Phương pháp chuyên gia trong đánh giá tác động môi trường

TIỂU LUẬN
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG

Đề Tài

PHƯƠNG PHÁP CHUYÊN GIA

GVHD : Th.S Đinh Bách Khoa
SVTH : Nhóm 6
Nguyễn Thị Kiều Oanh
Nguyễn Đình Quang
Lê Thị Quỳnh
Đào Văn Sơn
Đỗ Hằng Thanh

L/O/G/O


NỘI DUNG

Phương pháp chuyên gia

Tổng quan về DTM

•
•
•

Khái niệm
Cấu trúc
Các phương pháp

•
•
•
•

Định nghĩa
Các bước thực hiện
Phạm vi áp dụng
Phương pháp Delphi

Ưu và nhược điểm

•
•

Ưu điểm
Nhược điểm


I.Tổng
I.Tổng quan
quan về
về đánh
đánh giá
giá tác
tác động
động môi
môi trường
trường

I.1 Khái niệm

 Tác động môi trường(ĐTM) là quá trình phân tích, dự báo tác động đến môi trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra
biện pháp bảo vệ môi trường khi triển khai dự án đó.


I.2 Cấu trúc báo cáo đánh giá tác động môi trường

•

Mô tả tóm tắt dự án

•

Hiện trạng môi trường của dự án

•

Đánh giá tác động có thể gây ra cho môi trường

•

Khắc phục

•

Kết luận-kiến nghị.

I.3 Các phương pháp đánh giá tác động môi trường
Hiện nay có nhiều phương pháp sử dụng trong đánh giá tác
động môi trường như :

•

Phương pháp danh mục

•

Phương pháp liệt kê

•

Phương pháp ma trận

•

Phương pháp sơ đồ mạng lưới

•

Phương pháp mô hình hóa

•

Phương pháp chuyên gia

•

Phương pháp đa tiêu chí

•

Phương pháp GIS


II.
II. Phương
Phương pháp
pháp chuyên
chuyên gia
gia
II.1 Định nghĩa

 Là phương pháp thu thập và xử lý
những đánh giá, dự báo bằng cách tập
hợp và hỏi ý kiến các chuyên gia giỏi
Thuộc một lĩnh vực hẹp của khoa học
- kỹ thuật sản xuất.

 Quy trình áp dụng phương pháp chuyên gia có thể
chia thành 3 giai đoạn lớn:

•
•
•

Lựa chọn chuyên gia
Trưng cầu ý kiến chuyên gia

Thu thập và xử lý các đánh giá, dự báo.


II.2
II.2 Lựa
Lựa chọn
chọn và
và thành
thành lập
lập nhóm
nhóm chuyên
chuyên gia
gia kết
kết hợp
hợp

Cơ cấu nhóm chuyên gia

Thu thập, xây dựng các tư liệu về các vấn đề có liên quan

Xây dựng biểu câu hỏi lấy ý kiến chuyên gia

Cung cấp thông tin cần thiết cho chuyên gia

Đánh giá năng lực của các chuyên gia

Thành lập nhóm chuyên gia


II.3 Phương pháp chưng cầu lấy ý kiến chuyên gia

II.3.1 Phương pháp chưng cầu
Đây là giai đoạn quan trọng của phương pháp chúng ta có 2 cách tiếp cận để trưng cầu chuyên gia.

Sơ đồ trưng cầu bằng phương pháp chuyên gia :


Trưng
Trưng cầu
cầu theo
theo nhóm
nhóm
Tập hợp ý kiến của cả nhóm chuyên gia, các chuyên gia sẽ phát biểu trên cơ sở ý kiến của các chuyên gia khác.

 Ưu điểm :
• Có thể hướng suy nghĩ của chuyên gia vào giải quyết những vấn đề chiến lược.
• Tổng hợp các giải quyết của nhóm thường đưa ra được cách giải quyết tốt hơn các giải quyết của từng người.
 Nhược điểm :
• Thừa thông tin do không đồng nhất về khái niệm
• Ảnh hưởng của yếu tố tâm lý làm giảm tính khách quan.
• Khó tập hợp đầy đủ chuyên gia khi cần thiết


Trưng
Trưng cầu
cầu theo
theo cá
cá nhân
nhân

Là trưng cầu mà ý kiến của chuyên gia được hỏi hoàn toàn độc lập với ý kiến của các chuyên gia khác và họ không được

thông báo gì về ý kiến của chuyên gia khác.

 Ưu điểm :
• Sử dụng tối đa khả năng của cá nhân
• Ảnh hưởng của yếu tố tâm lý đối với mỗi người không đáng kể
 Nhược điểm :
• Trình độ sử dụng các mối liên hệ khoa học thấp
• Không sử dụng được khả năng của nhiều người thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau


Trưng
Trưng cầu
cầu vắng
vắng mặt
mặt

Là trưng cầu được thực hiện thông qua các phiếu trưng cầu gửi cho các chuyên gia

 Ưu điểm :
• Đơn giản, chi phí thấp
 Nhược điểm :
• Mất nhiều thời gian
• Có thể các chuyên gia không hiểu đúng các câu hỏi đặt ra lên độ tin cậy thấp


Trưng
Trưng cầu
cầu có
có mặt
mặt

Là trưng cầu mà trong quá trình đó nhà phân tích làm việc với các chuyên gia

 Ưu điểm :
• Tiết kiệm được thời gian và độ tin cậy của dự báo.
 Nhược điểm :
• Chi phí trưng cầu cao
• Có thể có những sai sót do tác động tâm lý của nhà phân tích với chuyên gia.


