Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT ÁP DỤNG CÁC GIẢI PHÁP SẢN
XUẤT SẠCH HƠN TẠI XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN
GỖ ĐÔNG HÒA
SINH VIÊN THỰC HIỆN
: LÊ CHÍ CHINH
CHUYÊN NGÀNH
: Quản lý môi trường và du lịch sinh thái
NIÊN KHÓA
: 2006 - 2010
Tp. Hồ Chí Minh tháng 07 năm 2010
Trang 0
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT ÁP DỤNG CÁC GIẢI PHÁP SẢN
XUẤT SẠCH HƠN TẠI XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN
GỖ ĐÔNG HÒA
Tác giả
LÊ CHÍ CHINH
Khóa luận được đệ trình để đáp ứng yêu cầu cấp bằng Kỹ sư ngành
Quản lý môi trường và du lịch sinh thái
Giáo viên hướng dẫn:
TS. Nguyễn Vinh Quy
Tp. Hồ Chí Minh Tháng 07 năm 2010
Trang 0
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
LỜI CẢM ƠN
Khóa luận tốt nghiệp đã khép lại quá trình học tập dưới ngôi Trường Đại Học
Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh. Những kiến thức đã tích lũy trong quá trình 4
năm học tập mà các thầy cô truyền đạt là hành trang giúp Tôi tự tin hơn khi vào đời.
Để có được như ngày hôm nay, Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến:
Cảm ơn công ơn của cha mẹ đã không ngại vất vả, hy sinh để cho con được
theo đuổi con đường mà mình đã chọn. Cảm ơn các anh chị đã hết lòng ủng hộ về mặt
vật chất và tinh thần, đó chính là nguồn động viên to lớn giúp chúng em đủ tự tin vượt
qua những khó khăn, thử thách.
Cảm ơn các thầy cô trong khoa Môi trường và Tài Nguyên đã trang bị cho em
những kiến thức vô cùng quí báu. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn
Vinh Quy, người đã luôn tận tình truyền đạt những kiến thức trong quá trình giảng dạy
cũng như trong quá trình hướng dẫn thực hiện đề tài.
Em xin chân thành cảm ơn anh Huỳnh Thanh Vạn (Giám đốc) và các anh chị
trong Xí nghiệp chế biến gỗ Đông hòa đã tạo điều kiện và tận tình giúp đỡ em trong
suốt thời gian thực tập tại Xí nghiệp
Cảm ơn bạn bè, những người thân đã giúp đỡ trong quá trình nghiên cứu cũng
như trong quá trình thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn!
TP.Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 05 năm 2010
Lê Chí Chinh
Trang i
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
TÓM TẮT KHÓA LUẬN
Ngành sản xuất đồ gỗ xuất khẩu là một ngành có tiềm lực kinh tế rất lớn ở Việt
Nam. Một mặt nó tạo ra các sản phẩm xuất khẩu thu về ngoại tệ cho đất nước, tạo ra
các sản phẩm đa dạng, bền, đẹp về hình mẫu cho mục đích sử dụng của con người trên
khắp thế giới, tất cả các sản phẩm đều được sản xuất với công nghệ tiên tiến và hiện
đại. Mặt khác các vấn đề môi trường phát sinh trong quá trình sản xuất cũng khá phức
tạp mà chưa được thật sự quan tâm đúng mức để đề ra các biện pháp kiểm soát và
ngăn ngừa ô nhiễm môi trường, bên cạnh đó là việc sử dụng nguyên nhiên liệu gây
lãng phí trong sản xuất cũng chưa được chú ý và quan tâm.
Qua thời gian thực tập tại Xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa vấn đề môi trường
chính đáng được quan tâm nhất đó là chất thải nguy hại, khí thải và môi trường làm
việc. Với sự lớn mạnh của ngành Quản lý môi trường, vấn đề môi trường và vệ sinh
môi trường trong lao động là vấn đề bức xúc của ngành. Do đó, cần có biện pháp quản
lý nguồn thải thích hợp trên cơ sở quản lý kỹ thuật phù hợp. Sản xuất sạch hơn hay
“ngăn ngừa ô nhiễm” là những công cụ quản lý thích hợp nhất nhằm giảm thiểu nguồn
ô nhiễm, mang lại hiệu quả kinh tế và môi trường.
Đề tài “ Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp Sản xuất sạch hơn tại Xí
nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa” sau gần 8 năm đi vào hoạt động của Xí nghiệp nhằm
nghiên cứu hiện trạng môi trường và phân tích quy trình sản xuất hiện tại của Xí
nghiệp, Xác định các nguồn thải gây ô nhiễm môi trường và lãng phí nguyên nhiên vật
liệu. Xác Định các nguyên nhân gây lãng phí. Từ đó, đề xuất ra những giải pháp
SXSH phù hợp với tình hình sản xuất và kỹ thuật tại Xí nghiệp.
