Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần dịch vụ sản xuất và thương mại hùng nhung
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.05 MB, 100 trang )
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG
-------------------------------
ISO 9001:2015
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGÀNH: KẾ TOÁN KIỂM TOÁN
Sinh viên
:Ngô Phạm Thúy Ngân
Giảng viên hướng dẫn: Ths. Đồng Thị Nga
HẢI PHÒNG - 2018
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
1
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG
-----------------------------------
TÊN ĐỀ TÀI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU CHI
PHÍ
V À XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN DỊCH VỤ SẢN XUẤT VÀ THƯƠNG MẠI HÙNG
NHUNG
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY
NGÀNH: KẾ TOÁN KIỂM TOÁN
Sinh viên
:Ngô Phạm Thúy Ngân
Giảng viên hướng dẫn:Ths. Đồng Thị Nga
HẢI PHÒNG - 2018
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
2
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN
LẬP HẢI PHÒNG --------------------------------------
NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
Mã SV: 1412401184
Ngành: Kế Toán Kiểm Toán
Tên đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu chi phí và xác định
kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần dịch vụ sản xuất và thương
mại Hùng Nhung
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
3
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI
1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt
nghiệp
( về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ).
2. Khái quát được những lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán
doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.
3. Phản ánh được thực trạng công tác kế toán doanh thu, chi phí và
xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Dịch Vụ Sản Xuất
Và Thương Mại Hùng Nhung
4. Đánh giá được những ưu điểm, nhược điểm của công tác kế toán
doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ
Phần Dịch Vụ Sản Xuất Và Thương Mại Hùng Nhung, trên cơ sở đó
đưa ra một số biện pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
doanh thu chi phí tại đơn vị thực tập.
5. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính
toán: -Sử dụng số liệu năm 2017
6. Địa điểm thực tập tốt nghiệp: Công ty Cổ Phần Dịch Vụ Sản Xuất
Và Thương Mại Hùng Nhung
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
4
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP
Người hướng dẫn thứ nhất:
Họ và tên: Đồng Thị Nga
Học hàm, học vị: Thạc sĩ QTKD
Cơ quan công tác: Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng.
Nội dung hướng dẫn: Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu chi phí v à
xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần dịch vụ sản xuất và
thương mại hùng nhung
Người hướng dẫn thứ hai:
Họ và tên:.............................................................................................
Học hàm, học vị:...................................................................................
Cơ quan công tác:.................................................................................
Nội dung hướng dẫn:............................................................................
Đề tài tốt nghiệp được giao ngày 12 tháng 03 năm 2018
Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày 02 tháng 06 năm 2018
Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN
Đã giao nhiệm vụ ĐTTN
Sinh viên
Người hướng dẫn
Hải Phòng, ngày ...... tháng........năm 2018
Hiệu trưởng
GS.TS.NGƯT Trần Hữu Nghị
PHẦN NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
5
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt
nghiệp:
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
2. Đánh giá chất lượng của khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề
ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính
toán số liệu…):
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. Cho điểm của cán bộ hướng dẫn (ghi bằng cả số và chữ):
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Hải Phòng, ngày … tháng … năm
Cán bộ hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
6
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
LỜI MỞ ĐẦU
Trong điều kiện kinh tế thị trường phát triển và hội nhập nhiều doanh
nghiệp trên cùng một địa bàn cùng kinh doanh những sản phẩm giống nhau
nên sự cạnh tranh lẫn nhau ngày càng trở nên khó khăn hơn. Bởi vậy, các
doanh nghiệp cần tạo cho mình lợi thế cạnh tranh để tồn tại và phát triển, đó là
sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau và sự cạnh tranh
giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp nước ngoài.
Vậy dựa vào đâu để có thể biết được một doanh nghiệp là đang phát
triển, có khả năng phát triển hoặc đứng trước nguy cơ phá sản - chính là thông
qua các con số về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Những thông tin này
chỉ có kế toán mới thu thập, tổng hợp và cung cấp được, thông qua hệ thống
báo cáo tài chính do kế toán cung cấp, ta có thể biết được tình hình tài chính
của doanh nghiệp như thế nào. Đồng thời, đó cũng là cơ sở để cơ quan thuế,
các đối tác làm ăn và các tổ chức tài chính xem xét làm việc và hợp tác.