II.3.2
II.3.2 Các
Các hình
hình thức
thức tổ
tổ chức
chức trưng
trưng cầu
cầu lấy
lấy ýý kiến
kiến chuyên
chuyên gia
gia

Phư

Phương pháp động não

Phỏng vấn

Hội đồng


II.4 Phân tích kết quả trưng cầu ý kiến chuyên gia

Chúng ta cần giải quyết 2 vấn đề khi xử lý ý kiến chuyên gia :



Đánh giá thời gian hoàn thành sự kiện,thời gian xuất hiện sự kiện mới.



Đánh giá tầm quan trọng tương đối giữa các sự kiện.


II.4.1 Đánh giá thời gian hoàn thành sự kiện, thời gian xuất hiện sự kiện mới

Để đánh giá được thời gian xuất hiện các sự kiện mới ta dùng trung vị và khoảng tứ phân vị.



Trung vị: Trong dự báo trung vị được xem như là giá trị của ý kiến đánh giá dự báo có tổng số những ý kiến đánh giá
trước giá trị đó bằng tổng số những ý kiến đánh giá sau giá trị đó.



Khoảng tứ phân vị : Là khoảng chứa chừng 50% những đánh giá dự báo của tập thể chuyên gia nằm giữa khoảng 25%
những đánh giá cao nhất và 25% những ý kiến đánh giá thấp nhất. Giá trị giới hạn trên (dưới ) của khoảng phân vị được
gọi là số tứ phân vị trên ( dưới được minh họa:

Cách
Cách tính
tính trung
trung vị:
vị:

   + dMe .
Trong đó :

Giá trị dưới của tổ chứa trung vị

dMe

: Khoảng cách của tổ chứa trung vị

n

: Tổng số chuyên gia chứa số trung vị

:Tần số tích lũy của tổ đứng trước tổ chứa trung vị


Ví
Ví Dụ
Dụ

 Tham khảo ý kiến chuyên gia về sự xuất hiện vấn đề môi trường dự án. Có 50 chuyên gia được hỏi . Kết quả như
sau:

Thời gian xuất hiện vấn đề môi trường

Số chuyên gia đồng ý ( Tần số )

Tần số tích lũy

1-2 năm

2

2

2-4 năm

4

6

4-6 năm

20

36

6-8 năm

17

43

8-10 năm

7

50

>10 năm

0

50


Xử
Xử lý
lý ýý kiến
kiến chuyên
chuyên gia:
gia:


  Tính số trung vị để biết được số chuyên gia đồng ý và không đồng ý với năm sẽ xuất hiện vấn đề môi trường.

•

Số trung vị :
Cỡ mẫu chẵn n= 50 ==> n/2 = 25
224444202020202020……

Số trung vị là số có thứ tụ 25, nghĩa là số trung vị là 20

+ dMe .

Kết luận : Như vậy một nửa số chuyên gia được hỏi ý kiến cho rằng khoảng gần 6 năm nữa (5.9 năm) sẽ có vấn đề môi
trường xảy ra từ khi dự án được phê duyệt.


II.4.2
II.4.2 Đánh
Đánh giá
giá tầm
tầm quan
quan trọng
trọng tương
tương đối
đối giữa
giữa các
các sự
sự kiện
kiện



Để thực hiện được mục tiêu tổng quát cần thực hiện được mục tiêu con. Trong trường hợp cần phải đánh giá
mục tiêu nào quan trọng hơn mục tiêu nào,cần phải tập trung vào các mục tiêu ưu tiên, mũi nhọn.


•
•

Khi sử dụng phương pháp chuyên gia để giải quyết vấn đề này, người ta thường dùng các chi tiêu:

Giá trị trung bình của từng mục tiêu (Cj);
Hệ số nhất trí chung (W).


II.5 Phạm vi và điều kiện áp dụng



Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia áp dụng vào giai đoạn 2 hoặc 3 hoặc 6 của quy trình thực hiện
dự án :

Nghiên cứu tiền

Nghiên cứu

khả thi

khả thi

Thiết kế kỹ thuật và quy

Yếu tố dự án

trình công nghệ

Quan sát và
đánh giá

Thực hiện

Điều
Điều kiện
kiện áp
áp dụng
dụng phương
phương pháp
pháp

Đối với dự án cần kết quả đánh giá DTM trong
thời gian ngắn

Có khả năng kinh tế

Thiếu số liệu thống kê các dữ liệu

Dự báo kết quả tác động trong thời gian dài


Điều
Điều kiện
kiện áp
áp dụng
dụng phương
phương pháp
pháp



Đối với những dự án cần có kết quả đánh giá ĐTM trong thời gian ngắn.

 Có khả năng kinh tế do chi phí cho phương pháp khá cao.
 Thiếu số liệu thống kê, các dữ liệu.


Dự báo kết quả tác động trong thời gian dài lâu


II.6
II.6 Kỹ
Kỹ thuật
thuật Delphi
Delphi

 Định nghĩa : Delphi là một trong các kỹ thuật của phương pháp chuyên gia. Delphi là phương pháp dự báo định
tính theo đó ý kiến của các chuyên gia được kết hợp trong một loạt số lần lặp lại. Kết quả của mỗi lần lặp lại được
sử dụng cho lần lặp tiếp theo để thu thập được ý kiến chung của các chuyên gia.




Cơ
Cơ sở
sở của
của phương
phương pháp
pháp

ẨN DANH

VÒNG LẶP

PHẢN HỒI

TẬP HỢP


Ưu
Ưu điểm
điểm nổi
nổi trội
trội của
của kỹ
kỹ thuật
thuật Delphi
Delphi

 Có sự công bằng trong đánh giá
 Các đánh giá đưa ra đa dạng và đầu đủ thông tin
 Ít bị chi phối, ảnh hưởng của tâm lý
 Số lượng lớn, rẻ (có thể gửi nhận thông tin qua hệ thống điện tử :mail…..)