đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng uỷ phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận phú nhuận, thành phố hồ chí minh hiện nay

BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ



NGUYỄN VĂN PHÊ

ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO
CỦA ĐẢNG UỶ PHƯỜNG ĐỐI VỚI HỆ THỐNG
CHÍNH TRỊ CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN
PHÚ NHUẬN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC

HÀ NỘI - 2015


BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ



NGUYỄN VĂN PHÊ

ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO
CỦA ĐẢNG UỶ PHƯỜNG ĐỐI VỚI HỆ THỐNG
CHÍNH TRỊ CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN
PHÚ NHUẬN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY

CHUYÊN NGÀNH: XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ

NƯỚC
MÃ SỐ: 60 31 02 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN BÌNH

HÀ NỘI - 2015


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
Chương 1

3
PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO VÀ ĐỔI MỚI
PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG UỶ
PHƯỜNG ĐỐI VỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN PHÚ NHUẬN, THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH – NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ
LUẬN VÀ THỰC TIỄN

10

1.1 Hệ thống chính trị cơ sở và những vấn đề cơ bản về đổi
mới phương thức lãnh đạo của đảng uỷ phường đối với hệ
thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành
phố Hồ Chí Minh.

10

1.2 Thực trạng và kinh nghiệm đổi mới phương thức lãnh đạo
của đảng uỷ phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên
địa bàn quận Phú Nhụân, thành phố Hồ Chí Minh.

36

Chương 2

YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG
THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG UỶ PHƯỜNG ĐỐI
VỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ TRÊN ĐỊA
BÀN QUẬN PHÚ NHUẬN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH HIỆN NAY.

68

2.1 Sự tác động của tình hình nhiệm vụ và yêu cầu đổi mới
phương thức lãnh đạo của đảng uỷ phường đối với hệ
thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành
phố Hồ Chí Minh hiện nay.

68

2.2 Những giải pháp đẩy mạnh đổi mới phương thức lãnh đạo
của đảng uỷ phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa
bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.

77

KẾT LUẬN

102

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

104

PHỤ LỤC

108


3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Các cơ sở xã, phường là nơi có tuyệt đại bộ phận nhân dân cư trú và
sinh sống. Hệ thống chính trị cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc tổ
chức và vận động nhân dân thực hiện mọi chủ trương, đường lối, chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động mọi khả năng để phát triển
kinh tế - xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cư. Góp phần tạo
nên sức mạnh tổng hợp xây dựng và bảo vệ vững chắc chế độ xã hội chủ
nghĩa ở nước ta. Song, toàn bộ sức mạnh, hiệu lực to lớn của hệ thống
chính trị cơ sở đều phụ thuộc một cách quyết định vào vai trò hạt nhân lãnh
đạo của đảng uỷ xã, phường, mà đặc biệt là phương thức lãnh đạo của
Đảng uỷ xã, phường đối với chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội ở
cơ sở địa phương.
Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các
cấp uỷ đảng, đảng ủy các phường thuộc quận Phú Nhuận đã luôn coi trọng,
thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo đối với hệ thống chính trị cơ

sở để phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ chính trị. Nhờ đó
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ các phường được giữ vững,
công tác quản lý của chính quyền được tăng cường, chất lượng hoạt động
của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội được nâng cao, quy
chế dân chủ ở cơ sở được thực hiện, quyền làm chủ của nhân dân được phát
huy, kinh tế, văn hóa - xã hội trong quận từng bước phát triển. Tuy nhiên,
so với mục tiêu lãnh đạo và yêu cầu đổi mới, chỉnh đốn Đảng, phương thức
lãnh đạo của Đảng ủy các phường đối với hệ thống chính trị cơ sở vẫn còn
nhiều hạn chế, bất cập: Một số tổ chức Đảng chưa thực sự coi trọng đổi
mới phương thức lãnh đạo, làm việc còn thụ động trông chờ sự chỉ đạo của


4
cấp trên, tình trạng hội, họp, bệnh giấy tờ còn nhiều, nghị quyết lãnh đạo
còn chung chung, công tác lãnh đạo điều hành, kiểm tra, sơ tổng kết, rút
kinh nghiệm thực hiện chương trình, đề án còn yếu. Tính chiến đấu, vai trò
hạt nhân lãnh đạo chính trị của một số tổ chức cơ sở đảng, đảng viên còn
mờ nhạt, chưa thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ. Tình
trạng bạo biện làm thay hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng uỷ phường
đối với hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở, tệ quan liêu, tham nhũng,
mất đoàn kết nội bộ, vừa vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, vừa không
giữ đúng kỷ cương phép nước còn xảy ra ở một số nơi; chức năng, nhiệm
vụ của các bộ phận trong hệ thống chưa được xác định rành mạch, trách
nhiệm không rõ, nội dung, phương thức hoạt động chậm đổi mới, còn nhiều
dấu ấn của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, không phù hợp với chuyển
biến của xã hội.
Hiện nay, trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước, yêu cầu đổi mới, chỉnh đốn Đảng cũng như mục tiêu phát triển
mọi mặt của thành phố Hồ Chí Minh, quận Phú Nhuận, trước sự tác động
từ mặt trái nền kinh tế tế thị trường và âm mưu thủ đoạn phá hoại của các

thế lực thù địch, để giữ vững bản chất và phát huy vai trò của hệ thống
chính trị cơ sở, vấn đề cơ bản và đòi hỏi cấp thiết là phải kịp thời đổi mới
phương thức lãnh đạo của đảng uỷ phường đối với hệ thống chính trị cơ sở,
bảo đảm đảng uỷ ở các phường thuộc quận Phú Nhuận thực sự trong sạch,
vững mạnh, giữ vững vai trò hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị cơ sở,
hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Với lý do trên, việc nghiên cứu “Đổi mới phương thức lãnh đạo của
đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú
Nhuận thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” là vấn đề có ý nghĩa cả về lý luận
và thực tiễn vừa cơ bản lâu dài, vừa cấp bách trong giai đoạn hiện nay.