Việc tổ chức hạch toán kế toán của doanh nghiệp có nhiều khâu quan
trọng, trong đó công tác tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả
kinh doanh là một khâu cơ bản của hạch toán kế toán trong doanh nghiệp. Bởi
nó cho biết sản phẩm của doanh nghiệp được tiêu thụ như thế nào, chi phí
trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ra sao và kết quả hoạt động kinh
doanh trong kỳ doanh nghiệp đạt được. Những thông tin từ đây giúp cho các
nhà quản trị đưa ra đối sách phù hợp.
Vì vậy, để kế toán đặc biệt là kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết
quả kinh doanh phát huy hết vai trò chức năng của nó, cần phải biết tổ chức
công tác này một cách hợp lý, khoa học và thường xuyên.
Qua thời gian thực tế tìm hiểu công tác kế toán tại đơn vị thực tập, em
đã hiểu sâu hơn về công tác kế toán như thế nào và tầm quan trọng của nó. Từ
kiến thức em đã được học và thực tế tìm hiểu, em quyết định chọn đề tài:
“Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
7
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
doanh tại Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Sản Xuất Và Thương Mại Hùng Nhung”
cho bài khoá luận của mình.
Nội dung của khoá luận được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.
Chương 2: Thực trạng tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định
kết quả kinh doanh tại Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Sản Xuất Và Thương Mại
Hùng Nhung
Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán doanh
thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Sản
Xuất Và Thương Mại Hùng Nhung. Mặc dù, được sự hướng dẫn tận tình của
GV Th.S Đồng Thị Nga và các anh chị trong phòng kế toán tại Công ty đã
giúp em hoàn thành bài luận của mình, song do khả năng còn hạn chế và kinh
nghiệm thực tế còn ít ỏi, báo cáo của em chắc chắn sẽ không tránh khỏi sai
sót. Vì vậy, em rất mong nhận được sự phê bình đóng góp ý kiến của các thầy,
cô để bài luận của em được hoàn thiện hơn.
Sinh viên
Ngô Phạm Thúy Ngân
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
8
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU
CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
1.1. Những vấn đề chung về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả
kinh doanh trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
1.1.1 Sự cần thiết của việc tổ chức công tác kế toán doanh thu, chi phí và
xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
Để quản lý tốt hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung cũng như
doanh thu, chi phí hay xác định kết quả kinh doanh nói riêng cần có nhiều
công cụ khác nhau, trong đó kế toán là công cụ hữu hiệu nhất. Tổ chức công
tác kế toán khoa học, hợp lý là một cơ sở để cung cấp những thông tin quan
trọng cho việc chỉ đạo điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả
trong doanh nghiệp. Để công cụ kế toán phát huy hết vai trò của mình, đòi hỏi
các doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới và hoàn thiện hơn nữa công tác
kế toán nói chung cũng như kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả
kinh doanh nói riêng trong doanh nghiệp, giúp người quản lý nắm bắt được
tình hình hoạt động và đẩy mạnh việc kinh doanh có hiệu quả của doanh
nghiệp. Ý nghĩa của việc tổ chức công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh đối với các bên có liên quan được thể hiện như sau:
-Việc tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh
giúp các doanh nghiệp:
+ Xác định hiệu quả của từng loại hoạt động trong doanh nghiệp
+ Đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
+ Có căn cứ để thực hiện các nghĩa vụ với Nhà nước, thực hiện việc
phân phối cũng như tái đầu tư sản xuất kinh doanh
+ Kết hợp các thông tin thu thập được với các thông tin khác để đề ra
chiến lược giải pháp sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất trong tương lai.
-Việc tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
9
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
có ý nghĩa quan trọng đối với nhà nước:
+ Trên cơ sở các số liệu về doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp cơ quan thuế xác định các khoản thuế phải thu, đảm
bảo nguồn thu cho ngân sách quốc gia. Từ đó, Nhà nước tái đầu tư vào cơ sở
hạ tầng, đảm bảo điều kiện về chính trị - an ninh - xã hội tốt nhất.
+ Thông qua tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước của các doanh
nghiệp, các nhà hoạch định chính trị quốc gia sẽ có cơ sở đề ra các giải pháp
phát triển nền kinh tế, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động thông
qua chính sách tiền tệ, chính sách thuế và các khoản trợ cấp, trợ giá.
+ Riêng đối với các doanh nghiệp có nguồn vốn của Nhà nước, việc
xác định doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh không những đem
lại nguồn thu cho ngân sách mà còn đảm bảo nguồn vốn đầu tư của Nhà nước
không bị thất thoát.