Tuy nhiên, các giải pháp trên chỉ dựa trên tính toán sơ bộ và mang tính chủ
quan đồng thời cũng chưa đánh giá và dự đoán đầy đủ các mặt hạn chế khi thực hiện
chúng đối với thực trạng Xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa hiện nay
Trang ii
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................................... i
TÓM TẮT KHÓA LUẬN .................................................................................................... ii
MỤC LỤC...............................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ ............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ....................................................viii
Chương 1 .................................................................................................................................. 1
MỞ ĐẦU .................................................................................................................................. 1
1.1
ĐẶT VẤN ĐỀ ..................................................................................................1
1.2 SỰ CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ...............................................1
1.3 MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .......................................................2
1.4
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU VÀ GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..2
1.4.1 Nội dung nghiên cứu .....................................................................................2
1.4.2 Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................3
1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................3
Chương 2 .................................................................................................................................. 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................................................... 4
2.1 TỔNG QUAN NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ XUẤT KHẨU VÀ CÔNG TÁC
BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ XUẤT KHẨU
VIỆT NAM .................................................................................................................4
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngành chế biến gỗ xuất khẩu ....4
2.1.2 Sản phẩm và thị trường tiêu thụ đồ gỗ xuất khẩu Việt Nam ....................4
2.1.3 Thiết bị máy móc sử dụng trong ngành sản xuất đồ gỗ xuất khẩu ..........5
2.1.4 Thuận lợi và khó khăn trong xuất khẩu đồ gỗ ...........................................7
2.1.5 Công tác bảo vệ môi trường trong ngành gỗ Xuất khẩu ...........................9
2.2 TỔNG QUAN SẢN XUẤT SẠCH HƠN .........................................................11
2.2.1 Khái niệm SXSH .........................................................................................11
2.2.2 Cách tiếp cận trong SXSH..........................................................................11
2.2.3 Kỹ thuật và phương pháp thực hiện .........................................................12
2.3 LỢI ÍCH VÀ RÀO CẢN CỦA VIỆC ÁP DỤNG SẢN XUẤT SẠCH HƠN
TRONG SẢN XUẤT ................................................................................................13
Trang iii
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
2.3.1 Lợi ích ...........................................................................................................13
2.3.2 Rào cản .........................................................................................................15
2.4 TÌNH HÌNH ÁP DỤNG SẢN XUẤT SẠCH HƠN .........................................16
2.4.1 Tình hình áp dụng SXSH trên thế giới .....................................................16
2.4.2 Tình hình áp dụng SXSH tại Vệt Nam......................................................16
Chương 3 ................................................................................................................................ 20
KHÁI QUÁT VỀ XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN GỖ ĐÔNG HÒA ................................... 20
3.1 KHÁI QUÁT VỀ XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN GỖ ĐÔNG HÒA ......................20
3.1.1Giới thiệu về xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa...........................................20
3.1.2 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển ..............................................20
3.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT CỦA XÍ NGHIỆP ....21
3.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy...............................................................................21
3.2.2 Sản phẩm và thị trường tiêu thụ của xí nghiệp ........................................24
3.2.3 Nguyên nhiên liệu tiêu thụ của xí nghiệp ..................................................26
3.2.4 Thiết bị, máy móc sử dụng trong sản xuất của xí nghiệp ........................28
3.2.5 Quy trình sản xuất ......................................................................................30
3.3 HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG ĐANG ÁP DỤNG TẠI XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN GỖ ĐÔNG HÒA 31
3.3.1 Hiện trạng môi trường của xí nghiệp ........................................................31
3.3.2. Các biện pháp bảo vệ môi trường đang áp dụng tại xí nghiệp ..............37
3.4 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUYÊN LIỆU CHO TỪNG CÔNG
ĐOẠN SẢN XUẤT CỦA XÍ NGHIỆP, CÔNG TÁC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
VÀ LỰA CHỌN TRỌNG TÂM KIỂM TOÁN SXSH.........................................39
3.4.1 Hiệu quả sử dụng nguyên liệu của xí nghiệp ............................................39
3.4.2 Đánh giá công tác BVMT của xí nghiệp ...................................................40
3.4.3 Trọng tâm kiểm toán SXSH ....................................................................40
Chương 4 ................................................................................................................................ 42
ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP SẢN XUẤT SẠCH HƠN CHO CÔNG ĐOẠN TẠO
PHÔI, ĐỊNH HÌNH VÀ SƠN TẠI XÍ NGHIỆP .............................................................. 42
4.1 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ CHI TIẾT CÁC CÔNG ĐOẠN ĐƯỢC LỰA
CHỌN ÁP DỤNG SẢN XUẤT SẠCH HƠN .........................................................42
4.1.1 Quy trình công nghệ chi tiết cho công đoạn tạo phôi ................................42
4.1.2 Quy trình công nghệ chi tiết cho công đoạn Định hình ...........................44
4.1.3 Quy trình công nghệ chi tiết cho công đoạn Sơn......................................46