5
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Ở Việt Nam, vấn đề hệ thống chính trị nói chung và hệ thống chính trị
các cấp từ Trung ương đến cơ sở nói riêng và phương thức lãnh đạo, đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị đã được nhiều nhà
khoa học, nhà quản lý quan tâm nghiên cứu. Trong đó nổi lên một số công
trình tiêu biểu như:
TS, Lưu Minh Trị, “Đổi mới và kiện toàn hệ thống chính trị ở cơ sở
nông thôn ngoại thành Hà Nội (cấp xã) trong giai đoạn hiện nay”, năm 1993.
Đặng Thị Hiền, “đổi mới kiện toàn hệ thống chính trị cấp cơ sở nông
thôn (thông qua khảo sát thực tế tỉnh Tuyên Quang)”, luận văn thạc sĩ khoa
học chuyên ngành triết học 1993.
GS, TS, Phạm Ngọc Quang “Tiếp tục đổi mới hệ thống chính trị nhằm
phát huy hơn nữa quyền làm chủ của nhân dân lao động”, tạp chí triết học số
3 năm 1996.
GS, Nguyễn Đức Bình, GS, PTS Trần Ngọc Hiên, GS Đoàn Trọng
Tuyến, Nguyễn Văn Thảo, PGS, PTS Trần Xuân Sầm (đồng chủ biên) “đổi
mới và tăng cường hệ thống chính trị ở nước ta trong giao đoạn mới”, Nxb

CTQG. HN. 1999
PGS, Nguyễn Quốc Phẩm (chủ biên) “hệ thống chính trị cấp cơ sở và
dân chủ hóa đời sống xã hội nông thôn miến núi vùng dân tộc thiểu số các
tỉnh miến núi phía bắc nước ta”, Nxb. CTQG. H. 2000.
TS, Đặng Đình Tân, “Chính quyền cấp xã – những vấn đề đặt ra hiện
nay”, tạp chí đặc san số 3, năm 2002.
GS, TS Hoàng Chí Bảo (chủ biên) “Hệ thống chính trị ở cơ sở nông thôn
nước ta hiện nay” Nxb CTQG, H. 2004.
PGS, TS Nguyễn Văn Vĩnh (chủ biên) “Góp phần đẩy lùi nguy cơ, bảo
đảm ổn định và phát triển đất nước”, Nxb lý luận chính trị, HN. 2005.


6
Trần Đức Huân, “Hệ thống chính trị cơ sở Tỉnh hà Nam trong thực hiện
dân chủ xã hội chủ nghĩa hiện nay”, Luận văn thạc sĩ triết học, Học viện
Chính trị, HN 2006.
Giáo trình Công tác đảng, công tác chính trị, quân đội nhân dân, Tổng
cục Chính trị, “Đặc điểm, vai trò, phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản
cầm quyền” Nxb QĐND, 2008.
Vũ Trọng Lâm: “Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ
thống chính trị ở thành phố Hà Nội”, tạp chí khoa học ĐHQGHN, kinh tế luật
24(2008) 218-223.
Nguyễn Tiến Dũng, “Tham gia xây dựng cơ sở địa phương vững mạnh
của các đơn vị quân đội trên địa bàn Tây Nguyên giai đoạn hiện nay” Luận
án tiến sĩ khoa học chính trị , Hà Nội, 2010.
“Nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức cơ sở đảng cấp xã” - tạp
chí Xây dựng Đảng ngày 04/10/2013.
Các công trình trên đây tiếp cận hệ thống chính trị và phương thức lãnh
đạo của Đảng đối với xã hội, hệ thống chính trị từ nhiều cách, nhiều góc độ
khác nhau, nhưng tựu chung lại, các nhà khoa học với tư cách là những chủ

thể sáng tạo, nghiên cứu, khảo sát, phân tích, khái quát đều cố gắng giải quyết
những vấn đề căn cốt của hệ thống chính trị và phương thức lãnh đạo của
Đảng đối với hệ thống chính trị với những mức độ khác nhau. Xuyên qua
những công trình đó, có thế tổng quan lại những vấn đề sau đây:
Thứ nhất, các nhà khoa học từ nhiều cách tiếp cận khác nhau đã đưa ra
những định nghĩa có thế theo nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp về hệ thống chính trị
và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị. Những dấu hiệu
cơ bản trong nội hàm của khái niệm hệ thống chính trị, phương thức lãnh đạo
của Đảng đối với hệ thống chính trị ngày càng sâu sắc, toàn diện hơn đã và
đang là cơ sở chỉ đạo hoạt động đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và
hoàn thiện hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay ngày càng hiệu quả hơn.


7
Thứ hai, các nhà khoa học đã tập trung phân tích cấu trúc, đặc điểm các
nhân tố chế định và vị trí, vai trò của hệ thống chính trị, phương thức lãnh đạo
của Đảng đối với hệ thống chính trị nói chung và ở Việt Nam nói riêng với
những nét đặc thù của nó. Điều này rất có giá trị giúp chúng ta có thể tiếp thu
những giá trị hợp lý trong việc tổ chức và hoạt động của các mô hình hệ thống
chính trị trên thế giới và cách thức hoạt động của Đảng cầm quyền, làm cho
hệ thống chính trị của chúng ta về tổ chức và hoạt động có hiệu quả hơn
nhưng vẫn giữ được những nét đặc thù Việt Nam.
Thứ ba, từ việc xác định các khái niệm công cụ, khái niệm trung tâm các
nhà khoa học đã khảo sát, phân tích thực trạng hệ thống chính trị, phương
thức lãnh đạo của Đảng với hệ thống chính trị vạch ra những tích cực, hạn
chế, bất cập cùng những nguyên nhân của nó. Trên cơ sở khoa học và những
luận cứ xác đáng đó, các công trình khoa học đề xuất phương hướng cơ bản
và những giải pháp chủ yếu nhằm củng cố, đổi mới, hoàn thiện phương thức
lãnh đạo của Đảng và hệ thống chính trị hiện nay nhằm đáp ứng những đòi
hỏi của sự nghiệp đổi mới đất nước đang đi vào chiều rộng và chiều sâu.