- Đối với nhà đầu tư: thông qua các chỉ tiêu về doanh thu, chi phí và
xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trên báo cáo tài chính các nhà
đầu tư sẽ phân tích đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp để có các
quyết định đầu tư đúng đắn.
- Đối với các tổ chức tài chính trung gian: Các số liệu về doanh thu, chi
phí, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp là căn cứ để ra quyết định cho vay
vốn đầu tư.
- Đối với nhà cung cấp: Kết quả kinh doanh, lịch sử thanh toán là căn
cứ để quyết định cho doanh nghiệp chậm thanh toán...
1.1.2. Nhiệm vụ của kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
Kế toán doanh thu chi phí và xác định kết quả kinh doanh trong
doanh nghiệp có vai trò quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Từ kết quả hoạt động kinh doanh ta có thể đưa ra những chiến lược
sản xuất những phương hướng phát triển cho doanh nghiệp làm sao để nâng
cao được doanh thu cho doanh nghiệp giảm chi phí đến mức thấp nhất.
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
10
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Để phát huy được vai trò thực sự của kế toán là công cụ quản lý kinh tế
của doanh nghiệp thì kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh
doanh chủ yếu thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Tổ chức ghi chép, theo dõi, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời và
giám sát chặt chẽ tình hình các khoản doanh thu và chi phí trong doanh
nghiệp.
- Lựa chọn phương pháp xác định giá vốn hàng bán phù hợp với doanh
nghiệp để đảm bảo độ chính xác của chỉ tiêu lãi gộp hàng hóa.
- Tham gia kiểm kê, đánh giá, lập báo cáo về tình hình tiêu thụ sản
phẩm và phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Xác định đúng và tập hợp đầy đủ các chi phí phát sinh trong quá trình
hoạt động của doanh nghiệp cũng như chi phí quản lý kinh doanh, phân bổ chi
phí hợp lý.
- Tính toán phản ánh chính xác đầy đủ kịp thời tổng giá thanh toán của
hàng bán ra bao gồm cả doanh thu bán hàng, các khoản giảm trừ doanh thu,
thuế GTGT đầu ra của từng nhóm mặt hàng, từng hóa đơn, từng khách hàng.
- Ghi chép, theo dõi phản ánh kịp thời từng khoản chi phí, thu nhập
khác phát sinh trong kỳ.
- Lập và báo cáo kết quả kinh doanh đúng chế độ, kịp thời cung cấp các
thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phận liên quan, đồng thời định kỳ tiến hành
phân tích kinh tế đối với báo cáo kết quả kinh doanh, từ đó tham mưu cho Ban
lãnh đạo về các giải pháp làm giảm chi phí, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
1.1.3. Một số khái niệm thuật ngữ liên quan đến doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh
1.1.3.1 Doanh thu và các loại doanh thu
- Doanh thu: là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
-
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: được xác định theo giá
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
11
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
trị hợp lý của các khoản thu tiền hoặc sẽ thu được tiền từ các giao dịch và
nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ
cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán
(nếu có).
- Doanh thu tiêu thụ nội bộ: Là số tiền thu được do bán hàng hoá, sản
phẩm, cung cấp dịch vụ tiêu thụ nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc trong cùng
một công ty, tổng công ty tính theo giá bán nội bộ.
- Doanh thu tài chính: Là các khoản thu nhập liên quan đến hoạt động
tài chính bao gồm doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận được
chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.
- Thu nhập khác: Là khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ
hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu.
- Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:
+ Chiết khấu thương mại: Là số tiền bên mua được hưởng do mua hàng
với số lượng lớn theo thỏa thuận
+ Giảm giá hàng bán: Là số tiền giảm trừ cho bên mua trong trường
hợp đặc biệt vì lý do hàng kém phẩm chất
+ Hàng bán bị trả lại: Là số sản phẩm hàng hóa bị khách hàng trả lại do
người bán vi phạm các điều khoản trong hợp đồng
Ngoài ra các khoản giảm trừ doanh thu còn bao gồm:
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt: là loại thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ thuộc
đối tượng chịu thuế TTĐB
+ Thuế XK là thuế tính trên doanh thu của các sản phẩm bán ra ngoài
lãnh thổ Việt Nam.
+ Thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp: Là thuế tính trên giá trị gia
tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất đến tiêu
dùng. Thuế GTGT của doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp trực
tiếp phải nộp tương ứng với số doanh thu đã được xác định trong kỳ.