4.2 CÂN BẰNG VẬT VẬT CHẤT .........................................................................49
Trang iv
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
4.3 ĐỊNH GIÁ DÒNG THẢI ..................................................................................51
4.4 PHÂN TÍCH CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY LÃNG PHÍ VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
BIỆN PHÁP SẢN XUẤT SẠCH HƠN ..................................................................55
4.5 ĐÁNH GIÁ CÁC GIẢI PHÁP SXSH .............................................................58
4.5.1 Phân loại và sàng lọc các giải pháp ...........................................................58
4.5.2 Đánh giá sơ bộ các giải pháp ......................................................................61
4.5.3 Mô tả giải pháp SXSH ................................................................................63
4.6 ĐÁNH GIÁ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP SXSH ......................67
4.6.1 Đánh giá tính khả thi về mặt kỹ thuật ......................................................67
4.6.2 Đánh giá tính khả thi về mặt kinh tế .........................................................71
4.6.3 Đánh giá tính khả thi về mặt môi trường .................................................73
4.7 LỰA CHỌN CÁC GIẢI PHÁP SXSH ............................................................75
4.8 KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP SXSH ....................................78
4.8.1 Thành lập nhóm SXSH ...............................................................................78
4.8.2 Phổ biến phương pháp thực hiện...............................................................78
4.8.3 Kế hoạch thực hiện các giải pháp ..............................................................79
Chương 5................................................................................................................................. 80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................................. 80
5.1 KẾT LUẬN ..........................................................................................................80
5.2 KIẾN NGHỊ........................................................................................................81
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................. 82
Trang v
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1 sản phẩm và thị trường tiêu thụ đồ gỗ xuất khẩu Việt Nam ...................... 5
Bảng 2.2 thiết bị, máy móc sử dụng trong ngành sản xuất đồ gỗ................................ 5
Bảng 2.3 Kết quả thực hiện SXSH tại một số xí nghiệp trên địa bàn Tp. HCM
.................................................................................................................................................. 18
Bảng 3.1 Sản phẩm của xí nghiệp ..................................................................................... 25
Bảng 3.2 Nguyên liệu tiêu thụ của xí nghiệp .................................................................. 26
Bảng 3.3 Định mức nguyên, vật liệu cho 1m3 Gỗ tinh chế tạo thành bộ sản phẩm
SILVANO trong quá trình sản xuất của xí nghiệp (khách hàng Habufa) .............. 26
Bảng 3.4 Nguyên vật liệu sử dụng của xí nghiệp trong 5 tháng đầu năm 2010 ..... 27
Bảng 3.5 Hiệu quả sử dụng nguyên vật liệu của xí nghiệp trong 5 tháng đầu
năm 2010 ............................................................................................................................... 27
Bảng 3.6 Thiết bị, máy móc của xí nghiệp ...................................................................... 28
Bảng 3.7 Kết quả phân tích nước thải sinh hoạt sau hệ thống xử lý của xí nghiệp
.................................................................................................................................................. 32
Bảng 3.8 Chất lượng không khí tại các phân xưởng sản xuất của xí nghiệp................. 34
Bảng 3.9 Kết quả đo vi khí hậu và tiếng ồn.................................................................... 35
Bảng 3.10 Lượng chất thải nguy hại phát sinh từ hoạt động sản xuất của xí nghiệp
.................................................................................................................................................. 37
Bảng 3.11 Các biện pháp xử lý chất thải rắn của xí nghiệp ....................................... 39
Bảng 4.1 cân bằng vật chất ................................................................................................ 49
Bảng 4.2 Giá thành và giá xử lý chất thải....................................................................... 51
Bảng 4.3 Định giá dòng thải ............................................................................................... 52
Bảng 4.4 Các nguyên nhân gây lãng phí và cơ hội SXSH ........................................... 55
Bảng 4.5 Phân loại và sàng lọc các giải pháp SXSH .................................................... 58
Bảng 4.6 Tổng hợp sàng lọc các giải pháp ...................................................................... 60
Bảng 4.7 Đánh giá sơ bộ các giải pháp ............................................................................ 61
Bảng 4.8 Kết quả đánh giá sơ bộ từng giải pháp .......................................................... 63
Bảng 4.9 Đánh giá tính khả thi về mặt kỹ thuật của các giải pháp .......................... 68
Bảng 4.10 Đánh giá tính khả thi về mặt kinh tế của các giải pháp ........................... 71
Bảng 4.11 Đánh giá tính khả thi về mặt môi trường của các giải pháp ................... 73
Bảng 4.12 Lựa chọn các giải pháp SXSH ....................................................................... 76
Bảng 4.13 Kế hoạch thực hiện các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
.................................................................................................................................................. 79
Trang vi
Nghiên cứu đề xuất áp dụng các giải pháp SXSH tại xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ
Trang
Hình 2.1 Sơ đồ Các bước thực hiện SXSH ................................................................13
Hình 3.1 Sơ đồ Bộ máy tổ chức của xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa ....................22
Hình 3.2 Sơ đồ quy trình sản xuất - công nghệ của xí nghiệp chế biến gỗ Đông Hòa30
Hình 4.1 Quy trình công nghệ chi tiết công đoạn Tạo phôi .....................................43
Hình 4.2 Quy trình công nghệ chi tiết cho công đoạn Định hình ............................45
Hình 4.3 Quy trình công nghệ chi tiết cho công đoạn sơn .......................................47
Trang vii