Những tri thức mà các nhà khoa học rút ra ở đây có ý nghĩa to lớn, rất
đáng được trân trọng. Luận văn sẽ kế thừa những thành quả này. Tuy nhiên,
cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu đổi mới phương thức lãnh đạo
của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú
Nhuận. Tiếp cận và kế thừa có chọn lọc các công trình nghiên cứu khoa học về
vấn đề này và cùng với khảo sát thực tiễn ở quận Phú Nhuận nói riêng và các
tỉnh, thành nói chung sẽ là cơ sở để tác giả hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn và đề xuất giải pháp
đẩy mạnh đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ


8
thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh
hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về phương thức lãnh đạo của đảng ủy
phường và đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ
thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh.
- Đánh giá đúng thực trạng và rút ra kinh nghiệm đổi mới phương thức
lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn
quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh.
- Đề xuất yêu cầu, giải pháp đẩy mạnh đổi mới phương thức lãnh đạo
của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú
Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng
ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận

thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
* Phạm vi nghiên cứu
Những vấn đề đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối
với hệ thống chính trị quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh, các tư liệu,
số liệu, điều tra, khảo sát từ năm 2008 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của đề tài
* Cơ sở lý luận
Là hệ thống các quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, nghị quyết của
Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh, Quận ủy quận Phú Nhuận, các văn bản
pháp quy của Nhà nước về hệ thống chính trị, phương thức lãnh đạo của Đảng


9
đối với hệ thống chính trị và đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng đối với
hệ thống chính trị
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống
chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh; các tư
liệu, số liệu trong báo cáo sơ kết, tổng kết của thành phố, quận, phường về
phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở và
những số liệu, tư liệu, điều tra, khảo sát của tác giả về phương thức lãnh đạo của
Đảng uỷ phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận.
* Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, luận văn sử
dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học chuyên ngành, liên
ngành, coi trọng phương pháp phân tích, tổng hợp, lôgic, lịch sử, điều tra,
khảo sát, so sánh và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho

Thành uỷ, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, các đoàn thể chính trị xã
hội của Thành phố, Quận uỷ, Huyện ủy, Ủy ban nhân dân, ban ngành đoàn thể
các phường trong xây dựng hệ thống chính trị và đổi mới phương thức lãnh
đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở.
Đề tài còn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc giảng dạy và học
tập ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị, trường Đảng của thành phố.
7. Kết cấu của đề tài
Gồm: Mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham khảo
và phụ lục.


10
Chương 1
PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO VÀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO
CỦA ĐẢNG ỦY PHƯỜNG ĐỐI VỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN PHÚ NHUẬN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. Hệ thống chính trị cơ sở và những vấn đề cơ bản về đổi mới
phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ
sở trên địa bàn quận Phú Nhuận thành phố Hồ Chí Minh
1.1.1. Hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận thành
phố Hồ Chí Minh
* Khái quát về quận Phú Nhuận thành phố Hồ Chí Minh
Quận Phú nhuận nằm ở hướng Tây Bắc của thành phố Hồ Chí Minh, cách
trung tâm thành phố 4,7 km theo đường chim bay, được xem là quận cửa ngõ ra
vào phía Bắc của trung tâm thành phố Hồ Chí Minh; phía Đông giáp quận Bình
thạnh; Tây giáp quận Tân Bình; Nam giáp quận 3. Bắc giáp quận Gò Vấp. Diện
tích của quận 4,88 km2 ; Dân số 175.631 người; mật độ 35.897 người/ 1km2.
Cơ cấu kinh tế của quận phát triển theo hướng dịch vụ thương mại, công
nghiệp và tiểu thủ công nghiệp. Các loại dịch vụ cao cấp như: Tài chính, tín

dụng, cho thuê văn phòng, nhà ở cao cấp, dịch vụ du lịch đang phát triển
mạnh. Về công nghiệp phát triển các ngành sản xuất sạch, kỹ thuật cao. Định
hướng quy hoạch của quận là điều chỉnh quy hoạch giãn mật độ, tăng chiều
cao, dành đất phát triển hạ tầng xã hội. Trong đó ưu tiên xây dựng nhà cao
tầng, kết hợp chức năng ở và các loại dịch vụ qua việc kết hợp quy hoạch
đồng bộ giữa công tác chỉnh trang giải tỏa xây dựng mới và phát triển mạng
lưới giao thông.
Trung tâm hành chính của quận Phú Nhuận tập trung chủ yếu trên trục
đường Nguyễn Văn Trỗi, ngoài ra, các trung tâm dịch vụ và thương mại tập