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
12
Khóa luận tốt nghiệp
1.1.3.2. Chi phí và các loại chi phí
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Chi phí là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao
động sống và lao động vật hóa mà các doanh nghiệp đã bỏ ra để tiến hành
hoạt động sản xuất kinh doanh trong một kỳ nhất định
- Giá vốn hàng bán: Là giá vốn thực tế xuất kho của số hàng hóa
(gồm cả chi phí mua hàng phân bổ cho hàng hóa đã bán ra trong kỳ (đối với
doanh nghiệp thương mại), hoặc là giá thành thực tế sản phẩm, lao vụ, dịch vụ
hoàn thành (đối với doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ) đã được xác định là tiêu
thụ và các khoản khác được tính vào giá vốn để xác định kết quả kinh doanh
trong kỳ.
- Chi phí quản lý kinh doanh: Là toàn bộ chi phí có liên quan đến
hoạt động quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và quản lý điều hành chung
toàn doanh nghiệp.
- Chi phí tài chính: Là các khoản chi phí phát sinh liên quan đến hoạt
động về vốn và đầu tư tài chính
- Chi phí khác: Là các khoản chi phí phát sinh ngoài hoạt động sản
xuất kinh doanh thông thường
-
Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp: Thuế thu nhập doanh nghiệp
là loại thuế trực thu, thu trên kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh cuối cùng của
doanh nghiệp. Căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp là thu nhập chịu thuế trong
kỳ tính thuế và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp. Thu nhập chịu thuế trong kỳ
bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ và thu nhập
khác.
Thuế TNDN phải nộp = Thu nhập chịu thuế X Thuế suất thuế TNDN
1.1.3.3. Xác định kết quả hoạt động kinh doanh
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp được xác định theo từng kỳ kế toán. Kỳ kế toán để xác định
lợi nhuận thường là một tháng, một quý hoặc một năm. Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
được hình thành từ tổng hợp kết quả kinh doanh của hoạt động sản xuất kinh doanh chính, hoạt động tài
chính và hoạt động khác.
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
13
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: là hoạt động sản xuất, tiêu
thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của các ngành SXKD chính và SXKD phụ.
Kết quả hoạt động tài chính là: hoạt động đầu tư về vốn và đầu tư
tài chính ngắn hạn, dài hạn với mục đích kiếm lời.
Kết quả hoạt động khác của doanh nghiệp là: hoạt động xảy ra ngoài
dự kiến của doanh nghiệp
1.1.3.4 Bán hàng và các phương pháp bán hàng trong doanh nghiệp
- Bán hàng: Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hóa
mua vào và bán bất động sản đầu tư
- Cung cấp dịch vụ: Thực hiện công việc đã thỏa thuận theo hợp
đồng theo một kỳ hoặc nhiều kỳ kế toán như cho thuê TSCCĐ theo phương
thức thuê hoạt động
Các phương thức bán hàng
- Phương thức bán hàng trực tiếp
Là phương thức giao hàng trực tiếp cho người mua tại kho, tại quầy,
hay tại phân xưởng sản xuất của doanh nghiệp. Sau khi người mua đã nhận đủ
hàng và ký vào hóa đơn bán hàng thì số hàng đã bàn giao được chính thức coi
là tiêu thụ.
Phương thức chuyển hàng chờ nhận
Theo phương thức này, bên bán chuyển hàng cho bên mua theo địa
điểm ghi trong hợp đồng, số hàng chuyển đi này vẫn thuộc quyền sở hữu của
bên bán. Chỉ khi nào được người mua chấp nhận thanh toán một phần hay
toàn bộ số hàng chuyển giao, thì lượng hàng được người mua chấp nhận đó
mới được coi là tiêu thụ và bên bán mất quyền sở hữu.
- Phương thức đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng
Là phương thức mà bên chủ hàng (gọi là bên giao đại lý) xuất hàng cho
bên nhận đại lý (bên đại lý) để bán, bên đại lý sẽ được hưởng thù lao đại lý
dưới hình thức hoa hồng.
- Đối với bên giao đại lý: Doanh nghiệp giao hàng cho bên nhận đại
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
14
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
lý, bên đại lý sẽ trực tiếp bán hàng, thanh toán cho doanh nghiệp và nhận tiền
hoa hồng. Doanh nghiệp có nhiệm vụ nộp thuế GTGT, thuế TTĐB (nếu có)
trên tổng giá trị hàng gửi bán không được trừ phần hoa hồng phải trả cho bên
nhận đại lý. Khoản hoa hồng được coi như khoản chi phí và được hạch toán
vào TK 642 (Chi tiết 6421 – Chi phí bán hàng).
