhất của trẻ mầm non”, mối quan
hệ giữa Chuẩn và điều kiện giáo dục, quan điểm hành động trong chỉ đạo. Các
tác giả Phan Sắc Long (2005) trong bài “Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học với
việc đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá GV” [18], Nguyễn Thị Ngọc Quyên (2007)
trong bài “Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học và việc thiết chế hóa việc đánh giá
năng lực nghề nghiệp GV theo Chuẩn” [23], Trần Ngọc Giao (2007) trong bài
phỏng vấn “Hiệu trưởng cũng là một nghề, cần phải có Chuẩn [12], đã nghiên
cứu, bàn bạc xoay quanh các vấn đề về mục đích của Chuẩn, nội dung của
Chuẩn, việc bồi dưỡng đội ngũ GV đang hành nghề để đáp ứng tốt yêu cầu
Chuẩn đưa ra đồng thời đề xuất một số kiến nghị và giải pháp.
Ở bậc trung học, từ năm học 2010-2011, Bộ GD&ĐT ban hành Chuẩn
nghề nghiệp giáo viên trung học và Thông tư hướng dẫn áp dụng Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên trung học vào đánh giá giáo viên [6], nhưng vận dụng Chuẩn
vào đánh giá giáo viên và QL việc đánh giá như thế nào? Cho đến nay, theo
những tài liệu mà tác giả có được còn chưa có nhiều công trình nghiên cứu một
cách đầy đủ và hệ thống về quản lý hoạt động đánh giá giáo viên theo chuẩn
nghề nghiệp. Trong khuôn khổ luận văn, tác giả muốn xác định rõ hơn cơ sở lý
luận, khảo sát thực trạng năng lực QL của Hiệu trưởng trong viêc áp dụng

Chuẩn vào ĐGGV. Từ đó, đề xuất một số biện pháp tăng cường quản lý cho
Hiệu trưởng trong việc ĐGGV theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường THCS thị
xã Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông
trong giai đoạn hiện nay.
8


1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài nghiên cứu
1.2.1. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
1.2.1.1. Quản lý giáo dục
Cũng như bất kỳ hoạt động xã hội nào, hoạt động giáo dục cần được tổ
chức và quản lý với nhiều cấp độ khác nhau (nhà nước, nhà trường, lớp học…)
nhằm thạc hiện có hiệu quả mục đích và các mục tiêu giáo dục phù hợp với
từng giai đoạn phát triển của các thể chế chính trị - xã hội ở các quốc gia.
Theo từ điển Tiếng Việt, từ quản lý giáo dục được hiểu là: "Thực hành
đầy đủ các chức năng kế hoạch hoá, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra trên toàn bộ
các hoạt động giáo dục và tất nhiên cả các cấu phần tài chính, vật chất của các
hoạt động đó nữa" [27].
Tác giả P.V Khuđôminxky cho rằng: "QLGD là tác động có hệ thống,
có kế hoạch, có ý thức, có mục đích của các chủ thể quản lý ở các cấp khác
nhau đến tất cả các khâu của hệ thống (từ Bộ GD&ĐT đến trường học) nhằm
đảm bảo việc giáo dục cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự phát triển
toàn diện và hài hòa của họ trên cơ sở nhận thức và sử dụng các quy luật về
giáo dục, của sự phát triển cũng như các quy luật khách quan của quá trình dạy
học và giáo dục, của sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ em" [dẫn theo 11,
tr.341].
Tác giả Đặng Quốc Bảo thì cho rằng: “Quản lý giáo dục là hoạt động
điều hành phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy mạnh mẽ công tác đào
tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội” [1].
Ngày nay với sứ mệnh phát triển giáo dục thường xuyên, công tác giáo

dục không chỉ giới hạn ở thế hệ trẻ mà cho mọi người, tuy nhiên trọng tâm vẫn
là giáo dục thế hệ trẻ cho nên quản lý giáo dục được hiểu là sự điều hành hệ
thống giáo dục quốc dân.
Từ những khái niệm nêu trên, ta có thể hiểu: Quản lý giáo dục là hệ
thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý
nhằm làm cho hệ thống vận hành theo đường lối giáo dục và nguyên lý của
Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
9


mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học - giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục
tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất.
1.2.1.2. Quản lý nhà trường
Trường học là một tổ chức GD cơ sở của hệ thống GD quốc dân, trực
tiếp làm công tác giáo dục đào tạo thế hệ trẻ và các lực lượng lao động.
Theo M.I.Kônđacốp thì: “Quản lý nhà trường là một hệ thống xã hội-sư
phạm chuyên biệt. Hệ thống này đòi hỏi những tác động có ý thức, có kế hoạch
hướng đích của chủ thể quản lý đến tất cả các mặt đời sống nhà trường, nhằm
đảm bảo sự vận hành tối ưu về các mặt xã hội-kinh tế, tổ chức sư phạm của
quá trình dạy học và giáo dục thế hệ đang trưởng thành” [dẫn theo 11, tr.373].
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường
vận hành theo nguyên lý GD để tiến tới mục tiêu GD, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh” [15].
Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: "Quản lý nhà trường là quản lý một
thiết chế vừa có tính sư phạm, vừa có tính kinh tế; trong đó nhà trường trung
học phải xác định sứ mệnh là đào tạo HS trở thành người lớn có trách nhiệm tự
lập với ba giấy thông hành đi vào đời đó là: giấy thông hành học vấn, giấy
thông hành kỹ thuật nghề nghiệp và giấy thông hành kinh doanh" [1].
Cũng như các hoạt động quản lý khác, quản lý nhà trường được thực

hiện thông qua các chức năng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Ngoài ra
người quản lý trường học cần lưu ý các kỹ năng gắn kết với các chức năng đó
là: công tác ra quyết định, điều chỉnh và xử lý phản hồi thông tin.
Như vậy, quản lý nhà trường thực chất là quản lý quá trình giáo dục đào tạo. Tham gia vào quá trình giáo dục - đào tạo có rất nhiều nhân tố khác
nhau: mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phương pháp đào tạo, đội ngũ người
dạy, tập thể người học, hình thức đào tạo, điều kiện đào tạo, môi trường đào
tạo, bộ máy đào tạo, quy chế đào tạo. Quản lý nhà trường chính là quản lý các

10


nhân tố đó, trong đó quản lý đội ngũ người dạy và tập thể người học được coi
là trung tâm vì đây là các nhân tố tạo động lực của quá trình giáo dục - đào tạo.
Từ các khái niệm trên có thể hiểu: Quản lý nhà trường thực chất là quản
lý quá trình lao động sư phạm của thầy, hoạt động học tập - tự giáo dục của trò
diễn ra trong quá trình dạy học - giáo dục. Như vậy, có thể nói quản lý nhà
trường thực chất là quản lý quá trình dạy học - giáo dục.
1.2.2. Đánh giá và đánh giá trong giáo dục
1.2.2.1. Đánh giá
Trong lĩnh vực giáo dục, đánh giá là bộ phận hợp thành rất quan trọng,
một khâu không thể tách rời của quá trình giáo dục và đào tạo. Nếu coi giáo
dục và đào tạo là một hệ thống thì đánh giá đóng vai trò phản hồi của hệ thống,
đánh giá có vai trò tích cực trong điều chỉnh hệ thống, là cơ sở cho việc đổi mới
giáo dục và đào tạo. Chính vì vậy đánh giá là một trong những vấn đề được
quan tâm.
Có rất nhiều định nghĩa về đánh giá trong lĩnh vực giáo dục, tuy nhiên
tùy thuộc vào mục đích đánh giá, cấp độ đánh giá và đối tượng đánh giá mà
mỗi định nghĩa đều nhấn mạnh hơn vào khía cạnh nào đó của lĩnh vực cần
đánh giá.
Theo tác giả C.E. Beeby: “Đánh giá là sự thu thập và lý giải một cách có

hệ thống những bằng chứng dẫn tới sự phán xét về giá trị theo quan điểm hành
động” [dẫn theo 20, tr.8]
Theo tác giả Trần Bá Hoành: "Đánh giá là quá trình hình thành những
nhận định, phán đoán về kết quả của công việc dựa vào việc phân tích những
thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra nhằm đề
xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao
chất lượng và hiệu quả công việc" [13].
Theo tác giả Trần Khánh Đức: "Đánh giá là quá trình xem xét, bình phẩm
về các đặc trưng, thuộc tính hay giá trị của một sự vật hoặc hoạt động, hiện

11