11
trung phát triển theo các tuyến đường chính như: Nguyễn Văn Trỗi, Phan
Xích Long, Hoàng Văn Thụ, Phan Đăng Lưu và từ Nguyễn Kiệm đến Phan
Đình Phùng.
Quận Phú nhuận là nơi tập trung nhiều đền, chùa, miếu, mạo. hiện tại có
72 chùa được xây dựng từ thế kỷ 19 và là nơi an nghỉ của các công thần triều
Nguyễn. Dân cư quận Phú Nhuận là cư dân lâu đời của vùng Bến nghé, trải
qua hơn 300 năm xây dựng và phát triển, cư dân quận Phú Nhuận đã không
ngừng đổi mới về thành phần, số lượng trình độ kiến thức. Do có vị trí nằm
bên bờ kênh lại gần trung tâm thành phố nên cuộc sống của cộng đồng dân cư
rất sôi động và là đầu nguồn cung cấp thực phẩm và công nhân trực tiếp cho
thành phố.
Qua nhiều lần chia tách, sát nhập hiện nay quận Phú nhuận hiện có 15
phường mỗi phường gồm nhiều khu phố, mỗi khu phố phụ trách 400 – 700 hộ
dân ( tương đương 1600 – 2800 nhân khẩu) đây không phải cấp hành chính.
Đứng đầu mỗi khu phố là trưởng ban điều hành khu phố ( gọi tắt là trưởng
khu phố) có 1 phó ban giúp việc do chủ tịch ủy ban nhân dân phường bổ
nhiệm. Dưới khu phố là tổ dân phố ( gồm 40 hộ dân/ 1tổ dân phố) Tổ dân phố
có tổ trưởng đứng đầu và 1 đến 2 tổ phó giúp việc, tất cả đều do nhân dân

trong tổ bầu chọn.
* Những vấn đề cơ bản về hệ thống chính trị cơ sở quận Phú Nhuận
thành phố Hồ Chí Minh
Trong mọi xã hội có giai cấp, quyền lực của chủ thể cầm quyền được
thực hiện bằng một hệ thống thiết chế và tổ chức chính trị nhất định. Đó là hệ
thống chính trị. Hệ thống chí trị là một chỉnh thể các tổ chức chính trị trong xã
hội bao gồm Nhà nước, các đảng chính trị, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức
chính trị - xã hội hợp pháp được liên kết với nhau nhằm tác động mọi mặt vào
đời sống xã hội để củng cố, duy trì và phát triển chế độ xã hội đồng thời phù
hợp với lợi ích của chủ thể cầm quyền.


12
Trong chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ
thể thực sự của mọi quyền lực, tự mình tổ chức và quản lý xã hội, quyết định
nội dung hoạt động của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa. Ở nước ta, giai
cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ thể chân chính của quyền lực. Bởi
vậy, hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay bao gồm: Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam,
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Hội nông dân Việt Nam; Hội cựu chiến
binh Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội hợp pháp của nhân dân; được
thành lập hoạt động trên cơ sở liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp
nông dân và đội ngũ tri thức làm nề tảng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam thực hiện và bảo đảm đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân. Hệ
thống chính trị ở nước ta được tổ chức thành bốn cấp; cấp Trung ương; cấp
tỉnh, thành; cấp huyện, quận; cấp xã, phường. Hệ thống chính trị ở nước ta
mang bản chất giai cấp công nhân, dân chủ không đối kháng. Các tổ chức
trong hệ thống chính trị ở nước ta đều lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động, đặt dưới sự

lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, được tổ chức và hoạt động theo
nguyên tắc tập trung dân chủ, luôn bảo đảm sự thống nhất giữa bản chất giai
cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc rộng rãi.
Hệ thống chính trị ở các phường thuộc quận Phú Nhuận bao gồm:
Tổ chức cơ sở đảng , hiện nay đảng bộ cơ sở phường bao gồm đảng ủy
phường, chi bộ ở các khu phố.
Chính quyền cơ sở bao gồm hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân (hiện
nay quận Phú Nhuận đang thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân nên
không có Hội đồng nhân dân quận và phường).
Mặt trận Tổ quốc Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội: Hội Liên
hiệp phụ nữ, Công Đoàn, Đoàn thanh niên, Hội Cựu chiến binh…


13
* Chức năng, nhiệm vụ của hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận
Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh.
Chức năng:
Hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận thành phố Hồ
Chí Minh có chức năng: lãnh đạo chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức và vận động
nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các mục
tiêu kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh; tăng cường đại đoàn kết
toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động mọi khả năng
để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân
cư; xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở trong sạch vững mạnh. Nghiên
cứu, đề xuất với hệ thống chính trị cấp trên về các vấn đề để bổ sung hoàn
thiện luật pháp, chính sách, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.
Nhiệm vụ:
Quản lý hành chính theo ranh giới lãnh thổ về các hoạt động của Đảng,
Nhà nước và của các ngành chức năng trực thuộc theo nhiệm vụ được Chính
phủ phân cấp.

Cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước, nghị quyết, chủ trương và nhiệm vụ chính trị của quận phù hợp với
điều kiện hoàn cảnh ở phường; Lãnh đạo chỉ đạo các ban, ngành cấp cơ sở,
các đoàn thể và toàn dân thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội,
quốc phòng, an ninh trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chiến lược
xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước.
Quản lý trực tiếp và toàn diện các khu phố trên địa bàn và chịu sự lãnh
đạo, chỉ đạo về mọi mặt của cấp quận.
Tổ chức tuyên truyền giáo dục pháp luật, kiểm tra việc chấp hành hiến
pháp, pháp luật ở cơ sở. Tổ chức chỉ đạo công tác thi hành án, công tác kiểm tra,
thanh tra , tổ chức tiếp công dân, giải quyết kịp thời những khiếu nại, tố cáo của
công dân; quyết định xử lý vi phạm hành chính theo qui định của pháp luật.