- Đối với bên nhận đại lý: Với số hàng bán đại lý không phải sở hữu
của doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp cũng có trách nhiệm bảo quản và bán
hộ và được hưởng tiền hoa hồng như trong hợp đồng đã ký.
Phương thức trả góp, trả chậm
Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần. Người mua sẽ thanh toán
lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số tiền trả chậm phải chịu một tỷ lệ lãi suất
nhất định. Về mặt hạch toán, khi giao hàng cho người mua thì hàng được
coi là tiêu thụ.
Phương thức hàng đổi hàng không tương tự.
Khi doanh nghiệp xuất hàng trao đổi cho khách, kế toán phải ghi nhận
doanh thu bán hàng và tính thuế GTGT đầu ra. Khi doanh nghiệp nhận hàng
của khách kế toán ghi hàng nhập kho và tính thuế GTGT đầu vào.
Phương thức bán hàng nội bộ
Tiêu thụ nội bộ là việc mua, bán sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ
giữa các đơn vị cấp trên với các đơn vị trực thuộc hay giữa các đơn vị trực
thuộc với nhau trong một công ty, tổng công ty.
1.2. Nội dung kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh
trong doanh nghiệp trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
1.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ và các khoản giảm
trừ doanh thu.
1.2.1.1. Kế toán doanh thu bán hàng
- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Là toàn bộ số tiền thu
được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm,
hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
15
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có).
Điều kiện ghi nhận doanh thu
Doanh thu được ghi nhận khi đồng thời thoả mãn 5 điều kiện sau:
+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như
người sở hữu hàng hoá.
+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
+ DN đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng
- Với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu VAT và doanh
nghiệp nộp VAT theo phương pháp khấu trừ thì doanh thu là giá bán chưa có
VAT.
- Với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế VAT
hoặc nộp VAT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu là tổng giá thanh toán
(giá bán có thuế).
- Với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB,
thuế XK thì doanh thu là tổng giá thanh toán (giá bán đã bao gồm cả thuế
TTĐB hoặc thuế XK).
-Doanh nghiệp nhận gia công vật tư, hàng hóa thì chỉ phản ánh vào
doanh thu số tiền thực tế được hưởng, không bao gồm giá trị vật tư, hàng hóa
nhận gia công
- Đối với hàng hóa nhận bán đại lý, ký gửi theo phương thức bán đúng
giá hưởng hoa hồng thì hạch toán vào doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
phần hoa hồng bán hàng mà doanh nghiệp được hưởng
- Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh
nghiệp ghi nhận doanh thu bán hàng theo giá bán trả tiền ngay và ghi nhận
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
16
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
vào doanh thu chưa thực hiện phần lãi tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm
phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác định.
Chứng từ kế toán sử dụng
Tùy theo phương thức, hình thức bán hàng, phương thức thanh toán, kế
toán bán hàng sử dụng các chứng từ kế toán sau:
-
Hóa đơn GTGT (mẫu 01 - GTKT)
-
Hóa đơn bán hàng (mẫu 02 - GTGT)
-
Các chứng từ thanh toán (Phiếu thu, séc chuyển khoản, séc thanh
toán, ủy nhiệm thu, giấy báo có của ngân hàng...
-
Chứng từ liên quan khác: phiếu xuất kho, phiếu nhập kho hàng trả lại.
Sổ sách kế toán sử dụng
- Bảng kê hóa đơn chứng từ hàng hóa, dịch vụ bán ra
- Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi (mẫu 14 - BH)
- Báo cáo bán hàng
- Sổ cái TK 511
Tài khoản sử dụng
Phản ánh các khoản liên quan đến doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ kế toán sử dụng các tài khoản sau:
Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Tài
khoản 511 không có số dư cuối kỳ và có 4 tài khoản cấp 2
TK 5111: Doanh thu bán hàng hoá
TK 5112: Doanh thu bán thành phẩm
TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ
TK5118: Doanh thu khác
Kết cấu tài khoản 511
Bên nợ
+ Doanh thu hàng bán bị trả lại kết chuyển cuối kỳ
+ Khoản chiết khấu thương mại kết chuyển cuối kỳ
+ Khoản giảm giá hàng bán bị kết chuyển cuối kỳ
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
17
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
+ Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu phải nộp tính trên doanh thu
bán thực tế của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã cug cấp cho khách hàng và
được xác định là đã bán trong kỳ kế toán.