14
Xây dựng chính quyền vững mạnh thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà
nước đối với các tổ chức kinh tế; quản lý hành chính; quản lý công tác tổ
chức biên chế lao động, tiền lương theo phân cấp của thành phố, quận và
Chính phủ.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ chung mỗi tổ chức trong hệ thống
chính trị có vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ cụ thể để thực hiện chức năng,
nhiệm vụ của hệ thống chính trị.
Đảng bộ phường là một thành viên đồng thời là hạt nhân lãnh đạo hệ
thống chính trị và lãnh đạo mọi mặt đời sống chính trị, xã hội ở phường, có
nhiệm vụ; Lãnh đạo hệ thống chính trị tuyên truyền, vận động, tổ chức nhân
dân thực hiện đường lối, chính sách của đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng
cường đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động
mọi khả năng phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức cuộc sống cộng đồng dân cư,
xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Lãnh đạo xây dựng Đảng bộ trong
sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thực hiện đúng nguyên tắc

tập trung dân chủ; nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, thực hiện tự phê bình
và phê bình, giữ gìn kỷ luật và tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng;
thường xuyên giáo dục, rèn luyện, quản lý cán bộ, đảng viên, nâng cao phẩm
chất chính trị, đạo đức cách mạng, trình độ kiến thức, năng lực công tác cho
cán bộ, đảng viên. Lãnh đạo xây dựng chính quyền, các tổ chức kinh tế, hành
chính, quốc phòng, an ninh và các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch, vững
mạnh; chấp hành đúng pháp luật và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Lãnh đạo nhân dân tham gia xây dựng và thực hiện đường lối, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện, bảo đảm
các nghị quyết, chỉ thị của Đảng và pháp luật của Nhà nước được chấp hành
nghiêm chỉnh; kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên trong Đảng bộ
chấp hành Điều lệ Đảng.


15
Chính quyền phường là cơ quan quyền lực nhà nước, đại diện cho ý chí,
nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trên địa bàn, có chức năng, nhiệm
vụ quản lý Nhà nước trên địa bàn phường. Căn cứ vào Hiến pháp, pháp luật,
Nhà nước, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên, nghị quyết của Đảng ủy, Đảng bộ
phường, chính quyền phường xác định các chủ trương, kế hoạch, biện pháp bảo
đảm thi hành nghiêm chỉnh Hiến pháp và pháp luật ở cơ sở; phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, chăm lo phát triển giáo dục, y tế, xã hội và
đời sống, văn hoá, xây dựng chính quyền phường vững mạnh toàn diện; không
ngừng cải thiện nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân địa
phương; làm tròn nghĩa vụ của địa phương đối với cả nước; giám sát việc tuân
theo pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ
trang nhân dân và của công dân đứng chân trên địa bàn.
Mặt trận Tổ quốc phường là tổ chức tập hợp khối đại đoàn kết toàn
dân, nơi thể hiện ý chí, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, thống
nhất hành động của các tổ chức thành viên, tham gia với chính quyền
trong việc quản lý Nhà nước; chăm lo bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng

của các tầng lớp nhân dân. Nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc phường là tập
hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, tăng cường sự nhất trí về chính
trị và tinh thần trong nhân dân, phát huy khả năng tham gia bầu cử Hội
đồng nhân dân. Tuyên truyền động viên nhân dân phát huy quyền làm
chủ, thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, nghiêm chỉnh
thi hành Hiến pháp và pháp luật. Giám sát hoạt động của cơ quan chính
quyền, đại biểu dân cử, cán bộ, công chức; tập hợp ý kiến, kiến nghị của
nhân dân để phản ánh, kiến nghị với Đảng, Nhà nước. Tham gia xây dựng
và củng cố chính quyền nhân dân. Cùng chính quyền chăm lo, bảo vệ
quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân và giải quyết mâu thuẫn trong
nội bộ nhân dân.


16
Các tổ chức chính trị - xã hội khác trong hệ thống chính trị phường
bao gồm Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ,
Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Công đoàn…. Các tổ chức này đều có
chức năng, nhiệm vụ chăm lo và bảo vệ lợi ích thiết thực và chính đáng của
đoàn viên, hội viên và nhân dân. Giáo dục và nâng cao trình độ mọi mặt cho
đoàn viên, hội viên và nhân dân. Tổ chức động viên nhân dân tham gia xây
dựng các chính sách, pháp luật, tham gia quản lý Nhà nước, xây dựng chính
quyền và giám sát hoạt động của chính quyền.
* Đặc điểm hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận,
thành phố Hồ Chí Minh.
Một là, hệ thống chính trị phường trên địa bàn quận Phú Nhuận
là cấp cơ sở trong hệ thống quản lý hành chính nhà nước, quản lý xã hội,
chưa thật sự ổn định.
Hiện nay, đại bộ phận chính quyền cơ sở trong cả nước đều cấu
trúc bao gồm có: Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, song trong lộ trình
cải cách bộ máy hành chính của Nhà nước, quận Phú Nhuận đang thí điểm

không tổ chức Hội đồng nhân dân cấp quận và phường. Đồng thời, việc sắp
xếp mô hình chi bộ và các tổ chức chính trị - xã hội đồng bộ theo khu dân cư,
tổ dân phố còn bất cập, vẫn còn hiện tượng nhiều chi bộ lãnh đạo một tổ dân
phố hoặc một chi bộ lãnh đạo một tổ dân phố có quá ít hoặc nhiều hộ dân…
đã dẫn tới mô hình hệ thống chính trị cơ sở ở trong Quận chưa đồng bộ, chưa
thật ổn định gây nên những khó khăn, lung túng cho sự lãnh đạo của chi bộ,
ban công tác Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội đối với tổ dân phố.
Hai là, hệ thống chính trị phường trên địa bàn quận Phú Nhuận có đội
ngũ cán bộ thường xuyên biến động, trình độ học vấn và văn hoá, trình độ lý
luận và chuyên môn không đồng đều.


17
Theo các quy định hiện hành thì hệ thống chính trị ở cơ sở được biên
chế và hưởng sinh hoạt phí không quá 25 người. Họ không được biên chế
cố định sự tồn tại của họ chủ yếu lệ thuộc sự tín nhiệm của nhân dân qua lá
phiếu bầu chọn trong các cuộc bầu cử, nên thời gian này làm cán bộ, thời
gian sau thôi làm cán bộ. Đồng thời, do chính sách luân chuyển giữa cán bộ
phường, cán bộ Quận nên đội ngũ cán bộ ở cơ sở thường biến động. Nhìn
chung cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị cơ sở ít được đào tạo cơ
bản và họ cũng còn nặng tâm lý ngại học tập lý luận và chuyên môn nghiệp
vụ. Phần lớn những người được đào tạo cơ bản cả về lý luận và chuyên
môn nghiệp vụ thì họ tìm cách thoát ly khỏi phường.
Ba là, hệ thống chính trị phường trên địa bàn quận Phú Nhuận là
cấp trực tiếp tiếp xúc, thường xuyên phải đối mặt với những yêu cầu bức
xúc trong đời sống mọi mặt của cộng đồng dân cư.
Mọi đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước quán triệt, triển
khai đến dân đều qua cấp cơ sở. Vì vậy, cơ sở là cấp gần dân nhất và thể
hiện tính nhân dân một cách rõ ràng, trực tiếp nhất. Trong đời sống của
cộng đồng dân cư, do nhận thức chưa đầy đủ nghĩa vụ và trách nhiệm công

dân, do những khó khăn của cơ sở chưa được tháo gỡ, do những tiêu cực và
tệ nạn xã hội tác động làm nẩy sinh nhiều vấn đề bức xúc. Hệ thống chính
trị trên địa bàn quận Phú Nhuận thường ngày phải đối mặt và xử lý những
vấn đề bức xúc từ nhân dân. Do vậy, đòi hỏi cán bộ các cấp trong hệ thống
chính trị cơ sở phải có sự am hiểu sâu sắc về chủ trương đường lối của
Đảng, chính sách và Pháp luật Nhà nước; quyền và nghĩa vụ công dân để
giải thích cho nhân dân rõ để thi hành. Đồng thời phải có năng lực, bản lĩnh
trong xử trí những vấn đề nảy sinh trong đời sống của nhân dân theo đúng
quan điểm của Đảng
Bốn là, đối tượng tác động của hệ thống chính trị phường thuộc quận
Phú Nhuận là đời sống của cộng đồng dân cư đô thị.


18
Phường là nơi diễn ra mọi hoạt động sinh hoạt, quan hệ của dân cư là
nơi các tổ chức Đảng, chính quyền và các đoàn thể tổ chức cuộc sống, hoạt
động và các phong trào trong đời sống dân cư, thể hiện rõ nhất, trực tiếp nhất
ý thức và năng lực dân chủ của dân bằng cả phương thức dân chủ đại diện và
dân chủ trực tiếp. Phường là đơn vị hành chính vĩ mô (xét trong quản lý hành
chính 4 cấp), nhưng tồn tại nhờ những thực thể xã hội trong đời sống hiện
thực của xã hội. Phường được cấu thành từ các đơn vị dân cư tự quản (tổ dân
phố), do đó trên địa bàn phường diễn ra sự “giao thoa” của họat động quản lý
(hành chính Nhà nước) với hoạt động tự quản (cộng đồng dân cư ). Phường là
nơi hệ thống chính trị thể hiện trực tiếp nhất việc tổ chức và phát huy mọi khả
năng sáng tạo, mọi tiềm năng trong dân, khai thác và phát triển những khả
năng đó tại địa bàn để giải quyết tại chổ những yêu cầu phát triển của cộng
đồng, đáp ứng nhu cầu chính đáng của dân, đem lại lợi ích thiết thực cho đời
sống vật chất, tinh thần của dân.
Hoạt động kinh tế ở phường chủ yếu là dịch vụ - thương mại (có thể có
một số đơn vị sản xuất - kinh doanh, doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn)

nhưng không cấu thành cơ cấu kinh tế của phường. Các hoạt động diễn ra trên
địa bàn không mang tính tập trung gắn kết thành cơ cấu kinh tế. Mặt khác thu
nhập, trình độ mức sống ở cư dân phường rất khác nhau.
Về văn hóa - xã hội phường là địa bàn cư trú của cư dân đô thị, cùng
chịu sự tác động chi phối của tập quán “văn hóa làng”. Nhưng “văn hóa
phường” không còn là “văn hóa làng” nguyên bản “tổ dân phố” cũng bao gồm
quan hệ “láng giềng” nhưng không mật thiết ổn định như ở làng; đặc biệt
quan hệ dòng họ, huyết thống không còn là yếu tố đặc trưng nổi bật.
Về chức năng quản lý của chính quyền cơ sở chủ yếu tập trung cho
nhiệm vụ quản lý đô thị, đặc biệt là thực hiện qui hoạch quản lý đất đai, nhà
ở, hộ tịch, vệ sinh môi trường, trật tự đô thị.


19
1.1.2. Phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống
chính trị cơ sở quận Phú Nhuận thành phố Hồ Chí Minh
* Đảng ủy phường trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh
Đảng ủy phường là cơ quan lãnh đạo của đảng bộ phường giữa hai kỳ
Đại hội, đảng ủy phường có trách nhiệm trước đảng bộ phường và cấp trên,
lãnh đạo mọi hoạt động của phường, giữ mối liên hệ mật thiềt giữa đảng bộ
phường với Quận ủy và các chi bộ khu phố. Đảng ủy phường là hạt nhân lãnh
đạo chính trị, đại biểu cho trí tuệ, ý chí và trung tâm đoàn kết của đảng bộ; là
chỗ dựa vững chắc cho cán bộ, nhân viên, công chức các cấp trong lãnh đạo,
quản lý, điều hành cơ quan, đơn vị thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Đảng ủy phường có chức năng lãnh đạo toàn diện các mặt công tác cơ
sở, xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh, chăm lo xây dựng chính quyền,
Mặt trận và các đoàn thể nhân dân , bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ
chức trong hệ thống chính trị hướng vào phục vụ nhân dân, đưa đường lối của
đảng, pháp luật của Nhà nước đến mọi người dân và tổ chức thực hiện tốt ở
cơ sở. Phản ánh và giải đáp mọi tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, khơi dậy