+ Số thuế GTGT của doanh nghiệp nộp thuế GTGT tính theo phương
pháp trực tiếp
+ Kết chuyển doanh thu thuần vào TK911 để xác định kết quả kinh
doanh
Bên Có:
+ Doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ của doanh
nghiệp thực hiện trong kỳ kế toán
Sơ đồ 1.1: Hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức trực tiếp
TK 111, 112, 131
TK 511
TK 521
DT tiêu
các khoản giảm
kết chuyển các
trừ ps trong kỳ
khoản giảm trừ
thụ
TK 111, 112, 131
Tổng số tiền KH
thanh toán
TK 911
Kết chuyển
DTT
TK 333
Số thuế phải trả cho KH
VAT
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
18
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sơ đồ 1.2. Hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức đại
lý bán đúng giá hưởng hoa hồng.
TK 155, 156
TK 157
TK 632
Khi xuất kho thành phẩm hàng
Khi thành phẩm hàng hóa
hóa chuyển cho đại lý bán hộ
giao đại lý đã bán
(theo PPKKTX)
TK 511
TK 111, 112, 131
Doanh thu bán hàng
đại lý
TK 642
Hoa hồng phải trả cho bên
nhận đại l ý
TK 333
TK 133
VAT bán ra
V AT đầu vào
Sơ đồ 1.3: Hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức
trả góp, trả chậm
TK 511
Doanh thu bán hàng ghi theo giá
bán trả tiền
TK 131
Tổng số tiền còn phải
thu KH
TK 33311
VAT đầu ra
TK 111, 112
Sè tiÒn
TK 515
TK 3387
Kết chuyển số lãi
được hưởng
Lãi trả góp, trả chậm
phải thu KH
®· thu
1.2.1.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu như: chiết khấu thương mại, giảm giá hàng
bán, hàng bán bị trả lại, thuế GTGT nộp theo phương pháp trực tiếp, thuế TTĐB,
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
19
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
thuế XK được tính vào doanh thu ghi nhận ban đầu, để xác định doanh thu
thuần, làm cơ sở tính kết quả kinh doanh trong kỳ kế toán.
Chiết khấu thương mại: Là khoản giảm trừ cho người mua do
người mua, mua hàng với số lượng lớn theo thỏa thuận
Tài khoản sử dụng: TK 5211 - Chiết khấu thương mại
Hàng bán bị trả lại: Là số hàng đã được coi là tiêu thụ nhưng bị
người mua trả lại và từ chối do các nguyên nhân thuộc về người bán.
Tài khoản sử dụng: TK 5212 - Hàng bán bị trả lại
Giảm giá hàng bán: Là số tiền giảm trừ cho người mua trên giá bán
đã thoả thuận do các nguyên nhân đặc biệt thuộc về người bán như hàng kém
phẩm chất, hàng không đúng quy cách, hàng xấu, hàng giao không đúng hẹn.
Tài khoản sử dụng: TK 5213 - Giảm giá hàng bán
❖ Các khoản thuế làm giảm doanh thu
- Thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp: Là thuế tính trên giá trị gia
tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất đến tiêu
dùng. Thuế GTGT của doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp trực
tiếp phải nộp tương ứng với số doanh thu đã được xác định trong kỳ
Thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp được tính:
Số thuế GTGT =
phải nộp
GTGT của
hàng hoá, dịch vụ
x
Thuế suất thuế
GTGT (%)
- Thuế tiêu thụ đặc biệt: là khoản thuế doanh nghiệp phải nộp trong
trường hợp doanh nghiệp tiêu thụ những mặt hàng thuộc danh mục vật tư,
hàng hoá chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Cách tính: Thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế TTĐB x Thuế suất.
- Thuế xuất khẩu: là thuế tính trên doanh thu của các sản phẩm bán ra
ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Thuế xuất khẩu = Trị giá tính thuế x Thuế suất thuế xuất khẩu
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
20
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sơ đồ 1.4: Hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
TK 5211
TK 131
Trừ vào số tiền
`
KH còn nợ
Tổng số
chiết
Chiết khấu
Kết
thương mại
khấu
chuyển
TK 5212
thương
TK 111, 112
T.toán bằng tiền
cho người mua
mại,
Giảm giá
giảm giá
hàng bán
(cả VAT)
CKTM,
giảm giá
hàng
bán, DT
hàng
bán bị
hàng bán,
giá trị
hàng bán
bị trả lại
TK 511
TK 5213
DT hàng bán bị
trả lại
trả lại
TK 333
VAT tương ứng với chiết khấu
Thuế TTĐBB
thương mại, giảm giá hàng bán,
hàng bán bị trả lại
Thuế XK, thuế
VAT theo PP
trực tiếp
1.2.2. Kế toán giá vốn hàng bán
Giá vốn hàng bán là giá trị thực tế xuất kho của số sản phẩm, hàng hoá
(hoặc gồm cả chi phí mua hàng phân bổ cho hàng hoá đã bán ra trong kỳ đối
với doanh nghiệp thương mại), hoặc là giá thành thực tế lao vụ, dịch vụ hoàn
thành và đã được xác định là tiêu thụ và các khoản chi phí liên quan trực tiếp
khác phát sinh được tính vào giá vốn hàng bán để xác định kết quả kinh doanh
trong kỳ.
Để tính giá vốn từng mặt hàng xuất kho, doanh nghiệp sử dụng một
trong các phương pháp sau:
Phương pháp Nhập trước - Xuất trước (FIFO)
Theo phương pháp này, kế toán giả định lượng hàng nhập trước sẽ được xuất trước. Xuất hết số
nhập trước mới đến số nhập sau. Giá thực tế của hàng nhập trước sẽ được dùng là giá để tính giá thực tế
hàng xuất trước. Như vậy giá trị hàng tồn cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số hàng nhập kho thuộc lần cuối
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
21
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
cùng hoặc gần cuối kỳ
Phương pháp nhập sau - xuất trước (LIFO):
Theo phương pháp này, kế toán giả định hàng nhập sau cùng sẽ được
xuất trước tiên. Xuất hết số nhập sau mới đến số nhập trước. Giá trị thực tế
của hàng nhập sau sẽ được dùng là giá để tính giá thực tế hàng xuất trước.
Như vậy, giá trị hàng tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số hàng nhập kho
thuộc lần đầu hoặc gần đầu kỳ.
Phương pháp thực tế đích danh
Theo phương pháp này, doanh nghiệp phải quản lý vật tư hàng hóa theo
từng lô hàng. Khi xuất lô hàng nào thì lấy giá thực tế của lô hàng đó.
Phương pháp bình quân gia quyền: theo phương pháp này trị giá
hàng xuất kho được xác định bằng: Số lượng hàng xuất kho x Đơn giá
bình quân
-Nếu đơn giá bình quân được tính cho cả kỳ được gọi là phương pháp
bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ:
Trị giá TT tồn đầu kỳ+Trị giá TT nhập trong kỳ
Đơn giá bình quân cả kỳ = ------------------------------------------------------------Số lượng tồn đầu kỳ+Số lượng nhập trong kỳ
-Nếu đơn giá bình quân được tính cho từng lần nhập được gọi là
phương pháp bình quân gia quyền liên hoàn:
Trị giá thực tế HTK sau lần nhập thứi
Đơn giá bình quân sau lần nhập thứi = ----------------------------------------------
Lượng thực tế HTK sau lần nhập thứi
. Chứng từ sử dụng
- Phiếu nhập kho (Mẫu 01 - VT)
- Phiếu xuất kho (Mẫu 02 - VT)
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (Mẫu 03 - VT)
- Hóa đơn GTGT (Mẫu số 01 GTKT - 3LL)
- Hóa đơn bán hàng thông thường (Mẫu 02 GTGT - 3LL)
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
22
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Tài khoản sử dụng:TK 632 - Giá vốn hàng bán.
Kết cấu tài khoản 632
Bên Nợ:
+ Trị giá vốn thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã xuất bán trong kỳ
+ Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho
+ Chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản đầu tư
Bên Có:
+ Hoàn lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho cuối năm tài chính
+ Kết chuyển giá vốn hàng hóa đã bán sang bên nợ TK 911
Tài khoản 632 không có số dư cuối kỳ
* Hạch toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường xuyên
Phương pháp KKTX là phương pháp kế toán tổ chức ghi chép một
cách thường xuyên, liên tục các nghiệp vụ nhập kho, xuất kho và tồn kho của
hàng hóa trên từng tài khoản kế toán theo từng chứng từ nhập - xuất.
Việc xác định trị giá vốn thực tế xuất kho được căn cứ tiếp vào các
chứng từ xuất kho và thông qua một trong bốn phương pháp tính trị giá vốn
của hàng xuất kho đã được trình bày ở phần trên.