trí tuệ và nguồn năng lực của dân, không ngừng nâng cao trình độ dân sinh,
dân trí, dân chủ ở cơ sở.
Nhiệm vụ của đảng ủy phường:
Chấp hành đường lối, chính sách của đảng, pháp luật của Nhà nước, đề
ra chủ trương, nhiệm vụ chính trị của đảng ủy, chi bộ khu dân cư, tổ dân phố
và lãnh đạo thực hiện có hiệu quả.
Xây dựng đảng bộ, đảng ủy, chi bộ khu dân cự, khu phố, tổ dân phố
trong sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thực hiện đúng
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; nâng cao
chất lượng sinh hoạt đảng, thực hiện tự phê bình và phê bình, giữ gìn kỷ luật
và tăng cường đoàn kết thống nhất trong đảng; thường xuyên giáo dục, rèn


20
luyện và quản lý cán bộ đảng viên, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng,
tính chiến đấu, trình độ, kiến thức, năng lực công tác bảo đảm mọi cán bộ,
đảng viên phải nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu, vững vàng về chính trị
có đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, gắn bó với nhân dân, thật sự tiêu
biểu cho lực lượng tiến bộ nhất ở cơ sở là người lao động giỏi, người công
dân mẫu mực; làm tốt công tác phát triển đảng viên.
Lãnh đạo xây dựng chính quyền, các tổ chức kinh tế, hành chính, sự
nghiệp, quốc phòng, an ninh và các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch
vững mạnh; chấp hành đúng pháp luật và phát huy quyền làm chủ của
nhân dân.
Liên hệ mật thiết với nhân dân, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và
bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân; không ngừng nâng cao trình độ dân
sinh, dân trí, dân chủ ở cơ sở; lãnh đạo khởi động trí tuệ và nguồn lực của
nhân dân tham gia xây dựng và thực hiện đường lối, chính sách của đảng,
pháp luật của Nhà nước.
Lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng và đảng viên

thuộc diện quản lý theo qui định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của cấp trên.
Thi hành kỷ luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền.
Nghiên cứu, đề xuất với Đảng ủy, Thường vụ quận những vấn đề liên
quan đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, công
tác chính trị ở phường.
* Phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị
cơ sở quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh
Quan niệm:
Từ điển công tác đảng, công tác chính trị, NXB QĐND, H2007.tr 15 đã
xác định. Phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng Sản: “Là hệ thống phương
pháp hình thức, biện pháp mà Đảng Cộng sản vận dụng để tác động vào đối
tượng lãnh đạo, nhằm thực hiện nội dung và đạt được mục tiêu lãnh đạo”.


21
Nhìn lại lịch sử, khái niệm phương thức lãnh đạo của Đảng đã được Chủ
tịch Hồ Chí Minh đề cập trong tác phẩm Đường Cách mệnh, viết năm 1927.
Trong tác phẩm này Người diễn đạt đó là “cách tổ chức”. Đến khi Đảng Cộng
sản Việt Nam trở thành Đảng cầm quyền, trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc.
Hồ Chí Minh coi phương thức lãnh đạo của Đảng là “cách lãnh đạo”. Thấm
nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về phương thức lãnh đạo của Đảng. Đảng ta
luôn coi đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là một nội dung trọng yếu
của công tác xây dựng Đảng. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ
Năm khóa X ngày 30 tháng 7 năm 2007 đã ban hành Nghị quyết Về tiếp tục
đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống
chính trị. Nghị quyết chỉ rõ: “ Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt
độngcủa hệ thống chính trị là cách thức, phương pháp Đảng tác động lên
hoạt động của hệ thống đó nhằm đạt được mục đích đề ra”.
Theo đó có thể quan niêm phương thức lãnh đạo của Đảng ủy phường
đối với hệ thống chính trị cơ sở quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh là

“hệ thống những phương pháp, hình thức, biện pháp, qui trình, lề lối làm việc,
tác phong công tác mà đảng ủy vận dụng để tác động vào các lực lượng xã
hội, các tổ chức, cá nhân nhằm biến đường lối, chủ trương chính sách của
Đảng thành nhận thức và hành động của đối tượng lãnh đạo, qua đó thực hiện
các nhiệm vụ cách mạng do Đảng đề ra ở cơ sở”.
Nội dung phương thức lãnh đạo của Đảng ủy phường đối với hệ thống
chính trị cơ sở quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh là:
Đảng ủy lãnh đạo bằng cách ra nghị quyết lãnh đạo phường về kinh tế,
chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh theo đường lối, quan điểm
của Đảng, chính sách pháp luật nhà nước và chỉ thị, nghị quyết của cấp trên.
Đảng ủy lãnh đạo chính quyền thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng, luật pháp Nhà nước, nghị quyết của đảng bộ,


22
đảng ủy thành chương trình, kế hoạch công tác để thực hiện thống nhất và xây
dựng bộ máy chính quyền trong sạch, vững mạnh, đủ năng lực và hoạt động
có hiệu quả, thực sự là chính quyền của dân, do dân và vì dân.
Đảng ủy lãnh đạo xây dựng Mặt trận và các đoàn thể nhân dân vững
mạnh đóng vai trò nòng cốt xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân và thực hiện
quy chế dân chủ ở cơ sở. Đảng ủy thực hiện sự kiểm tra đối với chính quyền
và các tổ chức trong hệ thống chính trị.
Đảng ủy thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ,
giới thiệu những đảng viên, quần chúng ưu tú có đủ năng lực và các phẩm
chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị cơ sở.
Đảng ủy lãnh đạo thông qua hệ thống tổ chức đảng và đảng viên hoạt
động trong các tổ chức của hệ thống chính trị, tổ dân phố tăng cường trách
nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu.
Đảng ủy lãnh đạo bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động và
bằng hành động gương mẫu của đảng viên bằng sự kiểm tra, giám sát việc tổ