Trị giá vốn của hàng hóa tồn kho trên tài khoản, sổ kế toán được xác
định ở bất kỳ thời điểm nào trong kỳ kế toán.
Sơ đồ hạch toán giá vốn theo phương pháp KKTX được thể hiện sơ đồ 1.5
* Hạch toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kiểm kê định kỳ
(KKĐK)
Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp kế toán không tổ chức
ghi chép một cách thường xuyên, liên tục các nghiệp vụ nhập kho, xuất kho,
và tồn kho của thành phẩm hàng hóa trên các tài khoản hàng tồn kho
TK152,153,155... Các TK này chỉ phản ánh trị giá vốn của hàng hóa đầu kỳ
và cuối kỳ.
Phương pháp KKĐK phản ánh trị giá vốn thực tế của hàng hóa nhập kho,
Mua hàng, xác định trị giá vốn của hàng hóa xuất kho không căn cứ vào các
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
23
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
chứng từ xuất kho, mà căn cứ vào kết quả kiểm kê cuối kỳ và tính theo công thức:
Số lượng
hàng xuất
Số lượng hàng
=
Số lượng hàng
+
tồn đầu kỳ
kho
nhập đầu kỳ
Số lượng hàng
-
tồn cuối kỳ
Căn cứ vào đơn giá xuất kho theo phương pháp xác định giá vốn hàng
xuất kho đã chọn để xác định giá vốn thực tế của hàng xuất kho.
Giá trị
Trị giá
Trị giá vốn
vốn của
thực tế
hàng = của HH
bán
tồn kho
trong kỳ
đầu kỳ
của HH gửi
+ bán chưa
xác định tiêu
thụ đầu kỳ
Trị giá thực
tế của HH
+
nhập kho
trong kỳ
Trị giá
thực tế của
HH tồn
kho cuối kỳ
Trị giá vốn
thực tế của
HH gửi bán
chưa xác định
là tiêu thụ cuối
kỳ
Sơ đồ hạch toán giá vốn theo phương pháp KKĐK được thể hiện sơ đồ
1.6 Sơ đồ 1.5: Kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp KKTX
TK 154
TK 632
Thành phẩm sản xuất ra tiêu thụ
ngay qua nhập kho
TK 157
Thành phẩm
gửi bán không
qua nhập kho
Khi hàng gửi
bán được xác
định là tiêu thụ
TK 155, 156
Thành phẩm hàng hóa đã bán
bị trả lại nhập kho
TK155, 156
TK 911
Thành phẩm
hàng hóa xuất
kho gửi bán
Xuất kho thành phẩm
hàng hóa để bán
TK 154
Cuối kỳ kết chuyển giá vốn của
thành phẩm hàng hóa dịch vụ đã
tiêu thụ
TK 2294
Hoàn nhập dự phòng giảm
giá hàng tồn kho
Cuối kỳ kết chuyển
giá thành sản phẩm
Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
24
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sơ đồ 1.6: Kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp KKĐK
TK 155
TK 632
TK 155
Đầu kỳ kết chuyển trị giá vốn của
Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn
thành phẩm tồn đầu kỳ
thành phẩm tồn cuối kỳ
TK 157
TK 157
Đầu kỳ kết chuyển trị giá vốn của
Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn
thành phẩm gửi bán chưa xác định
của thành phẩm đã gửi bán nhưng
là tiêu thụ
chưa xác định là tiêu thụ
TK 611
Cuối kỳ xác định và kết chuyển
trị giá vốn của hàng hóa xuất bán
TK
được xác định là tiêu thụ
TK
Cuối kỳ, xác định và k/c trị giá giá
Cuối kỳ xác định và kết chuyển
thành dịch vụ đã hoàn thành của TP
giá vốn hàng bán của thành phẩm
hoàn thành nhập khi; (DNSX và
hàng hóa dịch vụ
kinh doanh DV)
1.2.3. Kế toán Chi phí quản lý kinh doanh
Chi phí quản lý kinh doanh bao gồm: Chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp, trong đó
A) Kế toán chi phí bán hàng
Chi phí bán hàng: Là toàn bộ chi phí phát sinh trong quá trình bán sản
phẩm, hàng hoá và cung cấp dịch vụ.
Chi phí bán hàng bao gồm các khoản như sau:
- Chi phí chào hàng, giới thiệu sản phẩm, quảng cáo sản phẩm
Sinh viên: Ngô Phạm Thúy Ngân
Lớp: QT1802K
19