chức thực hiện đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng; lãnh đạo theo
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo kết hợp với phân công cá nhân
phụ trách, bằng sự thực hiện nghiêm ngặt hệ thống các qui chế, qui trình, qui
phạm do Đảng, Nhà nước xây dựng nên.
Những yếu tố qui định phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với
hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận thành phố Hồ Chí Minh:
Phương thức lãnh đạo của Đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ
sở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh thường xuyên chịu sự quy định bởi:
Một là, nội dung lãnh đạo: Để có phương thức lãnh đạo phù hợp, trước
hết đảng ủy phường phải có nội dung lãnh đạo sát đúng, nội dung lãnh đạo
quy định phương thức lãnh đạo, muốn hoàn thiện phương thức lãnh đạo phải
thường xuyên đổi mới nội dung lãnh đạo. Một phương thức lãnh đạo đúng là


23
phương thức vừa bảo đảm thực hiện đúng định hướng chính trị; giữ vững;
tăng cường sự lãnh đạo của đảng ủy, các tổ chức đảng, vừa phát huy, quy tụ
được sức mạnh của các tổ chức trong hệ thống chính trị và đông đảo nhân dân
thực hiện thắng lợi đường lối, mục tiêu nhiệm vụ cách mạng.
Hai là, sự phát triển của hệ thống chính trị: Sự phát triển của hệ thống
chính trị được thể hiện thứ nhất ở việc củng cố kiện toàn hệ thống chính trị.
Việc củng cố kiện toàn hệ thống chính trị phải đồng bộ, bảo đảm đủ điều kiện
thuận lợi cho hệ thống chính trị thực hiện chức năng, nhiệm vụ đã xác định.
thứ hai ở sự trưởng thành và uy tín của đội ngũ cán bộ; công chức trong hệ
thống chính trị, đó là yếu tố bảo đảm cho nâng cao chất lượng hoạt động của
hệ thống chính trị cơ sở, đặc biệt là năng lực trình độ; phong cách của người
đứng đầu tổ chức đảng và các tổ chức khác trọng hệ thống chính trị.
Ba là, Trình độ dân chủ trong Đảng và trong các tổ chức khác của hệ
thống chính trị cơ sở: Dân chủ thể hiện trước hết ở việc tham gia góp ý kiến
xây dựng Đảng và các tổ chức khác trong hệ thống chính trị, và dân chủ trong

tổ chức thực hiện, giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Đó là một
trong những yếu tố quan trọng của phương thức lãnh đạo, bảo đảm sự lãnh
đạo của Đảng đi vào cuộc sống, tạo sự đồng thuận trong hệ thống chính trị và
sự đồng thuận trong nhân dân.
* Vai trò phương thức lãnh đạo của đảng ủy đối với hệ thống chính trị
cơ sở trên địa bàn quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh
Một là, Phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống
chính trị cơ sở trực tiếp góp phần bảo đảm cho sự lãnh đạo của đảng ủy
phường có hiệu quả. Hoạt động lãnh đạo của đảng uỷ bao gồm việc xác định
các chủ trương, xây dựng nghị quyết lãnh đạo; xây dựng củng cố tổ chức; xác
định phương thức lãnh đạo để hiện thực hoá các nội dung lãnh đạo của đảng
uỷ phường. Với tính chất là là hệ thống phương pháp hình thức, biện pháp mà


24
Đảng Cộng sản vận dụng để tác động vào đối tượng lãnh đạo, nhằm thực hiện
được nội dung và đạt được mục tiêu lãnh đạo, phương thức lãnh đạo của đảng
ủy phường đối với hệ thống chính trị cơ sở trực tiếp góp phần bảo đảm cho sự
lãnh đạo của đảng ủy phường có hiệu quả.
Hai là, phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống
chính trị cơ sở trực tiếp góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện chủ trương,
lãnh đạo của Đảng ủy phường. Phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối
với hệ thống chính trị cơ sở không chỉ trực tiếp góp phần bảo đảm cho sự lãnh
đạo của đảng ủy phường có hiệu quả. trực tiếp góp phần quan trọng vào việc
hoàn thiện chủ trương, lãnh đạo của đảng ủy phường. Bởi lẽ xét trên phương
diện hoạt động thực tiễn, quá trình phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường
đối với hệ thống chính trị cơ sở sẽ góp phần phát hiện những vấn đề mới nảy
sinh từ tình hình thực tiễn và những đóng góp ý kiến của các tổ chức trong hệ
thống chính trị và nhân dân trên cơ sở đó đảng uỷ phường có các chủ trương,
biện pháp bổ sung, khắc phục khiếm khuyết của các chủ trương, nghị quyết

lãnh đạo. Với ý nghĩa ấy phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với
hệ thống chính trị cơ sở trực tiếp góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện chủ
trương, lãnh đạo của đảng ủy phường.
Ba là, phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính
trị cơ sở trực tiếp góp phần bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ, đảng viên trong đảng
bộ phường. Một trong những nhân tố quan trọng của phương thức lãnh đạo
của đảng uỷ phường là xây dựng các quy chế, quy định, các thể lệ nguyên tắc
và phương pháp tác phong công tác của cán bộ, đảng viên như tác phong công
tác dân chủ, khoa học, trung thực, khách quan, năng động sáng tạo, sâu sát cụ
thể tỷ mỉ, nói đi đối với làm, đề cao trách nhiệm cá nhân. Với ý nghĩa ấy
phương thức lãnh đạo của đảng ủy phường đối với hệ thống chính trị trực tiếp
góp phần bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ, đảng viên về phẩm chất, năng lực và
phương pháp tác phong công tác.